Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de maatregelen van de MIVB tegen Covid-19.

Indiener(s)
Marc Loewenstein
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 359)

 
Datum ontvangst: 01/04/2020 Datum publicatie: 19/05/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 19/05/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
03/04/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De Covid-19 pandemie zet ons ertoe aan ons aan te passen en een aantal maatregelen te nemen om de verspreiding ervan te beperken of zelfs te stoppen. Dit is ook het geval voor de MIVB, die een aantal maatregelen neemt voor haar administratief of operationeel personeel, maar ook om haar opdracht van openbare dienst, het vervoer van personen, veilig te stellen conform de aanbevelingen van de Nationale Veiligheidsraad en de gebruiksvoorzorgen.

Ondanks de vele belangrijke en gerechtvaardigde beslissingen die de MIVB heeft genomen om op deze situatie te reageren, kwamen verschillende problemen onder mijn aandacht, zowel op het vlak van de reiniging van de voertuigen en de bescherming van de bestuurders, als op het vlak van de sociale afstand binnen de trams, bussen en metro's.

1. Zo zouden niet alle voertuigen van de MIVB (bus-tram-metro) dagelijks gereinigd worden, met name door een gebrek aan personeel en materiële middelen. Wat is de situatie? Is het waar dat sommige voertuigen vertrekken of zijn vertrokken zonder dat ze werden gereinigd? Welke maatregelen neemt de MIVB om ervoor te zorgen dat alle voertuigen die in dienst zijn, worden gereinigd en ontsmet?

2. Daarnaast heb ik vernomen dat de beveiligingssystemen om het bestuurderscompartiment in de T3000 en T4000 te isoleren, verwaarloosd zouden worden? Wat is de situatie? Welke bestuurdersbeschermingssystemen zijn er in de verschillende vervoersmodi van de MIVB? Zijn alle voertuigen die in dienst zijn ermee uitgerust?

3. Tot slot lijkt het erop dat op veel lijnen de reizigersquota's zijn overschreden en dat de waarschuwingen van de bestuurders hierover niet werden gehoord. Het is natuurlijk complex om de regulering van de reizigersstromen op een optimale manier te organiseren. Als het openbaar vervoer echter mensen vervoert, wordt het virus ook meegedragen en moeten maatregelen worden genomen om de risico's van verspreiding te beperken en het aantal reizigers in de voertuigen te verminderen. We worden echter geconfronteerd met een situatie waarin de frequentie van de passage is verminderd en waarin aan sommige haltes veel reizigers staan. Heeft de MIVB aanpassingen aangebracht om dit probleem aan te pakken? Zo ja, welke?
 
 
Antwoord    Situatie van kracht op 08/04/2020:

Sinds het begin van de pandemie heeft de MIVB zich maximaal ingezet wat betreft de hygiënische maatregelen voor haar personeel maar ook voor de reizigers. De schoonmaak van alle voertuigen – metro+bus+tram – werd aangepast en versterkt sinds 14/03/2020.


1) Schoonmaak in de depots en in de stelplaatsen

Het basisprincipe is dat alle voertuigen die ’s morgens het MIVB-depot verlaten op voorhand schoongemaakt zijn.

Tijdens deze versterkte schoonmaakacties wordt enorm veel zorg besteed aan de zones en de oppervlaktes die gevoelig zijn voor het reizigerscompartiment (contactzones): de drukknoppen, de handgrepen, de handvaten worden met een speciaal schoonmaakproduct onder handen genomen. Hetzelfde geldt voor de bestuurdersposten, waarvan alle elementen die de bestuurders (m/v) aanraken goed ontsmet worden.

Ontsmettingskits werden trouwens ter beschikking gesteld voor het rijdend personeel zodat ze hun bestuurderspost zelf ook kunnen reinigen. Bovendien werd de wissel van de dienst onderweg afgeschaft, als bijkomende voorzorgsmaatregel.

Daarboven komt dat de geparkeerde voertuigen in stelplaatsen zolang mogelijk met de deuren open blijven staan, zodat een maximum aan luchtcirculatie mogelijk is tijdens de inactiviteit.

Maatregelen werden aangewend om de schoonmaakploegen in de drie modi te versterken. En de werkprocedures en de controleprocedures werden herzien om het respect voor de schoonmaak-voorschriften te kunnen garanderen zowel in kwaliteit als in kwantiteit.

