Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de gezondheidsadviseurs

Indiener(s)
Françoise Schepmans
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 598)

 
Datum ontvangst: 04/07/2022 Datum publicatie: 20/09/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 15/09/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
07/07/2022 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Tijdens de gezondheidscrisis werden verschillende acties uitgevoerd in het kader van de preventie- en vaccinatiecampagne. Op initiatief van de federale regering werden er bijvoorbeeld in heel België Community Health Workers (CHW) ingezet.1

In dezelfde geest werd een project opgezet in partnerschap met de ziekenfondsen, de GGC en de administratie van de FGC. Sinds mei 2021 bellen de preventiemedewerkers proactief naar alleenstaande Brusselaars ouder dan 65 jaar die de verhoogde tegemoetkoming (VT) ontvangen, om hen beter te begeleiden. Er werd ook een extra team samengesteld voor de 35-44-jarigen. 2

Vandaag de dag wordt de opdracht van deze preventiemedewerkers enigszins verruimd. Volgens de pers zullen zij de 65-plussers telefonisch blijven benaderen. Hun bevoegdheden werden echter herzien. Voortaan worden zij "gezondheidsadviseurs".

Daarom wens ik een antwoord op volgende vragen:

  • Hoe lang heeft de opdracht van de preventiemedewerkers geduurd?

  • Wat was het resultaat?

  • Hoeveel medewerkers worden voortaan "gezondheidsadviseurs"? Meer specifiek, wat zullen hun opdrachten zijn?

  • Wat is er gebeurd met de veldwerkers, wier rol tijdens de crisis een aanvulling vormde op die van het callcenter?

1 https://www.mloz.be/nl/persberichten/ziekenfondsen-zorgen-voor-gepersonaliseerde-begeleiding-bij-kwetsbare-groepen

2 https://www.ccc-ggc.brussels/nl/news/vaccinatie-brussel-de-ziekenfondsen-engageren-zich-nog-meer
 
 
Antwoord    V1

Het project is in maart 2021 van start gegaan en de opdracht van de vijftien voltijdse preventiemedewerkers is in april 2021 concreet begonnen op het terrein (via telefoongesprekken).
De opdracht van de preventiemedewerkers is geëvolueerd, maar loopt nog tot eind 2022. Alleen hun naam is veranderd om beter aan te sluiten bij de realiteit van hun werk en hun rol ten aanzien van de prioritaire groepen waarmee ze in contact komen. Met de Onafhankelijke Ziekenfondsen, die het intermutualistische samenwerkingsverband vormen dat het project draagt, worden de mogelijkheden besproken om het project tot 2023 te verlengen.



V2

Ter herinnering, de doelstellingen van het project ‘preventiemedewerkers’ zijn tweeledig:
1. Versterking van preventief gedrag (preventiemaatregelen en vaccinatie) in het kader van de COVID-19-gezondheidscrisis. Het gaat met name om het analyseren en ondersteunen van de vaardigheden van de doelgroepen met betrekking tot de preventiemaatregelen en de COVID-19-vaccinatie.
2. De gezondheidsbehoeften van de doelgroep vaststellen en ondersteunen:
- de fysieke, mentale en sociale welzijnsbehoeften van de doelgroep vaststellen en analyseren;
- verwijzen naar en/of informeren over diensten en organisaties die in die behoeften kunnen voorzien.

De ziekenfondsen die het project dragen, hebben een analyse gemaakt van de output en de impact van het project, op basis van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens die zijn verzameld bij de personen die hebben gereageerd op de telefoonoproepen, en via intervisiesessies met de preventiemedewerkers.
Het op die evaluatie gebaseerde analyseverslag is bijzonder gedetailleerd en bevat veel belangrijke informatie, zowel over het profiel van de respondenten en hun behoeften, als over de in dit project ontwikkelde aanpak.


