Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de EPB-certificaten voor openbare gebouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 306)

 
Datum ontvangst: 13/05/2020 Datum publicatie: 24/06/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 23/06/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
18/05/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Het ‘EPB-certificaat openbaar gebouw’ geeft de globale energieprestatie van een openbaar gebouw weer. Het wordt opgesteld op basis van het verbruik van de overheidsinstellingen aanwezig in het gebouw en de totale oppervlakte die zij in gebruik nemen. De betrokken gebouwen zijn deze die geheel of gedeeltelijk gebruikt worden door een overheidsinstelling op een minimale oppervlakte van 250 m².

Het EPB-certificaat van een openbaar gebouw moet elk jaar worden bijgewerkt. Het is zo dat iedereen er, naast de energie-efficiëntie prestatie (een letter van A tot G), het eigenlijke energieverbruik op een jaar en de daaraan verbonden CO2-uitstoot, ook de evolutie van het netto-energieverbruik en de daarbij behorende uitgave van de afgelopen 3 jaar kan terugvinden. Op het certificaat staan ook de drie aanbevolen maatregelen om de energie-efficiëntie te verhogen.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Kan u bevestigen dat alle openbare gebouwen
1 inderdaad een jaarlijkse herziening van hun EPB-certificaat krijgen? Is dit breder dan enkel de openbare gebouwen die in eigendom van het Gewest zijn?

- Zo neen, welk aandeel van openbare gebouwen (zowel in absolute als in relatieve cijfers) worden niet op tijd bijgewerkt inzake hun EPB-certificaat? Hoe evolueert dit aandeel sinds 2019? Welke redenen kan u hiertoe duiden?

- Kan u duiden uit hoeveel personeelsleden het team voor de controle en opvolging van deze EPB-certificaten voor openbare gebouwen bestaat? Hoe wordt hun werking geëvalueerd? Wat is hiervan de kostprijs?

- Welk budget voorziet u in uw bevoegdheid Energie en Klimaat om de EPB-scores van overheidsgebouwen te verbeteren? Kunt u toelichten welke maatregelen hieromtrent zijn genomen sinds het begin van de legislatuur?

- Op welke manier worden de aanbevolen maatregelen omtrent de verbetering van de energie-efficiëntie van de gebouwen in kwestie verder opgevolgd? Zijn er gevolgen verbonden aan het niet naleven of implementeren van deze maatregelen?

- Welke evolutie kan u duiden in de EPB-certificaten van openbare gebouwen? Zijn er effectief positieve verlagingen van de CO2-uitstoot en energieverbruik en een verhoging van de energie-efficiëntie merkbaar? Welk beleid voert u opdat deze prestaties de komende jaren gradueel zouden verbeteren?

- Kan u duiden of de lijst van openbare gebouwen die beschikken over een geldig ‘EPB-certificaat openbaar gebouw’ op de website van Leefmilieu Brussel
2 daadwerkelijk up to date is? Op welke basis worden deze gegevens aangepast en vernieuwd?


1 ‘Openbaar gebouw’ staat voor het geheel van de overheid (bestuur, ministerie, instelling van openbaar nut,...) en de privaat- of publiekrechtelijke instellingen die een openbare dienst verlenen in het gebouw en grotendeels gefinancierd of beheerd wordt door een overheid (school binnen het confessioneel-onderwijsnet, ziekenhuis, rusthuis, ...), definitie geraadpleegd via https://leefmilieu.brussels/themas/gebouwen/verplichtingen/de-energieprestatie-van-gebouwen-epb/het-epb-certificaat/het-epb op 12 mei 2020

2 Geraadpleegd via https://www.peb-epb.brussels/pub-frontoffice/pages/anybody.xhtml op dinsdag 12 mei 2020.
 
 
Antwoord    1)

De jaarlijkse herziening van de verbruiks- en gebruiksgegevens van een openbaar gebouw door een erkende certificateur met het oog op het opstellen van een nieuw EPB-certificaat voor openbare gebouwen, valt onder de verantwoordelijkheid van de overheidsinstellingen die het gebouw gebruiken.

