Vraag om uitleg van de heer Mathias Vanden Borre

aan mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Huisvesting en Gelijke Kansen,

betreffende de aanpak van de fraude in de sociale huisvesting.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Het is niet de eerste keer dat we het hier over de aanpak van de fraude in de sociale huisvesting hebben, maar het lijkt me nuttig om hierop te blijven hameren, want het Vlaamse beleid werpt zijn vruchten af.

In Vlaanderen voert N-VA-minister Diependaele een beleid met extra middelen voor de bouw van sociale woningen, gecombineerd met de aanpak van de sociale fraude, een aspect dat volledig in uw beleid ontbreekt. Het principe is dat de schaarse sociale woningen moeten worden toegewezen aan wie er daadwerkelijk recht op heeft.

Meer dan 100.000 Brusselaars of 51.000 gezinnen staan op de wachtlijst voor een sociale woning. Dat toont aan hoe groot de behoefte aan betaalbare en degelijke woningen is. Een efficiënte organisatie van de sociale huisvesting en de aanpak van sociale fraude zouden prioriteiten moeten zijn, maar zijn in Brussel simpelweg onbestaande.

Nochtans toont het Vlaamse voorbeeld aan dat een antifraudebeleid loont. Sinds maart 2021 controleert de Vlaamse overheid of sociale huurders eigendommen in het buitenland hebben, want dan komen ze niet in aanmerking voor een sociale woning. Dezelfde regels zijn in principe in Brussel van toepassing, maar er wordt niet gecontroleerd.

Tot nu toe werden in Vlaanderen 669 onderzoeken uitgevoerd, waarbij 309 fraudeurs tegen de lamp liepen. Dat is bijna de helft van de gecontroleerde huurders. Als ik me niet vergis, zijn de cijfers nog gestegen sinds ik mijn vraag indiende.

Het hoge aantal vaststellingen van fraude is te verklaren door de gerichte controles, bijvoorbeeld naar aanleiding van een zeer laag energieverbruik. Het gaat dan bijvoorbeeld over gronden, huizen, appartementen en zelfs appartementsblokken in landen zoals Marokko of Turkije, maar ook in de EU-lidstaat Italië.

Als blijkt dat een huurder over een eigendom beschikt, moet hij de sociale kortingen op de maandelijkse huur terugbetalen en tegelijkertijd wordt de sociale woning vrijgemaakt voor iemand die op de wachtlijst staat. Het gaat om aanzienlijke bedragen: de 309 fraudeurs hebben in Antwerpen alleen al bijna 1 miljoen euro aan onterecht toegekende sociale kortingen terugbetaald. Ten slotte hebben sociale huurders ook de mogelijkheid zich spontaan te melden. In dat geval wordt een regeling getroffen met het sociaal verhuurkantoor, waarbij de huurder het pand kan verlaten zonder dat er boetes worden uitgeschreven.

Het voorstel van resolutie van de N-VA-fractie betreffende het mogelijk maken en faciliteren van buitenlands eigendomsonderzoek door de openbare vastgoedmaatschappijen werd in mei 2022 verworpen. Welk beleid voert de regering om fraude in de sociale huisvesting aan te pakken?

Ook in het Brussels Gewest is het verboden om als sociale huurder over eigendommen in het buitenland te beschikken. Op welke manier wordt de verklaring van de huurder daarover geverifieerd? Welke controles zijn er?

Hoeveel huurcontracten werden er de afgelopen drie jaar al opgezegd wegens eigendommen in België of in het buitenland, en door welke openbare vastgoedmaatschappijen gebeurde dat?

Hoe verloopt de samenwerking met de andere Europese lidstaten? In welke mate wordt er samengewerkt met niet-EU-lidstaten?

Zijn de vastgoedmaatschappijen vragende partij voor meer mogelijkheden om buitenlandse eigendommen te controleren? Hebt u al met hen, met de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij en met de andere huisvestingsmaatschappijen overleg gepleegd?

De heer Arnaud Verstraete (Groen).- Wanneer we het hebben over de aanpak van sociale fraude, moeten we ons genuanceerd uitdrukken. Sociale fraude aanpakken mag zeker geen taboe zijn. Sociale fraude moet onderzocht kunnen worden en als ze vastgesteld wordt, moet ze ook aangepakt worden. De sociale woningen in Brussel zijn schaars, getuige de zeer lange wachtlijsten. Wanneer mensen een sociale woning huren terwijl ze er helemaal niet voor in aanmerking komen omdat ze meer dan voldoende eigen middelen hebben, dan is dat een probleem dat aangepakt moet worden.

Anderzijds mogen we niet veralgemenen. Vlaanderen heeft gekozen voor een nieuwe aanpak, waarbij een beperkt aantal praktijkgevallen onderzocht werd. In de helft van de onderzochte gevallen werd sociale fraude vastgesteld, maar dat betekent niet dat de helft van alle sociale huurders fraudeert.

Dat neemt niet weg dat het nuttig is om de ontwikkelingen in Vlaanderen te volgen. Ik herinner me dat er bij de discussie overeenstemming was over het gegeven dat sociale fraude onaanvaardbaar is. Er werden wel een aantal belangrijke kanttekeningen geplaatst bij de methoden die in Vlaanderen werden voorgesteld, zoals privédetectives inschakelen. Daar mag geen absoluut taboe op rusten, maar zulke praktijken moeten wel nauwkeurig afgebakend worden. Alles moet binnen de regels blijven. Kortom, er moet zeer omzichtig omgesprongen worden met zulke methoden.

Ik ben benieuwd naar het overzicht dat u ons zult geven over wat er al mogelijk is om sociale fraude aan te pakken in het Brussels Gewest. Ook op dat vlak is nuance geboden. Het is immers nu al verboden om een sociale woning aan te vragen voor wie ander vastgoed bezit en de administratie controleert dat ook daadwerkelijk. In hoeverre kan de administratie echter onroerend bezit in het buitenland controleren?

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- Ik heb deze vraag al meermaals beantwoord. Ik ben het ook niet eens met uw bewering dat er in Brussel geen beleid ter bestrijding van sociale fraude bestaat. Wij hebben immers niet gewacht op Vlaanderen, dat u als voorbeeld aanhaalt, om bepalingen in die zin in de regelgeving op te nemen.

De Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM) moet artikel 5bis van het regeringsbesluit van 26 september 1996 houdende de regeling van de verhuur van sociale woningen, naleven. Daarin wordt het wettelijke kader voor de bestrijding van sociale fraude vermeld: "De kandidaat-huurder of een van de leden van zijn gezin mogen geen onroerend goed bezitten, in volle eigendom, in erfpacht of in vruchtgebruik, dat bestemd is als woning of dat voor beroepsdoeleinden gebruikt wordt. In geval van onjuiste aangifte wordt de woningaanvraag nietig verklaard en indien een woning reeds toegewezen werd, zal middels een opzeg van zes maanden een einde aan de huurovereenkomst gesteld worden." Standaardhuurovereenkomsten bevatten een clausule in die zin.

Voor uw tweede vraag, over de waarachtigheid van de verklaring daarover door de huurder, herhaal ik een deel van mijn antwoord op uw mondelinge vraag over hetzelfde onderwerp in de commissie voor de Huisvesting van 12 maart 2020.

De openbare vastgoedmaatschappijen (OVM) controleren dat op twee manieren. Aan kandidaat-huurders wordt bij hun inschrijving gevraagd een verklaring op eer af te leggen dat zij geen eigenaar zijn van een woning. Bij de toewijzing van het goed controleren de maatschappijen opnieuw of de toekomstige huurder geen eigenaar is. Die controle beperkt zich tot de controle van het aanslagbiljet. Het aanslagbiljet bevat alleen informatie over het kadastraal inkomen wanneer dat fiscale gevolgen heeft. Dankzij de ontwikkelingen op het gebied van elektronische gegevensuitwisseling, via het Fidusplatform, met de Kruispuntbank beschikken de openbare vastgoedmaatschappijen echter over gegevens uit de tool Real Estate, waarmee ze de kadastrale gegevensbank van de FOD Financiën kunnen raadplegen. De OVM's hebben daar toegang toe via hun huurbeheerapplicatie. Daardoor kunnen ze rechtstreeks informatie verkrijgen over de sociale huurders en hun eventuele eigendommen.

Bij de vernieuwing van de dossiers op de wachtlijst heeft de toegang tot die gegevens ertoe geleid dat vijfhonderd kandidaat-huurders uitgesloten werden, omdat zij eigenaar zijn.

Een gedetailleerde tabel van het aantal huurovereenkomsten dat werd opgezegd omdat sociale huurders een eigendom bezitten, heb ik doorgestuurd naar het secretariaat van de commissie. Ik kan u alvast melden dat er in 2020 vijftien huurovereenkomsten zijn opgezegd wegens eigendom in België. Er is ook één huurovereenkomst opgezegd wegens eigendom in het buitenland. In 2021 zijn er twaalf huurovereenkomsten opgezegd wegens eigendom in België en in 2022 zes huurovereenkomsten om dezelfde reden. In 2022 zijn ook twee huurovereenkomsten opgezegd wegens eigendom in het buitenland.

Wat de samenwerking met andere EU-lidstaten op dat vlak betreft, kom ik nogmaals terug op wat ik in mijn antwoord van maart 2020 zei, namelijk dat dankzij vele Europese landen ook de uitwisseling van gegevens over onroerende goederen van burgers die in de Europese Unie wonen, verbeterd is. Daardoor is er meer informatie beschikbaar. Buiten Europa is de situatie anders. Sommige landen zijn bereid tot samenwerking. Bij andere landen is dat nog niet aan de orde.

