Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de controle door de Diensten van het Verenigd College (DVC) op de GGC-rusthuizen.

Indiener(s)
Els Rochette
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 206)

 
Datum ontvangst: 03/07/2020 Datum publicatie: 06/11/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 06/11/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
24/09/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Corona was een zware slag voor de Brusselse ouderenvoorzieningen. Maar ook voor de pandemie was niet alles er koek en ei. Bijna alle rusthuizen/rust- en verzorgingstehuizen op het grondgebied van Brussel-Hoofdstad vallen onder de GGC, met uitzondering van enkele die erkend zijn door de Vlaamse Gemeenschap. Sinds 1 januari 2016 zijn alle rusthuizen van de Cocof ondergebracht bij de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. Vanaf begin 2019 is Iriscare bevoegd voor de erkenning van de ouderenvoorzieningen. De controle is in handen van de Diensten van het Verenigd College (DVC).

Niet alle rusthuizen zijn in in orde met hun erkenning. Soms is de erkenning vervallen.
Soms is er te weinig personeel. Tijdens de corona-uitbraak werd dat personeelstekort al snel nijpend (bijvoorbeeld bij Archambeau). Er viel immers nog meer personeel uit door ziekte.

Tijdens de coronacrisis heeft Iriscare laten zien hoe snel ze kan schakelen. Er waren niets dan woorden van lof voor deze administratie. Ze heeft flexibel ingespeeld op wijzigende omstandigheden en dringende situaties.

De Morgen meldt op 16 juni dat de federale en de Vlaamse overheid tekort schoten qua beschermingsmateriaal. Bij de GGC is Iriscare vlug opgestart, werden belrondes bij de rusthuizen georganiseerd en vanaf 23 maart beschermingsmateriaal verdeeld, op eigen kracht. Was er dan in Brussel geen strategische stock? Nochtans had die er wel moeten zijn, in het kader van de preventieopdracht van de DVC. De schuld werd snel gegeven aan de federale overheid. Niet alleen qua materiaal waren er problemen. Al voor de uitbraak in maart was de cel hygi‘ne bij de DVC weinig bemand.

Zolang er geen vaccin beschikbaar is, zullen we ons moeten voorbereiden op nieuwe uitbraken van Covid 19. Dus hebben we voldoende materiaal en mankracht nodig en een sterke rusthuissector. Iriscare heeft performant ingegrepen, maar met sterke structurele Diensten van het Verenigd College zouden we nog beter voorbereid zijn op de toekomst.

Mijn vragen:

- Hoeveel mensen werken op de dienst controle van de DVC? Deze dienst controleert niet alleen rusthuizen maar ook de residenti‘le voorzieningen voor personen met een handicap. Is dat voldoende personeel om alle controles uit te voeren? Indien niet, hoe gaat u bijsturen en tegen wanneer? Zijn er buiten de cel controle of de cel hygi‘ne nog andere personeelstekorten bij de DVC? Graag verduidelijking.

- Hoeveel Brusselse GGC-rusthuizen of rust- en verzorgingstehuizen hebben geen erkenning? Hoe groot is het personeelstekort (in normale omstandigheden) in deze ouderenvoorzieningen? Hoe stuurt u bij?

- Zijn er buiten personeelstekort nog andere redenen dat GGC-rusthuizen geen erkenning hebben? Zo ja, welke en hoe stuurt u bij?

- Wordt de cel hygi‘ne bij de DVC uitgebreid en zo ja, met welke profielen en tegen wanneer?

- Hoeveel interimkrachten en legerpersoneel zijn ingeschakeld om de personeelsuitval in de rusthuizen ten tijde van corona te compenseren? Graag ook de gegevens van de andere residenti‘le voorzieningen van de GGC.

- De Diensten van het Verenigd College zijn intussen versterkt met consultants en de mutualiteiten voor de contactopvolging. Hoeveel extra personeel wordt/werd via consultants en mutualiteiten aangetrokken voor de contacttracing?

- Is er intussen een strategische stock van beschermingsmateriaal bij de GGC, of wordt die aangelegd? Graag verduidelijking.
 
 
Antwoord    De Dienst Administratieve Controle (DAC) van de Directie Controle van de Diensten van het Verenigd College controleert niet alleen instellingen voor ouderen en gehandicapten, maar ook ziekenhuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen, initiatieven voor beschut wonen en diensten voor de bijstand aan personen.

