Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de ontwikkeling van stadslandbouw in het Brussels Gewest

Indiener(s)
Ridouane Chahid
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 138)

 
Datum ontvangst: 03/02/2020 Datum publicatie: 28/02/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 26/02/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
04/02/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Een artikel in La Libre Belgique van 7 november laatstleden spreekt van de mogelijkheid voor het Brussels Gewest om zijn eigen groenten en fruit te telen. Zo zou de ontwikkeling van stadslandbouw minstens 1.400 banen creëren, die op hun beurt weer andere banen zouden creëren, onder meer in de voedselverwerkings- en distributiesector.

Hoewel het Brussels Gewest nooit volledig zelfvoorzienend zal zijn, aangezien het afhankelijk zal zijn van het platteland voor zijn vlees en van het buitenland voor de import van bepaalde groenten en fruit, zou het toch de lokale productie nog meer kunnen bevorderen.

Er bestaan verschillende mogelijkheden om de stadslandbouw te ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld tuinbouw op de daken of moestuinen in de verschillende Brusselse gemeenten.

In dat verband wens ik u de volgende vragen te stellen:

- Zijn er al bewustmakingscampagnes gevoerd of zullen die gevoerd worden om de Brusselaars bewust te maken van het belang van lokale landbouw?
- Bestaan er steunmaatregelen voor die verschillende vormen van landbouw in het Brussels Gewest? Zo ja, om welke soorten steun gaat het dan?
- Bestaan er informatiesessies of opleidingen om de Brusselaars in staat te stellen aan stadslandbouw te doen?
- Hoeveel moestuinen zijn er thans in het Brussels Gewest? Hoe zijn ze verdeeld per gemeente?
- Zullen er in de nabije toekomst nog andere moestuinen worden aangelegd? Zo ja, in welke gemeenten?
- Zijn er al onderzoeken verricht naar de mogelijkheid om op bepaalde daken van de overheidsdiensten aan tuinbouw te doen?
- Hoeveel openbare gebouwen in het Brussels Gewest hebben thans tuinbouw op het dak?
 
 
Antwoord    Hebben er al bewustmakingscampagnes plaatsgevonden of zullen die plaatsvinden om de Brusselaars bewust te maken van het belang van de lokale landbouw?

In het kader van de ‘Good Food’-strategie worden regelmatig promotie- en sensibiliseringsacties gehouden om de Brusselaars bewust te maken van het belang van de stadslandbouw, maar ook om hen op te leiden, te begeleiden en te ondersteunen.

Wat de sensibilisering betreft, organiseert Leefmilieu Brussel sinds 2016 elk jaar in het najaar de ‘Good Food’-ontmoetingen in de vorm van een weekend of 3 of 4 dagen.

Het doel van de ‘Good Food’-ontmoetingen is:
- bekendheid geven aan het ‘Good Food’-concept, de strategie, de terreinactoren en de gevoerde acties;
- een mentaliteitsverandering bevorderen om het concept (‘Good Food’ is voor iedereen toegankelijk) ingang te doen vinden en het plezier van Good Food te verankeren in het dagelijks leven van de Brusselaars;
- informeren over en aanmoedigen van het delen van ervaringen en praktijken om gedragsveranderingen te bevorderen.
Het thema van de stadslandbouw neemt bij elke editie een centrale plaats in in het programma van de ‘Good Food’-ontmoetingen. In 2019 vertegenwoordigden de activiteiten in verband met de stadslandbouw meer dan de helft van het programma van de ‘Good Food’-ontmoetingen.

Aan de andere kant is de ‘Good Food’-strategie gericht op de bewustmaking voor en de bevordering van de stadslandbouw, zowel de professionele als de gemengde en die via de burgers (en zelfs op scholen) via:
- het ‘Good Food’-portaal (

www.goodfood.brussels

 

), dat inspireert, maar ook verschillende hulpmiddelen voorstelt (instrumenten, opleidingen, studies, enz.) voor verschillende doelgroepen (burgers, scholen/crèches en professionals), en een gids om ‘Good Food’-winkels, -producenten en -restaurants te vinden. Er is ook een nieuwsbrief en er wordt informatie verspreid via de sociale netwerken, enz.
- een eerstelijnsvoorlichtingsdienst (die met name informatieworkshops voor professionals organiseert) en begeleiding van stadslandbouwprojecten via de facilitator voor de stadslandbouw;
- bewustmakingsacties om de zelfproductie bij het grote publiek te bevorderen, zoals zaadkitcampagnes, de ‘Good Food’-nieuwsbrief, enz.;
- bewustmakingsactiviteiten voor moestuinmeesters (stands, demonstratiesites, enz.);
- stimuleren van de ontwikkeling van productieprojecten door middel van projectoproepen (gemeenten & OCMW's, scholen, burgergroepen, verenigingen, professionals);
- evenementen en opleidingsactiviteiten voor burgercollectieven (uitwisseling van zaden, conferenties zoals bijvoorbeeld over fruitbomen in de stad, netwerking voor projecten, enz.);
- ondersteuning van verenigingen voor sensibiliseringsprojecten, zoals het project ‘Gedeelde boomgaard’ van Velt, zoals Aquaponie BXL voor de bevordering van de aquacultuur in de stad, enz.


Is er voorzien in steun voor het opzetten van deze verschillende plantmethoden in het Brussels Gewest? Zo ja, om welke soorten steun gaat het dan?

