Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de nieuwe ontwikkelingen in de bouwsector inzake woningvernieuwingen en nieuwe woonvormen.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 183)

 
Datum ontvangst: 11/03/2020 Datum publicatie: 28/04/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 27/04/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
16/03/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Van zaterdag 29 februari tot en met zondag 8 maart vindt in Brussels Expo naar jaarlijkse gewoonte de bouwbeurs Batibouw plaats. Bij de ontwikkelingen in de bouwsector valt de afgelopen jaren vooral een focus op te merken richting passief en energiezuinig bouwen en verbouwen. Dergelijke nieuwbouw- of renovatieprojecten stimuleren kan of moet daarbij gepaard gaan met extra aandacht voor de meest kwetsbare personen én nieuwe manieren van samenwonen.

De aandacht voor meer kwetsbare personen is logisch. Het zijn immers zij die vaak de hoogste renovatiekosten hebben. Een renteloze energielening met gratis advies en begeleiding zijn bijvoorbeeld al een stap in de goede richting.

Voor mensen die via mantelzorg hulp geboden krijgen, moet de mogelijkheid van mobiele mantelzorgwoningen (cf. de zogenaamde ‘tiny houses) een oplossing bieden als betaalbaar en duurzaam alternatief voor de vaak dure, tijdelijke aanpassingen in de bestaande woning. In dezelfde filosofie van kostenefficiënt aangepast wonen valt ook te bekijken hoe de bouw van meegroeiwoningen verder ondersteund kan worden.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Welke initiatieven neemt of ondersteunt u met betrekking het stimuleren van milieuvriendelijke renovatieprojecten of eventuele nieuwbouwprojecten (zowel voor privé- als voor overheidsinitiatieven), en in het bijzonder de projecten die daarbij gericht zijn op meer kwetsbare personen?

- Hebt u zicht op het aantal mobiele mantelzorgwoningen en meegroeiwoningen die nu reeds bestaan of in aanbouw zijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Zo ja, hoe zijn deze verspreid over de verschillende gemeenten en op welke manier ondersteunt u de Brusselaars die deze woningen bouwen of renoveren?

- Hebt u uw administratie opdracht gegeven om na te gaan of het huidige juridische kader omtrent mantelzorgwoningen en meegroeiwoningen aangepast moet worden om de bouw of renovatie van dergelijke woningen toe te laten?

- Kan u duiden hoeveel Brusselse groene leningen er in 2018 en in 2019 (voor zover deze cijfers al definitief zijn) toegekend werden? Welk gemiddeld bedrag bedroeg deze lening en wat was de gemiddelde rentevoet hierbij? Hoeveel aanvragen werden er geweigerd?

- Hoe hebt u de groene lening hervormd sedert de nieuwe legislatuur: is de doelgroep of het bedrag vergroot? Vanaf wanneer treden deze wijzigingen in werking? Hoe hebt u de inwoners van ons gewest hierover ingelicht?
 
 
Antwoord    Welke initiatieven neemt of ondersteunt u met betrekking het stimuleren van milieuvriendelijke renovatieprojecten of eventuele nieuwbouwprojecten (zowel voor privé- als voor overheidsinitiatieven), en in het bijzonder de projecten die daarbij gericht zijn op meer kwetsbare personen?

Er worden tal van initiatieven genomen om duurzame renovatie en bouw in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te stimuleren.

Sinds een vijftiental jaar organiseert het Brussels Hoofdstedelijk Gewest projectoproepen, acties en normen met betrekking tot de bouwsector om de impact ervan te beperken: de energie-uitdaging, de projectoproepen ‘PLAGE’ en ‘Voorbeeldgebouwen’, de energiepremies, een begeleidingssysteem voor particulieren en professionals, het Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energiebeheersing, en, in 2016, het Lucht-Klimaat-Energieplan, waarvan het grootste hoofdstuk aan deze sector is gewijd.

Tot voor kort hadden de sterkste ambities betrekking op de nieuwbouw en het energiebeheer binnen gebouwen, hoewel de renovatie niet werd verwaarloosd.

