Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het aantal gevallen van endometriose in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het coördinerende beleid van de GGC daaromtrent

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 562)

 
Datum ontvangst: 09/03/2022 Datum publicatie: 16/05/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 06/05/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
22/03/2022 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van de Verenigde vergadering
 
Vraag    Endometriose is een chronische ziekte die ongeveer 1 op de 10 vrouwen treft en waarbij de symptomen vooral optreden tijdens de periode van ongesteldheid. Wereldwijd zouden naar schatting minstens 200 miljoen vrouwen aan endometriose lijden. Het veroorzaakt extreme pijn en zorgt bij de helft van de patiënten voor onvruchtbaarheidsproblemen. Die pijn houdt vrouwen helaas vaak thuis: weg van hun werk, school, een gevuld sociaal leven… Daarbij zijn de mentale gevolgen niet te onderschatten. Al te vaak krijgen vrouwen (onterecht) te horen dat het om ‘gewone menstruatiepijnen’ zou gaan en dat ze maar gewoon enkele pijnstillers moeten nemen.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

  • Beschikt u over cijfers die het aantal gevallen van endometriose in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen duiden? Kan u deze cijfers opsplitsen naargelang de leeftijdscohorte waartoe de patiënt in kwestie behoort, alsook de gemeente waarin deze woont? Welke evolutie kan u duiden in deze cijfers? Zijn er indicaties dat deze problematiek ten gevolge van de coronacrisis van omvang veranderd is?

  • Beschikt u over cijfers die de grootte van deze problematiek in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen vergelijken met de situatie in de andere Gewesten of andere grootsteden? Zo ja, kan u dit nader toelichten?

  • Kan u toelichten welk budget de GGC vrijmaakt voor de coördinatie en de behandeling van de endometrioseproblematiek? Kan u dit opsplitsen per budgetpost? Welke eigen initiatieven werden hieromtrent gelanceerd vanuit de GGC? Gebeurde dit via projectoproepen? Zo ja, kan u een overzicht meegeven van de geselecteerde projecten? op welke manier werden de desbetreffende initiatieven van de Gemeenschappen ter zake ondersteund?

  • Hoe werkt de GGC omtrent deze problematiek samen met het federale niveau of bepaalde (para)medische actoren, zoals huisartsen, ziekenhuizen, verplegers, apothekers en dergelijke meer?

  • Op welke manier draagt de GGC bij tot het wetenschappelijk onderzoek naar endometriose, in het bijzonder voor de preventie, behandeling en bestrijding ervan binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Welke acties en middelen worden hiertoe voorzien?


 

 
 
Antwoord    1. Vraag

Endometriose is een ziekte die nog weinig bekend is bij het grote publiek en bij gezondheidsprofessionals. Er bestaat nog geen definitieve curatieve behandeling.

Die ziekte kan alle vrouwen, meisjes, transgender personen, non-binaire personen en personen die bij de geboorte het vrouwelijk geslacht zijn toegewezen, treffen, ongeacht hun leeftijd, achtergrond of levensstijl. De symptomen zijn zeer uiteenlopend: bekkenpijn, onvruchtbaarheid, pijn bij de geslachtsgemeenschap, pijn bij de menstruatie, chronische vermoeidheid, spijsverterings- en blaasproblemen, enz.

De diagnose is van essentieel belang voor de behandeling van de ziekte, want hoe vroeger de diagnose wordt gesteld, des te groter is de kans dat de behandelingen aanslaan.

Volgens sommige artsen kan endometriose heel snel worden vastgesteld door met de patiënte te praten over haar symptomen, de tijdstippen waarop de pijn optreedt en de invloed die de symptomen op haar leven hebben. De moeilijkheid is dat er niet altijd een verband bestaat tussen de omvang van de ziekte en de symptomen van de patiënte: een heel klein letsel kan heel pijnlijk zijn, net zoals een groot letsel weinig pijnlijk kan zijn.


Naast het onderzoek van de anamnese kan endometriose ook worden opgespoord door middel van een echografie of een MRI-scan (magnetic resonance imaging).

