Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende jonge ondernemers (starters) en het Brussels economisch ecosysteem

Indiener(s)
Emin Özkara
aan
Barbara Trachte, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek (Vragen nr 30)

 
Datum ontvangst: 12/12/2019 Datum publicatie: 07/02/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 07/02/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
16/12/2019 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Volgens het sociaal secretariaat Partena Professional behoort het percentage ondernemers in België tot de laagste in Europa. Eén op de drie jonge ondernemers is zich niet bewust van de sociale voordelen die hij kan krijgen.

Zoals u weet, heeft het "Brussels Economisch Ecosysteem" (BEE) de laatste jaren verschillende constructieve veranderingen ondergaan onder impuls van de vorige minister van Economie en Werkgelegenheid, de heer Didier Gosuin (DéFI), en de Brusselse jongeren zijn zich in al hun diversiteit bijzonder bewustgemaakt van de mogelijkheden die het bedrijfsleven kan bieden om het ondernemerspotentieel waarover ze beschikken, volop te benutten. Helaas heb ik, ondanks de geboekte resultaten, vernomen dat een aanzienlijk deel van de jonge Brusselse ondernemers nog steeds geconfronteerd worden met obstakels op het gebied van administratie, coördinatie en synchronisatie tussen de verschillende actoren en diensten van dat ecosysteem. Dat remt hen af en werkt ontmoedigend. Met andere woorden, het gaat nog steeds niet snel genoeg en het is nog steeds te ingewikkeld! Een voorbeeld van een neveneffect op het terrein: een starter moet soms enkele maanden of in sommige gevallen zelfs meer dan een jaar wachten voordat hij zijn bedrijf officieel kan openen en zijn activiteit kan aanvatten. De economische impact van die obstakels en de lange wachttijden zijn dan vaak dramatisch voor de starters, die meestal al hun spaargeld en hoop in hun ondernemingsproject hebben gestoken. Kortom, het gebeurt dat projecten van starters volledig geblokkeerd geraken (wachten op een vergunning, een regularisatie,...), maar ze hebben wel reële kosten die ze maandelijks moeten blijven betalen (huur, elektriciteit, verzekering,...).

Wat is de situatie van de Brusselse starters en het BEE volgens de volgende rubrieken:

Wat uw bevoegdheden betreft:

1. Welke overheidsbesturen en andere openbare diensten die onder uw bevoegdheid of toezicht staan, zijn betrokken bij de ondersteuning en voorlichting van de Brusselse jongeren en starters om hen in staat te stellen hun eigen zaak op te starten?

2. Wat zijn de huidige obstakels voor het ondernemerschap voor Brusselse jongeren en starters? Heeft uw kabinet nagedacht om te trachten de bestaande obstakels weg te werken?

3. Bestaat er thans een enkel loket of een dienst die alle beschikbare inlichtingen, premies en subsidies centraliseert om de Brusselse jongeren en starters aan te moedigen en te ondersteunen? Zo ja, hoeveel keer werd daarop een beroep gedaan in 2018 en 2019, jaar per jaar?

4. Welke door het Gewest gesubsidieerde middelen en instrumenten voor de sensibilisering voor het ondernemerschap staan op dit ogenblik ter beschikking om de ondernemerscultuur bij de Brusselse jongeren te versterken? Met welke frequentie worden de jonge Brusselaars daarvan bewustgemaakt?

5. Wat is het huidige aandeel van de starters (in absolute cijfers en percentages)? Wat was het aandeel in 2018?

6. Wat is de verdeling van de starters per geslacht, leeftijdscategorie, opleidingsniveau en gemeente?

7. Is er sinds 2018 sprake van een stijging of daling van het aantal starters, jaar per jaar?

La proportion d'entrepreneurs en Belgique figure parmi les plus faibles d'Europe, bijgewerkt op 11/12/2019 om 19:09 door Belga, https://www.lesoir.be/266338/article/2019-12-11/la-proportion-dentrepreneurs-en-belgique-figure-parmi-les-plus-faibles-deurope , geraadpleegd op 12 december 2019.
 
 
Antwoord    Ondernemers in Brussel kunnen terecht bij :
- hub.brussels (begeleiding) en 1819 (informatie en sensibilisering);
- citydev.brussels (locatie);
- financiën.brussel (financiering) ;
- Brussel Economie en Werkgelegenheid (subsidies, uitbatingsvergunningen – met inbegrip van de toegang tot het beheer en het beroep – projectoproepen).
- Innoviris (financiering en innovatie)

Deze 4 instellingen/administraties richten zich tot zowel starters als ondernemingen.

