Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de incoherenties in de zonnekaart van Brussel

Indiener(s)
Ariane de Lobkowicz
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 19)

 
Datum ontvangst: 04/09/2019 Datum publicatie: 29/10/2019
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: SO19 Datum antwoord: 29/10/2019
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
04/10/2019 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Onder de verantwoordelijkheid van uw voorganger heeft uw administratie een "zonnekaart van Brussel" opgesteld die men kan raadplegen op het volgende internetadres:

https://leefmilieu.brussels/content/zonnekaart-van-het-brussels-hoofdstedelijk-gewest

Op het eerste gezicht kan dit initiatief, dat een technisch hoogstandje lijkt, uiterst nuttig zijn, want het vermeldt voor elk gebouw in het Gewest de precieze kosten van een zonnepaneleninstallatie en het potentiële rendement ervan in de komende 10 jaar.

Herhaaldelijk gebruik van de internetsite levert echter verschillende resultaten voor dezelfde gebouwen op.

Voorts stel ik vast dat het beloofde rendement soms lager is voor een gebouw dat tien keer zo groot is als voor een ander gebouw.

Ik stel tevens vast dat de investeringskosten beperkt te lijken zijn tot maximum 18.288 euro, ongeacht de grootte van de installatie en het aantal zonnepanelen. Dat is niet logisch.

Bovendien wijzen professionals me erop dat ze de zonnekaart niet gebruiken, omdat er evenmin rekening wordt gehouden met de schaduw van de naburige gebouwen en bomen, zodat het reële rendement bijna altijd lager zal liggen dan beloofd.

Wat is er aan de hand met deze site? Eerlijk gezegd, hoe verwacht u dat de burger er in deze omstandigheden aan uit kan?

Gaat het om een kortstondige panne of om een totale storing die een onmiddellijke buitengebruikstelling en een volledige reconstructie vereist?

Het risico is immers groot dat een burger die een installatie van 18.000 euro bestelt in de hoop er op termijn 6.000 euro aan te verdienen, uiteindelijk 5.000 euro verliest!

Bent u op de hoogte van die problemen? Gaat het om een eenmalig probleem of niet? Heeft u maatregelen getroffen om de internetsite correct te laten functioneren?
 
 
Antwoord    1. Vraag: Op het eerste gezicht kan dit technisch hoogstaand initiatief zeer nuttig zijn omdat we voor elk gebouw in het gewest precies te weten kunnen komen wat de kosten en het rendement van een zonnepaneleninstallatie in de komende 10 jaar zullen zijn.

Het doel van de applicatie is een educatief instrument te zijn om individuele personen informatie en ondersteuning bij de besluitvorming te bieden. De simulator geeft een eerste schatting van het zonnepotentieel van de daken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De kaart is ontworpen om een technisch thema te populariseren voor niet-deskundige burgers. Het geeft antwoord op een eenvoudige vraag: "Heeft mijn dak een zonnepotentieel?”. De uitdaging is om de Brusselaars te laten zien dat de installatie van zonnepanelen financieel aantrekkelijk is. De kaart geeft informatie over de milieu-, energie- en financiële relevantie van de installatie van zonnepanelen. Hiervoor berekent het de zonnestraling (helling en oriëntatie van de daken), de schaduw tussen de gebouwen, gecombineerd met de technisch-economische parameters (gemiddelde prijs van de installaties, groenestroomcertificaten, enz.). Het getoonde resultaat komt voort uit vereenvoudigde algoritmes die een eerste schatting van de rentabiliteit geven. Het bestaat uit een eerste schatting die moet worden bevestigd door een installateur.

2. Vraag: Herhaaldelijk gebruik van de website geeft echter verschillende resultaten voor dezelfde gebouwen

Sommige parameters van de zonnekaart worden aangepast om de simulatorparameters bij te werken (bv. gemiddelde prijs van groenestroomcertificaten, multiplicatorcoëfficiënten, enz.). De resultaten kunnen ook variëren afhankelijk van de keuzes die de gebruiker heeft gemaakt (zie paragraaf "Ik personaliseer mijn installatie"). Indien het resultaat van een bepaalde simulatie tijdens herhaalde raadplegingen sterk verschilt, is het echter raadzaam om rechtstreeks contact op te nemen met Leefmilieu Brussel via de "helpdesk" die zich richt tot de gebruikers van de zonnekaart.

3. Vraag: Bovendien merk ik op dat het beloofde rendement soms lager is voor een gebouw dat tien keer zo groot is als een ander gebouw.

Het rendement van zonnepaneleninstallaties hangt af van verschillende factoren, waaronder:
- Het zonlicht op het dak (dat afhankelijk is van de oriëntatie en helling van het dak);
- Het bruikbare dakoppervlak (afhankelijk van de blootstelling aan de zon van de verschillende panelen, de omvang (bv. schoorstenen, velux), de schaduw, etc.);
- Het gekozen type zonnepanelen (monokristallijn, polykristallijn, enz.) en hun vermogen;
- Grenseffecten met betrekking tot het ondersteuningsmechanisme (groenestroomcertificaten) en kosten van netaansluitingen;
- Enz.
Aangezien deze zonnekaart bestemd is voor Brusselse "particulieren", is de simulator beperkt tot installaties met een vermogen van 12 kWp, wat overeenkomt met een dakoppervlak van 60 tot 100 m2. De blootstelling van het dak en de voornoemde grenseffecten kunnen ook de verhoogde rentabiliteit van een meer bescheiden zonnepaneleninstallatie verklaren.

