Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de steun voor corona-onderzoek dat wordt uitgevoerd door Brusselse ziekenhuizen en hogeronderwijsinstellingen.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Barbara Trachte, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek (Vragen nr 122)

 
Datum ontvangst: 16/04/2020 Datum publicatie: 03/07/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 02/07/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
07/05/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De coronacrisis stelt verschillende aspecten van onze samenleving voor ongeziene uitdagingen, niet in het minst op wetenschappelijk vlak. Gezien COVID19 een compleet nieuw virus is, vormt wetenschappelijk onderzoek naar behandeling en verzorging een erg druk domein dezer dagen.

Daaromtrent vielen reeds enkele interessante en lovenswaardige projecten op te merken. Eind maart raakte bijvoorbeeld bekend dat ingenieurs en wetenschappers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) een prototype van een eenvoudig beademingstoestel ontwikkelden, gebaseerd op een bestaand ontwerp van het Massachusetts Institute of Technology. Deze ontwikkeling kwam tot stand in het FabLab Brussels met input van onderzoekers van de Amerikaanse Johns Hopkins University. De VUB Foundation liet daarop weten een fondsenwerving te zullen starten, want er is dringend financiële steun nodig om de machines ook daadwerkelijk klinisch te kunnen testen en ervoor te zorgen dat het betrouwbaar is. Pas daarna kan het in productie gaan. Een testoplage van 50 stuks wordt alvast geregeld via een samenwerking met Audi Brussels, waarbij de VUB gebruik zal maken van ruitenwissermotoren.

Elders in het land lieten ook de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) en het Universitair Ziekenhuis Leuven weten dat ze een gezamenlijk ‘coronafonds’ oprichtten. De niet-aflatende strijd tegen corona houdt volgens hen immers een extra kost van 2,6 miljoen euro in, waarbij giften en schenkingen een onmisbaar deel van het fonds moeten vormen. Ook in het Universitair Ziekenhuis Gent werd in dat opzicht reeds een rekeningnummer voor ‘coronagiften’ geopend, dat ter ondersteuning van de zorgverleners en het klinisch onderzoek moet dienen.

Ook op vlak van softwareoplossingen kwamen de afgelopen weken diverse ‘hackathons’ ter hulp. Daarbij wordt op korte tijd in een online marathonvergadering naar oplossingen gezocht voor een bepaald probleem, in dit geval de coronacrisis. De hackathon ‘Hack The Crisis’ leverde zo bijvoorbeeld een prototype van een zelftestkit op, een fysieke box waarmee ouderen met één druk op de knop een videogesprek kunnen starten of een browserextensie waarmee ‘fake news’ makkelijker gedetecteerd kan worden.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Hebt u reeds onderzocht hoe Innoviris in deze tijden een speciale oproep heeft gelanceerd omtrent innovaties met betrekking tot dergelijke ziektes?

- Heeft Innoviris reeds dergelijke projecten ondersteund die verband houden met de coronacrisis? Zo ja, om welke projecten gaat het en welke ondersteuning werd hierbij toegekend?

- Hebt u reeds overleg gepleegd met de verschillende Brusselse ziekenhuizen en hogeronderwijsinstellingen omtrent hun inspanningen rond het coronavirus? Hebt u zicht op het totaalbedrag dat zij reeds investeerden in onderzoek en ontwikkelingen hieromtrent (zowel globaal als per ziekenhuis of hogeronderwijsinstelling)?

- Hebt u reeds onderzocht of ook op Brussels niveau een ‘coronafonds’ ingesteld kan worden en waarbij ziekenhuizen en hogeronderwijsinstellingen (gezamenlijk) ondersteund kunnen worden in hun inspanningen om het virus een halt toe te roepen? Op welke manier zal u een promocampagne voeren om een dergelijk fonds te kunnen stimuleren?

- Welke gewestelijke instellingen werkten mee aan de ondersteuning en organisatie van verschillende hackathons? Om welke concrete hackathons gaat het en welke ondersteuning werd daarbij geboden?

- Welke samenwerking bestaat er vanuit het Gewest met het bedrijfsleven en interprofessionele organisaties met betrekking tot innovatie die verband houdt met de huidige coronacrisis?
 
 
Antwoord    Ik dank u voor deze vraag over het onderzoek naar het coronavirus dat wordt uitgevoerd in het Brussels Gewest en met name in de ziekenhuizen en hogeronderwijsinstellingen.

Ik wil u er om te beginnen aan herinneren dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met name bevoegd is voor onderzoek in verband met de economie, het energiebeleid (met uitzondering van de nucleaire brandstofcyclus), openbare werken, het leefmilieu en het vervoer - wat gewoonlijk “RDI” wordt genoemd; de Fédération Wallonie Bruxelles is bevoegd voor onderzoek in verband met onderwijs, cultuur en persoonsgebonden aangelegenheden, zoals het beleid inzake de bijstand aan personen en het gezondheidsbeleid (uw vragen over de ziekenhuizen en hogeronderwijsinstellingen zijn dan ook gericht aan de gemeenschap).

