Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het waterbeheer in de vallei van de Ukkelbeek

Indiener(s)
Marc Loewenstein
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 145)

 
Datum ontvangst: 10/02/2020 Datum publicatie: 24/03/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 23/03/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
12/02/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De vallei van de Ukkelbeek is verscheidene malen overstroomd sinds de intensieve verstedelijking ervan. Het Gewest heeft enkel jaren geleden beslist om er, via Vivaqua, een stormbekken met zeer hoge capaciteit aan te leggen.

Op basis van het Waterbeheerplan 2016-2021 en ter aanvulling van dat bekken, gezien de niet-kwantificeerbare impact van de klimaatverandering, hebben Leefmilieu Brussel en de gemeente Ukkel het herstel van de overwelfde Ukkelbeek in zijn oude staat onderzocht, vanaf de bron tot de vijver van de “Witte Molen”, waar een verkaveling zal gebeuren. Verschillende beken en overlopen van vijvers zouden daarin uitmonden.

Een groot deel van de renovatie is gebeurd (van de bron tot de Alsembergsesteenweg), maar zolang het laatste gedeelte niet af is, belandt dit heldere en zuivere water in de riolering.

Verschillende verenigingen maken zich zorgen over de afwerking van dit zeer mooie project van alternatief beheer en terugbrengen van het water in de stad en vrezen dat het onder de “nutteloze werkzaamheden” zal worden geklasseerd.

Kunt u mij, rekening houdend met het voorgaande, het volgende meedelen:
1. Welk bedrag voor de werkzaamheden heeft het Gewest reeds gefinancierd?
2. Welk bedrag heeft de gemeente Ukkel reeds gefinancierd?
3. Bent u wel degelijk van plan om dit project af te werken en functioneel te maken? Zo ja, binnen welke termijn?
 
 
Antwoord    1) Wat is het bedrag van de werken die al door het Gewest zijn gefinancierd?
In de eerste plaats herinneren we eraan dat de Ukkelbeek een niet-ingedeelde waterloop is, die niet meer voorkomt in de meest recente Atlas van de onbevaarbare waterlopen uit 1956, die vandaag nog steeds wordt gebruikt.

Uit deze ‘niet-indeling’ volgt dat het beheer van de waterloop onder de verantwoordelijkheid van de ‘omwonenden’ valt. Zo is het 'bovenste' deel van de Ukkelbeek, van de bronnen tot en met de Heldensquare, eigendom van de gemeente Ukkel, die verantwoordelijk is voor het beheer ervan.

Het ‘onderste’ deel, vanaf de Brugmannlaan aan de kruising met de Heldensquare tot het laatste deel van de tot nu toe geïdentificeerde en erkende beek, gelegen ter hoogte van de Stallekapel in de Stallestraat, valt onder de verantwoordelijkheid van Leefmilieu Brussel (ter vervanging van de vele omwonenden en passages onder/in de onmiddellijke nabijheid van de gewestwegen).

Het statuut ervan zal echter waarschijnlijk evolueren in het kader van de uitvoering van een ordonnantie die op 1 januari van dit jaar in werking is getreden, namelijk de ordonnantie van 16 mei 2019 houdende het beheer en de bescherming van onbevaarbare waterlopen en vijvers, via de herziening van de Atlas van het hydrografisch netwerk, die door de regering zal moeten worden goedgekeurd (na een openbaar onderzoek).

Er moet ook worden opgemerkt dat de Ukkelbeek, hoewel het een niet-ingedeelde waterloop betreft, wel is opgenomen in de prioritaire zone voor de heraansluiting van waterlopen in de zin van het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (kaart Blauw netwerk - 02. Levenskader).

Zo heeft Leefmilieu Brussel voor de door het Gewest gefinancierde werken met betrekking tot de Ukkelbeek tussen 2017 en 2020 een totale uitgave van 459.800,31 euro inclusief btw vastgelegd voor de renovatie van het spui van de Ukkelbeek tussen de kruispunten Brugmann-De Fré en Globe (345 m).

Van dit budget is tot op heden een bedrag van 200.967,12 euro inclusief btw besteed aan de renovatie van het spui van de De Frélaan op de Marlowsquare (80 m) en de installatie van twee inspectiekamers op de Marlowsquare en ter hoogte van het Dancoplein.

Stroomafwaarts van de Marlowsquare blijkt het spui in slechte staat, met ingestorte delen die frees- en graafwerken vereisen die niet waren voorzien in de oorspronkelijke overeenkomst met Vivaqua.


2) Wat is het bedrag dat al door de gemeente Ukkel is gefinancierd?
De gemeente Ukkel heeft een totale uitgave van 401.348,56 euro inclusief btw vastgelegd.
Tot op heden is slechts één factuur van Vivaqua vereffend, voor een bedrag van 313.937,25 euro.
Het saldo van 87.411,31 euro is nog beschikbaar voor de financiering van kleinere, eenmalige interventies die nog moeten gebeuren en nog niet konden worden uitgevoerd (reiniging, plaatselijke bekledingen die niet zijn aangebracht).