Enkele algemene elementen uit het analyseverslag kunnen worden vermeld:

Wat het profiel van de respondenten betreft
· In de periode van 1/5 tot 9/11/2021 werden 12.335 personen geïnterviewd, d.w.z. 64% van de personen uit de doelgroep waarvan de telefoonnummers bij de ziekenfondsen bekend zijn.
· In 84% van de gesprekken kon de preventiemedewerker het gesprek afronden, d.w.z. hij of zij doorliep de meeste elementen van het script.
· 51% van de gecontacteerde personen behoorde tot de leeftijdscategorieën ‘65-69’ en ‘70-74’.
· 75% van de gecontacteerde personen is vrouw, 25% is man.
· Voor 72% van de gecontacteerde personen heeft het telefoongesprek een gepercipieerde toegevoegde waarde. Uit de analyses blijkt dat die toegevoegde waarde verband houdt met verschillende factoren: het geuite gevoel van eenzaamheid, de aanwezigheid van gezondheidsproblemen, de aanwezigheid van belemmeringen voor de toegang tot zorg, het feit dat tijdens het gesprek informatie of een verwijzing naar interne of externe diensten werd verstrekt.
· De meeste personen zijn op de hoogte van de preventiemaatregelen, zoals het dragen van een masker, afstand houden, handhygiëne, ventilatie van ruimten, enz. en meer dan driekwart zegt geen moeite te hebben met het volgen van de maatregelen. De preventiemaatregelen die het moeilijkst zijn om mee te leven, zijn het beperken van sociale contacten, het dragen van een masker en het beperken van sociale activiteiten.
· Op het moment van de oproep was 84% van de respondenten gevaccineerd. Van degenen die op het moment van de oproep nog niet waren gevaccineerd, was 40% terughoudend, vooral vanwege de bijwerkingen, was 17% nog niet gevaccineerd en liep het vaccinatieproces nog, en was 43% ervan overtuigd dat ze niet gevaccineerd wilden worden.


· Ongeveer een op de drie personen zegt een gezondheidsbehoefte te hebben en 39% zegt belemmeringen te ondervinden bij de toegang tot gezondheidszorg (fysieke belemmeringen 39%, financiële belemmeringen 21%, taal en cultuur 11%, digitale kloof 6%).
· 28,5% van alle gecontacteerde personen kreeg informatie over de beschikbare ondersteunende diensten of hulp die de ziekenfondsen of andere organisaties kunnen bieden, en/of werd actief doorverwezen naar een interne dienst van de ziekenfondsen.
· 11% van de respondenten geeft aan dat ze vaak geconfronteerd worden met een gevoel van eenzaamheid.


Wat het project zelf betreft

In het analyseverslag worden de sterke punten van het project op verschillende niveaus aangegeven:

1) Bereik van de doelgroep
· Het is mogelijk om in een redelijk korte tijd een grote groep personen te bereiken. Het telefoongesprek werd beschouwd als een geschikte manier om de doelgroep te bereiken, vooral voor een eerste contact.

· De mogelijkheid om zeer specifieke doelgroepen te bereiken op basis van strikte criteria, gebaseerd op gegevens van het InterMutualistisch Agentschap (IMA).
· Hoge acceptatiegraad van oproepen dankzij de vertrouwensrelatie tussen de ziekenfondsen en hun leden.

· De proactiviteit en de individualisering van de oproepen werden door de leden zeer gewaardeerd.


2) Gepersonaliseerde doorverwijzing naar gezondheids- en welzijnsdiensten
· Voor veel leden betekenden de oproepen concrete steun om het welzijn van de gecontacteerde personen te verbeteren. Er werd niet alleen naar hen geluisterd, maar ze werden ook, op basis van een persoonlijk gesprek en een evaluatie van hun behoeften, doorverwezen naar gepaste en concrete hulp. Die doorverwijzing naar andere diensten bleek van essentieel belang te zijn. In de eerste plaats omdat de mensen niet altijd op de hoogte zijn van de aangeboden diensten. Ten tweede omdat zij zich niet altijd bewust zijn van hun rechten, en daarom bepaalde zorgverzoeken uitstellen. Door geschikte hulp te bevorderen, kunnen preventiemedewerkers bijdragen tot de versterking van een actief en sociaal leven van ouderen.
· De preventiemedewerkers moedigden de leden aan om hun gezondheidsbehoeften kenbaar te maken door hun specifieke vragen te stellen, bijvoorbeeld over hun vermogen om verschillende dagelijkse taken uit te voeren (zich binnenshuis en buitenshuis verplaatsen, boodschappen doen, schoonmaken, enz.). Dat is een essentieel perspectief, aangezien de gecontacteerde persoon zijn/haar eigen behoeften aan zorg en ondersteuning kan beoordelen en kan aangeven wat hij/zij nodig heeft. Het is van cruciaal belang dat ouderen vertrouwen krijgen in hun vermogen om beslissingen over hun gezondheid te nemen, in hun vermogen om betrouwbare informatie te vinden, te begrijpen en toe te passen. In dat opzicht is het versterken van de gezondheidsgeletterdheid een echt instrument van empowerment, waarbij de persoon kan handelen naar aanleiding van de gebeurtenissen die hem of haar aangaan.
· De preventiemedewerker heeft de gecontacteerde personen ook geholpen bij het vaststellen van eventuele moeilijkheden bij het begrijpen, evalueren en toepassen van de informatie over de geldende gezondheidsvoorschriften (preventiemaatregelen en vaccinatie) in het kader van de COVID-19-gezondheidscrisis. Het doel van het gesprek is niet om mensen te overtuigen van de voordelen van vaccinatie, maar wel om hen door te verwijzen naar de juiste informatiebronnen (bv. officiële websites, huisarts, apotheker), zodat ze een weloverwogen beslissing kunnen nemen over hun eigen gezondheid.

