Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende impact van de Covid-19-crisis op de beweging zero afval.

Indiener(s)
Gladys Kazadi
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 319)

 
Datum ontvangst: 25/05/2020 Datum publicatie: 01/07/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 30/06/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
27/05/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    In het kader van de veiligheids- en hygiënemaatregelen ten gevolge van de Covid-19-crisis gebruiken we weer meer verpakte producten, wegwerphandschoenen, ... Sommige winkeliers aanvaarden geen verpakkingen meer die de klanten zelf meebrengen en deze laatsten zijn minder geneigd bulkproducten te kopen.

Gezien de huidige context, is dat begrijpelijk, maar we moeten ervoor zorgen dat het een tijdelijk fenomeen blijft en dat alle inspanningen die tot nu toe zijn geleverd in de strijd voor zero afval, niet worden weggeveegd. Het aannemen van een levensstijl waarbij zo weinig mogelijk afval wordt geproduceerd, betekent immers een duurzamere consumptie die meer respect heeft voor de planeet. De Brusselse bevolking moet worden bewustgemaakt van de milieu-impact van haar consumptie en moet haar consumptiegedrag aanpassen en afval zoveel mogelijk beperken.

De beweging ‘zero afval’ strookt volledig met die trend, aangezien het de bedoeling is om de hoeveelheid afval die door de inwoners wordt geproduceerd, aanzienlijk te verminderen door, enerzijds, hen bewuster te maken van het belang om milieuvriendelijke gewoonten aan te nemen en door, anderzijds, sociale banden en solidariteit tussen de burgers tot stand te brengen.

In dat verband wens ik u de volgende vragen te stellen:

- Is de hoeveelheid afval in het Brussels Gewest toegenomen in deze crisisperiode?

- Zo ja, is er al een strategie uitgestippeld om de burgers opnieuw bewust te maken van het belang van de beweging zero afval?
 
 
Antwoord    1
Wat de toename van afval betreft, is het nog te vroeg om conclusies te trekken zolang we niet over expliciete cijfers beschikken.

Allereerst, consumeren de inwoners, gezien de aanzienlijke toename het telewerk, meer thuis dan op het werk.

Er is echter geen sprake van een bijzondere algemene vermindering of toename van het afval.

Bovendien kan een werknemer die thuis werkt meer afval produceren dat echter van een andere aard is dan het afval dat hij of zij op zijn of haar werkplek zou hebben geproduceerd.

Anderzijds, hebben we een intensiever gebruik van openbare afvalbakken vastgesteld met een toename van wegwerpafval (blikjes, flessen, enz.) tijdens de lockdown(-exit).

De hoeveelheid afval die in deze afvalbakken werd gedeponeerd, was echter duidelijk afgenomen tijdens de strengste fase van de lockdown.


2
Het “zero waste”-programma werd beïnvloed door de COVID-crisis, met name omdat bepaalde belangrijke gedragingen werden ontmoedigd, zoals het feit dat consumenten hun eigen verpakkingen in bepaalde categorieën winkels niet meer mochten meebrengen (zoals bijvoorbeeld bij slagers, bakkers, traiteurs, enz.), hoewel herbruikbare verpakkingen voor groenten en fruit nog steeds waren toegestaan.

Bepaalde gedragingen waren niet meer mogelijk door de tijdelijke sluiting van bepaalde handelszaken (tweedehandsaankopen, huren, lenen en, in mindere mate, reparaties).

Deze impact wordt bevestigd door een enquête die in mei 2020 door Leefmilieu Brussel werd afgenomen bij de 200 gezinnen die deelnemen aan de Zero Waste Challenge die tot doel heeft de hoeveelheid afval drastisch te verminderen.

De respons op deze enquête bedroeg 67%.

65% van de ondervraagden verklaarde dat de crisis een "zeer ongunstig" of "ongunstig" effect heeft gehad op hun Challenge.

25% van de ondervraagden stelde zich vragen bij zijn of haar deelname aan de Challenge.

