Fiche van een vraag of interpellatie

Vacatures Contact

Schriftelijke vraag betreffende de follow-up van de aanbevelingen ter bestrijding van ongepast seksistisch gedrag in het openbaar vervoer.

Indiener(s): David Weytsman
aan: Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 313)

Datum ontvangst: 05/02/2020		Datum publicatie: 26/05/2020
Zittingsperiode: 19/24	Zitting: 19/20	Datum antwoord: 25/05/2020

Datum	behandeling van het stuk	Indiener(s)	Referentie	Blz.
13/03/2020	Verwijzing commissie Mobiliteit	p.m.
13/03/2020	Ontvankelijk	Uitgebreid Bureau van het Parlement

Vraag	In haar algemene beleidsverklaring meldde de regering dat ze de door het Brussels Parlement goedgekeurde aanbevelingen inzake de strijd tegen ongewenst seksueel gedrag op het openbaar vervoer zou uitvoeren zoals voorgesteld in de resolutie die op 30 april 2019 is aangenomen. Deze resolutie kwam er na talrijke gesprekken met jonge gebruikers van de MIVB, verschillende verenigingen en leidinggevenden van de MIVB en De Lijn. Ik zou graag enkele cijfers in herinnering brengen die blijken uit die gesprekken: - 98% van de vrouwen verklaart dat ze het slachtoffer van seksisme waren in de openbare ruimte, maar na een seksistische agressie dient slechts 3% van de slachtoffers klacht in. 25% ervan vindt plaats in het openbaar vervoer; - 50% van de vrouwen werd aangeraakt of betast door een onbekende in de openbare ruimte. - 75% van de Belgische vrouwen zou ten minste een vorm van geweld in de openbare ruimte hebben meegemaakt vóór de leeftijd van 17 jaar en 55% vóór de leeftijd van 15 jaar. Via deze resolutie heeft het parlement de regering verzocht verschillende belangrijke engagementen te nemen om ongewenst seksueel gedrag in de openbare ruimte te bestrijden. Ik breng een aantal ervan in herinnering: - meer veiligheidsagenten in het openbaar vervoer inzetten; - in de basis- en voortgezette opleiding van het MIVB-personeel een module over ongewenst seksueel gedrag aanbieden; - onderzoeken of het zinvol is om bepaalde inrichtingen te herzien, in het bijzonder in de metrostations, om mensen gerust te stellen of om bepaalde vormen van geweld te voorkomen: door leegstaande ruimten in de stations te vermijden door er winkels en loketten te installeren; door dodehoekspiegels aan te brengen. Al deze engagementen moeten worden gefinancierd. Zoals u op een vorige commissievergadering Mobiliteit hebt gezegd, gaan de inkomsten dalen wegens uw project van gratis openbaar vervoer door de MIVB voor de -25-jarigen en +65-jarigen. U sprak over 11 miljoen euro, “peanuts” volgens de minister-president. De aangepaste cijfers zijn bijna het dubbele. Er is immers sprake van een bedrag van 20 miljoen euro. • 20 miljoen euro in een reeds gecompliceerde financiële situatie, is geen klein bedrag. Vooral als de regering zich heeft geëngageerd aanbevelingen uit te voeren om een plaag te bestrijden waarmee de meeste Brusselaars te maken hebben. • Met 20 miljoen euro zou de MIVB sommige stations kunnen aanpassen en beveiligen, met name met extra camera’s, omdat er tegenwoordig geen camera’s zijn voor de dode hoeken van de gangen. • Met 20 miljoen euro zou de MIVB kunnen investeren in opleidingen over ongewenst seksueel gedrag. • Met 20 miljoen euro zou de MIVB meer personeel in dienst kunnen nemen om de gebruikers gerust te stellen en te zorgen voor meer veiligheid. Tegenwoordig worden welgeteld 600 personen ingezet voor de veiligheid van de hele MIVB (preventieagenten, veiligheidsagenten in stations, controleagenten en het ‘rail team security’). Dat aantal kan veel lijken, maar de geïnterviewde leidinggevenden van de MIVB geven zelf toe: “Met die 600 personen kunnen we helemaal niet in alle stations permanent aanwezig zijn.” Graag stel ik de volgende vragen: I/ Welke maatregelen hebt u genomen om deze aanbevelingen uit te voeren en om de prioriteiten van het parlement op te nemen in de begroting van het gewest en de dotatie van de MIVB? II/ Zal het nodig zijn om de beheersovereenkomst met de MIVB te wijzigen? III/ Volgens welke planning wordt elke aanbeveling uitgevoerd? Zijn er prioritaire aanbevelingen? Zo ja, welke? IV/ Welke evaluatie zal a posteriori worden verricht?


