Schriftelijke vraag betreffende de strijd tegen ouderenmishandeling
- Indiener(s)
- Dominique Dufourny
- aan
- Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 31)
| Datum ontvangst: 16/12/2019 | Datum publicatie: 17/02/2020 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 19/20 | Datum antwoord: 13/02/2020 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 18/12/2019 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | We lezen regelmatig in de pers over gevallen van ouderenmishandeling. De mishandeling van senioren is tot op de dag van vandaag nog steeds een taboe. Ouderen beseffen vaak niet dat ze zich in een situatie van misbruik bevinden en - wanneer ze zich daarvan bewust zijn - melden ze dat vaak niet uit angst voor represailles en/of uit schaamte. In maart 2007 heeft de FGC de dienst voor hulpverlening aan mishandelde bejaarden opgenomen in het decreet betreffende het te voeren beleid inzake de huisvesting en het onthaal van bejaarden (artikel 4, 3°) en de nadere regels en voorwaarden inzake de erkenning van deze dienst verduidelijkt in het uitvoeringsbesluit 2008/1561 van 2 april 2009 (artikel 186 tot 192). In 2009 werden Infor-Home (FR) en Home Info (NL) trouwens erkend door de GGC als voorziening voor de strijd tegen ouderenmishandeling. De opdrachten van Infor-Homes Bruxelles omvatten hulpverlening ten behoeve van bejaarden op het gebied van misbruik, met name door de instelling, het beheer en de follow-up van een specifiek telefoonnummer; door de organisatie van acties, informatie en bewustmaking over misbruik voor het publiek, met name via hun website; de uitwisseling van informatie, statistieken, enz. - ik vertel u niets nieuws daarmee. Uit de cijfers voor 2018 bleek dat 750 van de 1.280 contacten betrekking hadden op een perceptie van misbruik. In 2017 werden 1.280 contacten geregistreerd, waarvan er 819 betrekking hadden op een situatie van misbruik; psychologisch en financieel misbruik komen het vaakst voor, gevolgd door verwaarlozing en fysiek geweld. Deze contacten resulteerden in de opening van 304 zaken in 2018, vergeleken met 292 zaken in 2017. Graag een antwoord op volgende vragen. 1. Welke waarnemingen en lessen kunnen uit deze verschillende cijfers en hun evolutie worden getrokken? 2. Welke controle- en preventiemaatregelen worden er vooraf genomen om deze talrijke misbruiken doeltreffend te bestrijden, zowel in de instellingen als thuis? 3. Ten slotte: zijn er aanvullende bewustmakings- en regelmatige voorlichtingsacties, gericht of in het algemeen, gepland om de ouderen meer moed te geven om de mishandeling waarvan zij het slachtoffer zijn, aan de kaak te stellen? Zo ja, in welke vorm en wanneer gaan ze van start? |
| Antwoord | De strijd tegen ouderenmishandeling zowel thuis als in instellingen is een belangrijk onderwerp dat speciale aandacht verdient. De cijfers in uw vraag zijn interpellerend en versterken nog onze ambitie om op dit gebied actie te ondernemen. Er bestaan al verschillende maatregelen en initiatieven om ouderenmishandeling te bestrijden. Om de levenskwaliteit en de goede behandeling van bejaarde personen te bevorderen, in het bijzonder in de voorzieningen voor opvang en huisvesting, ligt de focus tijdens inspecties van deze instellingen op verschillende elementen die op misbruik of een goede behandeling kunnen wijzen, met name de opvang van de bejaarde personen, de hulp en de verzorging, de hygiëne in de instelling, het aantal gekwalificeerde personeelsleden en of ze met voldoende zijn, de architecturale normen, de voeding, enz. Deze inspecties kunnen op verzoek van Iriscare worden uitgevoerd door de directie Controle van de Diensten van het Verenigd College naar aanleiding van een klacht of in het kader van een erkenningsprocedure. Tijdens deze inspecties wordt gecontroleerd of de inrichting voldoet aan de