Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de tewerkstelling van visueel gehandicapten en blinden in Brussel

Indiener(s)
Dominique Dufourny
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 23)

 
Datum ontvangst: 11/10/2019 Datum publicatie: 14/11/2019
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 14/11/2019
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
16/10/2019 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    In november 2018 heeft de Brailleliga de resultaten van een enquête gepubliceerd over de toegang tot werk voor blinden en slechtzienden. De belangrijkste bevinding van dit onderzoek is de veelheid aan barrières waarmee mensen met een visuele handicap op de arbeidsmarkt worden geconfronteerd. Er werden verschillende obstakels geïdentificeerd: mobiliteit (moeilijkheden om zich naar de werkplek te begeven), bezoldiging (vaak gelijk aan of dicht bij een vervangingsinkomen), opleiding (de indruk dat men niet over de vaardigheden beschikt die nodig zijn om te slagen in het beroepsleven wanneer de arbeidsmarkt steeds veeleisender wordt), onaangepaste omgeving (instrumenten en infrastructuur) en ten slotte vooroordelen (stereotypen zouden leiden tot afwijzing van de andere en een gebrek aan zelfvertrouwen).

Ondanks de genoemde moeilijkheden willen visueel gehandicapten en blinden werken en zoeken zij externe hulp bij het zoeken naar werk. De Brailleliga heeft beroepsintegratiediensten ontwikkeld die gespecialiseerd zijn in visuele beperkingen.

Het Brussels Gewest heeft verschillende concrete maatregelen genomen om de sociale integratie van personen met een handicap te bevorderen. Vooral in onderwijs, sport en cultuur. Het doel is om elk van de actoren te betrekken en zo de toepassing van het principe van Handistreaming in het beleid van de regering van de Franse Gemeenschapscommissie aan te tonen. Toch lijken de specifieke acties voor visueel gehandicapten in het Brussels Gewest zwak te zijn.

In dit zeventigste jaar van de Verklaring van de Rechten van de Mens, waarin het recht op werk voor iedereen is vastgelegd, lijkt het van essentieel belang om mensen met een visuele handicap gelijke toegang tot de arbeidsmarkt te bieden.

Daarom wil ik de volgende elementen met de minister bespreken:

1. Welke maatregelen heeft de regering besloten te nemen om de bestaande werkgelegenheidssteun voor visueel gehandicapten en blinden te verhogen?

2. Overweegt de minister aanvullende maatregelen om de behoeften van slechtzienden beter in kaart te brengen?

3. Tot slot, in welke sectoren zijn de respondenten werkzaam? En wat is voor het jaar 2018-2019 het percentage visueel gehandicapten, blinden en slechtzienden met een contract van onbepaalde duur?
 
 
Antwoord    Eerste vraag

Eerst dient te worden opgemerkt dat de regering van plan is de tewerkstellingssteun voor alle personen met een handicap te versterken en uit te breiden, en niet speciaal voor blinden en slechtzienden.
In dat opzicht bepaalt de recentste algemene beleidsverklaring dat de regering ten gunste van werkgevers een specifieke ondersteuningspremie in het leven zal roepen voor werknemers met een beperking, ter vervanging van de inschakelingspremie van de Franse Gemeenschapscommissie en naar het voorbeeld van de ondersteuningspremie in het Vlaams Gewest.
Wat de bestaande tewerkstellingssteun betreft, bepaalt de ordonnantie van 23 juni 2017 betreffende de tewerkstellingssteun dat de niet-werkende werkzoekende met een verminderde arbeidsgeschiktheid gedurende een periode van zesendertig maanden, die aanvangt op de datum van zijn indiensttreding, recht heeft op een werkuitkering.
In het kader van de sociale economie voorzag de ordonnantie van 18 maart 2004 betreffende de erkenning en de financiering van de plaatselijke initiatieven voor de ontwikkeling van de werkgelegenheid en de inschakelingsondernemingen niet in specifieke steun voor blinde of slechtziende werknemers. De doelgroepwerknemers van deze ordonnantie waren de werkzoekenden ingeschreven bij de Brusselse Gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling die sinds minstens 12 maanden werkloos waren en hoogstens een diploma van het lager secundair onderwijs of gelijkwaardig behaalden; de werkzoekenden ingeschreven bij de Brusselse Gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling die al minstens 60 maanden werkloos waren; de OCMW-steungerechtigden en de werknemers tewerkgesteld met een arbeidsovereenkomst van wie de werkloosheidsvergoeding of het leefloon werd geactiveerd.

