Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de nieuwe versie van het Label Ecodynamische Onderneming en de door de gewestelijke instellingen getroffen maatregelen en goede praktijken op het gebied van milieubeheer

Indiener(s)
Emin Özkara
aan
Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 67)

 
Datum ontvangst: 06/12/2019 Datum publicatie: 17/01/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 17/01/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
10/12/2019 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Op 28 oktober 2019 heb ik alle ministeriële kabinetten van de drie Brusselse regeringen (Gewest, GGC en FGC) ondervraagd over de nieuwe versie van het Label Ecodynamische Onderneming (LEDO). In mijn parlementaire vraag benadrukte ik dat, met het oog op het dringende klimaatprobleem, elk concreet gebaar en elke goede praktijk ter bevordering van een verantwoorde consumptie belangrijk, zelfs doorslaggevend is in onze strijd tegen de opwarming van de aarde en de klimaatverandering. Ik benadrukte eveneens dat het LEDO-certificaat voor een ministerieel kabinet of een overheidsdienst bijdraagt tot de voorbeeldfunctie (verantwoordelijkheid, duurzaamheid en circulaire karakter) om het beleid, de plannen en de strategieën voor de duurzame ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest concreet te ondersteunen. Zoals u weet, staat het LEDO-label sinds maart 2018 en het herontwerp ervan open voor elke instelling.
Naar aanleiding van de informatiesessie van 28 november 2019 voor de in aanmerking komende instellingen die een Ecodynamische aanpak wensen te volgen, wil ik vandaag, 6 december 2019, terugkomen op het bovengenoemde label alsook op de vooruitgang die de vestigingen van de gewestelijke instellingen hebben geboekt ().
Graag wil ik van u als minister-president van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering (BHR), belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang, voor ELK van de gewestelijke instellingen die onder uw bevoegdheid of toezicht vallen het volgende weten:
1. Heeft de instelling de informatiesessie van 28 november 2019 bijgewoond?
2. Heeft de instelling zich kandidaat gesteld voor de nieuwe versie van het label "Ecodynamische Onderneming"?
3. Welke maatregelen en goede praktijken op het gebied van milieubeheer worden in de instelling getroffen, per vestiging? Hoe worden zij concreet geïmplementeerd en uitgevoerd?
De gewestelijke instellingen: Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest creëerde een reeks instellingen van openbaar nut en verenigingen zonder winstoogmerk om het beleid en de bevoegdheden van het Brussels Gewest om te zetten in concrete interventies,
https://be.brussels/over-het-gewest/gewestelijke-instellingen, geraadpleegd op 6 december 2019.
 
 
Antwoord    De GOB besteed al lang aandacht aan het duurzame karakter van onze activiteiten, milieubewustzijn en een correcte toepassing van wet- en regelgeving. Klimaatopwarming, luchtkwaliteit, duurzame mobiliteit maar ook afval zijn slechts enkele van de thema’s waar de GOB zich dagelijks voor inzet. De gewestelijke administratie van Brussel zoekt steeds naar (nieuwe) manieren om zijn ecologische voetafdruk te verkleinen en tracht zijn bestaande goede praktijken verder uit te bouwen en te verbeteren om diens maatschappelijke rol te vervullen en zijn functie voorbeeldig te dragen ten aanzien van de burgers.


Om het duurzaamheidsbeleid van de GOB te steunen heeft de administratie een Eco-Mobility Manager. Deze staat in voor de sensibilisering van de circa 1600 medewerkers van de GOB en staat in voor de opvolging van het dossier “Ecodynamische Onderneming”. De Eco-Mobility Manager was niet aanwezig op de sessie van 28 november omdat ze reeds op dezelfde infosessie van het label op 24 oktober 2019 aanwezig was.

