Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de tweetalige dienstverlening in de Brusselse zorginstellingen.

Indiener(s)
Gilles Verstraeten
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 27)

 
Datum ontvangst: 13/11/2019 Datum publicatie: 17/12/2019
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 09/01/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
27/11/2019 Ontvankelijk p.m.
09/01/2020 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag    Naar aanleiding van de zesde staatshervorming kregen mono-communautaire zorginstellingen de mogelijkheid om een overgang naar de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) aan te vragen. Volgens de meest recente cijfers van mei 2017 hebben 81 zorginstellingen van de Franse Gemeenschapscommissie (Cocof) de overstap gemaakt, waarvan vier instellingen intussen zijn gesloten. Geen enkele Nederlandstalige zorginstelling had tot dan toe dezelfde keuze gemaakt.

Op basis van het protocolakkoord gesloten tussen de colleges van de Cocof en de GGC, dat in voege trad op 19 november 2014, genoten deze instellingen tot 31 december 2017 van een overgangsperiode om zich aan te passen aan de bicommunautaire erkenningsnormen, waaronder de tweetaligheidsvereisten.

In antwoord op een vraag van ons uit mei 2017 kregen we twee bijlagen met enerzijds een inventaris van de 81 overgehevelde Cocof-instellingen en anderzijds een tabel met een overzicht van de stand van zaken in de 49 overgehevelde instellingen voor bejaarden (rusthuizen voor bejaarden en rust- en verzorgingstehuizen) die werden onderworpen aan een inspectie. De controle op tweetaligheid gebeurde op basis van zeven onderdelen: ‘Statuten’, ‘Huishoudelijk reglement’, ‘overeenkomsten’, ‘leefproject’, ‘Uithangborden, Bewegwijzering, etc’, ‘Menu’, en ‘Animatie’.

Uit deze twee bijlagen blijkt het volgende:

- De andere 28 zorginstellingen (i.e. revalidatie-instellingen, initiatieven voor beschut wonen (IBW), dagverzorgingscentra (DVC), geïntegreerde diensten voor thuisverzorging (GDT), de huisartsenkring (FAMGB), het lokale multidisciplinair netwerk (LMN) en het palliatieve team Continuing Care) werden niet voor mei 2017 gecontroleerd op de tweetaligheidsvereisten.
- Bij 46 van de 49 overgehevelde instellingen voor bejaarden werden inbreuken op de taalvereisten vastgesteld.
- Bij 6 overgehevelde instellingen voor bejaarden werden bij alle zeven onderdelen inbreuken op de taalvereisten vastgesteld.
- Bij een derde (17/49) van de overgehevelde instellingen voor bejaarden werden minimum op vier van de zeven onderdelen inbreuken op de taalvereisten vastgesteld.
- De regering heeft in navolging van de inspecties geen maatregelen aanbevolen om de toestand in de zorginstellingen met inbreuken op de taalvereisten te verbeteren.

In antwoord op dezelfde vraag werd gesteld dat een algemeen overzicht van de instellingen die inmiddels voldoen aan de erkenningsnormen pas op het einde van de overgangsperiode, dus op 31 december 2017, beschikbaar zou zijn. Tegen die datum moesten de overgehevelde zorginstellingen voldoen aan de bicommunautaire voorwaarden, waaronder de tweetaligheid. De GGC kan niet bevoegd zijn voor instellingen die op 31 december 2017 niet in orde waren met de taalvereisten. De bijhorende dotatie is dan ook onwettelijk.

Gezien de dramatische toestand op vlak van tweetaligheid in mei 2017, roepen deze verontrustende cijfers grote vragen op. Dit gaat immers over persoonsgebonden bevoegdheden, ‘menselijke aangelegenheden’, meer bepaald de verzorging die je in Brussel krijgt als je ziek of oud wordt. Taal is hierbij belangrijk. Het is van levensbelang dat je die verzorging in je eigen taal krijgt.

Daarom had ik graag volgende vragen gesteld:

- Kan u een volledig bijgewerkt overzicht per categorie (ROB-RVT, revalidatieovereenkomsten, dagverzorgingscentra, etc.) geven van de mono-communautaire zorginstellingen die overgestapt zijn naar de GGC?

I.v.m. de zorginstellingen voor bejaarden (ROB-RVT):

- Kan u een overzicht geven van alle inspecties -met datum en een duidelijke verwijzing of het om een eerste, tweede, … inspectie gaat- die uitgevoerd zijn bij de zorginstellingen voor bejaarden die overgestapt zijn naar de GGC?
- Zijn er inbreuken op de taalvereisten vastgesteld? Over welke inbreuken gaat het precies?
- In geval van inbreuken : Welke maatregelen werden aanbevolen om hieraan tegemoet te komen ? Zijn er sancties opgelegd?
- Kunt u een overzicht geven van hoeveel Nederlandskundigen er zijn op het totaal van het verzorgend personeel (i.e. verplegend, verzorgen, kiné/ergo/logo, personeel voor reactivering, animatie, etc.)?
- Kunt u een overzicht geven van hoeveel Nederlandskundigen er zijn op het totaal van het administratief personeel (i.e. secretariaat, etc.)?
- Bij hoeveel van de zorginstellingen voor bejaarden is de directeur Nederlandskundig?