De federale regering moet de samenwerkingsovereenkomsten met andere landen regelen. Zij moet de bepalingen vastleggen waardoor de uitwisseling van gegevens in alle sectoren mogelijk wordt op basis van een breder kader van samenwerkingsovereenkomsten tussen landen.

Bovendien is het verplicht om onroerende goederen in het buitenland aan te geven. Vanaf het aanslagjaar 2022 (inkomsten 2021) is het verplicht de kadastrale inkomsten van het goed in het buitenland op te nemen in de belastingaangifte. Dat betekent dat de kadastrale inkomsten voor het aanslagjaar 2022 zullen worden vermeld in de aanslagbiljetten die de openbare vastgoedmaatschappijen (OVM) in papieren versie kunnen raadplegen.

De OVM's voeren de controles uit die in de regelgeving zijn bepaald. Zoals ik al zei, legt de federale belastingadministratie de contacten met niet-EU-landen. Zodra de OVM's die gegevens via fidus.brussels kunnen raadplegen, zullen ze op de hoogte zijn van frauduleuze situaties.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Dank u voor de cijfers, maar we blijven in hetzelfde stramien zitten. We weten waar de schoen knelt: er wordt te weinig gecontroleerd. U zegt zelf dat het bijzonder moeilijk is om gegevens te verkrijgen van buiten de EU, omdat er geen samenwerkingsovereenkomsten zijn. Daardoor moeten we het doen met verklaringen op eer.

Helaas is dat nu net de essentie van sociale fraude. Er worden valse verklaringen afgelegd, het systeem wordt misbruikt. Ik ben ervan overtuigd dat de overgrote meerderheid van de sociale huurders te goeder trouw handelt. Het is niet de bedoeling om een heksenjacht te organiseren en iedereen te controleren, maar om fraudegevallen aan het licht te brengen. Zoiets versterkt het vertrouwen in het systeem, dat zo aantoont dat wie in een sociale woning woont, daar ook recht op heeft.

In Brussel blijft alles bij het oude: de regels zijn er, maar er is onvoldoende handhaving. Vlaanderen toont hoe het anders kan. Het doorstaat de wettelijke toets en boekt resultaten. Ik wil u suggereren om de controles met uw Vlaamse ambtgenoot te bespreken.

De heer Arnaud Verstraete (Groen).- Uit de cijfers die u gaf, blijkt duidelijk dat er gevallen van fraude zijn vastgesteld. De huurovereenkomsten van de betrokken personen zijn stopgezet. Er is dus wel degelijk sprake van handhaving. De vraag is echter of ze sluitend is.

Voor het gebied buiten de Europese Unie blijft die vraag onbeantwoord, omdat het daar moeilijker is om afspraken te maken met overheden. Binnen België en Europa boeken we echter vooruitgang.

U vermeldde dat er een opzeggingsperiode van zes maanden geldt als er wordt vastgesteld dat iemand een eigendom bezit. Dat lijkt mij lang. Hebt u daar een verklaring voor?

Uw antwoord stelde mij gerust, maar we moeten alert blijven.

- Het incident is gesloten.

Vraag om uitleg van de heer Arnaud Verstraete

aan mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Huisvesting en Gelijke Kansen,

betreffende de strijd tegen huisjesmelkerij en ongezonde woningen.

De heer Arnaud Verstraete (Groen).- Het blijft een grote uitdaging om te zorgen voor voldoende betaalbare en gezonde woningen. Huisjesmelkers maken helaas nog al te vaak misbruik van een kwetsbaar publiek. Woningen die daar niet geschikt voor zijn, worden onderverdeeld in slecht of niet onderhouden kleine appartementen of studio's, en aan woekerprijzen verhuurd.

Die toestand is natuurlijk funest voor de woonkwaliteit. Het Brussels Gewest telt helaas nog veel te veel ongezonde woningen. De directie Gewestelijke Huisvestingsinspectie (DGHI) , die instaat voor de controle van dergelijke woningen, heeft de handen meer dan vol.

In Anderlecht controleert de gemeente sinds 2021 de woningkwaliteit. Van de 238 gecontroleerde woningen bleken er 176 woningen niet in orde: negen woningen werden onbewoonbaar verklaard en drie panden moesten sluiten. Uit dat krachtdadige initiatief van de gemeente Anderlecht blijkt dat controles nodig zijn. Is het mogelijk om die in het hele gewest uit te voeren?

Huurders van woningen die onbewoonbaar worden verklaard of waarvoor een sluitingsbevel wordt gegeven, moeten noodgedwongen vertrekken uit hun woning. Om die gezinnen tijdelijk op te vangen, beschikt de DGHI over transitwoningen in Brussel-Stad en Anderlecht. Het is echter een probleem dat er niet altijd een betere woning beschikbaar is voor mensen die een onbewoonbaar pand moeten verlaten.

Het is tevens opvallend dat er een hoge drempel wordt opgeworpen om een klacht in te dienen over een woning die niet aan de normen voldoet. Wie via de website van Brussel Huisvesting een klacht wil indienen, wordt nadrukkelijk gewaarschuwd voor de risico's: de klager kan zijn woning verliezen en de klacht is onherroepelijk zodra ze is ingediend. Wie zelf besliste om te verhuizen uit een niet-conforme woning, kan geen klacht meer indienen. Je moet met andere woorden in de woning blijven wonen om een klacht te kunnen indienen.

In die omstandigheden blijft een groot deel van de problemen onder de radar. Veel bewoners beseffen dat hun woning niet conform is, maar durven niets te ondernemen omdat ze riskeren nog slechter te eindigen, in het allerergste geval zonder woning. Het lijkt aangewezen om de drempel te verlagen, zodat mensen gemakkelijker een probleem kunnen signaleren.

De grootste uitdaging is wellicht om een verlies van de woning zonder alternatief te vermijden. De vraag is of er voldoende transitwoningen zijn om dat probleem op te lossen. In het Noodplan voor huisvesting werden veertien bijkomende voltijdsequivalenten ter beschikking gesteld van de DGHI. Hoeveel van die posten zijn intussen ingevuld?

Hoe verloopt de samenwerking tussen de DGHI en de gemeenten in hun strijd tegen huisjesmelkerij en ongezonde woningen? Hoort de aanpak van Anderlecht daarin thuis en zal die worden veralgemeend?

Heeft de DGHI ondertussen al contact gehad met elke gemeente? Staan er nog andere samenwerkingsprojecten, vergelijkbaar met dat in Anderlecht, op de agenda?

Hoeveel gezinnen hebben al gebruikgemaakt van de transitwoningen? Welke begeleiding en herhuisvestingsoplossingen worden er nog ontwikkeld voor mensen die uit hun woning moeten vertrekken?

Hoeveel klachten werden er de afgelopen twee jaar ingediend? Hoe evolueert dat aantal?

Welke maatregelen bereidt u voor om de drempel te verlagen om een klacht in te dienen? Kan bijvoorbeeld de periode om een klacht over een woning in te dienen, aangepast worden, zodat mensen die net een woning verlaten hebben, alsnog een probleem kunnen signaleren?

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Ik ben blij dat de heer Verstraete verwijst naar cijfers over huisjesmelkerij in Anderlecht, die werden opgevraagd door gemeenteraadslid en Brussels parlementslid voor de N-VA Gilles Verstraeten. Het is goed dat we een eensgezind signaal uitsturen dat huisjesmelkerij niet kan en dat we meer moeten doen om het fenomeen te bestrijden. Het neemt immers enorme proporties aan, en niet alleen in Anderlecht.

Heel wat woningen in de zogenaamde arme sikkel verkeren in heel slechte staat, waardoor ook heel wat huurders wellicht in een structureel ongezonde situatie leven. Huisjesmelkerij kan je alleen maar vermoeden aan de hand van het aantal deurbellen of brievenbussen, of de algemene staat van de woning.

In Anderlecht voldeed maar liefst driekwart van de 240 gecontroleerde woningen niet aan de normen. Negen huizen werden onmiddellijk onbewoonbaar verklaard. Ik vind het dan ook een terechte vraag of het initiatief van de gemeente Anderlecht niet gevolgd moet worden in andere gemeenten.

Bestaat een vergelijkbaar systeem in andere gemeenten? Welke resultaten levert dat op? Wordt een zekere uniformiteit in heel het gewest nagestreefd of blijft het beleid vooral gemeentelijk?

Een ander aspect is de drempel om een klacht in te dienen. De heer Verstraete haalt dat pijnpunt terecht aan. De slachtoffers zijn vaak personen in een zeer kwetsbare situatie of zonder geldige verblijfsvergunning. Zij zijn naar schatting met honderdduizend in Brussel en daar wordt zo goed als geen beleid rond gevoerd, wat misbruik in de hand werkt.

Overlegde u daarover met de federale regering?

Welke maatregelen neemt u om die drempel, die heel vaak een rol speelt in dergelijke dossiers, weg te werken?

Ten slotte zijn er de sancties voor verhuurders. Volstaan die volgens u? Is er een nieuwe stap in het beleid nodig? In Vlaanderen werken de meeste gemeenten bijvoorbeeld met een verhuurvergunning. Dat is een instrument dat het gemakkelijker maakt om te controleren of een woning in goede staat is. Een verhuurvergunning zou ook in het Brussels Gewest een gedeeltelijke oplossing kunnen bieden voor het probleem van de huisjesmelkerij.

