Schriftelijke vraag betreffende de toename van het aantal burn-outs in ziekenhuizen.
- Indiener(s)
- Françoise Schepmans
- aan
- Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 546)
| Datum ontvangst: 13/12/2021 | Datum publicatie: 22/02/2022 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 21/22 | Datum antwoord: 22/02/2022 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 08/02/2022 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | Na meer dan twee jaar pandemie zijn de gezondheidswerkers moe. Velen van hen zitten op hun tandvlees. Zelfs vóór de covid-crisis was de werkdruk extreem hoog, maar vandaag is de vermoeidheid meer dan aanwezig. Het risico op een burn-out is verdubbeld als gevolg van de pandemie. Volgens een onderzoek van de Belgische Vereniging van Intensive Care Verpleegkundigen uit 2020, uitgevoerd door twee doctoraatsonderzoekers, Pierre Smith en Arnaud Bruyneel, lag "vóór de Covid-crisis de prevalentie van het risico op burn-out rond 36%. Tegen april 2020 was de prevalentie gestegen tot 70%”.
De resultaten van dit onderzoek zijn vrij alarmerend: van de respondenten had 20% een hoge score op het verlies van persoonlijke voldoening, 33% had een hoge score op ontmenselijking en 46% had een hoge score op burn-out. Sindsdien is de situatie door de opeenvolgende golven van covid helaas niet verbeterd. Naarmate de pandemie aanhoudt, is het absoluut noodzakelijk dat de ziekenhuizen de werkomgeving aantrekkelijker en veiliger maken voor hun verpleegkundigen. Dat zal het risico op een burn-out verminderen en het beroep aantrekkelijker maken, waardoor hopelijk nieuwe krachten worden aangetrokken. In dat verband wens ik u de volgende vragen te stellen:
|
| Antwoord | Ik ben vrij goed op de hoogte van dit onderwerp, aangezien mijn kabinet de auteurs van de door u genoemde studie in mei 2021 heeft ontvangen om hen te vragen naar hun inzicht in dit groeiende verschijnsel en vooral om met hen, als wetenschappers, te bekijken wat zij aanbevelen. Zij werden overigens vergezeld door twee andere collega’s die de studie bij laatstejaarsstudenten verpleegkunde hebben herhaald en een vrij gelijkaardig probleem hebben aangetoond. Dat is even zorgwekkend omdat het betekent dat sommige jonge afgestudeerde verpleegkundigen al psychisch lijden wanneer ze nog maar net aan hun loopbaan beginnen. Mijn kabinet heeft de maand daarop een vakbondsdelegatie ontvangen om ook deze kwestie te bespreken en naar oplossingen te zoeken. Het grootste probleem met de voorstellen die ons door wetenschappers en werknemersvertegenwoordigers zijn gedaan om dit lijden beter te voorkomen, is dat ze vallen onder enerzijds de wetgeving inzake welzijn op het werk en anderzijds de wetgeving inzake financiering van de ziekenhuisnormen, die beide federale bevoegdheden zijn. Gelukkig is de federale regering twee jaar geleden begonnen zich met deze kwestie bezig te houden, en die acties, via Fedris, het Federaal agentschap voor beroepsrisico’s, beginnen nu zichtbaar te worden. Sinds 17 januari 2019 loopt bij Fedris een proefproject over de secundaire preventie van burn-out voor de ziekenhuis- en banksector, een wens ten tijde van Maggie De Block blijkbaar. Van meet af aan was het de bedoeling om gepersonaliseerde begeleiding te bieden aan professionals in die twee sectoren die door de bedrijfsgeneeskunde of hun leidinggevenden waren aangemerkt als personen met een burn-outrisico. Naar aanleiding van de gezondheidscrisis en de gevolgen daarvan voor het risico op een burn-out in die sectoren, heeft Fedris zijn werkterrein uitgebreid tot sectoren als ziekenhuis- of verpleeghuisactiviteiten, huisartsen-/specialistenactiviteiten, extramurale verpleegkundige activiteiten, activiteiten van woonzorgvoorzieningen voor personen met een mentale handicap, psychiatrische problemen of een drugsverslaving, activiteiten van woonzorgvoorzieningen voor ouderen of personen met een lichamelijke handicap, enz. Tegen het einde van het jaar zullen minstens 2.500 werknemers een gepersonaliseerde begeleiding hebben gekregen in het kader van het project rond de preventie van burn-out, aangestuurd door Fedris. Bovendien hebben wij aan het begin van de crisis besloten om specifieke acties voor deze doelgroep te financieren in het kader van een projectoproep. Sinds juli 2020 bieden vier door de FGC erkende diensten voor geestelijke gezondheidszorg (de SSM ULB, het Centre Chapelle-aux-Champs, de SSM van de Service Social Juif en het Begeleidingscentrum van Elsene) consultaties aan met gezondheidsprofessionals, op intramurale of extramurale basis, individueel of collectief (naargelang de behoeften). Ik heb herhaaldelijk de gelegenheid gehad deze projecten in de commissie te beschrijven. Ze maken deel uit van een proactieve aanpak, waarbij naar de structuren wordt toegewerkt om als derde op te treden tussen de werknemer en zijn/haar instelling, en meestal om een aanvulling te vormen op een intern hulpaanbod dat zijn grenzen kan hebben. Het is overigens onze ambitie om de expertise die die vier operatoren in het Brussels Gewest hebben verworven, te bundelen in één enkel, beter zichtbaar project, zodat ze hun goede praktijken kunnen delen en beter bekend kunnen maken bij het doelpubliek. Er hebben al verschillende vergaderingen plaatsgevonden met mijn kabinet en de projectdragers. Het is dus de bedoeling om de initiatieven te vernieuwen, maar dan in het kader van één geïntegreerd project. Dat komt uiteraard nog bovenop de vele individuele initiatieven die de zorginstellingen zelf hebben genomen om te voldoen aan hun verplichting om risico’s voor hun werknemers te voorkomen. Bijna elke maand tijdens deze pandemie bezoek ik een ziekenhuis, en elke keer hoor ik over dit soort initiatieven. We moeten echter realistisch zijn, en zoveel mogelijk de oorzaken van dit lijden aanpakken. De druk van de COVID-19-patiënten naast de gebruikelijke activiteiten, die op zijn beurt is toegevoegd aan een reeds bestaande druk van historisch lage verpleegkundige normen in instellingen, moet opnieuw worden geëvalueerd. Wat dat laatste punt betreft, zit de federale regering ook in een fase van verbetering, maar het duurt 4 jaar om verpleegkundigen op te leiden, wat op zijn minst de tijd is die nodig is om het tij te keren. Ik heb dan ook bijzonder veel bewondering voor de veerkracht van het merendeel van deze werknemers, die nog elke dag aanwezig is. |