Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de toegestane begrafenismodaliteiten omtrent sterrenkinderen

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 578)

 
Datum ontvangst: 09/05/2022 Datum publicatie: 07/07/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 30/06/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
16/05/2022 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van de Verenigde vergadering
 
Vraag   

De geboorte van een kind geldt als een van de meest heuglijke gebeurtenissen in het leven van veel mensen. De ouders van een pasgeboren kind kunnen rekenen op allerlei vormen van ondersteuning, bijvoorbeeld vanuit Kind en Gezin en de Huizen van het Kind. In situaties waarin een kind kort na de geboorte overlijdt, is het voor de maatschappij een evidentie dat ouders die ondersteuning behouden. Bovendien zal niemand betwijfelen dat het verlies van een kind, hoe jong ook, een extreem traumatische ervaring is.

Heel anders is de situatie voor ouders van een levenloos geboren kind (de zogenaamde sterrenkinderen). Ook zij hebben een kind verloren, maar op het vlak van emotionele ondersteuning en erkenning van hun verdriet botsen ze vaak op onwetendheid en onbegrip.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

  • Kan u toelichten of het aantal levenloos geboren kinderen geregistreerd wordt binnen de plaatselijke besturen en of deze informatie ook op gewestelijk vlak bijgehouden wordt? Zo ja, kan u deze cijfers nader toelichten?

  • Kan u toelichten of er reeds, in samenspraak met de gemeenten en de ziekenhuizen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, protocollen werden vastgelegd voor de ethische behandeling van het stoffelijk overschot van een foetus als de ouders zelf geen initiatief nemen tot begraven of cremeren? Zo ja, kan u de inhoud van deze protocollen nader toelichten? Zijn deze reeds geharmoniseerd voor het gehele Gewest?

  • Kan u duiden of de wettelijke kaders omtrent enerzijds de verwerking van medisch afval en anderzijds de begraafplaatsen en lijkbezorging momenteel reeds voorzien in het recht voor ouders om na een zwangerschapsverlies het embryo of de foetus te begraven of te cremeren, ongeacht de zwangerschapsduur? Zo neen, hebt u reeds onderzocht welke stappen nodig zouden zijn om dit mogelijk te maken? Welk tijdspad voorziet u hiertoe?

  • Kan u duiden op welke manier u vanuit uw gewestelijke bevoegdheden de Brusselse gemeenten informeert en sensibiliseert omtrent het voorzien van specifieke plekken, zoals een sterretjesweide of een vlinderboom, waar ouders hun levenloos geboren kindje kunnen begraven, assen kunnen uitstrooien of een herdenkingspunt kunnen hebben, ook voor ouders die een zwangerschapsverlies hebben meegemaakt voor 140 dagen zwangerschap? Hoeveel dergelijke plekken bestaan er op dit moment reeds? Welke stappen onderneemt u vanuit uw bevoegdheden om aan deze plekken ook de nodige bekendheid te geven?

 
 
Antwoord    V1
De cijfers voor doodgeboren baby’s worden berekend op gewestelijk en federaal niveau.
Volgens de laatste cijfers van Statbel, het Belgisch statistiekbureau, werden er in 2019 105 doodgeborenen geregistreerd. Dat zijn er 16 minder dan in 2018.

De vermelde cijfers hebben betrekking op de mortinataliteit, d.w.z. de verhouding tussen het aantal doodgeborenen in het betreffende jaar en het totale aantal geboorten (inclusief doodgeborenen) in datzelfde jaar (per duizend). Doodgeborenen worden gedefinieerd als levenloos geboren kinderen met een geboortegewicht van 500 gram of meer of, als het geboortegewicht onbekend is, met een zwangerschapsduur van ten minste 22 weken. Doodgeborenen van wie noch het geboortegewicht, noch de zwangerschapsduur bekend is, zijn ook inbegrepen.

V2
Wat betreft de protocollen voor de ethische behandeling van het stoffelijk overschot van een foetus als de ouders zelf geen initiatief nemen tot crematie of begraving, wordt in de ziekenhuizen met een kraamafdeling een welomschreven procedure gevolgd. In geen geval wordt het stoffelijk overschot als louter medisch afval beschouwd.


V3

Wat het wettelijk kader voor begraving en crematie betreft, wordt de ordonnantie van 29 november 2018 op de begraafplaatsen en de lijkbezorging ten uitvoer gelegd bij het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 7 oktober 2021 tot bepaling van de uitvoeringsmodaliteiten van de mogelijkheden voor een waardig afscheid van de levenloos geboren foetus.
In artikel 20 van die ordonnantie is bepaald dat foetussen die tussen de 106e en de 180e dag van de zwangerschap levenloos geboren worden, op verzoek van de ouders ofwel kunnen worden begraven op de sterretjesweide, ofwel kunnen worden gecremeerd. De urn met de as kan dan worden bijgezet op de sterretjesweide of in het columbarium, of de as kan worden verstrooid op een strooiweide ingericht op de sterretjesweide. De ouders kunnen ook, net zoals dat kan voor de as van minderjarige kinderen en onder dezelfde wettelijke voorwaarden, ervoor kiezen de as uit te strooien, te begraven of te bewaren in een urn die op een andere plaats dan de begraafplaats wordt geplaatst.
In artikel 1 van voormeld besluit is bepaald dat in de aanvraag van de ouders bedoeld in artikel 20 van de ordonnantie van 29 november 2018 op de begraafplaatsen en de lijkbezorging moet worden vermeld of de levenloos geboren foetus (tussen de 106e en de 180e dag van de zwangerschap) op de sterretjesweide wordt begraven dan wel wordt gecremeerd. De aanvraag van de ouders moet vergezeld gaan van het attest van de arts die het overlijden heeft vastgesteld.
Er is niets bepaald voor de begrafenis van foetussen die vóór de 106e dag van de zwangerschap levenloos geboren worden.


V4
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest maakt een ordonnantie van 13 december 2007 een waardige behandeling van de stoffelijke resten van doodgeboren foetussen mogelijk.
Bij die tekst worden de gemeenten ertoe verplicht om op hun begraafplaats een ‘sterrenperceel’ te voorzien voor kinderen die tussen de 106e en 180e dag van de zwangerschap levenloos geboren worden, waar ze kunnen worden begraven of gecremeerd. Het Crematorium van Brussel kan alle activiteiten gratis aanbieden in het Brusselse crematorium: ceremonie, crematie, uitstrooien van de as in de ‘Jardin des quatre vents’, plaatsen van een herdenkingsplaat op het daarvoor voorziene herdenkingspaneel.