De heer Pepijn Kennis (Agora).- Ook de Brusselse Burgerassemblee heeft vastgesteld dat er veel te veel ongezonde woningen zijn in het Brussels Gewest. Daarom lijkt het interessant om de aanpak van de gemeente Anderlecht op te schalen. Maakt het gewest daar werk van? Komen er transitwoningen bij?

Woningen die onbewoonbaar worden verklaard, komen vaak gewoon weer op de huurmarkt. Dat wordt niet voldoende opgevolgd. Kunt u de opvolging voor deze casus toelichten met cijfers en meer informatie? Worden de onbewoonbaar verklaarde woningen niet gewoon opnieuw verhuurd aan een andere kandidaat die maar moeilijk een huurwoning vindt?

Ten slotte pleit ook de Brusselse Burgerassemblee voor een verhuurvergunning. Het is een interessant instrument waarmee de overheid niet afwacht tot mensen klagen, want die durven dat vaak niet. Met dit instrument kan ze op voorhand nagaan of de woning voldoet, net zoals je bij een auto ook niet wacht tot je een aanrijding hebt om naar de technische controle te gaan. De overheid gaat vooraf na of wagens aan de normen voldoen en ze zou hetzelfde kunnen doen met woningen. Overweegt de regering om een algemene verhuurvergunning in te voeren?

(verder in het Nederlands)

Ik had immers een antwoord voorbereid op een vraag van de heer Mampaka, die vandaag afwezig is, en ik vind het belangrijk om u die informatie te bezorgen. Het gaat over het informatiseren van een alarmprocedure in bepaalde gemeenten.

Het Noodplan voor huisvesting voorziet inderdaad in de indienstneming van veertien bijkomende personeelsleden bij de directie Gewestelijke Huisvestingsinspectie (DGHI). Tien van die veertien betrekkingen zijn ingevuld, voor de andere moet de selectieprocedure nog beginnen.

De samenwerking tussen de DGHI en de gemeenten verloopt over het algemeen zeer goed en wordt steeds beter. Zo is de DGHI de voorbije jaren meer proactieve acties gaan ondernemen, zoals het openen van dossiers op eigen initiatief en het toezicht op huurverboden. Dat heeft als gevolg dat de DGHI uiteraard vaker contact heeft met de lokale besturen. Er wordt ook een onderzoekscel opgericht binnen de DGHI om die activiteiten en contacten te centraliseren.

De DGHI onderhoudt contacten met alle negentien gemeenten. Het tempo, de modaliteiten en de intensiteit van de samenwerking verschillen van gemeente tot gemeente, maar structureel vergadert de DGHI met ten minste tien gemeenten per jaar om van gedachten te wisselen met de contactpersonen binnen de verschillende gemeentelijke diensten. Op die manier is er ten minste om de twee jaar een contact.

(verder in het Nederlands)

Momenteel maken vier gezinnen gebruik van een transitwoning van de DGHI. In de andere vijf woningen zijn nog renovaties gaande. Transitwoningen zijn een nieuw instrument om onderdak te verschaffen aan mensen die hun woning na een huurverbod moeten verlaten.

Geïndividualiseerde sociale begeleiding door een maatschappelijk werker, huisvestingstafels, de vijf voorkeursrechten voor de toekenning van sociale woningen, de verhuizingstoelage en de tegemoetkoming in de huurprijs van het Bijzonder Solidariteitsfonds zijn instrumenten die al sinds de oprichting van de DGHI bestaan.

Het commissiesecretariaat heeft een tabel met de jaarlijkse evolutie van het aantal klachten sinds de oprichting van de DGHI ontvangen. In 2022 kreeg de DGHI 621 klachten, het grootste aantal klachten sinds haar oprichting. Extra inspecteurs moeten de doorlooptijd van klachten helpen inkorten. In 2022 zijn er vier inspecteurs bij gekomen, waardoor de termijn binnen de perken blijft.

Het heeft geen zin om de periode voor de indiening van een klacht te verlengen, want huurders die een woning verlaten, kunnen ook na hun vertrek problemen melden bij de DGHI.

De bedoeling achter de transitwoningen was niet om alle huurders van een woning met een huurverbod tijdelijke huisvesting te kunnen bieden. De DGHI vaardigt namelijk ongeveer driehonderd huurverboden per jaar uit. Met de transitwoningen wilde ik voorzien in tijdelijke huisvesting voor de kwetsbaarste gezinnen, bijvoorbeeld gezinnen met kinderen die onmiddellijk gevaar lopen, of gezinnen met een woning zonder verwarming of warm water na verzegeling van de gasmeter.

Vanuit dat perspectief volstaan negen transitwoningen om de meest problematische situaties op te vangen.

De heer Arnaud Verstraete (Groen).- Hebt u een idee wanneer de selectieprocedure voor de overblijvende vier functies afgerond zal zijn? Wanneer zal de ploeg volledig zijn? Dat bepaalt immers mee de snelheid van de behandeling van de klachten.

Voorts ben ik blij verrast dat een huurder toch nog een melding kan doen nadat hij vertrokken is uit de woning. Het zou goed zijn om die informatie op de website van de directie Gewestelijke Huisvestingsinspectie duidelijker te vermelden, want daar staat letterlijk dat je in de woning moet wonen om een klacht te kunnen indienen.

Ik ben ook blij om te horen dat er een samenwerking is met de gemeenten en dat het systeem van Schaarbeek zal worden uitgebreid naar elf andere gemeenten. Op die manier wordt een systematischere coördinatie mogelijk om na te gaan of de woning in orde is en verhuurd mag worden. Het is me echter niet duidelijk hoe dat zal gebeuren. Zullen de gemeenten proactief in honderden woningen gaan kijken? Door de aanpak in Anderlecht is vastgesteld dat drie op de vier woningen niet in orde zijn. Dat zijn indrukwekkende cijfers. Is het mogelijk dat de gemeenten dat doen samen met de DGHI? Wilt u dat bekijken?

Negen transitwoningen lijkt me weinig. Ik begrijp dat die woningen bedoeld zijn voor noodsituaties, maar de vraag is wat er gebeurt met mensen die uit een onbewoonbaar verklaarde woning worden gezet. Moeten die op de wachtlijst voor een sociale woning gaan staan of zelf op de privémarkt zoeken? Dat er voor hen geen oplossing is, is een tekortkoming.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- U zegt dat u vorderingen maakt en samenwerkt met de gemeenten. Dat is een stap in de goede richting, maar wanneer er structureel overleg is met tien van de negentien gemeenten, wil dat natuurlijk zeggen dat er nog negen gemeenten niet meewerken.

(Opmerkingen van de heer Verstraete)

Het is goed om te horen dat alle gemeenten in het project zullen stappen. Dat is al een bezorgdheid minder.

Elf gemeenten zouden interesse tonen voor het systeem Saphir. Weet u waarom de andere acht gemeenten geen belangstelling hebben? Hebben ze bepaalde bezwaren of beschikken ze al over een eigen systeem?

Moeten we het waarschuwingssysteem interpreteren als een verhuurverbod? Kunt u mij uitleggen hoe het systeem Saphir in de praktijk werkt en wat de gevolgen zijn voor de huurders en verhuurders?

Tot slot moeten we in het beleid ook aandacht hebben voor het feit dat de huurders van ongezonde woningen vaak mensen zonder verblijfsdocumenten zijn.

De heer Pepijn Kennis (Agora).- Het is goed dat er inspanningen worden gedaan om lering te trekken uit de goede praktijken en dat er stappen worden gezet op het vlak van digitalisering.

Dat zal allicht leiden tot meer klachten. Dat betekent echter ook dat er meer mensen hun huurwoning zullen moeten verlaten, omdat er een verhuurverbod wordt opgelegd. Daarom denk ik niet dat negen transitwoningen op termijn zullen volstaan, tenzij het verloop erg hoog is. Hoe ziet u dat?

U maakt gewag van een behandelingstermijn die binnen de perken is, maar wat bedoelt u daar precies mee? Wat zijn de doelstellingen op dat vlak? Zal er bijkomend personeel worden aangeworven?

Voorts heeft ook de Brusselse Burgerassemblee vastgesteld dat het huisvestingsbeleid behoorlijk versnipperd is. Gemeenten hebben elk hun eigen aanpak. Het voordeel daarvan is dat er allerlei experimenten mogelijk zijn, die anderen dan kunnen overnemen. Toch is er volgens de Brusselse Burgerassemblee een harmonieuze aanpak nodig en daarin is een belangrijke rol weggelegd voor het gewest. Dat moet de praktijken coördineren en zorgen voor een harmonieuze, integrale aanpak.

Collega Vanden Borre en ik vroegen u naar een verhuurvergunning, maar daar hebt u niets over gezegd. Ik vrees dat dat betekent dat er geen werk van gemaakt wordt, maar misschien kunt u daar alsnog iets over zeggen?

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- Ik wil kort nog wat zeggen over de aanwervingsprocedure. Momenteel zijn er tien medewerkers, terwijl dat er veertien zouden moeten zijn. Op de eerste oproep kwamen er geen reacties. Daarom komt er nu een tweede oproep. Ik hoop dat er deze keer wel kandidaten zijn voor de functie.

Wat Anderlecht betreft, kan ik u zeggen dat ik positief sta tegenover de invoering van nieuwe procedures. Ik zal contact opnemen met de gemeente om na te gaan hoe zij het aanpakt. De directie Gewestelijke Huisvestingsinspectie komt pas in actie wanneer er een klacht wordt ingediend, terwijl ze in Anderlecht proactief te werk gaan.