Bij de metro:
Gewoonlijk gebeurt het schoonmaken van de voertuigen door een externe firma. De MIVB doet een beroep op diensten van een tweede schoonmaakbedrijf om er zeker van te zijn voldoende personeel te hebben om alle doelstellingen te behalen. In totaal zijn 27 mensen elke dag bezig met de schoonmaak van de rijtuigen in de depots en de garages. Bovendien werden 4 interimarissen aangenomen in het depot Delta voor de schoonmaak van de treinen die tijdens de dag binnenkomen of uitrijden (tussen 8u en 16u).

Bij de tram: Gewoonlijk gebeurt de schoonmaak van de voertuigen intern. De MIVB doet een extra beroep op een extern bedrijf om de wassers te helpen en de schoonmaak van de voertuigen te instensifiëren. In totaal werken 50 mensen elke dag voor de schoonmaak van de trams in de 7 depots.

Bij de bus: Gewoonlijk gebeurt de schoonmaak van de voertuigen intern. De MIVB doet een beroep op een extern bedrijf om de wassers te helpen en de schoonmaak van de voertuigen te intensifiëren. In totaal werken nu 80 mensen elke dag voor de schoonmaak van de bussen in de 5 depots. Tot eind maart was het niet mogelijk om te garanderen dat elke bus die overdag een depot binnen- of buitenrijdt en vervolgens met een andere bestuurder (m/v) vertrekt gedesinfecteerd werd. Dat is wel het geval sinds 1 april: elke bus die een depot uitrijdt, of dat nu de eerste bus is ’s morgens of een bus van de tweede lichting overdag, elke bus wordt eerst gereinigd.


2) Desinfecteren van contactzones aan eindhaltes

Bovenop de maatregelen in de stelplaatsen zijn er ook speciale schoonmaakploegen aanwezig in de week aan bepaalde eindhaltes, waar ze contactzones desinfecteren (handgrepen, drukknoppen, handvaten) in het reizigers-compartiment tussen twee ritten, zelfs in het bijzijn van reizigers in de metro.

Bij de bus en de tram worden deze taken uitgevoerd door een honderdtal mensen die in opleiding zijn voor bestuurder of chauffeur (m/v) en van wie de opleiding momenteel on hold staat. Bij de metro worden deze taken toegekend aan de teams die zich gewoonlijk inzetten voor de schoonmaak overdag.

Bij de metro: 5 mensen besteden elke weekdag van 10u tot 16u hun tijd aan deze taken. Het gaat om de eindhaltes Erasmus, Weststation, Simonis en Elisabeth.

Bij de tram: Ongeveer twintig mensen besteden elke weekdag van 8u tot 16u hun tijd aan deze schoonmaak. Het gaat om de eindhaltes: Heizel, Esplanade, Schaarbeek station, Rogier, Roodebeek, Marius Renard, Van Haelen en Kasteel Drogenbos.

Bij de bus: Ongeveer 65 mensen besteden elke weekdag van 8u tot 16u hun tijd aan deze schoonmaak. Het gaat om de eindhaltes: Noordstation, Zuidstation, Centraal Station, UZ, Heizel, Simonis, Troon, depot Haren (eindhalte L59 en L64), Kerkhof van Brussel, Hof Ten Berg, Roodebeek, Machelen, Maes, St Vincent, Delta, Naamsepoort, Schuman (L36 en L56), Transvaal, Wiener.


3) Premetrostations

In de (pre) metrostations wordt de schoonmaak trouwens zo ingericht, met evenveel mensen, dat er bijzondere aandacht is voor de contactzones en – oppervlaktes voor reizigers (handgrepen, toegangspoortjes,…)

De bestuurdersposten van de trams T3000 en T4000 zijn compleet geïsoleerd van het reizigerscompartiment door hun constructie. Enkel het spreekraampje en de gleuf voor kleingeld maken communicatie mogelijk en deze 2 opties werden afgesloten om de bestuurders te beschermen. Hetzelfde geldt voor de trams T2000.

In de drie series van voertuigen konden de deuren aan de voorkant zo dus functioneel blijven om de effectieve capaciteit niet nog eens te verlagen gezien de reeds verminderde capaciteit door de social distancing.

De situatie is anders voor oudere PCC-trams en in bussen: hun bestuurders-posten zijn niet compleet geïsoleerd, de deuren aan de voorkant werden buiten dienst gesteld en een kleine ketting verbiedt de toegang voor reizigers aan de uiteinden van de voertuigen.

Deze vraag stelt zich niet in de metro aangezien de bestuurderspost fysiek afgesloten is van het reizigerscompartiment.