De Dienst heeft tot taak een administratieve controle (d.w.z. een conformiteitcontrole) uit te voeren op de naleving van de erkenningsnormen.

De door de DAC uitgevoerde controles maken deel uit van een vijfjaarlijkse controle van de instellingen.

Wanneer zij haar opdracht heeft vervuld, worden de controleverslagen naar de beheerders van de erkenningen gestuurd voor de voortzetting van het erkenningsproces.

Sinds 1 oktober 2020 beschikt de DAC, naast het diensthoofd, over drie maatschappelijk werkers (2 FR - 1 NL), vier verpleegkundigen (3 FR - 1 NL) en een attaché (FR).

Twee personen werken 4/5
e, de andere zes voltijds.

De Nederlandstalige verpleegkundige zet zich in voor ziekenhuizen en andere gezondheidsinstellingen.

Momenteel lopen er aanwervingsprocedures voor een arts (ziekenhuizen) en een maatschappelijk werker.

Het personeelsbestand is toereikend om de controleopdrachten te vervullen, op voorwaarde dat het personeel niet voor andere taken wordt ingezet (bv. 2e lijn Covid) en dat alle actoren in de keten van het beheer van de erkenningen (verlenging) het beginsel van vijfjaarlijkse controle in acht nemen.

Voor het personeelsbestand binnen de andere directies, hebben de DVC een wervingsplan opgesteld voor de komende drie jaar.

Dit plan wordt momenteel besproken met de bevoegde kabinetten.

Aantal niet erkende instellingen (rusthuizen en service-residentie) in januari 2019: 114

Aantal rusthuizen die werden erkend sinds januari 2019 tot op heden: 62

Aantal gecontroleerde instellingen met het oog op hun erkenning sinds januari 2019: 92

Aantal problematische instellingen die van nabij worden gevolgd sinds januari 2019: 20

De erkenningsduur is van maximaal 5 jaar en wordt stilzwijgend verlengd tot een nieuwe erkenning wordt gegeven.

Indien het rusthuis een personeelstekort heeft is dit een inbreuk op de erkenning- en op de financieringsnorm.

Indien de personeelsnorm voor de financiering niet behaald wordt, wordt er bijgestuurd door een sanctie te heffen op het forfait van die voorziening.

De sanctie is in verhouding met het personeelstekort

Er dient opgemerkt dat de toepasselijke wetgeving ons op dit ogenblik niet toelaat om andere alternatieve sancties aan de rusthuizen op te leggen.

Indien een instelling niet meer voldoet aan de normen, kan de erkenning van de instelling enkel ingetrokken of geweigerd worden, hetgeen de sluiting tot gevolg heeft.

Iriscare werkt aan de invoering van alternatieve sancties.

De normen waaraan de rusthuizen moeten voldoen om erkend te worden worden bepaald in het besluit van het Verenigd College van 3 december 2009 (Besluit van het Verenigd College tot vaststelling van de erkenningsnormen waaraan de voorzieningen voor opvang of huisvesting van bejaarde personen moeten voldoen alsmede tot nadere omschrijving van de groepering en de fusie en de bijzondere normen waaraan deze moeten voldoen).

Ze beslaan drie grote domeinen:
- organisatorische normen;
- werkingsnormen;
- architecturale- en veiligheidsnormen.

Met het oog op de erkenning worden er door de dienst Controle van de Diensten van het Verenigd College inspecties uitgevoerd in de rusthuizen.

De inspecties hebben betrekking op uiteenlopende domeinen: opvang en toelating van de bejaarde persoon, vrijheden en rechten van de bejaarde personen, participatie van de bejaarde personen, het aantal, de kwalificatie en de moraliteit van het personeel en de directeur, voeding en hygiëne, de zorgen, de brandveiligheid, de financiële toestand, …

Indien uit het inspectieverslag blijkt dat de voorziening die één of meerdere erkenningsnormen niet naleven wordt hen gevraagd binnen een bepaalde termijn een actieplan in te dienen.

De actieplannen worden nauw opgevolgd door Iriscare.

Vaak worden er ook vergaderingen met deze instellingen en Iriscare georganiseerd en worden er meer inspectiebezoeken uitgevoerd.

Indien de voorziening dan nog steeds niet aan de normen voldoet kan het een kortere erkenningstermijn opgelegd worden.