Aangezien deze kwestie me nauw aan het hart ligt, heb ik dan ook contact opgenomen met de belangrijkste onderzoeksinstellingen in het BHG om een volledige inventaris te verkrijgen van het onderzoek dat op het grondgebied van het Gewest wordt uitgevoerd teneinde hun uitmuntendheid en de rol die deze actoren spelen in de strijd tegen het virus, onder de aandacht te brengen.

Op de website coronavirus.brussels vindt u de inventaris van de antwoorden die ik tot nu toe heb ontvangen.

Voor meer details over inspanningen van de ziekenhuizen en hogeronderwijsinstellingen verwijs ik u door naar de betrokken ministers.

Agerend op de Covid-19-pandemie en als onderdeel van de tijdelijke staatssteunregelingen die de EU heeft ingesteld, lanceerde Innoviris onlangs de R&D - Covid-19 oproep.

Dusdoende wil Innoviris onderzoek en industriële innovatie aanmoedigen en ondersteunen als antwoord op deze ongekende gezondheidscrisis.

Deze oproep, die op 1 augustus 2020 wordt afgesloten, staat open voor O&O-projecten die gericht zijn op Covid-19 in de volgende gebieden: Vaccins, geneesmiddelen en behandelingen, medische hulpmiddelen en ziekenhuis- en medische producten en apparatuur (met inbegrip van ventilatoren, beschermende kleding en diagnostische instrumenten, ontsmettingsmiddelen en tussenproducten).

Daarnaast participeert het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, net zoals het Vlaams en Waals Gewest in de pas gelanceerde EUREKA projectoproep getiteld Solutions for Post COVID-19- Next High-Impact Human Pandemic.

De oproep, open voor onderzoeksinstellingen en bedrijven werd gelanceerd op 15 mei en wordt op 15 juli afgesloten.

Hij richt zich op collaboratieve internationale industriële projecten die innovatieve oplossingen naar voor dragen voor hoogbesmettelijke menselijke infectiepandemieën met een grote maatschappelijke impact.

De volgende thema’s komen (zij het niet exclusief) in aanmerking: technologieën die lokale veerkracht of zelfvoorziening mogelijk maken, medische interventie robotica, infectiepreventie en -bescherming, preventie van antibioticaresistentie, sanitatietechniek, diagnostiek en testen, therapeutica, vaccins en geneesmiddelen, technologie voor het opsporen van ziekten, slimme technologieën voor kritische productie- en toeleveringsketens onder lockdown, onderwijstechnologieën en digitale werkplek, alsook govtech/open data en big data.

Innoviris financiert momenteel twee projecten gerelateerd aan de Covid-19 pandemie en uitgevoerd door autoriteiten in het veld.

Het eerste project, getiteld IRIS-TB - Integrated Response for Infectious Disease Surveillance: Development and application of artificial intelligence models for tuberculosis control wordt gefinancierd in het kader van de thematische Joint R&D project call uit 2017, die was toegespitst op het thema artificiële intelligentie.

Het project wordt uitgevoerd in samenwerking tussen het centrum voor medische microbiologie van de UCL (MBLG/IREC, in dit project vertegenwoordigd door Dr. Emmanuel André), de UCL onderzoeksgroep ICTEAM en Savics bvba en loopt nog tot eind 2020.

De algemene doelstelling is het verbeteren van de IT-oplossing voor het opsporen van momenteel niet gediagnosticeerde patiënten die verantwoordelijk zijn voor het grootste deel van de tuberculose-overdracht en de bijbehorende sterfte.

De in het project ontwikkelde oplossing is erg relevant in het kader van de huidige COVID-19 pandemie.

Ze wordt momenteel al gebruikt door Savics bvba voor de opvolging van de resultaten van de Belgische COVID-19 labo’s.

Verdachte gevallen die nog niet zijn opgespoord, kunnen beter worden gevonden en gediagnosticeerd.

De resultaten van het project zullen voorts een effectievere beslissingsondersteuning toelaten voor de keuze van de behandeling door medisch personeel (integratie van Next Generation Sequencing technologie) en zal nuttige gegevens opleveren voor de ondersteuning van de besluitvorming op het gebied van de volksgezondheid met het oog op het beheer van epidemieën.

Het subsidiebedrag bedraagt 1.084.104 EUR.

Het tweede project GeoAccessHealth - The availability and accessibility of health services in space and time: analytical assessment, data integration and real-time visualization werd eveneens gefinancierd in het kader van een Joint R&D call, editie 2019.

Het twee jaar durende project is een samenwerking tussen het SPELL labo van de ULB (het labo van Dr. Marius Gilbert) en Bluesquare nv.

In dit project beoogt men het ontwikkelen van een dynamische cartografie van de toegankelijkheid van de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden door de data en IT-expertise van BlueSquare te combineren met de cartografische vaardigheden van het SPELL labo.

Het systeem moet uiteindelijk in staat zijn om kaarten aan te bieden die snel kunnen worden bijgewerkt op basis van alle beschikbare gegevens, inclusief patiëntgegevens.