We stellen dus een ontmoediging van de gemotiveerde personen vast, zelfs als het kwalitatieve gegevens betreft die niet kunnen worden geëxtrapoleerd naar de hele bevolking.

Tijdens de crisis, werd het sensibiliseringssysteem voor het “zero waste”-programma over het algemeen gehandhaafd, maar aangepast.

De “Zero Waste Rally” in de wijken - een evenement dat een groot publiek aantrekt - werd afgelast.

Alle opleidingen en coaching-sessies van de verschillende partneractoren (gezinnen die aan de Challenge deelnemen, gemeenten, ocmw's, verenigingen en burgercollectieven) werden op afstand aangeboden of uitgesteld tot het najaar.

De berichten over het “zero waste”-programma werden aangepast om te voldoen aan de maatregelen die werden aanbevolen om het hoofd te bieden aan COVID-19.

De instrumenten voor de sensibilisering voor het “zero waste”-programma (“zero waste”-pagina’s op de website van Leefmilieu Brussel, de Brusselse “Zero Waste”-Facebookpagina die door Leefmilieu Brussel wordt beheerd en de Brusselse “Zero Waste”-Nieuwsbrief) werden ook aangepast om rekening te houden met de veiligheidsinstructies en zeer praktische adviezen in verband met de crisis.

Als voorbeeld en om de communicatie te stimuleren, werden er tutorials over "Do It Yourself @ Home" online geplaatst.

Voor het grote publiek werd een specifieke communicatiecampagne online opgezet om het publiek te waarschuwen voor de impact van COVID-19 op het afval.

Het doel van deze communicatiecampagne was om de bevolking te informeren over de impact van de crisis op de hoeveelheid afval en de verwerkingsinstallaties, en tegelijkertijd verschillende manieren voor te stellen om deze situatie te verhelpen.

Deze campagne was gebaseerd op "speciale COVID-19"-informatie die werd gecentraliseerd op de website van Leefmilieu Brussel en via Facebook-berichten op de pagina van Leefmilieu Brussel en Net Brussel.

Na de lockdown-exit zal de sensibilisering worden voortgezet en worden aangepast op basis van de actualiteit.

Zo werd Sylvie Droulans - de Brusselse "zérocarabistouille"-blogger - op 18 juni uitgenodigd om een "Facebook live" te maken vanop de Brusselse “Zero Waste”-pagina over het thema:
“Zéro déchet et crise sanitaire, et après ?” (vrije vertaling: De toekomst van Zero Waste na de gezondheidscrisis”).

Het bestaande communicatiesysteem maakt gebruik van persrelaties en digitale communicatie.

Het is dus eenvoudig aan te passen aan de actualiteit.

Er zijn echter verschillende redenen die de resultaten van het “zero waste”-promotiebeleid bij de huishoudens op lange termijn kunnen beïnvloeden en waarmee in de toekomst rekening zal moeten worden gehouden: de vrees voor besmetting, de bagatellisering van het gebruik van bepaald wegwerpbeschermingsmateriaal (handschoenen, maskers, zakdoeken, onzekerheid over de hervatting van het gebruik van eigen verpakkingen bij aankopen, waarbij bulkaankopen als een “zero waste”-gebaar worden beschouwd, de herinvoering van wegwerpartikelen in het restaurantwezen, ...).

Er zal ook rekening moeten worden gehouden met de gevolgen van de crisis voor de financiële zekerheid van de burgers en de handelszaken die zich opnieuw zouden kunnen beroepen op bepaalde praktijken die voor hen beter bekend zijn.

Zodra de veiligheidsvoorschriften voor bulkverkopen en het gebruik van herbruikbare verpakkingen vanuit het oogpunt van het risico in verband met COVID-19 werden verduidelijkt, zal ook steun moeten worden verleend aan handelaars die in bulk verkopen, met name door middel van een communicatiecampagne voor het grote publiek.