In laatste instantie kan er overgegaan worden tot een weigering of intrekking van de erkenning of tot een dringende sluiting.

In 2015, was de Gezondheidsdienst samengesteld uit 2 verpleegkundigen, die in geval van extreme nood ad-hoc werden bijgestaan door een arts van de DVC.

Sindsdien, werden er verschillende verbintenissen gesloten om de hierboven beschreven opdrachten van de Dienst uit te voeren.

Zo was het team van de Gezondheidsdienst tot maart 2020 samengesteld uit 4,5 VTE's, die als volgt waren verdeeld:
- 1 arts (met een vacature voor een arts);
- 3 verpleegkundigen (met een vacature voor een verpleegkundige);
- een deeltijds administratief medewerker.

Tot op heden (oktober 2020) werd er reeds overgegaan tot de volgende extra aanwervingen:
- 1 arts (2
de functie);
- 1 verpleegster.

De aanwerving van twee extra attachés is lopende (1 attaché in ziekenhuisbeheer en 1 attaché met een "huisarts"-profiel).

Zij zullen in november-december 2020 in dienst treden.

Daarnaast is de aanwerving van de volgende functies lopende:
- 1 arts (3
de functie);
- 1 A2 deskundige gezondheidscoördinator (ter vervanging van een consultant);
- 1 attaché “gezondheid”, crisisspecialist;
- 1 attaché “gezondheid”, epidemioloog-bedrijfsanalist;
- 1 administratief medewerker (niveau B).

Het team werd ook als volgt versterkt om de uitdagingen van de huidige gezondheidscrisis het hoofd te bieden, waarbij er een beroep werd gedaan op een ondersteuning via tijdelijk personeel (zie ook vraag 6):
- 1 consultant, crisismanager, coördinator van de Gezondheidsdienst;
- 9 VTE's aangeworven door de ziekenfondsen voor het eerstelijnscontactcentrum dat is voorbehouden voor contacten met collectiviteiten en professionals;
- 1 VTE bedrijfsanalist;
- 0,5 VTE externe arts;
- 1 VTE verpleegkundige;
- 1 VTE arts of verpleegkundige (waarvoor de aanwerving loopt);
- 1 “OST”-projectmanager.

In eerste instantie hebben de directies van de rusthuizen zelf een beroep gedaan op interimkantoren om het personeelstekort op te vangen.

Indien er toch nog een tekort aan personeel was dat niet kon worden opgelost, werden er door Iriscare mobiele teams ingezet waar de nood het hoogst was, via de volgende interimkantoren: ASD et Express médical waarmee een overeenkomst werd afgesloten.

Deze mobiele teams hebben 60 "prestatiedagen" verricht in 5 verschillende rusthuizen.

De laatste interventie dateert van 12 mei.

In twee rusthuizen diende ook de hulp van het leger te worden ingeroepen om de bewoners de nodige zorgen te verlenen.

De laatste interventie dateert van 30 april.

Artsen Zonder Grenzen heeft ook een zeer belangrijke en gewaarde ondersteuning gegeven aan de rusthuizen.

Zo kregen 81 Brusselse rusthuizen (59 %) een eerste "assessment" (beoordeling van de situatie op basis van een checklist) met een schriftelijke opvolging.

In 2 rusthuizen (52 %) een hierna een opvolgingsvisite georganiseerd (vorming rond preventieve maatregelen, opzetten van cohorten, hulp bij testing, mentale ondersteuning).

In 14 voorzieningen was er een bezoek van een verpleegkundige samen met een psycholoog.

Daarnaast heeft Iriscare een vrijwilligersplatform gecreëerd om gezondheidswerkers en andere personen zonder specifiek profiel die zich als vrijwilliger willen inzetten voor ROB-RVT's in nood vanwege de werkdruk en het ziekteverzuim van hun personeel, bij elkaar te brengen.

De Dienst “HR” van Iriscare heeft het initiatief genomen om contact op te nemen met de vrijwilligers om de lijsten te kunnen actualiseren, een eerste contact met hen te hebben en er zeker van te zijn dat deze vrijwilligers altijd beschikbaar waren en klaar stonden om te werken in ROB-RVT's met Covid-gevallen en dus in een moeilijke context.

Deze bijgewerkte lijst werd meegedeeld aan de instellingen met de meest dringende behoeften.