I.v.m. de overige zorginstellingen:

- Kan u een overzicht geven van alle inspecties -met datum en een duidelijke verwijzing of het om een eerste, tweede, … inspectie gaat- die uitgevoerd zijn bij deze zorginstellingen die overgestapt zijn naar de GGC?
- Zijn er inbreuken op de taalvereisten vastgesteld? Over welke inbreuken gaat het precies?
- In geval van inbreuken : Welke maatregelen werden aanbevolen om hieraan tegemoet te komen ? Zijn er sancties opgelegd?
- Kunt u een overzicht geven van hoeveel Nederlandskundigen er zijn op het totaal van het verzorgend personeel (i.e. verplegend, verzorgen, kiné/ergo/logo, personeel voor reactivering, animatie, etc.)?
- Kunt u een overzicht geven van hoeveel Nederlandskundigen er zijn op het totaal van het administratief personeel (i.e. secretariaat, etc.)?
- Bij hoeveel van deze zorginstellingen is de directeur Nederlandskundig?
 
 
Antwoord    Betreffende de tweetalige dienstverlening in de Brusselse zorginstellingen

In het kader van de zesde staatshervorming werd op 20 november 2014 een protocolakkoord gesloten tussen het College van de Franse Gemeenschapscommissie en het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de overgang van de in het tweetalige Brussels Hoofdstedelijk Gewest gevestigde instellingen.

Meer fundamenteel volgt uit artikel 128, § 2, van de Grondwet dat een instelling bevoegd voor gezondheid of bijstand aan personen die in het Brusselse gewest is gevestigd, onder de bevoegdheid van de GGC valt indien deze instelling door haar organisatie niet uitsluitend onder de bevoegdheid van de Franse of de Vlaamse Gemeenschap valt. Hieruit volgt dat een dergelijke instelling onder de bevoegdheid van de GGC valt als zij zo is georganiseerd dat zij externe tweetaligheid omvat.

Wat de rust- en verzorgingstehuizen betreft, zijn er van de 49 instellingen die naar de GGC zijn ‘overgegaan’, nog 41 actief. Dit verschil wordt verklaard door vijf sluitingen en drie fusies tussen instellingen.

In de bijlage (
bijlage 1) vindt u een tabel met alle instellingen en de data van de bezoeken.
Wat de zorginstellingen betreft.

De organisaties in
bijlage 2 hebben een overeenkomst met Iriscare ingevolge de zesde staatshervorming. In eerste instantie werden deze overeenkomsten overgedragen aan de COCOF, maar uiteindelijk zijn ze overgeheveld naar de GGC.

Momenteel worden binnen deze instellingen geen controlebezoeken ter plaatse georganiseerd. In het kader van het verzoek van deze instellingen om aanvullende facultatieve subsidies is echter het tweetalige karakter van hun statuten gecontroleerd.

Opgemerkt dient te worden dat de overeenkomsten betrekking hebben op de zorg voor een doelgroep die speciale voorzieningen en gespecialiseerde ondersteuning nodig heeft (psychologische en psychiatrische raadpleging, ad hoc onderwijsondersteuning, gebarentaal). Sommige instellingen zetten een systeem op van verwijzing naar een ondersteuningscircuit dat meer geschikt is voor de pathologie of de specifieke kenmerken van de patiënt.

Deze praktijk garandeert patiënten dat hun specifieke zorg wordt verleend met ad hoc professionele expertise, met inachtneming van het bicommunautaire beginsel van toegang tot zorg in de taal van hun keuze.

Iriscare wil de operationele tweetaligheid van de door haar erkende en/of gefinancierde organisaties versterken door een stimuleringsprogramma te ontwikkelen dat instellingen aanmoedigt initiatieven te nemen om de externe tweetaligheid van hun organisatie te waarborgen. Maatregelen in dit verband zullen worden besproken in het kader van de onderhandelingen over het beheerscontract van Iriscare.

Wat de Geïntegreerde Diensten Thuiszorg en de Lokale Multidisciplinaire Netwerken betreft, werden deze geïntegreerd in BRUSANO na de wijziging van de wetgeving en/of de reorganisatie van de sector (
bijlage 3).
Bij de opvolging van de erkenningen letten onze diensten op de naleving van de erkenningsnormen en wetten.

Als er gebreken worden vastgesteld, worden deze in de controleverslagen vermeld en worden de instellingen verzocht zich in orde te stellen. Onze diensten volgen de geïdentificeerde punten op.

Wij beschikken niet over nuttige gegevens betreffende de talenkennis van het verplegend en administratief personeel van bovengenoemde instellingen, aangezien deze, individueel beschouwd, geen deel uitmaken van de elementen die in het kader van de opvolging van de instellingen worden gecontroleerd. Hetzelfde geldt voor de directeurs.