Op dit moment voldoen helaas niet alle overheidsinstellingen aan hun wettelijke verplichting om over een geldig EPB-certificaat voor openbare gebouwen te beschikken.


2)

De reglementering inzake de certificering van openbare gebouwen heeft tot doel een voorbeeld te stellen voor de hele openbare sector en is daarom niet beperkt tot gebouwen in het Gewest (BWLKE, art. 2.2.14 §2).

Zo worden met name de volgende gebouwen bedoeld: Europese, federale, gewestelijke en gemeenschapsgebouwen, gebouwen die door plaatselijke besturen worden gebruikt, enz.

Bovendien is deze reglementering van toepassing op de openbare gebruikers van een gebouw, ongeacht of zij eigenaar-gebruiker of huurder zijn.

Deze reglementering is dus gericht op de gehele openbare sector op grote schaal.


3)

Sinds 28/05/20 werden 991 gebouwen in de digitale applicatie voor de uitreiking van certificaten door een of meer overheidsinstanties opgegeven als zijnde in gebruik genomen.

Van deze gebouwen zijn er tot op heden nog 944 in gebruik door overheidsorganisaties, waarbij er 47 zijn vrijgesteld van de hernieuwing van het certificaat omdat ze niet meer door overheidsorganisaties worden gebruikt.

Van de 944 in gebruik genomen gebouwen hebben 320 gebouwen een geldig certificaat (minder dan een jaar oud) en beschikken 92 gebouwen over een tijdelijke verlenging van hun huidig certificaat in navolging van de COVID-19-maatregelen, wat neerkomt op 44% van de gebouwen die in onze software zijn geregistreerd.

Bovendien is voor 63 gebouwen met de status "te certificeren" de hernieuwing van het certificaat lopende.

Tot slot, vertegenwoordigen de 944 gebouwen die in onze applicatie zijn geregistreerd waarschijnlijk niet het volledige gebouwenbestand dat door de openbare sector wordt gebruikt, aangezien de opgave van de gebouwen, zelfs als deze verplicht is, onder de verantwoordelijkheid van de overheidsorganisaties valt.

De koppeling met de KBO in de nieuwe software zal het mogelijk maken om het aantal vermoedelijk gebruikte gebouwen voor elke overheidsorganisatie beter te kunnen inschatten.

Daarnaast is het uiteindelijk de bedoeling om, zoals in het antwoord op vraag 5 wordt uitgelegd, de openbare gebruikers, die zich nog niet hebben geregistreerd in onze applicatie, te identificeren en te contacteren.

Diverse redenen werden door overheidsorganisaties of hun vertegenwoordigers gemeld als belemmeringen voor de opstelling van het certificaat:

- afwezigheid van controle;
- hoge kosten van het certificaat;
- Gebrek aan personele middelen voor de overheidsorganisatie, met name voor het opstellen van de nodige overheidsopdrachten, het opnemen ervan in meerjarenbegrotingen, het opstellen van certificaten en het jaarlijks hernieuwen ervan;
- Gebrek aan informatie over deze reglementering;
- de vóór juni 2019 bestaande instrumenten maakten geen gemakkelijke controle op de naleving van deze reglementering mogelijk;
- de geldigheidsduur van het EPB-certificaat voor openbare gebouwen, die 1 jaar bedraagt en bij regeringsbesluit wordt vastgesteld, wordt door de actoren op het werkveld vaak als te kort beschouwd om de hernieuwingstermijn te kunnen naleven.

Een bijkomende reden voor dit lage cijfer is dat de wetgeving de termijn voor de uitreiking van het eerste EPB-certificaat voor openbare gebouwen heeft verlengd tot 3 jaar na de ingebruikname van het gebouw (verhuizing, nieuwbouw), in plaats van de initiële termijn van 15 maanden.


4)

Zoals in het antwoord op vraag 5 wordt verduidelijkt, is de prioriteit de afgelopen jaren geweest om de tools te vernieuwen en vervolgens de gebruikers te informeren.

Het toezicht op de naleving van de regelgeving (met sancties) begint in 2022.