Antwoord	In toepassing van het contract van openbare dienst en in overeenstemming met de Europese regelgeving, wijst het Gewest de MIVB jaarlijks een globale werkingsdotatie toe zodat ze haar openbare dienstverplichtingen kan naleven. Deze werkingsdotatie is niet uitgesplitst naar bestemming. Bovendien past de MIVB, vanuit haar eigen begroting, de bepalingen van het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 14 juli 2016 tot invoering van een methode om de genderdimensie te integreren in de begrotingscyclus. Wat betreft het contract van openbare dienst van de MIVB: de MIVB leeft de wetten na die momenteel van kracht zijn. In het contract wordt met name verwezen naar de toepassing van de Ordonnantie houdende de integratie van de genderdimensie in de beleidslijnen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Wanneer er nieuwe regelgevingen van toepassing zijn voor de MIVB tijdens een lopend contract, is het niet nodig om deze verplichtingen in het beheerscontract van de MIVB te herformuleren. Als de vragen van het Gewest een significante impact hebben op het budget van de MIVB is dat in de eerste plaats het voorwerp van een budgettaire discussie tussen het kabinet en de MIVB, met als onderwerp een compensatie van de opgelopen toegevoegde kosten. Het is in feite niet nodig om systematisch het beheerscontract te actualiseren, behalve voor aanzienlijke aanpassingen, die een bijlage bij het contract vereisen, zoals geformuleerd in artikels 69 en 70. Wat betreft de uitvoering van de aanbevelingen voor de MIVB: 1. De MIVB deed de laatste jaren grote investeringen voor fysieke aanwezigheid op het net en meer bepaald in de stations (door onder andere veiligheidspatrouilles aan te nemen in de stations) en nam zo op een duurzame manier meer dan 100 veiligheidsmedewerkers aan. 2. Begin 2019 startte sensibilisering van het betrokken personeel op de meest aangewezen manier (opleiding of andere). Dit was oorspronkelijk gepland voor 2018. De MIVB wil deze elementen aan de bestaande opleidingstrajecten toevoegen. (De eventuele budgettaire impact van het toevoegen van een opleidingsmodule dient niet verwaarloosd te worden). In 2020 voorziet de MIVB in de ontwikkeling van een opleidingsmodule voor het (aan te werven) personeel dat in contact komt met klanten voor de opvang van slachtoffers van ongewenst gedrag, en stelt ze de juiste informatie ter beschikking (de brochure waarover hierboven sprake) en de te ondernemen stappen om aangifte te doen. 3. In de richtlijnen voor de stations staan al lange tijd te hanteren principes om de stations veiliger te maken en om problemen te voorkomen (bijvoorbeeld: straffere verlichting, materiaal gebruiken met een lichtere kleur). De recent gerenoveerde stations (zoals bijv. Beurs) en de stations die binnenkort gerenoveerd worden (zoals De Brouckère) getuigen hiervan. De MIVB beschikt trouwens ook over het grootste cameranetwerk van Brussel. Wat betreft de bovengrondse haltes waakt de MIVB erover om ze geleidelijk te verbeteren, door zich te baseren op een kwaliteitsreferentiesysteem waarin comfort, toegankelijkheid en veiligheidsgevoel in acht genomen worden. Er worden elk jaar ongeveer 50 à 60 haltes door de MIVB en Brussel Mobiliteit (her-) aangelegd. De jaarlijkse plannen en de vorderingen in de werken van de MIVB geven een goede basis aan indicatoren om te evalueren. Zowel voor het kabinet als voor de MIVB is het voeren van een beleid dat geweld tegen vrouwen in de openbare ruimte tegengaat een prioriteit en zal dan ook nauw worden opgevolgd.