Naast deze openbare structuren, zijn er ook actoren die door het Gewest worden gesubsidieerd (en die zich richten op starters):
- STRUCTUREEL:
* de 5 lokale economieloketten (begeleiding);
* de 8 bedrijvencentra (locatie)
* de 4 couveuses (plaats en begeleiding)

- AD HOC via projectenoproepen die worden gecoördineerd door Brussel Economie en Werkgelegenheid (private actoren). Het betreft onder meer de 5 begeleidingsprogramma’s (details in het antwoord op vraag 2) die zich richten tot jongeren die ondernemer willen worden en die worden gecoördineerd door de 1819-dienst via de “Young Entrepreneurs of Tomorrow”- strategie.

De belangrijkste hinderpalen voor de Brusselse ondernemers zijn :

- moeilijkheden bij de toegang tot een financiering;
- administratieve rompslomp;
- gebrek aan kennis van het aanbod en de steun.
En meer specifiek voor jongeren:
- weinig eigen vermogen;
- behoefte aan specifieke begeleiding.

Om de moeilijkheden van de ondernemers zo goed mogelijk op te volgen, is hub.brussels belast met de jaarlijkse voorlegging aan de Raad van Economische Coördinatie van de
“lijst met de voornaamste moeilijkheden waarmee ondernemingen die zich in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hebben gevestigd of willen vestigen regelmatig geconfronteerd worden bij de toepassing van de administratieve regels en praktijken”.

Deze “lijst met behoeften” is samengesteld op basis van getuigenissen van de starters en ondernemers die de administraties en met name hub.brussels het hele jaar door begeleiden en de voornaamste behoeften die ondernemers vermelden wanneer ze de gewestelijke 1819-dienst bellen.

1819 is de gewestelijke dienst voor sensibilisering, informatie en begeleiding van alle Brusselse ondernemers. Het is een universele dienst die zich tot iedereen richt, ongeacht het stadium van het project, de leeftijd, het geslacht of de status.


De 1819-dienst behandelde:
- in 2018: 8.490 aanvragen;
- in 2019: 8.538 aanvragen.

De 1819-dienst stelt ook een website ter beschikking met informatie en praktische hulpmiddelen,
www.1819.brussels.

- in 2019: 50.043 bezoeken.

In 2016, heeft het Gewest aan de 1819-dienst de uitvoering toevertrouwd van de gewestelijke sensibiliseringsstrategie van jongeren voor het ondernemerschap –
Young Entrepreneurs of Tomorrow (YET).

YET is opgebouwd rond 3 actiepijlers die worden gevoed door een transversaal netwerk dat de partners die betrokken zijn bij het ondernemerschap in Brussel samenbrengt. Elke pijler heeft een specifiek doelpubliek en bestaat uit verschillende acties. Deze acties streven de volgende doelstellingen na:

- verspreiden en promoten van de ondernemerscultuur bij Brusselse jongeren (Pijler 1);
- bevorderen en ondersteunen van de verwerving van kennis en vaardigheden op het gebied van het ondernemerschap (pijler 2);
- bevorderen van de overgang naar actie waardoor de wens om op korte termijn te ondernemen werkelijkheid wordt (pijler 3).

In het kader van Pijler 1, heeft YET informatie-, sensibiliserings- en communicatieactiviteiten ontwikkeld om de ondernemerscultuur te promoten via een website, sociale netwerken en digitale campagnes, een nieuwsbrief, evenementen en de bevordering van goede ondernemingspraktijken. Sinds 2017, heeft YET in samenwerking met talrijke partners drie edities van de themaweek “jonge ondernemers” georganiseerd alsook een wedstrijd om bestaande initiatieven te promoten die worden ondernomen om structuren te belonen die een stimulerend kader bieden voor de ontwikkeling van de ondernemingsgeest bij jonge Brusselaars. Daarnaast komen de informatie- en oriëntatieadviseurs tussen in de aula’s van universiteiten zoals Ehb, EPHEC, ISIB, ISAT, ISALT, HEFF, …

In het kader van de pijlers 2 en 3, heeft YET talrijke samenwerkingsverbanden tot stand gebracht tussen de actoren op het werkveld die expert zijn in de sensibilisering voor het ondernemerschap en de begeleiding van jongeren die willen ondernemen. Via een specifieke projectoproep heeft YET 14 projecten ontwikkeld die tussen september 2016 en juni 2019 hebben bijgedragen aan de sensibilisering van bijna 14.000 jongeren en 700 steunpunten/tussenpersonen. Op heden coördineert YET 2 sensibiliseringsprojecten in verband met de leerplicht (Boost Your Talent en Opleiding in de Ondernemingspedagogie) en 5 projecten ter begeleiding van jongeren die ondernemer willen worden. Sinds 2018, beschikt het Gewest over twee accommodatie- en begeleidingsfaciliteiten op twee Brusselse campussen (Start Lab Ichec en Start.LAB (Solvay Entrepreneurs). EPHEC organiseert ook individuele en collectieve coaching, de toegang tot het TEST-parcours in een coöperatie en de toegang tot coworkingruimtes. Daarnaast hebben ook twee “accelerator”-projecten het licht gezien (Boost Your Project en Bestarter). Deze “youth-friendly” accommodatie- en begeleidingsfaciliteiten vergemakkelijken en versnellen het concretiseren, realiseren en testen van de projecten.