De GOB heeft in 2012 de eerste stappen gezet om het Label Ecodynamische onderneming voor het City Center en het CCN te behalen. Zo werd een eerste dossier Ecodynamische onderneming ingediend. Dit dossier had als doel een aantal acties te lanceren. Zo werd er een meerjarenplan voor duurzame aankopen uitgewerkt en een eenvoudige wijze van milieubeheer voorgesteld. Dit initiatief leidde tot het behalen van een eerste ster van het label ‘Ecodynamische onderneming’. In oktober 2015 werd een hernieuwingsdossier voor het label ‘Ecodynamische onderneming’ ingediend. Dit heeft geleid tot het behalen van een
tweede ster van het label ‘Ecodynamische onderneming’. Het dossier voor een derde ster zal ingediend worden na de verhuizing van de GOB (sites CCN en City Center) naar de Silver Tower, voorzien in 2020.

Er kan verwezen worden naar verschillende inspanningen met een historiek inzake duurzaamheid bij de GOB:

Het inzetten op een Eco-Mobility Manager. Deze staat in voor de sensibilisering van de circa 1600 medewerkers van de GOB.

Het Meerjarenplan Duurzame en Ethisch verantwoorde aankopen: de voorgeschiedenis van het plan duurzame aankopen gaat terug tot de mandaatdoelstellingen van de SG(A) en het strategisch plan ‘Brussels in motion’. In 2013 werd hieruit het eerste Meerjarenplan Duurzame en Ethisch Verantwoorde Aankopen 2013-2016 opgesteld. In 2017 volgde een evaluatie. Omwille van het strategisch belang van deze materie werd door de Directie Kwaliteit en Performantie en de Directie Facilities een tweede Meerjarenplan Duurzame en Ethisch Verantwoorde Aankopen 2018-2020 opgesteld. Het doel van het meerjarenplan is om het duurzaam karakter van het aankopenbeleid van de GOB te versterken en een fundamentele bewustwording te verspreiden binnen alle diensten en besturen van de GOB.

Het Label Ecodynamische onderneming voor het City Center en het CCN, zoals hierboven vermeld.

Jaarlijks minstens drie grootschalige sensibiliseringsacties naar alle medewerkers van de GOB toe inzake milieurelevante kwesties: het gaat om het bewust maken over energieverbruik (dikketruiendag in februari, waarbij de verwarming lager wordt gezet in de gebouwen), over duurzame mobiliteit en verkeersleefbaarheid (tijdens de week van de mobiliteit in september) en over afvalbeheer en -vermindering (tijdens de Europese week van de afvalvermindering in november).



Een MilieuManagemenSysteem conform ISO 14001 : 2015:

De wens om de inspanningen van de GOB conform de norm ISO 14001 te formaliseren werd expliciet vastgelegd als mandaatdoelstelling in het strategisch plan 2017-2022 van de secretarissen-generaal. Zo werd de ISO 14001 : 2015-certificering behaald aansluitend op een audit in november voor enkele essentiële en ondersteunende diensten van Brussel Gewestelijke Coördinatie, binnen het City Center (Directie Kwaliteit en Performantie, Directie Communicatie, Directie Brussels International, Directie IT-Coördinatie, Directie Facilities en de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk). Samen met hen heeft de Directie Kwaliteit en Performantie gewerkt aan de uitbouw van een MilieuManagementysteem om zich te engageren de milieuimpact van de GOB te verkleinen op de significante milieuaspecten die verbonden zijn aan diens processen en werking en wordt er gestreefd naar een versterkte integratie van milieu in de uitvoering van de dagelijkse werkzaamheden. De contactpersonen van iedere directie vormen zo sleutelfiguren die binnen hun directies de medewerkers van deze directies mee aanzetten tot het aannemen van milieupraktijken. Dit versterkt de kracht van het gevoerde milieubeleid.



Het gaat om een eerste ervaring met ISO-normen, waaruit de GOB kan leren om in de komende jaren een gefaseerde uitbreiding van de scope van het project voor te bereiden en te realiseren.

Om de visie kracht bij te zetten heeft de GOB binnen het kader van ISO 14001 : 2015 meetbare milieudoelstellingen bepaald. Men gaat daarbij uit van een aantal concrete engagementen die vertaald zijn in een milieubeleid.