4. Vraag: De investeringskosten lijken te zijn gemaximeerd op 18.288 euro, ongeacht de grootte van de installatie en het aantal geïnstalleerde panelen, wat niet logisch is.

Deze kaart is bedoeld voor "niet-professionele" Brusselaars; de simulator beperkt het installeerbare vermogen tot 12kWc. Inderdaad, privéwoningen hebben zelden meer dan 100 m2 "nuttige en goed zichtbare" dakoppervlakte. Deze grens komt ook overeen met de technische vereisten voor de aansluiting op het gewestelijk elektriciteitsnet, wat aanzienlijke extra kosten met zich meebrengt. Momenteel maken enkel installaties van meer dan 30kWc (d.w.z. meer dan 200 m2 goed georiënteerd dak) het mogelijk om deze meerkosten af te schrijven. Onder deze limiet zullen het aantal en het type zonnepanelen rechtstreeks van invloed zijn op de kosten van de installatie. Deze parameters zijn zichtbaar in de sectie "Ik personaliseer mijn installatie aan". Voor daken met een hoger potentieel verschijnt de volgende boodschap: "U heeft een dak met een bruikbare oppervlakte van meer dan 200 m² en het is zeker voordelig om er meer te installeren. Raadpleeg voor meer informatie de Facilitator Duurzaam Bouwen of neem contact op met een installateur.”

5. Vraag: Bovendien vertellen professionals me dat ze deze kaart niet gebruiken omdat er ook geen rekening wordt gehouden met de schaduw die de naburige gebouwen en bomen bieden, zodat de werkelijke opbrengst bijna altijd lager zal zijn dan beloofd.

In tegenstelling tot veel online zonnepanelensimulatoren berekent deze zonnekaart de impact van de schaduw op het hele dak. Het is niet mogelijk geweest om de schaduw van de bomen in de analyse te integreren, aangezien deze gegevens niet beschikbaar zijn in de gewestelijke cartografietools (URBIS). Zoals hierboven vermeld, is deze kaart geen vervanging voor gepersonaliseerd professioneel advies en heeft ze voornamelijk tot doel de interesse Brusselaars te wekken voor het zonnepaneelpotentieel van hun dak. Het in overweging nemen van de schaduw van de bomen vereist een zorgvuldige analyse om de bewezen impact op de zonne-energieproductie in te kunnen schatten. In een stedelijke context is dit probleem echter beperkt.

6. Vraag: Het risico is inderdaad groot dat een burger een installatie van 18.000 € bestelt in de hoop om 6.000 € te verdienen tegen de vervaltermijn, maar uiteindelijk 5.000 € verliest!

Het ingeroepen risico lijkt zeer onwaarschijnlijk, aangezien een dergelijke investering niet plaatsvindt zonder een grondige analyse, met name met behulp van een door een installateur uitgevoerde studie van de afmetingen. Alle randinformatie op de zonnekaart (inclusief de FAQ's) zet de Brusselaars ook aan om bijkomende informatie in te winnen, in het bijzonder bij de gewestelijke begeleidingsdiensten (Homegrade, Netwerk Wonen, APERe, facilitator duurzaam bouwen, enz.).

7. Vraag: Wat is er aan de hand met deze site? Eerlijk gezegd, hoe verwacht u dat de burger zijn weg vindt in deze omstandigheden? (…) Tijdelijke panne of een totale storing die onmiddellijke stopzetting vereist voor reconstructiedoeleinden? Bent u op de hoogte van deze problemen? Is dit een eenmalig probleem of niet? Heeft u stappen ondernomen om deze site goed te laten werken?

De site heeft sinds de lancering in oktober 2018 geen pannes of storingen meer gekend. Sinds deze lancering, is de webpagina met de zonne-cartografietool de tweede meest bezochte thematische pagina van Leefmilieu Brussel na de LEZ (Low Emission Zone) pagina. De kwalitatieve feedback van zowel professionals als burgers is over het algemeen positief. Het aantal en de aard van de vragen die naar Leefmilieu Brussel worden gestuurd, bevestigen deze beoordeling. Sinds de lancering in oktober 2018 werd de zonnekaart door meer dan 28.000 mensen in Brussel geraadpleegd. De FAQ's werden 1.419 keer geraadpleegd en 48 gebruikers stelden aanvullende vragen aan Leefmilieu Brussel. Leefmilieu Brussel heeft ook verschillende verzoeken ontvangen van professionals om de gegevens en het instrument te gebruiken in hun zakelijke activiteiten. Deze verzoeken tonen het belang en de relevantie van het instrument voor de professionals in de sector aan. Zij werden echter verworpen omdat zij in strijd zijn met de niet-commerciële doelstellingen van de tool. De FAQ's die bij deze zonnekaart horen, bevatten de meeste van de antwoorden die hierboven zijn gegeven. Zij kunnen worden geraadpleegd op het volgende adres: https://environnement.brussels/content/carte-solaire-de-la-region-bruxelloise-faq
Leefmilieu Brussel blijft ook beschikbaar om meer in detail uit te leggen hoe de zonnekaart werkt. Er is ook een "helpdesk"-dienst speciaal voor gebruikers van de zonnekaart beschikbaar.