Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de zorg voor personen met dementie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Indiener(s)
Isabelle Emmery
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 662)

 
Datum ontvangst: 14/11/2022 Datum publicatie: 02/02/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 01/02/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
18/01/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag   

Volgens een WHO-verslag van 2012 over het probleem van dementie bedraagt het aantal dementiepatiënten wereldwijd ongeveer 35,6 miljoen geschat en zou dit aantal tegen 2030 zou kunnen verdubbelen en tegen 2050 verdrievoudigen, als we geen manier vinden om het aan te pakken1... In het verslag werd betreurd dat slechts 20% tot 50% van de gevallen van dementie werd gediagnosticeerd, vaak te laat. Vandaar de noodzaak van vroegtijdige diagnose, maar ook van bewustmaking van aan dementie gerelateerde aandoeningen.

Degenen die eraan lijden zijn vaak het slachtoffer van sociaal isolement door een gebrek aan informatie en begrip van de pathologie van dementie. Deze kwestie gaat ons allen aan. De stijging van de levensverwachting impliceert een toenemend aantal leeftijdsgebonden ziekten. Dementie is wereldwijd een van de belangrijkste oorzaken van invaliditeit en afhankelijkheid onder ouderen. Het heeft fysieke, psychologische, sociale en economische gevolgen voor de persoon met de ziekte, maar ook voor hulpverleners, gezinnen en de samenleving in het algemeen. Hoewel er momenteel geen genezing voor dementie bestaat, kunnen de gevolgen voor het individu, zijn of haar familie en de samenleving worden beperkt door optimale zorg en diensten te verlenen. De WHO beschouwt dementie als een prioriteit voor de volksgezondheid.

Er zijn veel waarschuwingssignalen: herhaaldelijke vergeetachtigheid, moeilijkheden met eenvoudig redeneren, desoriëntatie in tijd of ruimte, moeilijkheden met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, enz. Hoe eerder de ziekte wordt ontdekt, hoe eerder processen kunnen worden ingesteld om de voortgang ervan te vertragen. In rusthuizen kan het personeel de eerste tekenen herkennen. Maar hoe zit het met het opsporen van deze tekenen bij ouderen thuis? De familie of de dokter kan ze opsporen, maar hoe zit het met  alleenstaande mensen? Vroegtijdige behandeling en een differentiële diagnose zouden gebaat zijn bij een betere kennis van de eerste klinische verschijnselen.

Graag een antwoord op volgende vragen:

Brussel-Stad is de 50e ondertekenaar van dit handvest in België. Ook het OCMW van Anderlecht heeft het in 2018 ondertekend. Zijn andere gemeenten in ons gewest ook ondertekenaars?

  • Sinds 2020 werden in België meer dan 200.000 gevallen van dementie geregistreerd 2 . Hebben we cijfers voor het Brussels Gewest?

  • Worden procedures ingevoerd om in samenwerking met huisartsen de vroegtijdige opsporing thuis te verbeteren?

  • Hoe staat het met de zorg voor mensen met dementie in het Brussels Gewest?

  • Tegenwoordig wordt aanbevolen dat mensen met aandoeningen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Welke hulp en ondersteuning wordt in het BHG concreet geboden aan de mantelzorgers van mensen met dementie? Aan gezondheidswerkers?

  • Het groeiende aandeel van mensen met dementie van het Alzheimertype die thuis wonen, roept vragen op over hun veiligheid en ondersteuning. Het heeft invloed op het dagelijks leven van de patiënt en stelt hem/haar bloot aan verschillende risico's thuis. Wij zouden kunnen overwegen de communicatie in de zorg voor de persoon thuis te ontwikkelen en een netwerk in de wijken te creëren om de persoon met zijn ziekte te helpen. Worden al stappen in die richting gezet of in overweging genomen?

  • Wordt de aanstelling van een "dementiebeheerder" op gewestelijk niveau overwogen?