Er moet vooral een onderscheid worden gemaakt tussen de beoogde vormen van stadslandbouw. Op een vereenvoudigde en schematische manier kan een onderscheid worden gemaakt tussen de burgerlandbouw (particulieren, collectieve moestuinen, volkstuinen, schoolmoestuinen, enz.) en de commerciële landbouw (professionals of socioprofessionele inschakeling). In stedelijke gebieden zijn veel landbouwprojecten hybride modellen, waarin voedings-, economische, sociale, milieu-, onderwijs- en dienstverleningsdoelstellingen worden gecombineerd.

De ‘Good Food’-strategie voorziet in verschillende hefbomen om deze verschillende vormen van stadslandbouw te activeren:

Burgerstadslandbouw:
- Terbeschikkingstelling van sites voor volkstuinen door Leefmilieu Brussel. In 14 groene ruimten verspreid over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden individuele percelen ter beschikking gesteld van Brusselse gezinnen. Op dit moment worden er ongeveer 400 percelen bebouwd op deze 14 sites, met een gemiddelde oppervlakte van 90 m². Milieuvriendelijk telen is er verplicht. De Brusselaars kunnen zich inschrijven op een wachtlijst via een webplatform;
- Steun voor productieprojecten van burgercollectieven (moestuinen, boomgaarden, enz.): Leefmilieu Brussel organiseert de projectoproep ‘Vooruit met de wijk/deel ‘Good Food’: hulp bij het opzetten van projecten, coaching, financiële steun, opleidingen, netwerking. In drie jaar (2016 - 2018) zijn meer dan 50 nieuwe productieprojecten van burgercollectieven ondersteund, waarbij meer dan 1.350 vrijwilligers betrokken waren en die meer dan 5.000 huishoudens bereiken.
- Stadslandbouw op school: hulp aan schooltuintjes via financiële steun en/of technische en pedagogische begeleiding (106 nieuwe schooltuintjes in de afgelopen vier schooljaren).

Commerciële stadslandbouw:
We kunnen onder meer vermelden: de dienst van de facilitator voor de stadslandbouw, de landbouwtestruimte en het project BoerenBruxselPaysans, de financiële steun via de projectoproep van Brussel Economie en Werkgelegenheid, de facilitering van de terbeschikkingstelling van terreinen, het opstellen van praktische gidsen, enz.


Bestaan er informatiesessies of opleidingen om de Brusselaars in staat te stellen lokaal te telen?

Voor de burgerstadslandbouw:
Verschillende verenigingen bieden opleidingen aan over verschillende aspecten van de stadslandbouw: Vert d’Iris, la Ferme Nos Pilifs, Tournesol, Aquaponie BXL, enz. Er bestaat ook een netwerk van moestuinmeesters en een netwerk van compostmeesters. Een algemeen overzicht vindt u op het bovengenoemde ‘Good Food’-portaal, waarin het bestaande aanbod is gegroepeerd.

Voor de professionele stadslandbouw:
De facilitator organiseert workshops over stadslandbouw. Daarnaast lanceert het landbouwtestgebied in Anderlecht ook kandidaatoproepen in het kader van het project BoerenBruxselPaysans.


Hoeveel moestuinen telt het Brussels Gewest momenteel? Wat is de verdeling per gemeente?

Als onder ‘moestuinen’ wordt verstaan: de volkstuinen en de collectieve moestuinen (en niet de moestuinen van particulieren, scholen en de professionele landbouwsites), dan heeft Leefmilieu Brussel in 2018 een studie uitgevoerd om deze te identificeren:
- ongeveer 79 hectare moestuinen
- 392 sites

De volledige studie is hier beschikbaar:

https://www.goodfood.brussels/fr/contributions/evolution-du-nombre-et-de-la-superficie-des-potagers-en-region-bruxelloise-entre-2013

 




Worden er binnenkort nog andere moestuinen aangelegd? Zo ja, in welke gemeenten?

Verschillende moestuinsites op terreinen die Leefmilieu Brussel in beheer heeft, worden door Leefmilieu Brussel bestudeerd om ze opnieuw in beheer te nemen of herin te richten.

Zoals reeds vermeld, ondersteunt Leefmilieu Brussel ook de ontwikkeling van moestuinen via de projectoproepen ‘Vooruit met de wijk/Good Food’, maar ook de oproep voor scholen en de oproep voor gemeenten en OCMW’s in alle Brusselse gemeenten. Deze oproepen zullen in 2020 opnieuw worden gelanceerd.


Is er al onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om op sommige daken van overheidsinstellingen teeltruimte te installeren?

Er zijn geen studies uitgevoerd over dit specifieke thema.

In 2013 heeft Greenloop een studie uitgevoerd over de levensvatbaarheid van bedrijfsmodellen in de stadslandbouw, inclusief de productie op daken. De studie is beschikbaar op het ‘Good Food’-portaal.

Er lopen nog andere onderzoeksprojecten over de productie op daken in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, waaronder het INTERREG GROOF-project

https://www.nweurope.eu/projects/project-search/groof/

en een onderzoeksproject over stadslandbouw op daken van het Centre Agroecologie van de ULB, LagUM, dat binnenkort van start zal gaan.


Op hoeveel openbare gebouwen in het Brussels Gewest wordt momenteel dakteelt toegepast?

Mijn administratie beschikt niet over deze informatie.