Daartoe zal een overheidsopdracht worden gegund aan erkende certificateurs die over een zekere ervaring op dit gebied beschikken en die hebben aangetoond dat zij het protocol kennen.

In 2022 is hiervoor een budget van 7260 € voorzien, wat neerkomt op ongeveer 10 M-D (600 € excl. BTW/M-D).


5)

De prioriteit op budgettair en personeelsvlak tijdens de afgelopen twee jaar was het actualiseren van de tools om de administratieve lasten in verband met de opstelling van dit certificaat te verminderen; de gegevens worden nu vanuit het ene certificaat opgehaald en in het andere ingevoerd waardoor het invoeren van gegevens bij de jaarlijkse hernieuwing van de certificaten sterk wordt verminderd.

De nieuwe tools (die werden ontwikkeld voor een budget van 250.000 euro) voor de certificering van openbare gebouwen stellen nu zowel Leefmilieu Brussel als de overheidsorganisatie (via haar EPB-beheerder) in staat om gebouwen die niet gecertificeerd zijn, op te volgen.

Via een herinnering per e-mail wordt de beheerder ervan op de hoogte gebracht dat hij of zij het certificaat 1 maand voor de vervaldatum moet hernieuwen.

In 2019 hebben deze herinneringen geleid tot het actualiseren van de contactgegevens van de EPB-beheerders die door de overheid werden gemandateerd om ervoor te zorgen dat de certificaten worden afgegeven, waarbij zij aan het bestaan van deze reglementering werden herinneerd.

Na de invoering van deze tools, werd er in 2020 een communicatie- en informatiecampagne gelanceerd (deze werd on hold gezet na de COVID-19-lockdown-maatregelen).

Er werden vertegenwoordigers van de verschillende soorten overheidsinstanties, waarvan er velen niet waren geregistreerd in de certificeringstool voor openbare gebouwen, geïdentificeerd en er werd al contact opgenomen met een aantal van hen om de regelgeving aan zo veel mogelijk overheidsorganisaties voor te leggen.

In onze communicatie benadrukken we de bestaansreden van dit certificaat zodat de overheid begrijpt hoe het certificaat past in andere energiegerelateerde regelgevingen.

Een eerste reeks herinneringen zou aan het begin van de lockdown-periode worden verstuurd naar de organismen die al in onze databank zijn geregistreerd, maar die nog niet in orde zijn voor wat betreft de certificaten.

Deze herinneringen werden uitgesteld wegens de lockdown.

Het is de bedoeling dat het versturen van de herinneringen wordt hervat in het laatste kwartaal van 2020.

Een tweede reeks herinneringen is gepland in 2021 voor overheidsorganisaties die zich nog niet in onze databank hebben geregistreerd.

Het is de bedoeling om deze herinneringen in een tweede fase te versturen, aangezien de identificatie van deze overheidsorganisaties nog moet worden voltooid.

Tot slot is er een meer complete controlecampagne gepland voor eind 2021-begin 2022.

Deze informatie- en controlecampagnes zullen het mogelijk maken om het aantal gecertificeerde gebouwen te verhogen zodat de energieprestaties van openbare gebouwen en vooral hun evolutie in de tijd kunnen worden opgevolgd.


6)

Het EPB-certificaat voor openbare gebouwen maakt het mogelijk om de gemeten prestaties van alle openbare gebouwen te controleren en te communiceren en om hun evolutie in de tijd te evalueren.

Het nieuwe model analyseert dus de evolutie van het EPB-niveau (verbruik/m²), de energieklasse van het gebouw en genereert een ander bericht in functie van de situatie van het gebouw.

Het geeft ook de acties weer die werden ondernomen om het verbruik van het gebouw te verminderen, waarbij deze acties eveneens door andere regelgevingen kunnen worden opgelegd (bijvoorbeeld: PLAGE, verwarming).

Dit is echter alleen mogelijk:

- voor certificaten die vanaf 2019 werden opgesteld;
- voor gebouwen waarvan de certificaten regelmatig worden hernieuwd.

Het is mogelijk en voorzien om overheidsorganisaties die deze verplichting niet nakomen, te bestraffen (zie vraag 5).