Verdere inspanningen zullen binnenkort plaatsvinden in het kader van het project Be Connected. Het grootste deel van de medewerkers van de GOB, die momenteel in het CCN en de City Center werken, zullen volgend jaar in die context op een nieuwe locatie werken, de Silver Tower. Met het oog op de grootschalige veranderingen dat deze verhuizing met zich meebrengt, worden talrijke acties ondernomen om het personeel aandachtig te maken voor het duurzaamheidsbeleid en het beleid verder te blijven versterken

Vanuit mijn bevoegdheid voor
het imago van Brussel en het toerisme kan ik u de volgende elementen van antwoord verstrekken:

Inleidend wil ik er u op wijzen dat de twee ION die onder mijn toezicht staan, het goede voorbeeld geven op het vlak van duurzame ontwikkeling, ecologisch beheer en kringloopeconomie. Hun waarden leunen aan bij die van het Gewest, die omschreven zijn in de gewestelijke beleidsverklaring.

1) Deelname aan de infovergadering van 28 november 2019

vzw Screen.brussels fund:
De vzw Screen.brussels fund heeft deelgenomen aan de infovergadering op 28 november 2019 en was daarop vertegenwoordigd door haar communicatiemanager.

vzw visit.brussels:
De vzw visit.brussels heeft niet deelgenomen aan de infovergadering op 28 november 2019, maar wel aan een infovergadering in 2018, waarop zij degelijk geïnformeerd werd over de criteria waaraan voldaan moet zijn om het nieuwe label te krijgen.

2) Indiening van een kandidatuur voor de nieuwe versie van het label “Ecodynamische Onderneming”

vzw Screen.brussels fund :
Na de infovergadering besliste screen.brussels fund om een kandidatuur in te dienen voor haar kantoorvestiging aan de de Praeterestraat 2-4 in 1000 Brussel

vzw visit.brussels:
De vzw visit.brussels heeft zich ingeschreven op het platform www.ecodyn.brussels om zich opnieuw kandidaat te stellen. Zij is nu een dossier aan het opmaken. Het is de bedoeling om dat in 2020 in te dienen.
Ik wil er echter graag even aan herinneren dat visit.brussels in 2012 en in 2015 het label van Ecodynamische Onderneming met twee sterren kreeg voor haar vestiging aan de Koningsstraat (BIP). Na de herziening van de criteria door Leefmilieu Brussel besliste visit.brussels om haar dossier vanop de nodige afstand te herbekijken en na te gaan op welke punten haar ecologisch beheer sterk dan wel zwak scoorde, met bijzondere aandacht voor de manier waarop zij de principes van de kringloopeconomie het best zou kunnen toepassen.

3) Maatregelen en goede praktijken op het vlak van ecologisch beheer die de instelling heeft uitgewerkt en de manier waarop zij die concreet toepast

vzw Screen.brussels fund:
Screen.brussels is nadat het zich ingeschreven had voor het nieuwe label, begonnen met het invoeren van een hele reeks maatregelen, maar er zijn er al een paar genomen, zoals: selectief sorteren, geen bedrijfswagens, geen plastic flessen en blikjes aankopen, geen airco, ….

vzw visit.brussels:
De initiatieven die verband houden met ecologisch beheer, worden opgevolgd door de Product Expert Sustainability & Accessibility. Zij worden uitgevoerd door de verschillende departementen van visit.brussels en goedgekeurd door het management. 

Enkele voorbeelden van ecodynamische initiatieven van visit.brussels:

Ecologisch beheer = besparen
- Uitvoeren van een energieaudit van het gebouw en toepassing van de aanbevelingen.
- Maatregelen om minder gas te verbruiken (de temperatuur met 1°C laten zakken overeenkomstig de normen opgelegd door het Kyotoprotocol, de enkele beglazing vervangen door dubbele beglazing, de temperatuur in de vergaderzalen verlagen, enz.) en ook het verbruik van elektriciteit te doen dalen (het verbruik van PC’s en printers verlagen, minder licht op de gangen, aanwezigheidsdetectoren plaatsen in de sanitaire ruimtes en in de trappenhallen, gebruik maken van spaarlampen, enz.).
- Zorgen voor minder papierafval: in hoofdzaak gebruik maken van het internet en e-mail, verstandig en recto-verso printen, brochures digitaliseren, enz.
- Minder goodies produceren.
- Minder afval produceren tijdens evenementen: hergebruikt en/of herbruikbaar vaatwerk, meubilair en decoratie.
- Verstandig waterbeheer: plaatsing van drinkfonteinen en waterbesparende mousseurs op de kranen, doorspoelsysteem met dubbele drukknop, enz.