Mijn contacten met de gemeenten verlopen goed. Ik ga nu de procedure en het systeem in elf gemeenten invoeren. Dat is een grote stap en ik zal ook met de andere gemeenten nog contact opnemen. Ik kan u nu niet zeggen waarom ze niet meteen reageerden.

De gemeente Koekelberg zal niet aan het project deelnemen, omdat ze een eigen project heeft opgezet.

De heer Arnaud Verstraete (Groen).- Als er geïnnoveerd wordt, is het inderdaad goed om te kijken of we daar iets uit kunnen leren.

Ik hoop voorts dat de nieuwe oproep voor inspecteurs deze keer wel succes kent. Dat er helemaal geen kandidaten waren, is opmerkelijk. Misschien moeten we de link naar de oproep onder de commissieleden verdelen, zodat wij de vacature mee onder de aandacht kunnen brengen. Het is immers belangrijk dat er kandidaten worden gevonden.

- Het incident is gesloten.

Mondelinge vraag van de heer Pepijn Kennis

aan mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Huisvesting en Gelijke Kansen,

betreffende de uitvoeringsbesluiten betreffende het openbaarbeheersrecht.

De heer Pepijn Kennis (Agora).- De Brusselse Burgerassemblee vroeg in haar resolutie over huisvesting om dringend de leegstand aan te pakken. Dat gaat niet alleen over leegstaande woningen, maar die laatste vallen onder uw bevoegdheid.

Voor een efficiënte aanpak van de leegstand is een exhaustieve inventaris nodig. Duurzame renovatie en hergebruik moeten gemakkelijker worden gemaakt en als dat niet werkt, kunnen tijdelijke ingebruiknames worden georganiseerd. Blijven gebouwen dan toch nog leegstaan, dan moet het gewest hogere boetes en heffingen opleggen. In het uiterste geval kan de overheid het onroerend goed in beslag of in beheer nemen om het te renoveren en weer in gebruik te nemen.

Dat laatste is de doelstelling van het openbaarbeheersrecht. Dat bestaat al langer, maar het parlement keurde in maart 2022 een ordonnantie goed die het gemakkelijker toepasbaar maakt. Daarin is die laatste doelstelling opgenomen. Voorts is er in de ordonnantie een betere aanpak vastgelegd voor het opstellen van een inventaris, naast een adequatere bestraffing. De tekst gaat met andere woorden sterk in op de vragen van de Brusselse Burgerassemblee.

In de politiek zit de duivel echter altijd in de details. Ik vraag mij dan ook vooral af hoe die ordonnantie in praktijk wordt gebracht. In november 2022 - toen ik deze vraag indiende - nam de regering een besluit dat op het moment waarop ik mijn vraag opstelde nog niet gepubliceerd was. Ondertussen kon ik het inzien.

Hoe vertaalt u de algemene principes uit de herziene artikels 15 tot en met 20 van de Brusselse Huisvestingscode in concrete acties?

In artikel 15 gaat het over het openbaarbeheersrecht voor openbare vastgoedoperatoren of sociale verhuurkantoren. Hoeveel vragen kreeg u ondertussen in verband met de uitoefening van dat recht? Neemt dat aantal toe sinds de nieuwe ordonnantie is goedgekeurd?

In de paragrafen 3 en 4 van artikel 15 gaat het over de inventaris. Is dat overzicht van vermoedelijk leegstaande woningen ondertussen opgemaakt? Hoeveel zijn erin opgenomen? Hoeveel zijn er daadwerkelijk gecontroleerd? Welk percentage van de gecontroleerde woningen stond inderdaad leeg?

In paragraaf 5 is vastgelegd dat de gemeenten verplicht zijn om informatie te delen over de leegstand op hun grondgebied. U herinnert zich misschien dat ik tijdens de bespreking van de ordonnantie vroeg om dat afdwingbaar te maken, op straffe van het niet doorstorten van de boetes. Dat voorstel werd destijds niet aanvaard.

Is er op dat vlak vooruitgang geboekt? We weten dat weinig gemeenten gegevens over leegstand doorgaven aan het gewest. Is er verbetering te merken sinds de nieuwe ordonnantie en de goedkeuring van de uitvoeringsbesluiten? Welke drukkingsmiddelen hebt u om de gemeenten aan te sporen om gegevens over de leegstand mee te delen?

Artikelen 16 tot en met 19 bevatten de procedure voor de toepassing van het openbaarbeheersrecht . Hoe vaak is die procedure ondertussen toegepast? Hoe reageren de eigenaars daarop? Wat is de succesratio? Als de procedure nog nooit is toegepast, hoe komt dat dan?

In verdere artikelen is er sprake van een dienst die leegstaande woningen zal controleren. Is die dienst intussen actief? Hoe werkt hij? Hoeveel voltijdsequivalenten werken er? Welke resultaten heeft hij geboekt?

Die dienst zal tot slot brieven versturen en boetes op leegstaande woningen innen. Hoeveel brieven zijn er dit jaar verstuurd en hoeveel boetes zijn er geïnd? Gaan die aantallen in stijgende lijn sinds de goedkeuring van de ordonnantie? Werden er aan de eigenaars alternatieven geboden, zoals tijdelijke bezettingen met sociale doeleinden? Tot hoeveel projecten heeft dat geleid?

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- Het besluit tot uitvoering van artikel 15 tot en met 19 van de Brusselse Huisvestingscode werd op 19 december 2022 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd en trad op 23 december 2022 in werking.

Het omvat voornamelijk:

- nieuwe definities van de kosten voor openbare inbeheername, de kosten verbonden aan het openbaar beheer en de werkzaamheden die in aanmerking komen voor leningen van het Fonds voor Openbaarbeheersrecht ;

- de inhoud van de modelovereenkomst en van de kennisgeving van de openbare inbeheername;

- de controleprocedure verbonden aan de regulering van de huurprijs bij voortijdige overname;

- de modaliteiten van het voorkooprecht op in beheer genomen goederen.

In verband met het aantal verzoeken tot uitoefening van dit recht dat de gemeentelijke of gewestelijke controlediensten dit jaar hebben ontvangen, wil ik eerst verduidelijken dat de sociale verhuurkantoren geen openbare beheerders zijn. Alleen de gemeenten, de autonome regieën, de OCMW’s en het gewest zijn dat.

Hoewel de goedkeuring van het besluit al van maart 2022 dateert, is het pas op 23 december 2022 in werking getreden, samen met het uitvoeringsbesluit. We zullen de eerste effecten van de ordonnantie dus pas vanaf dit jaar kunnen beoordelen.

Momenteel werkt Brussel Huisvesting natuurlijk al samen met de zes gemeentelijke huisvestingsreferenten die zijn aangeworven in het kader van de huisvestingscontracten om leegstaande woningen op te sporen die in aanmerking komen voor openbaar beheer. Bovendien voeren de ULB en de VUB een studie uit over de gegevensbank van vermoedelijk leegstaande woningen. De derde en laatste fase van dit onderzoek begint dit jaar en zou de gegevensbank moeten verfijnen op basis van het in 2022 uitgewerkte statistische model.

De gemeenten kunnen de gewestelijke inventaris van woningen die leeg blijken te staan, nu raadplegen. Hij bevat de adressen van woningen die al twaalf maanden leegstaan en door de gewestelijke dienst voor leegstaande woningen zijn gecontroleerd.

Gemeenten zijn verplicht om jaarlijks een lijst van leegstaande woningen op hun grondgebied te bezorgen. In 2022 hebben vier gemeenten dat gedaan: Sint-Jans-Molenbeek, de stad Brussel, Sint-Gillis en Ukkel.

Het gewest beschikt niet over drukkingsmiddelen om gemeenten aan hun verplichting te houden. Dat is overigens een van de redenen waarom ik erop heb aangedrongen dat het gewest meer leegstaande woningen opspoort en dat er daarvoor drie nieuwe onderzoekers worden aangeworven. Bovendien heb ik ook aangedrongen op de uitvoering van de studie van de ULB/VUB over de analyse van de haalbaarheid van een inventaris van vermoedelijk leegstaande woningen.

De gewestelijke dienst voor leegstaande woningen bestaat uit twee cellen. Ten eerste is er de cel Leegstaande Woningen. Die is belast met het opsporen van vermoedelijk leegstaande woningen en het toezicht op de administratieve sancties. Die cel bestaat momenteel uit een coördinator en zeven onderzoekers. Tegen het einde van het eerste trimester komen daar nog vier onderzoekers bij. De aanwerving van een vijfde, Nederlandstalige, onderzoeker is momenteel aan de gang. De vacature is gepubliceerd op de website van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel. Momenteel worden er 2.187 dossiers onderzocht.

Daarnaast is er de cel Rehabilitatie, die instaat voor de ondersteuning van de openbare beheerders bij hun acties om leegstaande woningen weer op de markt te brengen. Die cel bestaat uit een coördinator, een jurist, twee architecten, twee werfleiders, twee administratief medewerkers en een secretaresse. Er zal binnenkort een vacature voor een Nederlandstalige jurist worden gepubliceerd.

In 2022 heeft die nieuwe cel aanpassingen aan de wetgeving doorgevoerd en de regelgevingsprocedures ingevoerd. De cel heeft de verschillende aanwervingen afgerond en gewerkt aan de ontwikkeling van een raamovereenkomst voor een opdracht voor werken. Momenteel ontmoet de cel de gemeenten om haar diensten voor te stellen, met name via de huisvestingsreferenten , die in dienst treden naarmate de huisvestingscontracten worden ondertekend.