Tot slot, bevat het EPB-certificaat voor openbare gebouwen aanbevelingen om het energieverbruik te verminderen.

Het betreft aanbevelingen voor investeringen, het onderhoud van technische installaties en veranderingen in het gedrag van de gebruikers.

Deze zijn momenteel niet-bindend en zullen worden geïntegreerd in de vereisten die zullen worden opgelegd door de renovatiestrategie voor tertiaire gebouwen die momenteel wordt opgesteld, en de vereisten die worden opgelegd door de andere EPB- en PLAGE-regelgevingen.


7)

Om deze vraag te beantwoorden, hebben we de evolutie van het energieprestatieniveau voor elk gebouw geanalyseerd, en beoordeeld of dit niveau in de loop van de tijd gemiddeld is gedaald.

We hebben onze analyse gebaseerd op de administratieve diensten waarvoor we over het grootste aantal gebouwen beschikken en hebben gebouwen vergeleken die over verschillende certificaten beschikken voor de periode 2014-2019.

Het verbruik werd genormaliseerd in functie van het klimaat.

De resultaten: voor de 71 gebouwen die aan de selectiecriteria voldeden (min. 4 certificaten), stellen we een gemiddelde daling vast van 19 kWhEP/(m².jr) tussen 2014-2015 en 2018-2019, en hebben we geen significant verschil vastgesteld in het CO2-niveau (kg uitgestoten CO2/(m².jr)).

Er zijn echter wel grote verschillen tussen deze gebouwen!

Het EPB-certificaat voor openbare gebouwen meet de energieprestaties van openbare gebouwen en de evolutie ervan.

Deze ontwikkeling is het resultaat van een reeks acties die op het werkveld werden uitgevoerd en die gericht zijn op het verbeteren van het EPB-niveau van het gebouw.

Deze worden opgelegd door andere regelgevende instrumenten die al bestaan op het vlak van de EPB (+PLAGE) en die hieronder kort worden beschreven.

Er zullen energierenovatiemaatregelen worden genomen voor gebouwen die deel uitmaken van het PLAGE-actieplan of waarvoor een "grote verbruikers"-energieaudit moet worden uitgevoerd, aangezien er een vermindering van het verbruik wordt opgelegd.

De vereisten die worden opgelegd door de andere luiken van de EPB-regelgeving, te weten "EPB-werken" bij nieuwbouw of zware renovatie en "EPB-verwarming en -klimaatregeling", zijn gericht op het bereiken van hoge energieprestaties van de gebouwschil en van technische installaties tijdens het ontwerp en de dagelijkse werking ervan.

Er werden ook tools ontwikkeld om een deel van de publieke sector te begeleiden via het Energy Pack (BRUXEO en SANTHEA voor de non-profit publieke sector) en het NRClick-programma (plaatselijke en gewestelijke besturen).

Deze tools voorzien onder meer in de invoering van een energieboekhouding die een regelmatige opvolging van het verbruik mogelijk maakt (waarvan de gegevens gebruikt worden voor het EPB-OG-certificaat).

Voor scholen zijn interne denkoefeningen aan de gang om te bepalen hoe de energietransitie het best begeleid kan worden.

De “Fédération Wallonie Bruxelles” heeft reeds haar belangstelling kenbaar gemaakt en de komende weken staan er vergaderingen op het programma.


8)

Deze lijst wordt dagelijks bijgewerkt via de software voor de uitreiking van de EPB-certificaten voor openbare gebouwen.

Bovendien is het de bedoeling om de energieprestaties van deze gebouwen in 2021 in kaart te brengen zodat de burgers hun energieprestaties en de evolutie ervan in de tijd in één oogopslag kunnen visualiseren op gewestelijke schaal.

De geplande communicatie- en opvolgingsacties met het oog op het verhogen van het percentage overheidsgebouwen dat aan de regelgeving voldoet, moeten deze tool in staat stellen om in de toekomst de energieprestaties van de gebouwen die door de Brusselse Hoofdstedelijke overheden worden gebruikt, beter in kaart te brengen.