De andere residentiële voorzieningen (bijvoorbeeld de verblijfscentra voor gehandicapte personen) werden minder getroffen en bijgevolg was de tussenkomst van Iriscare wegens personeelsuitval niet noodzakelijk.

In een crisis zoals we die nu meemaken, is het essentieel om de teams te versterken met extra personeel.

Deze personeelsleden worden tijdelijk aangeworven: in normale tijden (d.w.z. buiten een gezondheidscrisis) zijn zij niet nodig om de teams in staat te stellen hun opdrachten uit te voeren.

Om het hoofd te bieden aan de huidige uitdagingen van de crisis hebben de DVC, naast het tijdelijke personeel van de Gezondheidsdienst (zie vraag 4), een beroep gedaan op verschillende externe middelen:
- 4 externe projectmanagers voor het beheer van het COVID-systeem;
- 2 algemene coördinerende verantwoordelijken van de ziekenfondsen;
- Van 145 tot 220 VTE’s van N'Allo en de ziekenfondsen om het Test&Trace Contact Center te bezetten.
- 5 VTE's voor de communicatie.

Hieronder vindt u aanvullende informatie over de voornoemde externe ondersteuning:
- Communicatie: 2 Managers, 1 Senior, 1 Medior en 1 Junior. Dit team neemt deel aan de verschillende werkgroepen met de andere gefedereerde entiteiten, rolt de nationale campagnes lokaal uit en ontwikkelt en implementeert specifieke campagnes voor Brussel.
- Dienst Gezondheid/Epidemiologie: een team met 2 personen gespecialiseerd in de epidemiologie en een Bedrijfsanalist die belast is met het analyseren van de ontvangen databanken en het identificeren van clusters of specifieke risico's via deze gegevens. Er dient te worden voorzien in een versterking voor de begeleiding van de werkzaamheden van de RAG/RMG.
- Dienst Gezondheid/eerste-lijn-callcenter: een team met 1 Manager en 8 administratieve profielen dat belast is met het beantwoorden van telefonische oproepen aan de GGC en die over het algemeen afkomstig zijn uit institutionele omgevingen (scholen, collectiviteiten, enz.).
- Dienst Gezondheid/Outbreak Support Team: een team met 1 arts, 1 manager, 1 paramedisch profiel en 1 vacature voor een arts of paramedicus, belast met het proactief (preventief) of reactief beheer van crisissituaties op het werkveld.
- Dienst Gezondheid/testcentraondersteuning: een team met 2 coördinatoren die belast zijn met het faciliteren en beheren van de versterking van de testcapaciteiten in Brussel.

Het Beheerscomité is er op 11 juni mee akkoord gegaan dat Iriscare een strategische stock van volgende producten in volgende hoeveelheden aanlegt:

Product

Strategische stock

Chirurgische maskers

3.000.000

KN95/FFP2

175.000

Handschoenen

3.000.000

Gezichtsbeschermers

60.000

Wegwerpschorten

270.000

Overschoenen

800.000

Haarnetjes

270.000

 



De tabel hieronder geeft aan welke hoeveelheden Iriscare in stock heeft en welke hoeveelheden in de periode 30/9-6/10 aan de ROB-RVT’s uitgedeeld werden:

Product

Strategische stock

bij Iriscare

Strategische stock

bij ROB-RVT’s

Totale

strategische stock

Chirurgische maskers

2.891.080

854.400

3.745.480

KN95/FFP2

123.920

40.260

164.180

Handschoenen

31.500

588.800

620.300

Gezichtsbeschermers

3.450

37.517

40.967

Wegwerp-schorten

236.286

78.210

314.496

Overschoenen

471.300

239.100

710.400

Haarnetjes

130.500

84.700

215.200

 



De ROB-RVT’s hebben een strategische stock voor 1 maand van Iriscare ontvangen.

Iriscare heeft de voorbije maanden de nodige bestellingen geplaatst om de strategische stock te verwezenlijken.

Wat de handschoenen betreft, werd Iriscare geconfronteerd met een probleem.

Van de 6,4 miljoen handschoenen die enkele maanden geleden besteld werden, zijn er nog maar753.000 geleverd.

Daarnaast dient nog een bestelling FFP2 maskers van 3M bij Iriscare geleverd te worden.

Voor de andere producten zullen lastenboeken geschreven worden zodat de strategische stock aangevuld kan worden.