Dit jaar zullen er zestien huisvestingsreferenten in dienst zijn, aangezien eind februari zestien gemeenten hun huisvestingscontract ondertekend zullen hebben. Ter herinnering: de hoofdopdracht van de huisvestingsreferenten is de strijd tegen leegstand in samenwerking met de gewestelijke dienst voor leegstaande woningen.

Op 20 december 2022 had de cel leegstaande woningen 524 waarschuwingen verzonden en 267 boetes betekend. De gevolgen van de wijziging van de ordonnantie, die op 23 december 2022 in werking is getreden, kunnen we nog niet beoordelen.

De heer Pepijn Kennis (Agora).- Voor de eerste resultaten van de ordonnantie zullen we inderdaad nog even moeten wachten, aangezien ze nog maar een maand van kracht is.

Ik betreur dat er nog geen structurele samenwerking met alle gemeenten is. Zestien gemeenten hebben ondertussen een huisvestingscontract getekend. Dat is een grote stap vooruit, maar het is belangrijk om ook de andere gemeenten over de streep te trekken.

In de ordonnantie staat dat de gemeenten leegstand moeten melden, maar momenteel geven slechts vier van de negentien gemeenten die gegevens door. Het is jammer dat er in de ordonnantie geen drukkingsmiddel is opgenomen om ervoor te zorgen dat de gemeenten zich aan die verplichting houden. We hebben in feite een ordonnantie aangenomen waarvan we wisten dat die dode letter zou blijven. Ik had destijds voorgesteld dat het gewest de leegstandboetes niet zou doorstorten aan gemeenten die de gegevens niet doorgeven, maar dat voorstel werd afgewezen.

De grotere centralisatie op gewestelijk niveau is niettemin een stap vooruit. Ik wens u veel goede moed met het rekruteren van de personen die de onderzoeken moeten uitvoeren, want uit het vorige antwoord over de controle van de bewoonbaarheid van woningen kunnen we opmaken dat het blijkbaar niet makkelijk is om mensen te vinden voor dat soort functies.

- Het incident is gesloten.

Toegevoegde mondelinge vraag van de heer Arnaud Verstraete

betreffende de paritaire huurcommissie.

De heer Arnaud Verstraete (Groen).- Bijna een jaar geleden keurde het parlement de ordonnantie over de oprichting van een paritaire huurcommissie goed om de buitensporige huurprijzen een halt toe te roepen. Een goede start daarvoor is cruciaal, zeker gezien de energiecrisis, waardoor huren alleen nog maar duurder wordt. Er was vooropgesteld dat de paritaire huurcommissie eind dit jaar in werking zou treden. Tijdens de begrotingsbesprekingen hebt u gezegd dat de regering de oprichting ervan begin 2023 zou goedkeuren. Voor het zover is, moest er nog een en ander worden voorbereid. Zo moesten de referentiehuurprijzen geactualiseerd worden. Die actualisering verscheen recent online en moet nog bekendgemaakt worden bij het brede publiek.

Uit voorbeelden uit het buitenland en uit gesprekken met Brusselse belanghebbenden blijkt dat de drempels zo laag mogelijk moeten zijn opdat de paritaire huurcommissie haar doel kan bereiken. De doelgroep moet goed op de hoogte zijn van het bestaan ervan. Daarvoor kan gezorgd worden door informatieverspreiding via verschillende klassieke communicatiekanalen, rekening houdend met het feit dat een groot deel van de doelgroep bestaat uit kwetsbare Brusselaars. Naar een website surfen is voor sommige Brusselaars al een drempel. Het is dan ook belangrijk dat u ook Brusselse organisaties, waaronder de OCMW's, betrekt bij de communicatie over de paritaire huurcommissie.

Daarnaast is het ook belangrijk om mensen te overtuigen van het belang van het indienen van een dossier. Een procedure bij de paritaire huurcommissie moet eenvoudiger en toegankelijker zijn dan bijvoorbeeld naar de vrederechter stappen.

Hoever staat de bekendmaking van de geactualiseerde referentiehuurprijzen? Hoeveel huurders hebben hun huurreferentieprijs berekend met de tool op de website van Brussel Huisvesting sinds die is aangepast?

Met hoeveel procentpunt zijn de referentieprijzen gemiddeld gestegen ten opzichte van de vorige versie? Waar zitten de belangrijkste stijgingen?

Het Nationaal Eigenaars- en Mede-eigenaarssyndicaat verklaarde geen zitting in de paritaire huurcommissie te nemen. Hoe verzekert u dat alle partijen vertegenwoordigd worden? Wat is de kalender voor het komende werkingsjaar? Vanaf wanneer zal de paritaire huurcommissie in werking treden en wanneer worden de eerste dossiers verwacht?

Hoe wordt de doelgroep geïnformeerd over het bestaan van de paritaire huurcommissie? Welke organisaties betrekt u daarbij? Hoe zet u belanghebbenden aan om een dossier in te dienen?

Hoe kan men een dossier indienen bij de paritaire huurcommissie? Welke stappen moet men zetten? Hoe wordt de drempel voor de samenstelling en indiening van een dossier laag gehouden? Kan men hulp krijgen bij het opstellen van een dossier?

(verder in het Nederlands)

Mijnheer Verstraete, het indicatieve rooster met de referentiehuurprijzen werd op 30 juni 2022 bijgewerkt. Daarnaast keurde de regering het nieuwe statistische model goed dat werd opgesteld op basis van gegevens van het Observatorium van de Huurprijzen over 2017-2018 en 2020-2021.

Het nieuwe rooster, op basis van vergelijkingen, is een stuk objectiever en kwaliteitsvoller omdat het steunt op meer en recentere gegevens en een nauwkeurige beschouwing van variabelen die een invloed hebben op de huurprijs.

In het kader van de herziening van de indexeringsvoorwaarden besloot de regering bovendien om de huurprijsverschillen op basis van de energieprestatie van een gebouw die van het nieuwe statistische model zijn uitgesloten, opnieuw op te nemen. Dat gebeurde via een tweede wijzigingsbesluit op 6 oktober 2022.

De website huurprijzen.brussels is bijgewerkt zodra de wijzigingsbesluiten van 30 juni en 6 oktober 2022 gepubliceerd waren. Dat besluit leidt tot de volgende wijzigingen:

- een actualisering van de berekeningsmethode op basis van de wijzigingsbesluiten;

- de vermelding van de exacte referentiehuurprijs;

- de mogelijkheid om een document te downloaden met het resultaat van de berekening.

U vroeg hoeveel huurders hun referentiehuurprijs al lieten berekenen. De website huurprijzen.brussels is zo ontworpen dat het gemakkelijk is om toegang te krijgen tot het overzicht van de Brusselse referentiehuurprijzen. Gebruikers worden er echter niet geregistreerd. De diensten kunnen, rekening houdend met de Algemene Verordening gegevensbescherming , daar slechts een beperkte statistische follow-up op toepassen. De gegevens in verband met het aantal bezoekers aan de website wijzen echter op een toename van het aantal gebruikers na de publicatie van de wijzigingsbesluiten en van het nieuwe rooster van referentiehuurprijzen in oktober 2022. In die maand werd de website immers 4.173 keer bezocht, terwijl hij in oktober 2021 nog 2.774 bezoekers had.

Op uw vraag over de evolutie van de referentiehuurprijzen ten slotte kan ik moeilijk een precies, in cijfers uitgedrukt antwoord geven. Ik kan wel de logica achter de vastgestelde verschillen verklaren. De grootste verandering die het nieuwe referentiehuurprijzenrooster met zich meebrengt, is dat er veel nauwkeuriger rekening wordt gehouden met de impact van de oppervlakte op de referentiehuurprijs. In het vorige rooster was een vaste huurprijs per m² vastgesteld binnen dezelfde categorie van onroerend goed. Als gevolg daarvan werden de referentiehuurprijzen van kleine woningen in die categorieën ondergewaardeerd, terwijl die van grote woningen werden overgewaardeerd.

Ik wil erop wijzen dat de correctie van die ruwe benadering niet overeenstemt met een reële stijging van de huurprijzen. Ze betekent veeleer dat de weergave van de huurmarkt beter is afgestemd op de reële huurprijzen.

De heer Arnaud Verstraete (Groen).- Net als mevrouw Maison vind ik dat er schot in de zaak moet komen. Er is een enorm probleem met de betaalbaarheid van woningen in het Brussels Gewest, daar moet ik u niet van overtuigen, en dit is een goed instrument om de rechtvaardigheid van de huurmarkt en de huurprijzen te verbeteren. In verhouding tot de omvang van het probleem en het belang ervan voor de Brusselaars, is het bovendien een relatief goedkoop instrument en is het voor de overheid vrij gemakkelijk te realiseren. Ik hoop dan ook dat er spoedig meer nieuws is.

- De incidenten zijn gesloten.

Mondelinge vraag van de heer Fouad Ahidar

aan mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Huisvesting en Gelijke Kansen,

en aan de heer Pascal Smet, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Stedenbouw en Erfgoed, Europese en Internationale Betrekkingen, Buitenlandse Handel en Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp,

betreffende het stedenbouwkundig probleem binnen een gebouw beheerd door de vzw "Les Trois Pommiers".

De heer Fouad Ahidar (one.brussels-Vooruit).- Naar aanleiding van de hoorzitting tijdens de commissievergadering van 15 december 2022 konden we kennismaken met de beheerders van Les Trois Pommiers. Die vzw beheert een intergenerationele woonomgeving waar meer dan 230 personen in individuele woningen verblijven. De bewoners hebben verschillende profielen:

- eenoudergezinnen in moeilijkheden en hun kinderen;

- ouderen;

- alleenstaande volwassenen of gezinnen in precaire situaties;

- volwassenen met psychiatrische stoornissen;

- mensen met lichte lichamelijke of geestelijke beperkingen.