Sinds april 2019 beschikt de Brusselse regering over een ambitieuze strategie voor de renovatie van het Brusselse gebouwenbestand, om de milieu-impact ervan te verminderen.

Ter ondersteuning van duurzaam bouwen en renoveren wordt het volledige overheidsbeleid ingezet: documentatie, communicatie, regelgeving, begeleiding, incentives, ondersteuning, innovatie, enz.

De uitvoering van deze strategie zal leiden tot een aanzienlijke verhoging van de kwaliteit en de energieprestaties van alle Brusselse woningen, wat ten goede zal komen aan personen die in energiearmoede leven. Wanneer deze strategie operationeel wordt, zullen echter maatregelen moeten worden genomen om het recht op toegang tot woningen te garanderen, met name door middel van een adequaat kader voor de huurprijzen - waarin de strategie ook voorziet (zie actiefiche nr. 4 "De energie-efficiëntie van het huurwoningenpark verhogen en tegelijkertijd de effectiviteit van het recht op huisvesting waarborgen").

Om kwetsbare huiseigenaren in staat te stellen deel te nemen aan en te profiteren van de energietransitie door hun energierekening op een duurzame manier te verlagen, is de strategie erop gericht dit publiek te begeleiden bij de renovatie van hun woning en financiële steun te verlenen in overeenstemming met de ambities van de strategie, waarbij de nadruk ligt op deze doelgroep (personen met een bescheiden en gemiddeld inkomen).

De strategie voorziet ook in een ambitieus programma voor de renovatie van het sociale-woningenbestand. Wat de nieuwe sociale-woningbouw betreft, zijn dit noodzakelijkerwijs gebouwen met zeer hoge energieprestaties, in overeenstemming met de huidige eisen inzake energieprestatie van gebouwen.

Bovendien is de regering, zoals vermeld in de gewestelijke beleidsverklaring, van plan concrete uitvoering te geven aan de eigendomsverwerving van betaalbare koopwoningen die beantwoorden aan de hoogste milieustandaarden. De regering zal de vastgoedoperatoren verzoeken gebruik te maken van erfpacht- en opstalmechanismen en onderzoeken of nieuwe mechanismen kunnen worden ingevoerd om gronden los te koppelen van gebouwen voor een deel van de nieuwe koopwoningen. De regering wil hiermee de prijs voor de gezinnen verminderen en tegelijk het voortbestaan van het publiek grondbeheer bestendigen. Ze zal daarnaast ook haar steun aan de projecten gedragen door het Community Land Trust Brussel verhogen.


Hebt u zicht op het aantal mobiele mantelzorgwoningen en meegroeiwoningen die nu reeds bestaan of in aanbouw zijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Zo ja, hoe zijn deze verspreid over de verschillende gemeenten en op welke manier ondersteunt u de Brusselaars die deze woningen bouwen of renoveren?

Ik heb geen precieze visie op het aantal mobiele of aanpasbare woningen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of op de verdeling ervan per gemeente, aangezien het huisvestings- en stedenbouwkundige beleid geen deel uitmaakt van mijn ministeriële bevoegdheden.


Hebt u uw administratie opdracht gegeven om na te gaan of het huidige juridische kader omtrent mantelzorgwoningen en meegroeiwoningen aangepast moet worden om de bouw of renovatie van dergelijke woningen toe te laten?

Tot op heden heeft mijn administratie zich niet over deze juridische kwesties gebogen, aangezien er in dit stadium geen specifieke behoefte aan deze kwestie is gebleken. Stedenbouwkundige voorschriften vallen trouwens niet onder haar bevoegdheid.

Aan de andere kant loopt mijn administratie voorop bij de innovatie, als het gaat om duurzaam bouwen. Zo heeft ze actief deelgenomen aan het BAMB-project (buildings as materials bank - gebouwen als materiaalbanken), dat sinds 2015 door 15 partners uit 7 Europese landen wordt geleid. Het doel is het creëren en testen van nieuwe circulaire bouwoplossingen: in plaats van de gebouwen af te breken en de bouwmaterialen weg te gooien, hebben de BAMB-partners technische oplossingen bestudeerd om de materialen die ontworpen zijn om te worden hergebruikt, te ontmantelen en effectief te hergebruiken. Van materiaalpaspoorten, het ontwerpen van omkeerbare gebouwen, circulaire-economiemodellen tot beleidsaanbevelingen, BAMB heeft in minder dan 4 jaar verschillende instrumenten gerealiseerd om de transitie naar een circulaire economie te vereenvoudigen.

