Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het beleid rond inzameling van gebruikte batterijen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 327)

 
Datum ontvangst: 02/06/2020 Datum publicatie: 09/07/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 08/07/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
04/06/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Op dinsdag 26 mei laatstleden maakte Bebat bekend dat het in ons land het afgelopen jaar 3.624 ton aan gebruikte batterijen heeft ingezameld. Daarmee tekende men meteen een stijging van 13% op tegenover de cijfers uit 2018. In totaal gaat het om zo’n 152 miljoen batterijen.

Volgens Bebat behoren de Belgen tot de beste leerlingen van Europa (en zelfs wereldwijd) wat betreft de inzameling van gebruikte batterijen. Per 100 kilogram restafval wordt gemiddeld één batterij teruggevonden. Nog volgens Bebat verzamelt men rond de 90% van het totaalaantal batterijen waar de consument vanaf wil.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Beschikt u over gegevens omtrent de hoeveelheid gebruikte batterijen die in 2018 en 2019 opgehaald werden opgehaald in het Brussels Gewest? Hoeveel inzamelpunten bestaan er in het Gewest en hoe is dit aantal geëvolueerd? Welk percentage vertegenwoordigt het Brussels Gewest dus ten opzichte van de nationale cijfers? Wordt er een onderverdeling gemaakt in de cijfers tussen huishoudens en ondernemingen?

- Welke afspraken zijn er tussen het Gewest en Bebat rond de ophaling? Welke financiële of andere bijdrage levert het Gewest aan deze ophaling? Heeft Net Brussel hierin een bepaalde rol of verantwoordelijkheid?

- Kan u duiden welke (flankerende) initiatieven er vanuit uw bevoegdheden gelanceerd werden sinds het begin van de legislatuur omtrent het inzamelen van gebruikte batterijen? Welk budget is hiervoor voorzien?

- Welke afspraken hebt u gemaakt rond hun hergebruik of inzet voor nieuwe productieprocessen?

- Welke streefcijfers hebt u vooropgesteld rond dit en ander huishoudelijk chemisch afval? Welk beleid voert u opdat dit soort afval zoveel mogelijk teruggedrongen wordt in het gewone huishoudelijk afval?
 
 
Antwoord    1)

In 2018 werd er in het Brusselse gewest 172 ton gebruikte batterijen ingezameld en in 2019 was dit 179 ton. Dit komt neer op 5 % van de totaal ingezamelde hoeveelheden op Belgisch niveau.

Momenteel zijn er ongeveer 2.200 inzamelpunten in het gewest. Dit aantal is in de laatste jaren vrij stabiel gebleven, en komt gemiddeld overeen met 1 inzamelpunt binnen de 73 meter.

Er wordt geen strikt onderscheid gemaakt tussen huishoudens en ondernemingen, wel wordt de inzameling per kanaal in kaart gebracht: retail (31 %), ondernemingen (28 %), scholen (7 %), containerparken (9 %) en ontmantelingscentra voor elektr(on)isch afval waarin vaak batterijen voorkomen (25 %).


2)

In het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 1 december 2016 betreffende het beheer van afvalstoffen is voorzien dat het inzamelnetwerk moet bestaan uit inzamelpunten die dichtbijgelegen (voldoende geografische spreiding) en goed bereikbaar zijn. De kleinhandelaar moet kosteloos alle afgedankte draagbare batterijen terugnemen, en de producent (vertegenwoordigd door Bebat) moet deze op eigen kosten inzamelen.

Rond die inzameling zelf zijn geen verdere specifieke afspraken gemaakt met het Gewest: Bebat beheert zelf zijn inzamelpunten en organiseert de ophaling via een privé-operator die via aanbesteding wordt aangesteld. Deze ophaling wordt eveneens door Bebat gefinancierd via de milieubijdragen die worden geheven per verkochte batterij.

Net Brussel beheert enkel de Bebat-standen in de containerparken, waar de inzamelrecipiënten staan die eveneens door Bebat worden voorzien.