In een context van versterkte quarantaine zoals die werd afgekondigd door de Nationale Veiligheidsraad, werd het openbaar vervoer als essentieel beschouwd voor de noden van de bevolking. De MIVB zet dus, net zoals de andere OV-operatoren, alles op alles om de dienstverlening zo goed mogelijk te verzekeren, in functie van het te mobiliseren personeel en rekening houdende met de te respecteren sociale afstand aan haltes, in stations en vooral ook in de voertuigen.

Op vandaag wordt nagenoeg het hele MIVB-net bediend. Met een beperkte frequentie, maar het regionale net wordt helemaal bediend. Afhankelijk van het beschikbare personeel worden maar een aantal niet-essentiële lijnen (waarvan de bediening gemakkelijk kan verlopen via andere lijnen) op bepaalde dagen of op bepaalde tijdstippen niet bediend (bijvoorbeeld lijnen 33, 72, 77/76, 17), zodat de MIVB de vrijgekomen mankrachten kan verdelen over de prioritaire lijnen (bediening van ziekenhuizen en essentiële commerciële centra). Met het stijgend aantal aanwezige personeelsleden bij het rijdend personeel werd het geheel aan lijnen uitgebaat tijdens de laatste weken van de quarantaine, behalve op zondagen en feestdagen.

Het aantal ritten op het MIVB-net kende uiteraard een sterke daling: het wordt geschat op 10 à 15% van het normale niveau.

De MIVB heeft echter vastgesteld dat er op bepaalde lijnen en op bepaalde tijdstippen een “toestroom” was, waardoor de sociale afstand niet gerespecteerd kon worden tussen de reizigers en dat leidde tot spanningen tussen reizigers, tussen reizigers en personeel, maar ook en vooral tot een vermoinderd effect van de quarantainemaatregelen.

Alle communicatiemiddelen van de MIVB werden aangewend om de reizigers te sensibiliseren en hen aan te sporen tot het respecteren van de regels: spraakberichten in de stations en voertuigen, berichten op alle wachttijdsaanduiders, op de schermen in de voertuigen, op sociale media, de website, en in de app. Stickers werden op alle deuren van de voertuigen gekleefd om het maximum aantal toegelaten reizigers per voertuig aan te geven; andere stickers werden op de zitplaatsen van de bussen, trams en metro’s geplakt om visueel mee te geven waar reizigers konden plaatsnemen. Het personeel is aanwezig op het net om de reizigers te sensibiliseren en raad te geven. Deze communicatie-inspanningen werden overgenomen in de traditionele media en veel gedeeld op social media.

Operationeel gezien worden de dispatchings van de MIVB in real time geïnformeerd wanneer er teveel reizigers zijn, door het rijdend personeel. Indien nodig worden interventieploegen of de politie ter plaatse gestuurd om moeilijke situaties te beheersen.

Deze informatie wordt dagelijks geanalyseerd om het vervoersaanbod zo goed mogelijk aan te passen en mankracht in te zetten op lijnen waar een grotere vraag is, in de mate van de beschikbaarheid van het personeel en steeds rekening houdende dat het hele gewest bediend moet blijven. Een nieuwe planning van de dienstverlening werd op punt gezet sinds maandag 6 april om het aantal voertuigen met teveel reizigers te beperken en zo de social distancing in de voertuigen te garanderen.

Op het terrein werden de medewerkers van dienst Field Support (die info geeft aan reizigers en veiligheidsagenten) verdeeld over het net met dezelfde doelstelling: de social distance zoveel mogelijk doen naleven. Ze sensibiliseren de reizigers en nodigen hen indien nodig uit om van de voertuigen te stappen. Als het nodig is, bellen zij de politie op, de enige instantie die de bevoegdheid heeft om bepaalde acties te ondernemen.

In dit opzicht is de MIVB zeer tevreden over de excellente samenwerking met de politiezones. Er kwamen reeds veel patrouilles tussen, met succes. De proactieve aanwezigheid van patrouilles op gevoelige plaatsen voor dit fenomeen mag ook benadrukt worden en preventiecampagnes met MIVB/politie samen hebben ook al regelmatig tot succes geleid.

Deze maatregelen samen hebben de overbelasting op het net niet overal kunnen verhinderen, vastgesteld op sommige zeer lokale plaatsen, maar ze hebben het fenomeen zeker ingedijkt en zorgden ervoor dat een uitbating van het net voor bepaalde groepen die er essentieel gebruik van moesten maken in aanvaardbare en veilige omstandigheden kon gebeuren.