1 https://www.who.int/publications/i/item/dementia-a-public-health-priority

2 https://bx1.be/categories/news/la-ville-de-bruxelles-sengage-dans-une-charte-a-devenir-amie-des-demences/

 
 
Antwoord    Uit de epidemiologische gegevens over dementie in het Brussels Gewest valt het een en ander op te maken. In 2020 bleek het volgende uit de steekproef van 27.878 Brusselaars die door het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn werd geanalyseerd:
- 0,17% had de ziekte van Parkinson;
- 0,04% had de ziekte van Alzheimer;
- en 0,21% had een van beide ziekten zonder duidelijke diagnose.
Die percentages zijn de afgelopen jaren relatief stabiel gebleven.
Van de Brusselaars met de ziekte van Parkinson is 77% 65 jaar of ouder. Die verhouding is 100% voor de ziekte van Alzheimer. Op basis van die gegevens leidt een statistische extrapolatie tot een schatting van het totale aantal door die aandoeningen getroffen personen in het Brussels Gewest op 2.360 personen.

Net als andere aandoeningen die moeten worden opgevolgd, vereist dementie speciale aandacht, zowel wat preventie als wat vroegtijdige behandeling betreft. Dementie is echter niet zo gemakkelijk te diagnosticeren als andere aandoeningen. De factoren die dementie veroorzaken kunnen meervoudig zijn. De aandoening kan optreden na een hersenletsel, of psychogeen zijn (depressie, psychose), en kan ook worden verergerd door levensomstandigheden zoals sociaal isolement.
Meestal begint de ziekte langzaam en sluipend. Bijgevolg wordt de diagnose van dementie vaak gesteld naar aanleiding van een belangrijk ongeval in het dagelijks leven en geobjectiveerd met behulp van talrijke klinische onderzoeken en neuropsychologische tests die in een ziekenhuis moeten worden uitgevoerd. Er zijn veel teams die gespecialiseerd zijn in geriatrie en dementie en die een breed scala van aanvullende acties uitvoeren: bewustmakings- en zichtbaarheidsstrategieën voor eerstelijnsprofessionals, het aanbieden van een gids van hulpmiddelen en gespecialiseerde diensten, ondersteuning van mantelzorgers en interventies bij zieke ouderen. Die teams staan ter beschikking van alle personen die geconfronteerd worden met dementie om hen te begeleiden in de verschillende dimensies van de ziekte: sociaal, familiaal, medisch, psychologisch, ergotherapeutisch en zelfs juridisch.



De OCMW’s zijn door hun lokale nabijheid essentiële steunpunten en tussenpersonen bij de behandeling van die aandoeningen. Er bestaan talrijke initiatieven op lokaal niveau, zoals de gemeente Etterbeek met het project ‘Contact Plus, hulp voor senioren’ dat hulp en activiteiten organiseert voor senioren met beperkte mobiliteit of een handicap. De aangeboden diensten variëren van ondersteuning bij administratieve procedures, psychosociale begeleiding en organisatie van uitstapjes tot mobiliteitsoplossingen. Het project Zoom Seniors, dat ouderen ondersteunt om thuis te blijven wonen, wordt ondersteund door het gewestelijke niveau, de GGC en ook door het OCMW van Brussel-Stad en Sint-Gillis. De meeste OCMW’s hebben diensten voor hulp aan ouderen.


Wat de ondersteuning van mantelzorgers betreft, steunt het Gewest talrijke projecten, waaronder de volgende: het Focus-project gecoördineerd door Brusano, de Zoom Seniors-projecten, het Dionysos-project van de SSM Rivage, de projecten van Infor-Homes, SAM le Réseau des Aidants Proches of die van Alzheimer Belgique.
Ten slotte, om uw laatste specifieke vragen te beantwoorden: er zijn geen plannen om een gewestelijke referent voor dementie te creëren, noch om op dit moment aanvullende communicatie over dit onderwerp te overwegen.