Ecologisch beheer = goede gewoonten
- Bijna alle werknemers maken gebruik van het openbaar vervoer, de fiets of andere alternatieven voor de wagen voor het woon-werkverkeer.
- De verplaatsingen met het openbaar vervoer worden volledig terugbetaald en er is een fietsvergoeding.
- Fietsenstalling, douches voor de fietsers.
- Gebruik van het Villo-systeem door de werknemers.
- Er worden milieucriteria opgenomen in de bestekken en overheidsopdrachten.
- Er wordt gekozen voor leveranciers die rekening houden met de milieucriteria.
- Gebruik van gerecycleerd en eoc-gecertificeerd papier (printers, brochures, toeristische kaarten, enz.).
- Er wordt naar gestreefd het aantal geprinte brochures te beperken en de voorkeur te geven aan digitalisering.
- Geen eenmalig bruikbaar plastic meer op Brusselse evenementen (nieuwe reglementering).
- Afvalpreventie en -sortering zowel ter plaatse als op externe evenementen: selectief sorteren, gebruik van herbruikbaar vaatwerk, minder printen, gebruik van gerecycleerd papier, verbod op flyering, voorkeur voor elektronische communicatie, enz.
- Gebruik van herbruikbare bekers en glazen of van bekers en glazen met waarborg / statiegeld, van biologisch afbreekbaar vaatwerk.
- Geleidelijk bannen van individuele melkpotjes en individueel verpakte suiker, roerstaafjes / spatels voor de koffie.
- Plastic waterflessen vervangen door drinkfonteinen.



Ecologisch beheer = creatief zijn
- De partners en leveranciers sensibiliseren voor de troeven van een milieuvriendelijker beleid.
- Oprichting van een eco-team.
- Drinkbussen, brooddozen en herbruikbare, aanpasbare en afwasbare boterhamverpakkingen aanbieden voor alle werknemers.
- Kopjes gebruiken om koffie te drinken en er loopt een project om het koffiedik nuttig te gebruiken ten gunste van een duurzaam project.
- Deelname aan verschillende campagnes en interne sensibilisering: Week van de Mobiliteit, Bike Experience, Europese
- Week voor Afvalvermindering, dikketruiendag, inzameling voor Oxfam, enz.
- Ophaling en verwijdering van afval (IT, brochures, kurken, organisch afval): keuze voor bedrijven die actief zijn in de sociale economie en de recyclage.
- Samenwerking met Leefmilieu Brussel, Net Brussel en Fost Plus om een gratis “sorteerkit” voor evenementen samen te stellen, met sorteervuilnisbakken, asbakken, een “Recycle Point” voor de uitwisseling van afval, een sorteertafel om backstage opnieuw te sorteren, tips van een “afvaladviseur”, enz.
- Samenwerking met Zero Waste Belgium.
- Keuze van de beste IT-tools, videoconferentiesysteem, enz.


Laten we ingaan op de instellingen die vallen onder mijn bevoegdheid Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing

Voor wat
Perspective.brussels betreft:

Niemand van Perspective.brussels heeft deelgenomen aan de infovergadering. Perspective.brussels heeft dat label nog niet aangevraagd. Sinds 1 september 2019 is bij Perspective.brussels een facility manager aan de slag. Zijn opdracht bestaat er volgens het operationeel plan voor 2020 in te onderzoeken hoe Perspective.brussels zo’n label kan krijgen.

Perspective.brussels heeft al de volgende ecologische beheersmaatregelen genomen :

- Onze kopieerapparaten drukken standaard af in zwart-wit en recto-verso.
- Het afval wordt gesorteerd en selectief ingezameld (PMD, papier, restafval, inktpatronen).
- De verlichting is gekoppeld aan bewegingsdetectoren.
- Warme en koude dranken worden opgediend in kopjes en herbruikbare glazen en niet in bekers.
- Het dienstvoertuig (1) is volledig elektrisch.
- Veel van de gekochte producten dragen een duurzaam label (Fair Trade, UTZ-certified).
- Alle schoonmaakproducten dragen een “ecolabel”.
- Het energieverbruik wordt regelmatig opgevolgd op de website van de energieleverancier.
- Perspective.brussels maakt gebruik van 100% groene energie.
- Meestal is er bij de lunch keuze voor de vegetariërs.