Tijdens de presentatie wees de verantwoordelijke van Les Trois Pommiers op een stedenbouwkundig probleem met een van de gebouwen die de vzw in Etterbeek uitbaat. Daarin was vroeger een school gevestigd en dat zou nog steeds de bestemming van dat gebouw moeten zijn. Het is erg jammer dat de vzw er geen twintig extra woningen kan aanbieden voor de verschillende profielen van huurders die zij herbergt.

Welke stedenbouwkundige problemen bestaan er nog voor het gebouw dat volgens de verantwoordelijke van Les Trois Pommiers bestemd is voor de huisvesting van een school, terwijl het gebouw zich bevindt op een geografisch gebied dat bestemd is voor huisvesting?

Werd er al een stedenbouwkundig advies verleend voor dat gebouw?

Hoe ondersteunt de administratie dergelijke initiatieven?

Hoe kunt u dergelijke problemen voorkomen bij vzw's die nieuwe en intergenerationele woonoplossingen proberen voor te stellen in het Brussels Gewest?

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- Het intergenerationele woonproject van de vzw Les Trois Pommiers is gehuisvest in Clos Chambéry, een gebouw waarop de vzw een erfpacht heeft tot 2070. De vzw wil er nieuwe appartementen en gemeenschapsruimtes creëren om er intergenerationele activiteiten op te zetten.

Het project heeft na een projectoproep voor intergenerationele huisvesting 100.000 euro subsidie van Brussel Huisvesting ontvangen.

Collega-staatssecretaris Smet laat weten dat het project van vzw Les Trois Pommiers de volgende stedenbouwkundige doelstellingen heeft:

- het grootste deel van een schoolgebouw ombouwen tot een polyvalente zaal en twintig woningen;

- de sporthal en het bestaande kinderdagverblijf in zijn geheel behouden,

- twee nieuwe klaslokalen inrichten in de kelder, gelegen in de Eudore Pirmezlaan 49.

De in 2018 ingediende vergunningsaanvraag werd in eerste instantie door de gemeente en vervolgens in beroep door het Stedenbouwkundig College afgewezen omdat een regeringsbeslissing ontbrak.

De vzw heeft de gewestelijke overheden laten weten dat ze haar project ondertussen lichtjes heeft gewijzigd en klaar is om een nieuwe stedenbouwkundige vergunning aan te vragen.

We bevinden ons hier in het spanningsveld tussen het tekort aan woningen met een sociaal oogmerk en het tekort aan schoolvoorzieningen, die beide legitiem zijn.

Volgens het Gewestelijk Bestemmingsplan staat het gebouw in een gebied voor voorzieningen van collectief belang of van openbare diensten. Het is dan ook logisch om de school te behouden, ook al wordt het gebouw sinds eind jaren 1980 niet meer als school gebruikt en staat in bepaling 8.2 van het Gewestelijk Bestemmingsplan dat de zone, na een openbare aankondiging, ook voor huisvesting in aanmerking komt.

Om de discussie te objectiveren, vroegen we het advies van de schoolfacilitator, een functie die de regering in 2014 in het leven riep met de opdracht de creatie van nieuwe schoolplaatsen in goede banen te leiden.

De schoolfacilitator is tot het besluit gekomen dat er tegen 2030 geen extra lagereschoolplaatsen nodig zijn in de omgeving van de Eudore Pirmezlaan 49. Het gebouw bevindt zich wel in een gebied dat interessant kan zijn om er nieuwe secundaireschoolplaatsen te creëren, gezien de goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de grotere mobiliteit van leerlingen van het secundair onderwijs.

De locatie blijft dus interessant voor de vestiging van een school. Deze analyse is aan de vzw meegedeeld, die intern onderzoekt of het een haalbare optie is.

De heer Fouad Ahidar (one.brussels-Vooruit).- Volgens de schoolfacilitator zou hier dus tegen 2030 een school kunnen komen. Scholen en woningen zijn allebei nodig, maar op deze locatie is een school allicht het meest logisch. Woningen kunnen ook op andere plaatsen en voor de vzw is het wel handig om alles in hetzelfde gebouw te hebben.

- Het incident is gesloten.

Mondelinge vraag van de heer Mathias Vanden Borre

aan mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Huisvesting en Gelijke Kansen,

betreffende de wantoestanden in de sociale huisvesting te Evere.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Ik wijs erop dat ik mijn vraag eind vorig jaar heb ingediend. Ik hoop dat de situatie ondertussen is opgelost.

In de media verscheen recent een artikel over de wantoestanden bij enkele gebouwen van huisvestingsmaatschappij Everecity. Daar zit een aantal huurders van een sociale woonblok al een aantal weken zonder verwarming en warm water door aanhoudende problemen met de werking van de boilers. Daarnaast is er in een aantal situaties ook sprake van schimmel in de appartementen. Volgens de bewoners reageert de sociale huisvestingsmaatschappij zeer traag of gewoonweg niet, waardoor de huurders letterlijk en figuurlijk in de kou blijven zitten.

De voorzitter van Everecity, de heer Mathieu Vervoort, reageerde nogal laconiek op de aanklacht van de bewoners dat de problemen niet of niet structureel worden aangepakt. Hij erkent dat er boilerproblemen zijn, maar weigerde voor de rest commentaar te geven. Hij kon evenmin aangeven hoelang het duurt vooraleer er een oplossing wordt gevonden.

De Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij liet vervolgens weten dat er een nieuwe verwarmingsketel werd besteld. Die zou geïnstalleerd worden in de week van 19 december 2022.

Dat is bovendien geen alleenstaand geval. Ook andere wooncomplexen voldoen niet aan de normen. In Cité Dubrucq hebben bewoners bijvoorbeeld af te rekenen met vocht, schimmelplekken, ongedierte en een gebrek aan warm water. Het complex zou in 2020 gerenoveerd worden, maar onlangs liet u weten dat de werken waarschijnlijk pas in 2026 zullen starten.

Hoe verklaart u dat het bestuur van Everecity nauwelijks reageert op de klachten van de bewoners, waardoor zij het wekenlang zonder warm water moeten stellen? Hebt u daarover contact gehad met de voorzitter van Everecity?

Everecity beheert bijna 2.000 sociale woningen. Kunnen de vastgoedmaatschappijen geen beroep doen op hun eigen technische diensten om de vocht- en warmteproblemen in hun woningenbestand te verhelpen of moeten zij daarvoor een beroep doen op de private markt?

Naar aanleiding van de uitgaventoetsing werd aanbevolen om te werken met één gemeenschappelijke aankoopcentrale en met een gecentraliseerd renovatiebeleid waarvoor één instantie verantwoordelijk is. Dat zou aanzienlijke schaalvoordelen en efficiëntiewinsten opleveren. Op welke manier is er sprake van centralisering en hoe zult u die nog bevorderen, bijvoorbeeld bij de aankoop van onderdelen voor technische installaties zoals boilers?

Hoe verklaart u de trage aanpak bij renovatiewerken? Wat zijn de belangrijkste oorzaken en hoe wilt u die wegwerken?

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- In de stookplaats van de 174 woningen van de site Degas-Renoir staan drie verwarmingsketels, twee ketels uit 2020 van het merk ACV en een ketel uit 2012 van het merk ELCO.

De ELCO-ketel van 720 kWh is sinds 11 november 2022 buiten gebruik. Daardoor moest openbare vastgoedmaatschappij Everecity verwarming en sanitair warm water leveren via de twee andere verwarmingsketels.

Een chronologisch overzicht van de technische storing:

- op 11 november 2022 viel de ELCO-ketel, nummer 3, uit 2012 uit;

- op 14 november 2022 werd de ELCO-ketel gecontroleerd door de onderhoudsfirma. Die concludeerde dat de gasklep van de ketel moest worden vervangen;

- op 21 november 2022 werd de gasklep door de fabrikant vervangen na levering van de onderdelen. Ondanks die herstelling startte de verwarmingsketel niet opnieuw op, omdat ook het verwarmingselement moest worden vervangen;

- op 23 november 2022 stelde de firma Equans een definitieve diagnose op, waarna Everecity ervoor koos de verwarmingsketel volledig te vervangen;

- op 28 november 2022 werd de offerteaanvraag via een spoedprocedure opgesteld om een firma aan te duiden om een nieuwe verwarmingsketel te plaatsen;

- op 5 december 2022 werd de nieuwe verwarmingsketel besteld;

- in de week van 12 december 2022 is er voorbereidend werk uitgevoerd voor de hydraulische, elektrische en gasaansluitingen, zodat de ketel zo snel mogelijk in gebruik kon worden genomen;

- de nieuwe ketel is op vrijdag 16 december 2022 vanuit Frankrijk aangekomen in België en werd op maandag 19 december 2022 geleverd op de site Degas-Renoir;

- de laatste aansluitingen zijn op 23 december 2022 gebeurd.

Ondertussen was op maandag 12 december 2022 een mobiele verwarmingsketel met een vermogen van 500 kW geïnstalleerd om het vermogen van de twee andere ACV-ketels op te krikken, zodat er in alle woningen een comfortabele temperatuur kon worden bereikt. Die mobiele verwarmingsketel is in gebruik gebleven totdat de nieuwe ketel geïnstalleerd was, op 23 december 2022. De temperatuur in het gebouw was dus normaal en werd ook regelmatig gecontroleerd.