De sensibiliseringsacties worden het hele jaar door georganiseerd.

In 2016 bedroeg het totale bedrag aan subsidies dat via een projectoproep werd toegekend 415.920,00 EUR. In 2017 bedroeg het totale bedrag aan subsidies dat via een projectoproep werd toegekend 569.118,50 EUR. In 2018 en 2019, is werd geen nieuwe projectoproep gelanceerd, maar werden er op basis van de evaluaties van het opvolgingscomité wel bestaande projecten verlengd. In 2018, werd in totaal 1.027.309,00 EUR aan subsidies toegekend. In 2019, bedroeg het totale toegekende subsidiebedrag 934.674,00 EUR.

U vraagt mij vervolgens welk aandeel de starters in de Brusselse economie vertegenwoordigen.

Het percentage BTW-plichtige starters in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, d.w.z. het aandeel van de starters in het gemiddeld aantal actieve ondernemingen, ligt de laatste jaren rond de 12 à 13 %. De gegevens met betrekking tot de eerste tien maanden van 2019 suggereren dat een soortgelijk percentage voor het hele jaar zal worden geregistreerd. Al deze cijfers zijn beschikbaar op de website van statbel:
www.statbel.be.
In 2018, registreerde het BHG 13.421 oprichtingen van BTW-plichtige ondernemingen uitgedrukt in cumulatieve maandaantallen, waarbij dit aantal de afgelopen jaren is toegenomen. Eind oktober 2019, bereikte de teller 11.286 eenheden voor de eerste 10 maanden van het jaar.

Ook het aantal zelfstandigen dat in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een activiteit start, is de laatste jaren toegenomen. De gegevens voor 2019 zullen pas in juli-augustus van dit jaar beschikbaar zijn. Volgens de door het RSVZ gepubliceerde cijfers, waren er in 2018 17.129 nieuwe zelfstandigen (exclusief meewerkende echtgenoten), terwijl er dit in 2017 16.077 waren.

Vervolgens vraagt u mij naar de verdeling van de starters naar geslacht, leeftijdscategorie, opleidingsniveau en woonplaats.


Deze informatie is beschikbaar op de website van het RSVZ. Volgens de op deze website gepubliceerde cijfers, was 73% van de zelfstandigen die in 2018 in België van start is gegaan met een activiteit begonnen, man en 27% vrouw.

Wat betreft de verdeling naar leeftijdscategorie: zie bijlage.


Het RSVZ publiceert geen gegevens over het opleidingsniveau van startende zelfstandigen. Volgens de arbeidskrachtenenquête (
Eurostat, 4e kwartaal 2018), heeft 54% van de zelfstandigen in België een diploma hoger onderwijs, 35% een diploma hoger secundair (of postsecundair.niet-hoger) en beschikt 11% niet over één van deze diploma’s. Deze gegevens komen dus overeen met de verdeling voor alle zelfstandigen en niet alleen voor degenen die een activiteit zijn begonnen.


Wat de verdeling van nieuwe zelfstandigen per gemeente betreft: zie tabel in de bijlage.

Tot slot vraagt u mij of het aantal starters sinds 2018 is gestegen of gedaald.
Aangezien de cijfers voor heel 2019 nog niet beschikbaar zijn, kan ik u niet zeggen of er sprake zal zijn van een stijging of daling.

Verdeling van de zelfstandige starters naar leeftijdscategorie:

< 25

25-34

35-44

45-64

65 en ouder

14%

38%

27%

20%

1%

De BTW-plichtige ondernemingen die in 2018 zijn opgericht en aan het begin van het volgende jaar nog steeds actief zijn, zijn op het Brussels grondgebied als volgt verdeeld:

Gemeente

Percentage

Brussel

16,7%

Elsene

12,3%

Ukkel

8,8%

Schaarbeek

8,7%

Anderlecht

8,3%

Sint-Gillis

5,3%

Sint-Jans-Molenbeek

5,3%

Etterbeek

5,2%

Vorst

4,5%

Sint-Lambrechts-Woluwe

4,1%

Jette

3,6%

Sint-Pieters-Woluwe

3,1%

Evere

2,5%

Oudergem

2,4%

Sint-Joost-ten-Node

2,2%

Watermaal-Bosvoorde

2,1%

Sint-Agatha-Berchem

1,8%

Koekelberg

1,6%

Ganshoren

1,6%