Er is een bedrijfsvervoerplan uitgewerkt, dat momenteel wordt uitgevoerd.

Er zijn al meerdere maatregelen genomen om het aantal personeelsleden die met de auto komen werken, te verminderen:

- Het personeel van Perspective.brussels krijgt vanaf dag 1 een MIVB-abonnement.
- Het NMBS-abonnement wordt volledig terugbetaald.
- Ze kunnen gebruik maken van een Cambio-abonnement, dat voor beroepsverplaatsingen gratis is.
- Het personeel van Perspective.brussels krijgt een fietsvergoeding van 0,24 €/km.
- Ze hebben ook recht op de terugbetaling van het Villo-abonnement.
- Thuiswerken wordt toegestaan en aangemoedigd.

Voor wat Urban betreft:

Urban.brussels huurt het gebouw waarin het gevestigd is, zodat de meest relevante thematieken aankopen, afval, water, energie en mobiliteit zijn.


Urban.brussels heeft bij elke afzonderlijke actie en handeling die gesteld wordt, aandacht voor de goede praktijken ter bevordering van een verantwoord verbruik om zo iets te doen aan de opwarming en de klimaatwijziging.

Bij wijze van voorbeeld:
Wat
mobiliteit betreft heeft urban.brussels ervoor geopteerd haar medewerkers geen parkeerplaats aan te bieden.

Dat om twee redenen: ten eerste is er de geografische ligging van urban.brussels. Urban.brussels is vlot bereikbaar met het openbaar vervoer, via het vlakbij gelegen Centraal Station en via het netwerk van de MIVB / De Lijn.

Ten tweede is uit het mobiliteitsonderzoek, dat gevoerd werd voorafgaand aan de verhuis naar het Arcadiagebouw, gebleken dat slechts weinig personeelsleden met hun auto naar het CCN komen.

De zes beschikbare plaatsen bij urban.brussels zijn bestemd voor de dienstvoertuigen (die vanaf 2020 allemaal elektrisch zijn), de leveranciers en de personen met beperkte mobiliteit. Vier ervan zijn uitgerust met snelle laadpalen voor elektrische voertuigen.

Dankzij de beperking van het aantal parkeerplaatsen voor auto's kon overigens een maximaal aantal plaatsen (30) voor fietsen vrijgemaakt worden.

Urban.brussels wil de fiets als actieve verplaatsingswijze blijven promoten en neemt in 2020 trouwens deel aan 'The bike project'. 'The bike project' wil binnen de deelnemende organisatie een gunstige context creëren die de fietsmobiliteit stimuleert.


Urban.brussels zal dus acht maanden lang geadviseerd en begeleid worden om een fietsactieplan uit te werken.

Inzake
energie heeft urban.brussels bij de inrichting van het Arcadiagebouw door de eigenaar aanzienlijke kredieten (bijna 850.000 €) besteed aan de EPB-verbetering door de volgende ingrepen uit te voeren: isolatie, plaatsing van aanwezigheidsdetectoren in de kantoren (de verlichting dooft automatisch wanneer het lokaal een bepaalde tijd leeg is), plaatsing van timers op de algemene verlichting (om alle lichten 's avonds en tijdens het weekend te doven), relamping van de algemene verlichting (plaatsing van tl-buizen die meer lumen/watt produceren en de kleuren levendiger laten uitkomen).

De overstap naar LED zal overigens geleidelijk verlopen, naarmate de bestaande voorzieningen vervangen worden en er middelen beschikbaar zijn.