erkenningsnormen, waardoor problematische situaties aan het licht kunnen worden gebracht en vooral kunnen worden verholpen. Bovendien heeft de GGC, in haar wens om de levenskwaliteit van bejaarde personen thuis en in instellingen te bevorderen, op 27 januari 2011 een overeenkomst ondertekend met de Coördinatie Infor-Homes/Home-Info over de oriëntatie van bejaarde personen in Brussel en de strijd tegen mishandeling. De activiteiten van deze Coördinatie zijn met name: - persoonlijk advies aan bejaarde personen bij de keuze van hun woonplek; - de strijd tegen ouderenmishandeling; - het observatorium van de sector voor begeleiding en huisvesting van bejaarde personen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Door middel van een facultatieve subsidie financiert Iriscare jaarlijks de Coördinatie Infor-Homes/Home-Info voor een bedrag van 249.000 euro voor de algemene werking. Een andere maatregel die door de GGC wordt gesteund in het kader van de strijd tegen ouderenmishandeling wordt belichaamd door ‘Ecoute Seniors’. Deze dienst van Infor-Homes, evenals het Meldpunt Ouderenmis(be)handeling binnen Home-Info, vormt een stap vooruit in de preventie van de mishandeling. Het fenomeen is lange tijd taboe gebleven en het is nuttig dat alle betrokkenen er in alle vertrouwelijkheid over kunnen praten, met name mensen die het gevoel hebben dat hun waardigheid niet wordt gerespecteerd, maar ook hun familieleden en degenen die vrezen dat ze zich schuldig maken aan mishandelende houdingen of gedragingen. Er zijn ongetwijfeld een aantal mensen die zich niet tot deze diensten durven te wenden: de genoemde cijfers zijn dan ook wellicht slechts het topje van de ijsberg. Immers, praten over de respectloze houding van een naaste is als praten over zichzelf, over de relatie die men met die naaste heeft. Men moet langzaam uit de stilte durven te komen. Om dit fenomeen te stoppen en mensen aan te moedigen om te praten, bieden Infor-Homes en Home-Info informatie-, bewustmakings- en opleidingssessies aan voor verschillende doelgroepen, namelijk het grote publiek, seniorengroepen, thuisverzorgers en professionals van verblijfsinstellingen of ziekenhuizen. In 2019 heeft Infor-Homes bijvoorbeeld de opleiding van tientallen huishoud- en gezinshulpen die actief zijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verzorgd, op verzoek van de Federatie van Brusselse thuiszorgdiensten (FSB), in samenwerking met ResantéVous, de opleidingsoperator. Er worden ook opleidingssessies georganiseerd voor de toekomstige professionals, in het kader van de initiële opleiding in de hogescholen of de centra voor sociale promotie (referentiepersonen voor dementie, rusthuisdirecties, geriatrische verpleegkundigen, zorgkundigen, enz.). Ook heeft Infor-Homes met een subsidie van de FGC radioclips gemaakt om het publiek bewust te maken van het fenomeen van de mishandeling. Een eerste golf van uitzendingen vond plaats in de winter van 2018-2019. Een tweede golf van uitzendingen is gevraagd voor het voorjaar van 2020. Iriscare zou kunnen overwegen om een soortgelijke tweetalige campagne te lanceren in de Brusselse media. Het colloquium dat Infor-Homes en Home-Info elk jaar organiseren is ook een gelegenheid om professionals uit de sectoren van de hulpverlening, de opvang en de huisvesting samen te brengen om kwesties in verband met ouderenmishandeling te bespreken. Dit colloquium wordt gefinancierd door een terugkerende subsidie van Iriscare voor een bedrag van 8.000 euro. Ten slotte delen Infor-Homes en Home-Info op een meer formele manier hun bevindingen en observaties via hun mandaten in overlegorganen, zoals de Aangepaste technische commissie ‘afhankelijkheid’, met Iriscare. Infor-Homes en Home-Info nemen ook deel aan verschillende gewestelijke en federale werkgroepen rond het thema van de preventie van ouderenmishandeling. |