Voorzitterschap: de heer Guy Vanhengel, voorzitter.

Mondelinge vraag van de heer Mathias Vanden Borre

aan de heer Rudi Vervoort, minister-president van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van Gewestelijk Belang,

betreffende de oprichting van een arrondissementeel informatie- en expertisecentrum in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Sinds 2017 zijn er zogenaamde arrondissementele informatie- en expertisecentra in Namen, Antwerpen en Limburg. Hun opdracht is om de gemeenten te ondersteunen bij hun aanpak van georganiseerde criminaliteit, zoals drugshandel, mensenhandel, illegale prostitutie, georganiseerde hennepteelt, malafide autohandel en witwaspraktijken. Waar de illegale onderwereld de legale bovenwereld raakt, kunnen steden en gemeenten een frustrerende en remmende rol spelen door alert te reageren, vergunningen te weigeren of in te trekken, panden te sluiten, vergunningsaanvragers te screenen, voorwaarden op te leggen enzovoort.

Dankzij het wetsontwerp over de gemeentelijke bestuurlijke handhaving dat federaal minister Verlinden op tafel legt, komt er nu een dergelijk centrum in elk gerechtelijk arrondissement. Eerder heb ik al in een schriftelijke vraag gepolst naar de oprichting van zo'n centrum in het Brussels Gewest. U antwoordde toen dat safe.brussels mogelijke partners zou raadplegen. Een obstakel voor de oprichting van een Brussels arrondissementeel informatie- en expertisecentrum is volgens u dat safe.brussels geen toegang heeft tot de gegevens waarover het noodzakelijkerwijs moet beschikken. De oprichting van een dergelijk centrum moet voortvloeien uit een gezamenlijke inspanning van de federale administratieve en gerechtelijke politie van het arrondissement Brussel en van het parket, waarbij safe.brussels voor de coördinatie instaat.

Om de georganiseerde criminaliteit bestuurlijk aan te pakken is er inderdaad behoefte aan een betere informatiedoorstroming tussen de verschillende overheden. Om die informatie op een vlotte en rechtsgeldige manier uit te wisselen tussen politie en parket enerzijds en de gemeenten anderzijds, werden bijvoorbeeld in de provincie Limburg in de hele provincie protocollen voor de uitwisseling van informatie voor de bestuurlijke aanpak ontwikkeld. Die protocollen werden gesloten tussen het parket, de gemeente en de politie, en worden ondertekend door de bestuurlijke directeur-coördinator en de gerechtelijke directeur van de federale politie, de arbeidsauditeur en het arrondissementele informatie- en expertisecentrum. Wat in Limburg kan, moet ook in Brussel mogelijk zijn.

Ondertussen wordt in verschillende gemeenten een gemeentelijk informatie- en expertisecentrum opgericht. In zo'n overlegorgaan worden op initiatief van het bestuur situaties besproken, gegevens uitgewisseld en gemeenschappelijke acties (de zogenaamde flexcontroles) voorbereid, uitgevoerd en gevolgd. Aan dat overleg kunnen naast de diensten van de stad of de gemeente en de politie ook vertegenwoordigers van het OCMW, de brandweer of de inspectiediensten deelnemen.

Hoe staat het met de oprichting van een arrondissementeel informatie- en expertisecentrum in het Brussels Gewest? Op welk niveau zal het worden ingevoerd en gefinancierd? Zijn er al protocollen gesloten tussen het parket, de gemeente en de politie over de uitwisseling van informatie? Neemt u het voortouw op dat vlak?

Welke gemeenten hebben al een gemeentelijk informatie- en expertisecentrum opgericht? Ondersteunt het gewest de oprichting van dergelijke centra?

De Vlaamse regering heeft voor bepaalde lokale besturen de toegang tot de databases van het financieel dienstverleningsbedrijf Graydon gefinancierd, om hen in staat te stellen de vergunningsaanvragers te screenen. Plant de regering iets gelijkaardigs voor de Brusselse gemeenten?