Het is mogelijk dat een aantal van deze werknemers blind of slechtziend was, maar deze gegevens werden niet door het Bestuur opgevraagd en zijn dus niet voorhanden.

Bovendien bepaalde artikel 6 van de voornoemde ordonnantie van 18 maart 2004 het volgende: “Beschermde werkplaatsen kunnen geen aanspraak maken op erkenning als inschakelingsonderneming of plaatselijk initiatief voor de ontwikkeling van de werkgelegenheid”. Een erkenning van een beschutte werkplaats (maatwerkbedrijf) die via de activiteiten hoofzakelijk blinden of slechtzienden op de arbeidsmarkt zou inschakelen, was op deze basis dus uitgesloten.

De ordonnantie van 18 maart 2004 werd op 1 februari 2019 opgeheven.

De nieuwe regelgeving, met name de ordonnantie van 23 juli 2018 met betrekking tot de erkenning en de ondersteuning van de sociale ondernemingen, wil aan erkende sociale ondernemingen subsidies toekennen op grond van een mandaat voor een opdracht van diensten van algemeen economisch belang, namelijk de herinschakeling op de arbeidsmarkt van personen die er bijzonder ver van verwijderd zijn.
Vallen ook onder deze doelgroep: “de werkzoekenden met een verminderde arbeidsgeschiktheid in de zin van artikel 7, §2 van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 14 september 2017 betreffende de activeringsmaatregelen van de werkzoekenden”.

In 2020 zullen de mandaten voor het eerst worden verleend. Momenteel beschikken we dus nog niet over gegevens betreffende de bedrijfssectoren die deze werknemers zullen tewerkstellen.
Tot slot is het nuttig te herinneren aan de projectoproep 2018 “De discriminatie bij tewerkstelling bestrijden en de diversiteit bevorderen”, waarvoor de jury het project van de FONDATION I SEE (stichting van openbaar nut) tot laureaat heeft uitgeroepen, zodat een subsidie van 41.900 euro kon worden toegekend.

Het project “Favoriser l’accès à un emploi durable et de qualité pour des personnes déficientes visuelles” is een project dat:

- De tewerkstellingsoperatoren wil sensibiliseren voor en hen de toegevoegde waarde doen begrijpen van dit bijzondere soort diversiteit;
- De personen met een visuele beperking wil wapenen om ze bewuster te maken van hun capaciteiten; ze wil motiveren om zich te wagen aan ambitieuze projecten, zodat hun kansen op een kwaliteitsvolle job toenemen;
- Inclusiemodellen wil uitdenken en voor een verruimd gebruik uitwerken voor elke persoon die zich gediscrimineerd voelt op de arbeidsmarkt.
Daarnaast wijzen we op de hervorming van de diversiteitsinstrumenten in mei jl., die de inclusie in een werkomgeving wil verstevigen en tot een evenredige tewerkstellingsgraad wil komen voor welomschreven doelgroepwerknemers, zoals personen met een handicap.
Afronden doen we door te wijzen op de “Handistreaming”-wetgeving die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in navolging van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Franse Gemeenschapscommissie heeft aangenomen om de inclusie van personen met een handicap vooruit te helpen.

Tweede vraag

Zoals hierboven aangegeven, zal de regering ten gunste van werkgevers een specifieke ondersteuningspremie in het leven roepen voor werknemers met een beperking.

Momenteel wordt niet voorzien om een specifieke premie voor een bepaalde handicap uit te werken.

Derde vraag

Het is moeilijk de hand te leggen op dat soort gegevens; het betreft eerder een bevoegdheid van de FOD Werkgelegenheid. Bovendien is de werkgever die een persoon met een handicap aanwerft, niet verplicht dat aan te geven.