In het gebouw werd een geavanceerd selectief
afvalsorteersysteem geïnstalleerd. Iedereen werd voor deze selectieve afvalsortering gesensibiliseerd: de medewerkers (via een mededeling en de aanwezigheid van sorteerafvalbakken in elke kitchenette), het schoonmaakbedrijf, het bedrijf dat belast is met de afvoer van het afval.
Om
waterverspilling tegen te gaan, werden de kranen in de toiletten uitgerust met detectoren.



Op dit moment werden deze interne initiatieven nog niet geformaliseerd of opgenomen in processen en kan de instelling zich niet kandidaat stellen voor het verkrijgen van het label 'ecodynamische onderneming'.

Deze eventuele kandidaatstelling wordt in 2020 geëvalueerd op basis van de beschikbare budgettaire en menselijke middelen.

Voor wat Citydev betreft:
De beheerder van het Label Ecodynamische Onderneming en van de cel van citydev.brussels voor duurzame aankopen heeft op 24 oktober 2019 deelgenomen aan de workshop “Ecodynamisch Label: nieuwe versie”.

Citydev.brussels heeft op 19 december 2019, voor de zesde maal sinds 2001, een dossier ingediend om haar kandidatuur te vernieuwen.

Citydev.brussels heeft het Ecodynamisch Label gekregen voor haar hoofdzetel op de Gosset-site aan de Gabrielle Petitstraat in Molenbeek. Citydev.brussels is een van de weinige Brusselse openbare instellingen met een driesterrenlabel. Overigens hanteert citydev.brussels in een streven naar transversaliteit hoge milieu-eisen voor de vastgoedprojecten die zij ontwikkelt: bouw van passiefwoningen, “zeer lage-energierenovaties”, sanering van vervuilde gronden, bouw van duurzame wijken, enz.

Belangrijkste maatregelen en goede praktijken op het vlak van ecologisch beheer:


Energieboekhouding
Citydev.brussels houdt voor haar gebouwen op de Gosset-site sinds 1995 een energieboekhouding bij, met opmetingen en opvolging van het gas- en elektriciteitsverbruik.

De effecten van de energieboekhouding zijn over het algemeen positief, aangezien dankzij de opmeting van het verbruik en de grondige analyse ervan besparingsmogelijkheden in kaart konden worden gebracht en gepaste maatregelen genomen konden worden. Met die maatregelen kon citydev.brussels in de loop der jaren haar verbruik onder controle houden of zelfs verlagen en leverde de instelling inspanningen voor het milieu, waardoor zij in 2010, 2013 en 2016 het label van “ecodynamische onderneming” met drie sterren in de wacht kon slepen. Dat is het hoogste en dus meest veeleisende niveau van ecobeheer.


Daarenboven kiest citydev.brussels sinds 2013 voor een volledig groene elektriciteitsleverancier.

Recentste structurele maatregelen om het verbruik te verminderen:
- Update van de verbruiksopmetingen van de verschillende elektrische uitrustingen.
- Vervanging van de halogeenlampen en spots in de sanitaire ruimtes, de gangen en de kopieerruimtes door LED-verlichting.
- Vervanging van bepaalde koelkasten door minder energieverslindende toestellen.
- Vervanging van de printers en van de multifunctionele toestellen door minder en energiezuinigere toestellen.
- Herafstelling van de verwarmingsinstallatie.
- Gecentraliseerd uurbeheer voor de verwarming en de ventilatie met buitensonde: uitzetten ‘s nachts, in het weekend en tijdens vierdagenweekends.



Het gros van de belangrijke maatregelen om het energieverbruik terug te dringen, werd al jaren geleden genomen (energieaudits, verlichtingsaudit en relighting, plaatsing van zonnewering, geen boilers meer voor de wastafels in de toiletten, bewegingsdetectoren in de sanitaire ruimtes en de kopieerruimtes, isolatie van de verwarmingsbuizen, automatische slaapstand van de computerschermen en kopieerapparaten, uitschakelen van de computers ‘s avonds, virtuele servers, …).

Belangrijke opmerking: citydev.brussels zit in een mede-eigendom. Zij heeft dus geen volledige controle over alle investeringen en verbruikskeuzes.