Er kunnen natuurlijk nog altijd specifieke moeilijkheden zijn, die te maken kunnen hebben met de noodzakelijke ontluchting van de installatie. De huurders zijn op de hoogte gebracht van de maatregelen die nodig zijn om het probleem op te lossen. De openbare vastgoedmaatschappij (OVM) heeft ervoor gezorgd dat de huurders over de situatie werden geïnformeerd via brieven, affiches in de gemeenschappelijke ruimten en ook via een vergadering op 13 december 2022.

Zodra de OVM wist dat de verwarmingsketel niet zou heropstarten, werden de huurders via een brief op de hoogte gebracht van de situatie en van de mogelijkheid om een extra elektrisch verwarmingstoestel te vragen. Door de koude die daarna volgde, werden er op 9 december ook verwarmingstoestellen bezorgd aan de huurders die daar nog niet om gevraagd hadden.

Tot slot heeft Everecity beslist om een forfaitaire vergoeding van 50 euro per woning toe te kennen om de extra kosten van het elektriciteitsverbruik voor de reservetoestellen te dekken. Dat bedrag wordt afgetrokken van de huur van januari 2023.

Er is een renovatie gepland van de gevels, daken en ramen van de gebouwen van Degas-Renoir voor een totaal budget van 3,6 miljoen euro. Die renovatie maakt deel uit van een reeks zware renovaties van het gebouw in de Légerstraat 40-50 die momenteel aan de gang zijn. De werkzaamheden gaan in de tweede helft van 2024 van start en zullen het probleem verhelpen.

Er werden voorts twee problemen vastgesteld in verband met de vorming van vocht in de woningen: een technisch probleem van koudebruggen en een gebrek aan ventilatie, dus samenhangend met de manier waarop een huurder de woning gebruikt.

De situatie verschilt van woning tot woning, maar de problemen zullen in elk geval na de renovatie opgelost zijn.

Wanneer een klacht over vocht in een woning wordt ingediend, start de onderhoudsdienst de gebruikelijke procedure op.

Eerst brengt een verantwoordelijke een bezoek aan de woning.

Als de condensatie verband houdt met de manier waarop de woning wordt bewoond, krijgt de huurder informatie over wat hij kan doen om het probleem te beperken. Als er daarentegen een probleem van insijpeling wordt vastgesteld, worden er werkzaamheden uitgevoerd om de oorzaak weg te nemen.

Na de werkzaamheden wordt een controlebezoek uitgevoerd om te zien of het probleem definitief is opgelost. Als dat zo is, herschildert Everecity de aangetaste zones als de woning volledig droog is. Als het probleem na de werken niet is opgelost, kan in bepaalde gevallen een verhuizing naar een andere woning worden overwogen. Die beslissing wordt dan voorgelegd aan de toewijzingscommissie.

Een raamovereenkomst voor het onderhoud van de collectieve verwarmingsinstallaties is volgens ons niet aangewezen. Het is voor een leverancier immers onmogelijk om ketels met een dergelijk vermogen op te slaan. U moet echter weten dat er een driejaarlijks onderhoudscontract werd gesloten met de firma Equans, die het jaarlijkse onderhoud van alle collectieve verwarmingsinstallaties doet en ook herstellingen uitvoert.

Wat de aanpak van de panne betreft, hebben de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij en mijn kabinet vastgesteld dat Everecity meteen heeft gereageerd en de huurders goed op de hoogte heeft gehouden. In afwachting van de vervanging van de ketels heeft de OVM bovendien een individuele tijdelijke oplossing aangeboden in combinatie met een forfaitaire vergoeding van 50 euro voor de elektriciteitskosten. Everecity voorziet voorts in een jaarlijks onderhoud en de noodzakelijke vervanging van onderdelen om te anticiperen op mogelijke problemen.

Dankzij de gewestelijke financieringen kunnen grondige renovaties worden uitgevoerd aan alle sociale woningen. Er moet natuurlijk rekening worden gehouden met de voorafgaande studies en de termijnen om verschillende vergunningen en adviezen te verkrijgen, om ervoor te zorgen dat de renovaties worden uitgevoerd in een geïntegreerde visie.

Het gewestelijk tienjarenplan voor duurzame renovatie, dat in 2023 werd goedgekeurd, voorziet in 331 miljoen euro voor volledige renovaties en 359 miljoen euro voor renovaties van de bouwschil. Die werkzaamheden, in combinatie met nog meer informatieverstrekking aan de huurders, zullen de genoemde problemen oplossen. Door zoveel mogelijk te anticiperen op technische problemen en daarnaast renovatieprojecten te blijven uitvoeren kunnen huurproblemen zoveel mogelijk worden beperkt.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Ik begrijp natuurlijk wel dat een probleem nooit een dag later al is opgelost, zeker niet als het een grote stookketel betreft. Het probleem dateerde echter van 11 november en de nieuwe ketel werd pas op 5 december besteld, bijna een maand later. Ik vind dat lang.

U zegt dat er op 12 december een mobiele verwarmingsketel is geïnstalleerd. Ondertussen zaten de bewoners wel al een maand zonder degelijke verwarming. Ik heb de klachten daarover gelezen en die waren niet min. Het was een koude periode. Een dag of een week zonder verwarming zitten is in die omstandigheden al zeer vervelend. Een maand lijkt mij net iets te lang als redelijke termijn.

U zegt ook dat er collectieve verwarmingselementen zijn verdeeld. Dat gebeurde echter op 9 december, wat alweer een maand na het ontstaan van het probleem is.

Everecity had volgens mij sneller moeten reageren. De klachten van de huurders waren dan ook terecht. Dat zij de media opzochten om de situatie aan te klagen, heeft het zoeken naar een oplossing misschien zelfs wel een in een stroomversnelling gebracht. Al blijft het natuurlijk wel het belangrijkst dat het probleem van de baan is.

Voorts sta ik achter uw doelstelling om meer in te zetten op renovatie. Op de resultaten daarvan komen we hier ongetwijfeld later nog terug.

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- Er was wel degelijk verwarming. Evercity deed het nodige om ervoor te zorgen dat er in alle appartementen een redelijke temperatuur was en dat er warm water beschikbaar was. De gezinnen kregen verwarmingstoestellen aangeboden.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Ik kan u een filmpje laten zien met getuigenissen van bewoners. Daar zijn gezinnen met kleine kinderen bij, die de oven moesten aanzetten omdat dat de enige bron van warmte was.

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- Ik zeg niet dat de situatie gemakkelijk was voor de gezinnen, maar de openbare vastgoedmaatschappij heeft wel het nodige gedaan. Iedereen was goed geïnformeerd en kon een verwarmingstoestel krijgen.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Dan moet u toch ook eens luisteren naar de sociale huurders, want die zeggen in de media iets heel anders. Zij zeggen ook dat dit een jaarlijks weerkerend probleem is en dat ze soms weken zonder verwarming zitten. In sommige appartementen zou er zelfs helemaal geen verwarming zijn. U kunt hier trouwens beelden zien van schimmelvorming in de appartementen. Zoiets ontwikkelt zich niet op een week tijd!

- Het incident is gesloten.

Mondelinge vraag van de heer Mathias Vanden Borre

aan mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Huisvesting en Gelijke Kansen,

betreffende het wintermoratorium op uithuiszettingen.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Tijdens de begrotingsbesprekingen verwees u naar de 280.000 euro die wordt vrijgemaakt voor de tenlasteneming van achterstallige huurgelden, bestemd voor verhuurders, in het kader van actie 28 van het Noodplan voor huisvesting en de invoering van een wintermoratorium.

Ik zei toen al dat dat wintermoratorium een vals goed idee is. De bescherming van huurders, vooral in de winter, is weliswaar een nobel doel, maar een moratorium is contraproductief. Ook de vrederechters en gerechtsdeurwaarders hebben bedenkingen bij het voorstel, aangezien een moratorium alleen maar een stolp over het probleem plaatst en het ingewikkelder maakt om een structurele oplossing te vinden. Bovendien zal de maatregel waarschijnlijk leiden tot meer illegale uithuiszettingen. En wat als er sprake is van huiselijk geweld en de dader uit de woning moet worden gezet? Zal het moratorium dat dan verhinderen, met het risico op een gezinsdrama?

Hoeveel eigenaars-verhuurders zouden volgens u hun huurders tijdens het wintermoratorium niet kunnen uitzetten en dus een beroep moeten doen op het fonds voor de betaling van huurachterstand?

Komen er uitzonderingen, bijvoorbeeld als er sprake is van huiselijk geweld?

Hebt u intussen het advies van de Raad van State ontvangen? Welke fundamentele opmerkingen formuleert die?

In het advies van de Inspectie van Financiën worden ook enkele kritische vragen gesteld, onder meer over de bevoegdheid van het gewest om de verhuurder steeds te laten opdraaien voor de gerechtskosten - ook als die de rechtszaak wint - en over het schijnbaar te lage bedrag dat gereserveerd wordt in het fonds. Hoe komt u tegemoet aan die kritische bedenkingen?

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- Volgens de cijfers uit 2018 vinden er maandelijks vijftig uithuiszettingen plaats op het Brusselse grondgebied. Het geplande wintermoratorium zal vier en een halve maand duren. Dat betekent dat in totaal 225 uithuiszettingen dankzij het wintermoratorium voorkomen konden worden. De verhuurders van die 225 woningen zullen dus een beroep kunnen doen op het fonds voor de vergoeding van huurachterstand.