Dankzij zes BAMB-proefprojecten konden de nieuwe benaderingen inzake ontwerp, onderhoud en renovatie worden getest en verbeterd, om flexibele en omkeerbare gebouwen te creëren. Hun verwezenlijking maakte het mogelijk verschillende manieren te testen om diverse bouwmaterialen en -systemen te transformeren en te demonteren en te experimenteren met een minimale afvalproductie, het beperkte gebruik van natuurlijke hulpbronnen, maar ook het hergebruik van materialen en recyclage. Twee ervan werden in Brussel verwezenlijkt:

- Build Reversible In Construction (BRIC) bij EFP. Een circulair project met een vormende opdracht: drie generaties jongeren die een opleiding volgen in verschillende domeinen van de bouw testen de circulariteit van het BRIC-gebouw via drie opeenvolgende versies BRIC 1, 2 en 3. De ontmanteling van BRIC1 heeft in de herfst van 2018 plaatsgevonden en BAMB heeft de mogelijkheden voor hergebruik en afvalvermindering die ontstaan door de transformatie naar BRIC 2 in 2019 geëvalueerd.
- Circular Retrofit Lab (CRL) aan de VUB. Het project dat door het onderzoeksteam Transform van de VUB wordt gedragen, is van meet af aan georganiseerd als een coproductie waarbij alle belanghebbenden betrokken zijn, en is gericht op de transformatie van geprefabriceerde wooneenheden op de VUB-campus. De renovatiewerken die de bouw van binnenwanden en demonteerbare gevels omvatten, werden uitgevoerd.


Kunt u duiden hoeveel Brusselse Groene Leningen er in 2018 en in 2019 (voor zover deze cijfers al definitief zijn) toegekend werden? Welk gemiddeld bedrag bedroeg deze lening en wat was de gemiddelde rentevoet hierbij? Hoeveel aanvragen werden er geweigerd?

Het aantal toegekende Brusselse Groene Leningen in 2019 bedroeg 225. In 2018 waren het er 159.

Het gemiddelde toegekende bedrag is stabiel van jaar tot jaar; het bedraagt 12.000 euro.

De gegevens betreffende de rentevoeten zijn de volgende:

- In 2018: 20% van de leningen werd verstrekt tegen 1% en 80% tegen 0%.
- In 2019: 30% van de leningen werd verstrekt tegen 1% en 70% tegen 0%.

Voor 2018 en 2019 werd slechts 1% van de kredieten geweigerd.


Hoe hebt u de Groene Lening hervormd sedert het begin van de nieuwe legislatuur: is de doelgroep of het bedrag vergroot? Vanaf wanneer treden deze wijzigingen in werking? Hoe hebt u de inwoners van ons gewest hierover ingelicht?

Sinds april 2016 is de Brusselse Groene Lening beschikbaar in twee vormen: enerzijds een consumentenkrediet uitgegeven door Crédal en anderzijds een hypothecaire lening uitgegeven door het Woningfonds.

Dit systeem is herzien om het aanbod te verbreden naar een meer gediversifieerd publiek via :

- de indexering naar boven toe van de inkomensplafonds die toegang geven tot de Brusselse Groene Lening, met meer bepaald de invoering van een percentage van 1% voor de hoogste inkomens;
- de verhoging van het maximale bedrag van de Brusselse Groene Lening (25.000 euro in plaats van 20.000 euro);
- de toegang tot de Brusselse Groene Lening voor eigenaars-verhuurders en huurders (onder bepaalde voorwaarden).

In 2017 is de Brusselse Groene Lening opengesteld voor de financiering van installaties voor de productie van hernieuwbare energie.

Er werden talrijke communicatieacties uitgevoerd: nieuwe brochure, radiospot, internetreclame, rechtstreekse communicatie met de Brusselaars tijdens evenementen zoals Batibouw of het Milieufeest.