Het subsidiebedrag bedraagt hier 611.254 EUR.

In de nasleep van de gezondheidscrisis werden er verschillende hackathons georganiseerd.

Van 24 tot 26 april werd de pan-Europese hackathon EUvsVirus (https://www.euvsvirus.org) gehouden, waarvoor ik de eer had de rol van ambassadeur voor België op mij te nemen.

De Belgische nationale curator, Lifetech.brussels, een cluster van hub.brussels, deed opmerkelijk werk tijdens de hackathon en ook daarna.

Lifetech.brussels was immers een van de eerste Europese curatoren die op 5 mei een follow-up webinar voor Belgische deelnemers organiseerde.

Bij deze gelegenheid hebben de drie gewesten de bestaande steunmaatregelen voorgesteld die de ontwikkeling van deze projecten zouden kunnen bevorderen.

Op het niveau van het Brussels Gewest, bood de cluster ondersteuning via zijn 6 competentiepolen.

Innoviris presenteerde haar “Proof of Business”-programma's, de “Joint R&D”-projectoproep en de “Innovative Starter Award”.

Voor en tijdens de hackathon heeft Innoviris ook gericht gecommuniceerd op haar sociale netwerken.

De lijst van de Belgische winnaars van de pan-Europese hackathon vindt u op http://lifetechbrussels.com/belgian-laureates-of-euvsvirus-hackathon/.

Van 1 tot 17 april werd het “bottom-up Hackcovid”-initiatief (http://www.hackcovid.co) gehouden dat werd georganiseerd door het “Matters”-consortium, dat verschillende actoren uit het ecosysteem met een maatschappelijke impact samenbrengt.

Dit initiatief was niet zozeer gericht op het creëren van projecten die rechtstreeks verband houden met de gezondheidscrisis, maar veeleer op het creëren van projecten die de post-covid-periode vormgeven als onderdeel van de sociale, economische en milieutransitie.

Het initiatief werd gesteund door Innoviris, hub.brussels, Actiris, YET en Coopcity.

Verschillende Brusselse publieke actoren zullen hun steun voortzetten tijdens de duur van de winnende projecten van deze hackathon.

Innoviris zal ook de tweede editie van Hackcovid sponsoren die zich zal richten op het thema “stedelijke veerkracht” en die momenteel in voorbereiding is.

Het sponsorbedrag is in onderhandeling en zal tussen de 10.000 en 15.000 EUR bedragen.

Naast de traditionele interacties van lifetech.brussels met Belgische industriële federaties in de gezondheidssector zoals Agoria (Medical Technoloigies Club), BeMedTech en essenscia, alsook met haar leden (Brusselse ondernemers die innovatieve oplossingen in de gezondheidssector ontwikkelen), heeft de cluster sinds het begin van de lockdown de volgende acties gelanceerd om de innovatie en de implementatie ervan door de betrokken doelgroepen te ondersteunen:

- De creatie van een repertorium en een speciale pagina met innovatieve oplossingen tegen covid-19 die werden ontwikkeld door de Brusselse ondernemingen http://lifetechbrussels.com/covid19/;

- De ontwikkeling van een presentatie van alle technologische oplossingen tegen covid-19 in Brussel, de promotie van deze oplossingen bij Iriscare en de “Gibbis”- en “Santhea”-ziekenhuiskoepels, wat heeft geleid tot het gebruik van sommige van deze oplossingen door de Brusselse ziekenhuizen (zie bijvoorbeeld het bedrijf MoveUp, dat het Sint-Jansziekenhuis heeft geholpen om covid-19-patiënten te monitoren bij hun terugkeer naar huis);

- de begeleiding van Brusselse ondernemingen die anti-covid-19-oplossingen hebben ontwikkeld;

- de samenwerking met WeLL voor een site om de vraag naar en het aanbod van innovatieve oplossingen tegen covid-19 te matchen https://need4health.be/;

- de samenwerking met StartupVie om nationale zichtbaarheid te geven aan innovatieve Brusselse ondernemingen die een anti-covid-19-oplossing hebben ontwikkeld https://www.startupvie.co/;

- de samenwerking met BeMedTech, dat deelneemt aan werkgroep 4 "medische hulpmiddelen" van de federale taskforce om de Brusselse ondernemingen te informeren over de crisismaatregelen die in het kader van deze werkgroep worden genomen;

- de samenwerking met Agoria in de federale taskforce voor de lokale productie van persoonlijke beschermingsmiddelen en medische hulpmiddelen en het mogelijke hergebruik ervan;

- de samenwerking met Agoria om lokale initiatieven te ondersteunen voor de ontwikkeling van anti-covid-19-oplossingen op het vlak van de duurzaamheid van de gebruikte productiesystemen;

- de interacties met het bedrijf Solvay om na te gaan in welke mate het bedrijf kan helpen bij de sourcing van grondstoffen die CityFabs (CityDev) en andere Brusselse actoren gebruiken voor de productie van gezichtsbeschermers en andere beschermende schermen.