Het moratorium wordt van rechtswege toegepast, behalve als de uitvoerbare titel anders bepaalt of als er bij die titel een vonnis gevoegd is dat de uithuiszetting toestaat, ook al is het winter. De afwijking moet het voorwerp uitmaken van een bijzondere motivering, waaruit moet blijken dat daartoe dwingende redenen bestaan: wegens de toestand waarin het goed verkeert of omdat het gedrag van de bewoner de verdere bewoning onmogelijk maakt of omdat de verhuurder zelf door overmacht zonder woning zit.

We wachten nog altijd op het advies van de Raad van State. Die heeft wel al een verlenging van de termijn ervan tot eind januari aangekondigd.

De Inspectie van Financiën heeft in haar advies opgemerkt dat de budgettaire weerslag van de nota aan de regering zeer goed onderbouwd is en alle details van de berekeningen omvat, alsook de verschillende hypothesen die zich zouden kunnen voordoen.

Om tegemoet te komen aan de vrees van de Inspectie van Financiën voor een toename van het aantal uithuiszettingen vanwege de verschillende sociale crisissen die we sinds 2018 meemaken, is bovendien een verhoging van de vergoeding met 25% opgenomen in de begroting.

Wat de dagvaardingskosten ten laste van de verhuurder betreft, zijn er twee manieren om een geding in te leiden: de dagvaarding, waarvoor een deurwaarder moet worden ingeschakeld en die dus geld kost, en de neerlegging van het verzoekschrift op de griffie van het vredegerecht, die gratis is.

De eiser kiest de manier waarop een geding wordt ingeleid. Als de eiser bewust voor de duurste manier kiest, is het niet onredelijk dat hij de kosten ervan draagt. De in het ongelijk gestelde verwerende partij, die in de meeste gevallen al schulden heeft, heeft de manier waarop het geding is ingeleid niet kunnen kiezen. Het is dus niet redelijk om die partij met nog meer kosten op te zadelen, terwijl er een even doeltreffende kosteloze manier van inleiden bestaat.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- U hebt dus nog geen advies ontvangen van de Raad van State. Dat kan volgens mij echter alleen maar negatief zijn. Volgens het arrest van het Grondwettelijk Hof van 14 juli 2022, meer bepaald met betrekking tot het moratorium in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tijdens de pandemie, "kan de uitvoerende macht de uitvoering als zodanig van rechterlijke beslissingen niet in de weg staan".

Met een moratorium moet de uitvoerende macht goed opletten. Het is niet zomaar een maatregel die je algemeen kunt afkondigen, dat lijkt mij duidelijk. Bovendien gebruikt u op die manier meteen een heel ingrijpende maatregel, terwijl er volgens mij alternatieve oplossingen mogelijk zijn.

Ik diende een resolutie in om een fonds ter bestrijding van uithuiszettingen op te richten. Dat bestaat in Vlaanderen en leverde tijdens zijn eerste werkjaar al resultaten op. De signalen die ik opvang, wijzen er zelfs op dat het almaar beter gaat naarmate de kennis over het fenomeen beter verspreid raakt en naarmate meer OCMW's zich bij de werking aansluiten. Dat is volgens mij de goede manier om het probleem op te lossen, in plaats van met een moratorium.

Tijdens de hoorzitting ontvingen we cijfers van een gerechtsdeurwaarder. U zegt dat er in het Brussels Gewest sprake is van 600 uithuiszettingen. De gerechtsdeurwaarder zei echter dat het slechts in de helft van de gevallen om een echte uithuiszetting gaat. De andere helft betrof een al eerder verlaten woning. In 150 gevallen ging het om een problematische uithuiszetting, waarbij het pand nog daadwerkelijk bewoond was. In de overige 150 gevallen ging het om de verwijdering van meubilair uit een onbewoond pand.

Strikt genomen gaat het dus om 150 problematische uithuiszettingen uit nog bewoonde woningen. Ook in die gevallen biedt een moratorium echter geen oplossing, aangezien de schuldopbouw door achterstallige huur en alle problemen van dien daarmee niet verdwijnen. U moet dan ook alternatieve oplossingen zoeken. Vlaanderen toont alvast hoe het kan. U bent mijns inziens niet op de goede weg.

- Het incident is gesloten.

Mondelinge vraag van de heer Mathias Vanden Borre

aan mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Huisvesting en Gelijke Kansen,

betreffende het reduceren van de vraag naar sociale huisvesting.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- De helft van de Brusselse bevolking heeft een inkomen op basis waarvan ze in aanmerking komt voor sociale huisvesting: 280.000 van de ongeveer 556.000 huishoudens. Aangezien het sociale aanbod beperkt blijft tot 7,5% van de totale gebouwenvoorraad, formuleerden onderzoekers van de Université Saint-Louis-Bruxelles tijdens de uitgaventoetsing in samenwerking met de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij bedenkingen bij de huidige inkomensdrempels. Ze wijzen erop dat we de wachtlijst niet alleen kunnen inkorten door meer sociale woningen te bouwen, maar ook door de vraag terug te dringen.

De onderzoekers kwamen met de volgende voorstellen: een herziening van de inkomensdrempels, een lager aantal vereiste kamers voor grote gezinnen, een dynamischere uitstap uit de sociale huisvesting en een verhoging van de gevraagde sociale huurprijzen. Dat zijn een aantal goede voorstellen, die we op hun merites moeten beoordelen en niet simpelweg op basis van bepaalde vooroordelen mogen wegwuiven.

Een bijkomende maatregel die de vraag zou kunnen verminderen, is de verhoging van de huurprijzen, eventueel alleen voor bepaalde huurderscategorieën. Volgens de onderzoekers worden zo minder kandidaat-huurders aangetrokken, het zou de armoedeval beperken en daardoor tot een grotere uitstroom uit de sociale huisvesting leiden.

Hebt u aan de administratie de opdracht gegeven om de voorstellen te bestuderen? Zo ja, op welke termijn? Hebt u nog andere voorstellen om de toegangscriteria tot sociale huisvesting te rationaliseren? Hebt u ten slotte zicht op de uitstroom uit de sociale huisvesting? Wat is de verhouding tussen in- en uitstroom?

Mevrouw Nawal Ben Hamou, staatssecretaris.- De Brusselse regering heeft de door u genoemde analyse niet afgewacht om bepaalde vaststellingen te doen. Zoals u weet heeft de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM) meegewerkt aan de spending review, een door de Europese Commissie gepromoot instrument om de kwaliteit van de overheidsfinanciën te verbeteren en te zorgen voor een efficiëntere toewijzing van de uitgaven. Ik heb de resultaten van die analyse samen met mijn andere collega’s voorgesteld aan het parlement op 4 juli 2022.

De regering kreeg financiële en technische ondersteuning van de Europese Commissie om de techniek van de spending review in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest toe te passen.

De regering streefde bij de spending review vier doelstellingen na: de wachtlijsten inkorten, de betaalbaarheid van het systeem vrijwaren, de financiële transparantie van de sector verbeteren en de doelmatigheid van het sociale huisvestingsbeleid verhogen.

Wat het inkorten van de wachtlijsten betreft, was de analyse enkel gebaseerd op een vergelijking van de kosten van verschillende manieren om de productie van sociale woningen te verhogen, en op een vergelijking met andere vormen van socialisering van het aanbod aan private en openbare huurwoningen. Er is geen analyse gemaakt van het effect van die maatregelen op het algemene niveau van huurprijzen in Brussel en op het algemene aanbod van huurwoningen. Die laatste analyses zijn uiteraard essentieel om tot een duurzame en betaalbare huurmarkt in Brussel te komen.

Ik kan u bevestigen dat ik inderdaad aan de BGHM heb gevraagd om verschillende opties te bestuderen. De bedoeling is om eind 2023 met voorstellen te komen en half 2024 in overleg met de sector een memorandum op te stellen.

We onderzoeken voorts verschillende mogelijkheden om de toegangscriteria voor sociale huisvesting te rationaliseren, om het proces efficiënter te maken, maar vooral om het meer in overeenstemming te brengen met de vraag en de reële behoefte om de toegang tot sociale huisvesting te herzien.

Het Noodplan voor huisvesting voorziet in een herziening van de criteria voor de toewijzing van woningen. Het ontwerp van besluit moet in het voorjaar van 2023 voor een eerste lezing aan de regering worden voorgelegd.

Tot slot geef ik u de aantallen van de uitstroom voor de zestien OVM's in de voorbije drie jaar: in 2019, 1.420; in 2020, 1.221; en in 2021, 1.550. Het doorstromingspercentage (de verhouding tussen instroom en uitstroom en het aantal woningen dat de OVM's in beheer hebben) is voor 2019, 7,12%; voor 2020, 5,52%; en voor 2021, 7,03%.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Het is goed dat u de uitgaventoetsing aanhaalt, maar in het verleden hebt u al aangegeven dat u niet van plan bent om daar veel mee te doen. Ik hoop dat ik nu een ander signaal opvang. U hebt de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij gevraagd om een aantal mogelijkheden te formuleren, maar het blijft afwachten wat het resultaat zal zijn.

Wat het tijdschema betreft, is het niet evident om eind 2023 met mogelijke oplossingen te komen en die dan in 2024 uit te voeren, vooral omdat de verkiezingen dan voor de deur staan. Ik vrees dat er op dat moment niet veel meer zal gebeuren. Hopelijk wordt het dan wel tijdens de volgende regeerperiode uitgevoerd.

Het huisvestingsprobleem in Brussel vereist een brede waaier aan oplossingen en het verminderen van de vraag naar sociale huisvesting is er daar een van. Sociale huurders die in aanmerking komen voor een sociale woning, zullen geholpen zijn met een transparanter systeem. De drempel moet op bepaalde vlakken net iets hoger liggen.

- Het incident is gesloten.