Een groot stuk moet nog worden gedaan: de renovatie van het gemetselde spui tussen de fontein en de vijver van de Russische ambassade. Hiervoor zal op het gepaste ogenblik financiering moeten worden gevonden. Dit kan alleen in synergie gebeuren tijdens een toekomstige afsluiting van de laan, want volgens Vivaqua kunnen de nodige werken alleen via een open sleuf worden uitgevoerd.

De gemeente heeft het bedrag niet geraamd, en er is zelfs geen datum voor de interventie, omdat de Ukkelbeek ook zonder deze renovatie functioneel is.


3) Bent u van plan dit project af te ronden en operationeel te maken? Zo ja, binnen welke termijn?
· Wat de door de gemeente Ukkel geïnitieerde werken betreft:

De omleiding van de beek vanaf zijn gedeelte net stroomopwaarts van het Crabbegat, om hem opnieuw op openbaar domein te brengen (hij gaat over naar privédomein onder een grote boom ter hoogte van Ten Horen), en vervolgens de bepaling van een project voor zijn openlegging in het Wolvendaelpark, zijn niet begrepen in het budget dat in de bovenstaande vraag wordt vermeld.

Vivaqua schat de kosten voor het openen en plaatsen van een nieuwe pijp voor het park grofweg op 250.000 euro.

De gemeente start binnenkort een haalbaarheidsstudie voor de openlegging in het Wolvendaelpark (over een afstand van 80 m), gesubsidieerd door Leefmilieu Brussel, in het kader van de projectoproep 2019 voor de Brusselse plaatselijke besturen voor de implementatie van oplossingen voor het waterbeheer en de strijd tegen overstromingen. Afhankelijk van de resultaten van deze studie en onverminderd de voorwaarden die in de projectoproep zijn vastgelegd met betrekking tot de valorisatie van studies, zal een kosten-batenanalyse worden uitgevoerd voordat enig besluit wordt genomen over de uitvoering van de werken.

· Voor de werken die door het Gewest zijn geïnitieerd:

Leefmilieu Brussel heeft beslist de werken aan het deel stroomafwaarts van de Marlowsquare tot aan de Witte Molen tot nader order op te schorten vanwege de extra kosten voor het herstel van het spui op dit gedeelte (geraamd op 3.000 euro per strekkende meter voor de 265 m).

Daarnaast zijn er nog werken nodig voor de aansluiting vanaf de Alsembergsesteenweg tot aan de Witte Molen, via de plaatsing van een spui in de bestaande collector. Deze kosten zijn geraamd op 489.849,75 euro inclusief btw. Dit brengt het geraamde totaalbedrag voor de herstelling van de aansluiting van de Ukkelbeek bij de Witte Molen op 1.284.849,75 euro inclusief btw.

De wens is nog steeds om de Ukkelbeek opnieuw aan te sluiten op de Zwartebeek, maar voordat er nieuwe budgetten voor werken worden vastgelegd, is Leefmilieu Brussel van plan om een gedetailleerde technische en financiële haalbaarheidsstudie uit te voeren voor het hele tracé van de beek, om de kosten voor de uitvoering van een dergelijk project nauwkeuriger te kunnen inschatten. De werken zouden dan kunnen worden overwogen op basis van een in de studie vastgesteld budgettair kader, zonder al te veel onaangename verrassingen, na afweging van de geraamde kosten tegen de verwachte baten van deze heraansluiting.

Als men echter rekening houdt met de afstand van 1.400 m tussen de Witte Molen en de Zwartebeek en met een ruwe schatting van 2.500 euro per strekkende meter voor het herstel van de Ukkelbeek in het spui, dan zou het bedrag van een dergelijk heraansluitingsproject kunnen worden geschat op ongeveer 3.500.000 euro. Als men daarbij het geschatte bedrag van 1.284.849,75 euro voor het herstel van het spui tussen de Marlowsquare en de Alsembergsesteenweg optelt, zou het totale gewestelijke budget voor de heraansluiting van de Ukkelbeek op het hydrografische netwerk 4.784.849,75 euro bedragen.

Naast de buitengewone budgettaire enveloppe die dit inhoudt voor de uitvoering van het programma van het Blauwe netwerk (ook gevraagd voor de openlegging van de Zenne...), zullen deze werken ook een niet-verwaarloosbare impact hebben, enerzijds op de human resources van Leefmilieu Brussel in termen van werfopvolging, en anderzijds op de mobiliteit in de wijk tijdens de werf, waarmee rekening zal moeten worden gehouden.