Dematerialisering en vermindering van het papierverbruik
Sinds eind jaren ‘90 ziet citydev toe op de milieukwaliteit van het papier voor de printers en kopieerapparaten en gebruikt de instelling hoofdzakelijk volledig gerecycleerd papier.
Sinds het begin van de jaren 2000 levert zij ook inspanningen om het papierverbruik te drukken: tellingen van de papierbestellingen en -voorraden, uitlezen van de meters van de kopieerapparaten en printers, recto-verso afdrukken als standaardinstelling, digitalisering van alle inkomende en uitgaande documenten sinds eind 2008 door middel van een digitale beheerstool, sensibilisering van het personeel (mededelingen en vormingen), … .

Dankzij al de verschillende initiatieven daalde het verbruik de voorbije jaren aanzienlijk. Er werd heel wat minder papier besteld: zo’n 12% minder in de periode 2007-2009, zo’n 26% minder in de periode 2010-2012 en zo’n 33% minder in de periode 2013-2015 in vergelijking met de voorgaande periode. Het papierverbruik van citydev.brussels bedraagt momenteel gemiddeld ongeveer 5.000 bladen/VTE/jaar.


In juni 2015 verving citydev.brussels haar printers en multifunctionele toestellen door (minder!) apparaten van de laatste generatie die dienst doen als kopieerapparaat, scanner en printer.


Het nieuwe materiaal is uitgerust met een badgelezer. Het individuele badgesysteem moet ervoor zorgen dat aan de printers geen documenten blijven rondslingeren. Dankzij die recente aanpassingen kan het papierverbruik verder blijven dalen.

Mobiliteit
Al een paar jaar wordt op de volgende manieren ingezet op een steeds duurzamere mobiliteit:
- uitwerking van het bedrijfsvervoerplan (BVP) voor de hoofdzetel;
- terugbetaling van de openbaarvervoerabonnementen;
- aankoop van elektrische fietsen;
- vervanging van de dienstvoertuigen door elektrische voertuigen;
- vervanging van de bedrijfsvoertuigen door voertuigen die rijden op CNG (Compressed Natural Gas);
- tal van technische en financiële stimuli om verplaatsingen met de fiets te stimuleren (kilometervergoeding, douches, ...);
- …



Aankopen
Om op een optimale wijze ecologische criteria te kunnen opnemen in overheidsopdrachten voor leveringen en diensten en aansluitend op de milieuprogramma’s van citydev.brussels werd begin 2015 beslist om de Cel Duurzame Aankopen op te richten en deze systematisch te raadplegen bij elke aankoop – voor het hoofdkantoor – die een impact op het milieu kan hebben.


De cel nam onder meer de volgende initiatieven:
- vermindering van het aantal gebruikte onderhoudsproducten en keuze van de producten op basis van ecologische criteria;
- toetreding tot de in 2012 door Leefmilieu Brussel opgerichte opdrachtencentrale voor “ecologische kantoorbenodigdheden”;
- deelname aan de opdrachtencentrale voor informatie- en communicatietechnologie die door het Centrum voor Informatica voor het Brussels Gewest op poten werd gezet;
- keuze voor duurzame traiteurs voor lunches en evenementen;
- biologische / ethisch verantwoorde verbruiksgoederen voor de cafetaria (koffie, thee, melk, sinaasappelsap, appelsap);
- water voor het personeel in glazen flessen met statiegeld
- duurzaam vaatwerk (porseleinen kopjes en borden, glazen, metalen bestekken, …)

Waterverbruik
Over het geheel genomen is het gemiddelde waterverbruik, dat in de activiteitensector van citydev.brussels doorgaans niet hoog is, sinds de invoering van het milieuprogramma verbonden aan het ecodynamische label in 2001, niettemin regelmatig gedaald (om en bij de 10%).

Structurele maatregelen om het verbruik te verminderen:
- vervanging van de doorspoelsystemen door zuinige modellen met communicatie daarover;
- plaatsing van afsluitkleppen op de leidingen voor de toevoer van sanitair water om bij herstellingen grote ledigingen te vermijden;
- regelmatige opvolging van het verbruik met een maandoverzicht van de tellers;
- aanduiding van een verantwoordelijke die gecontacteerd moet worden in geval van een lek, zodat onnodig verbruik snel opgelost wordt;