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- Sinds januari 2022 maken de genoemde drie arrondissementele informatie- en expertisecentra integraal deel uit van de gedeconcentreerde coördinatie en steundirecties van de federale politie in die arrondissementen. Hoewel het aanvankelijk ging om drie proefprojecten met elk een andere structuur, heeft het directiecomité van de federale politie op basis van verschillende audits besloten om ze te behouden en in de structuur van de federale politie op te nemen. Het centrum in Namen kreeg dezelfde werking als de twee centra in Vlaanderen en veranderde zijn naam in 'centre d’information et d’expertise d’arrondissement'.

Doordat de denkoefening in Brussel parallel verliep met de start van de proefprojecten, is er een hoofdstuk van het Globaal Veiligheids- en Preventieplan aan gewijd. Uit de ervaring van de diensten is gebleken dat de federale politie nood heeft aan een dergelijk expertisecentrum. Het is niet aangewezen om in Brussel een andere aanpak te hanteren, voornamelijk omdat het gewestelijke bestuur die taak pas op zich kan nemen als het over de nodige politiegegevens beschikt. De regering wacht daarvoor nog altijd op een wijziging van de federale wetgeving. De federale regering heeft al het idee geopperd om in andere arrondissementen nieuwe arrondissementele informatie- en expertisecentra te openen.

In het Brussels Gewest is er geen voorafgaandelijk protocol over informatie-uitwisseling gesloten tussen het parket, de gemeenten en de politie. Als er al een dergelijk protocol tussen die partners zou bestaan, was het Brussels Gewest niet betrokken bij zijn totstandkoming. Dat neemt niet weg dat er instrumenten bestaan waarmee het parket, de gemeenten en de politie met elkaar communiceren naar aanleiding van welbepaalde problemen. In de gemeenten werd de kwestie van de eventuele oprichting van een arrondissementeel informatie- en expertisecentrum aangekaart. Het lijkt er echter op dat ze daar niet toe zijn overgegaan. Als ze dat wel zouden doen, kan het gewest ondersteuning bieden.

Wat het gebruik van particuliere gegevensbanken voor veiligheidsdoeleinden betreft, moet er zorgvuldiger op worden toegezien dat er geen sprake is van privatisering van de openbare veiligheid en dat men geen gebruikmaakt van instrumenten die niet voor veiligheidsdoeleinden zijn ontwikkeld.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Als ik het goed heb begrepen, bestaat er momenteel geen dergelijk centrum in Brussel en zet u geen stappen om er een op te richten. U wacht nog op een federale wetswijziging.

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- Het centrum is bij de federale politie geïntegreerd. Het bestaat niet meer als een apart centrum, maar is onderdeel geworden van een federale politiedienst. Dat gebeurt voor elk arrondissement en is dus ook mogelijk in Brussel.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Brussel heeft zo'n centrum nodig. De politie kan de georganiseerde misdaad niet in haar eentje bestrijden. Ik neem aan dat u en uw kabinet contacten hebben met de federale politie. U kunt daarvoor een vragende partij zijn. Het lijkt me een eerste belangrijke stap dat u de vraag stelt om een dergelijke dienst uit te bouwen in Brussel. Ik hoop dat we geen debat meer hoeven te voeren over de noodzaak van een arrondissementeel informatie- en expertisecentrum.

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- Ik zal de vraag stellen.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Dat vind ik al een heel goed initiatief. Ik ben blij dat ik ertoe kan bijdragen om dat onder de aandacht te brengen. Het is dringend nodig dat de verschillende diensten samenwerken om de georganiseerde misdaad het leven zuur te maken. Mensen die bezorgd zijn over een bepaalde winkel en zich vragen stellen over de wettelijkheid ervan, nemen zelfs contact met me op. Een dergelijke dienst is perfect geplaatst om dat grondiger te onderzoeken.

Het is ook interessant om de particuliere gegevensbanken verder te onderzoeken. Ik stel voor dat Graydon of andere organisaties met kennis van dergelijke databanken een toelichting komen geven over de mogelijkheden. Het gaat niet over private veiligheid, maar om het gebruik van publiek beschikbare informatie uit de databanken waarmee de politie en de vergunningverleners georganiseerde misdaad kunnen opsporen en juiste beslissingen nemen. Ik zie de noodzaak daarvan in. Als de voorzitter het toestaat, wil ik het initiatief nemen om organisaties met kennis van particuliere gegevensbanken uit te nodigen. Op die manier kunnen de commissieleden heel interessante inzichten krijgen.

- Het incident is gesloten.