Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het gebruik van antidepressiva in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het coördinerende beleid van de GGC daaromtrent

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 607)

 
Datum ontvangst: 21/07/2022 Datum publicatie: 20/09/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 19/09/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
18/08/2022 Ontvankelijk
14/09/2022 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag   

Volgens onderzoek van de liberale mutualiteiten heeft de coronacrisis ervoor gezorgd dat de vraag naar antidepressiva sterk toegenomen is. In 2020 viel er in de leeftijdscategorie van 19- tot 24-jarigen een stijging van 10% te noteren in vergelijking met het jaar voordien. Globaal gezien zou het aantal Belgen dat antidepressiva voorgeschreven kreeg wel stabiel gebleven zijn tussen 2018 en 2020 volgens Sciensano. Ongeveer 9% van de bevolking zou antidepressiva slikken, waaronder vooral vrouwen.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

  • Beschikt u over cijfers die het gebruik van antidepressiva in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen duiden? Bevestigen deze de conclusies uit het onderzoek van de liberale mutualiteiten? Kan u deze cijfers opsplitsen naargelang het geslacht en de leeftijdscohorte waartoe de patiënt in kwestie behoort? Welke evolutie kan u duiden in deze cijfers? Zijn er indicaties dat dit gebruik en/of het aantal voorgeschreven antidepressiva ten gevolge van de coronacrisis van omvang veranderd is? Hoe evalueert u de omvang van deze problematiek? Welke maatregelen neemt het College in dit kader om het gebruik van antidepressiva hetzij correct te laten verlopen, hetzij terug te dringen waar mogelijk?

  • Beschikt u over cijfers die het gebruik van antidepressiva in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen vergelijken met de situatie in de andere gewesten of andere (internationale) grootsteden? Zo ja, kan u dit nader toelichten?

  • Kan u toelichten welk budget de GGC vrijmaakt voor de coördinatie omtrent het gebruik van antidepressiva? Welke concrete campagnes worden daaromtrent gevoerd? Op welke manier wordt hieromtrent samengewerkt met het federale niveau of bepaalde (para)medische actoren, zoals huisartsen, ziekenhuizen, verplegers, apothekers en dergelijke meer?

  • Op welke manier draagt de GGC bij tot het wetenschappelijk onderzoek naar het gebruik van antidepressiva? Welke acties en middelen worden hiertoe voorzien?
 
 
Antwoord    V1
Eerst en vooral is het belangrijk om een verschil te maken tussen het gebruik van (mentale) gezondheidszorg/medicatie en de mentale gezondheidstoestand. In het Brussels Gewest is er, veel meer dan in de andere gewesten, een belangrijke onderconsumptie van zorg. Mensen ervaren allerlei drempels (financiële, socio-culturele, aanbod, …) waardoor ze zelf niet gediagnosticeerd worden en/of de nodige medicatie en/of therapie krijgen. Het Observatorium voor Welzijn en Gezondheid toonde dat duidelijk aan in het dossier rond sociale ongelijkheden in gezondheid: Dossier 2019/2 – Iedereen even gezond in Brussel? Recente cijfers en kaarten over sociale ongelijkheden in gezondheid:

p. 18 "Het lijkt zo te zijn dat hoewel de prevalentie van depressie hoger is bij lagere socio-economische groepen, antidepressiva (≥ 90 DDD, N06A) juist minder vaak door hen worden gebruikt (zie figuur 12a; totaal aandeel onder de Brusselaars: 6,37/100). De verschillen zijn niet zeer groot, maar wel significant. Zo zal de armste groep 9,5 % minder vaak dan gemiddeld medicatie gebruiken, terwijl de op één na rijkste groep 6,4 % vaker antidepressiva gebruikt. Die onderconsumptie van antidepressiva bij de drie laagste socio-economische groepen doet zich niet voor in Vlaanderen en Wallonië."




M.b.t. het gebruik van medicatie zijn de meest recente cijfers te vinden bij het InterMutualistisch Agentschap, dat de verschillende terugbetalingsgegevens van alle ziekenfondsen samenbrengt: https://atlas.ima-aim.be/
TABEL 1

We zien echter nog geen duidelijke toename in het gebruik van antidepressiva in 2020 en dit in alle gewesten. Dat komt omdat de IMA-cijfers telkens gebaseerd zijn op de boekhoudperiode januari kalenderjaar -1 tot en met maart kalenderjaar, en dat zowel voor de cijfers op basis van de databank Gezondheidszorgen als voor de databank Farmanet (zie: CONCEPTUALISERING subproject 001: referentiestatistieken populatie (ima-aim.be)). Voor 2020 is dat dan de boekhoudperiode van januari 2019 tot en met maart 2020. De covidcrisis zit met andere woorden nog niet vervat in de cijfers van 2020.




M.b.t. de mentale gezondheidstoestand  zijn de Covid-gezondheidsenquêtes van Sciensano een goede bron. Die hebben inderdaad aangetoond dat de covidcrisis een sterke impact heeft gehad op de mentale gezondheid van de Brusselaars, net als op die van de Belgen. De mentale gezondheid varieerde mee met de verschillende golven van de epidemie (Belgische cijfers): TABEL 2

Cijfers voor de verschillende gewesten zijn te vinden bij het InterMutualistisch Agentschap.  We zien dat het gebruik van antidepressiva lager ligt in Brussel dan in Vlaanderen en Wallonië.

De terugbetaling van medicatiegebruik is federale materie. Het Geïntegreerd Welzijns- en Gezondheidsplan bevat belangrijke delen over geestelijke gezondheid en over samenwerking tussen eerste- en tweedelijnszorg.



Het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn heeft als opdracht om de gezondheidstoestand van de Brusselaars systematisch op te volgen, waaronder dus ook de mentale gezondheid. De GGC subsidieert ook verschillende verenigingen die strijden tegen drugsverslaving, zoals het Brussels Platform Geestelijke Gezondheid (de subsidie wordt toegekend voor de algemene werking, coördinatie en het overleg inzake verslavingen).