3) Opvolging van verwijzingen naar de diensten van de ziekenfondsen
· De opvolging van de behoeften waaraan door de ziekenfondsen kan worden voldaan, wordt verzekerd door een intern ticketsysteem, de verzending van een brief of een registratie in het algemene dossier van het lid. Het verzoek om opvolging wordt vervolgens behandeld door een andere dienst van het ziekenfonds, zoals de sociale dienst.
· De preventiemedewerkers beantwoordden ook de mutualistische vragen/verzoeken van de leden over hun dossier, het verzenden van kleefzegels en enveloppen, enz.


4) Strijd tegen de non-take-up van rechten (sociale steun, erkenning mantelzorger, rechten in verband met het BVT-statuut)
· De preventiemedewerkers kunnen personen doorverwijzen naar de sociale dienst van hun ziekenfonds, die de leden informeert over mogelijke tegemoetkomingen en bijstand, zoals de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB).

5) Samenwerking met actoren op het gebied van gezondheid en gezondheidsbevordering en uitwisseling van goede praktijken
· De ontwikkeling van de strategie en de uitvoering ervan vonden plaats in samenwerking met diverse actoren die actief zijn op het gebied van het gezondheidsbeleid en de gezondheidsbevordering. Die verscheidenheid van actoren was belangrijk om het project en de ontwikkelingen ervan op de realiteit op het terrein af te stemmen. Ook via overlegplatforms zoals ALCOV en andere gecoördineerde strategieën zijn regelmatig updates van het project verstrekt.

6) Onderzoek naar de behoeften van de leden
· Dankzij die proactieve oproepen hebben de ziekenfondsen ook een beter idee van bepaalde behoeften van hun leden die voorheen onbekend waren of die als gevolg van de gezondheidscrisis zijn toegenomen.

Er zijn ook zwakke punten en beperkingen geformuleerd: gebrek aan bekendheid van het project en van de opdrachten van de medewerker bij de personen die per telefoon werden opgebeld, het ‘eenmalige’ effect van de oproep, de gezondheidscontext die het niet mogelijk maakt om aan alle behoeften te voldoen, en ook het gebrek aan informatie over het profiel van de personen die niet per telefoon konden worden bereikt.


V3

De 20 voltijdse preventiemedewerkers worden steeds gemobiliseerd om telefonisch contact op te nemen met de leden van de doelgroep en met hen een gedachtewisseling te houden over verschillende thema’s die in een script zijn vastgelegd. Bij de start van het project bestond de doelgroep uit alleenstaande 65-plussers die begunstigden van een verhoogde tegemoetkoming (BVT) waren en die aangesloten waren bij een van de vijf belangrijkste Brusselse ziekenfondsen (Partenamut, Partena, CM Sint-Michielsbond/MC Saint-Michel, Mutualia, Mutplus en de Socialistische Mutualiteit van Brabant (FSMB)).
De aanvankelijke periode van 6 maanden werd een eerste keer verlengd tot eind 2021. Vanaf dat moment werd de doelgroep uitgebreid tot personen tussen 35 en 44 jaar.

In 2022 werd de groep van 65-plussers zonder recht op een verhoogde tegemoetkoming als doelgroep genomen, met prioriteit voor personen zonder contact met een huisarts of wijkgezondheidscentrum, en personen met het statuut ‘chronische ziekte’. Vanaf augustus-september zal het project zich ook richten op de doelgroep van eenoudergezinnen. Er is prioriteit gegeven aan 10 tot 15 prioritaire wijken.


V4

De opdracht van de medewerkers is ook verlengd tot 31 december 2022, met maximaal 30 VTE’s. Hun taak is de covid-opvolging met betrekking tot de verschillende aspecten van de strijd tegen de ziekte.