Er bestaat momenteel geen curatieve behandeling voor endometriose, maar er zijn wel behandelingen om de ziekteprogressie te vertragen en de symptomen te verlichten. Er bestaan medische oplossingen: hormoonbehandelingen om de menstruatie kunstmatig te stoppen en operaties om het baarmoederweefsel buiten de baarmoeder te verwijderen.
Het gebrek aan aandacht voor de symptomen is een eerste element dat de behandeling van de ziekte belemmert. Ernstige bekkenpijn tijdens de menstruatie wordt namelijk vaak als ‘normale’ pijn beschouwd en dat is een van de redenen waarom endometriose zo laat wordt gediagnosticeerd.



Kwesties rond het comfort en de pijn van patiënten hebben in wetenschappelijk onderzoek vaak minder aandacht gekregen, ten gunste van kwesties die meer gericht zijn op vruchtbaarheid.

Wat de sociale zekerheid betreft: van de vier specifieke medische ingrepen voor endometriose die momenteel worden terugbetaald in België, zijn er drie MBV-behandelingen en is er één behandeling die ofwel de progressie van endometriose kan voorkomen ofwel MBV kan helpen succesvol te zijn. Die elementen tonen aan dat het voorkomen van de progressie van de ziekte of het beëindigen van de pijn nog steeds een gebied is dat moet worden verkend en geconsolideerd.

Een onderzoek uit 2012 van de wereldwijde stichting
Fondation pour la Recherche sur l’Endométriose heeft nochtans uitgewezen dat de gemiddelde kost van de ziekte per patiënte per jaar neerkomt op ongeveer 6.298 euro wegens verminderde arbeidsproductiviteit als gevolg van de ziekte en 3.113 euro rechtstreeks voor de gezondheidszorg. Ondanks die elementen wordt er weinig onderzoek gedaan naar endometriose.

Ik wil u er ook aan herinneren dat in 2021 een resolutie over dit onderwerp is aangenomen, gedragen door de Ecolo-fractie in het
Parlement francophone bruxellois, met als doel de behandeling van vrouwen te verbeteren in het kader van de bevoegdheden van de FGC.

Wat uw vragen over de bevoegdheden van de GGC betreft, bestaan er weinig hefbomen. We kunnen een aantal van die hefbomen mobiliseren om het bewustzijn in de sector te vergroten en vrouwen die door deze ziekte worden getroffen te beschermen.

- EVRAS (voorlichting over het relationele, affectieve en seksuele leven) speelt via onze drie planningscentra van de GGC een belangrijke rol op dat gebied, evenals de ondersteuning van de actoren op het terrein zoals de centra voor gezinsplanning en de medische huizen. De EVRAS-activiteiten maken mensen bewust van endometriose en menstruatiepijn vanaf de eerste menstruatie. Dat thema, evenals het meer algemene onderwerp ‘menstruatie’, komt aan bod tijdens de EVRAS-activiteiten op school. Het wordt besproken op het moment van de puberteit en dus het begin van de menstruatie bij jonge meisjes, in het 5e of 6e leerjaar of zelfs in het eerste jaar van het middelbaar onderwijs.

Zowel de medewerkers in de planningscentra als de animatoren zijn goed op de hoogte van de ziekte en de symptomen ervan. En in de door de federaties aangeboden cursussen voor animatoren komen die thema’s in verband met menstruatie ook aan de orde, evenals het toxischeshocksyndroom, dat onlangs is besproken.


- De verspreiding van informatie onder huisartsen.


Voor het overige hebben we echter geen andere gegevens over endometriose in het Brussels Gewest.

Tot slot bestaat er geen op endometriose gericht monitoringsnetwerk op het niveau van de GGC, aangezien het niet om een overdraagbare ziekte gaat.


2. Vraag
Neen, hierover zijn ook geen gegevens.

3. Vraag
Er is geen budget op het niveau van de GGC dat specifiek voorzien is voor de coördinatie en de behandeling van endometriose.

4. Vraag
De GGC onderneemt geen specifieke actie met het federale niveau of de actoren op het terrein op het gebied van endometriose.

5. Vraag
De GGC neemt op grond van haar bevoegdheden niet deel aan fundamenteel wetenschappelijk onderzoek of aan het opzetten van klinische proeven.