3)

Omtrent deze thematiek is het gevoerde beleid rond optimalisatie van de inzameling voortgezet. Daarnaast wordt er bijkomende aandacht besteed en worden er concrete acties gevraagd aan Bebat rond preventie van afval afkomstig van gebruikte batterijen: verlenging van de levensduur van de batterijen, bevordering van hergebruik en sensibilisering naar de consument om geen toestellen op batterijen te kopen indien er alternatieven bestaan zonder batterijen, aangezien de verkoop van nieuwe batterijen jaarlijks blijft stijgen.

In het kader van het vrijwillig fonds dat tussen Bebat en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is overeengekomen in 2017 voor vijf jaar, en wordt gefinancierd door Bebat aan 0,42 euro/inwoner/jaar (dus ongeveer 500.000 euro), is bij bepaling van het werkprogramma 2020 geëist dat 25 % van het jaarlijks budget wordt toegewijd aan acties rond preventie en hergebruik.


4)

Zoals aangehaald in het vorige antwoord: 25 % van het jaarlijks budget van het vrijwillig fonds moet worden gespendeerd aan acties rond preventie en hergebruik, te bepalen in overleg met het Gewest.

Voorbeelden van twee recente start-ups uit het Brusselse gewest die actief gesteund worden:
- Revolta stelt oplossingen voor rond energieopslag onder de vorm van gerecupereerde modules uit batterijen van elektrische voertuigen. Dit bedrijf geniet een subsidie toegekend door BeCircular, de projectoproep in het kader van het Gewestelijk Plan voor Circulaire Economie;
- Standard 18650 werkt een draagbare batterij uit, gemaakt uit gerecupereerde cellen uit afgedankte lithiumbatterijen, afkomstig van elektrische fietsen en E-steps. Het project wordt financieel ondersteund door het vrijwillig fonds tussen Bebat en het Gewest.


5)

Voor batterijen zien we erop toe dat de wettelijk vastgelegde doelstellingen rond inzameling en recycling behaald worden. Deze staan gedefinieerd onder de artikels 2.4.7. en 2.4.8. van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 1 december 2016 betreffende het beheer van afvalstoffen:
- voor draagbare batterijen: minimum inzamelingspercentage van 50 % bereiken.
- voor industriële en auto-accu’s: alle batterijen terugnemen die worden aangeboden.
- recycling van 65 % van het gemiddelde gewicht van lood-zuurbatterijen en -accu’s, met zo groot mogelijke recycling van het loodgehalte, en met een volledige nuttige toepassing van kunststoffen.
- recycling van 75 % van het gemiddelde gewicht van nikkel-cadmiumbatterijen en -accu’s, met zo groot mogelijke recycling van het cadmiumgehalte.
- recycling van 50 % van het gemiddelde gewicht van andere afgedankte batterijen en accu’s.

Deze doelstellingen worden jaarlijks behaald.

Voor ander chemisch afval zijn er geen concrete streefcijfers. Ze mogen onder geen beding worden gemengd met het restafval en dienen gescheiden te worden ingezameld. Dit kan via de containerparken en de mobiele Proxi-Chimiks. De burger wordt hierrond gesensibiliseerd en via preventiecampagnes wordt hij eveneens aangespoord producten te kopen die geen of zo min mogelijk gevaarlijke stoffen bevatten.

Het is dus van groot belang om voldoende inzamelpunten te voorzien, en te waken over een herhaaldelijke sensibilisering van de burger.

Bebat doet dit ook, onder impuls van de gewesten. De sensibiliseringsacties moeten daarenboven rekening houden met de verschillende sociale groepen die er op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaan, zo zullen er specifieke acties worden georganiseerd rond etnisch-culturele minderheden en expats.

Voorts voorziet artikel 17, §7 van de nieuwe milieubeleidsovereenkomst betreffende afgedankte batterijen (2019-2024) dat er elke drie jaar een representatieve analyse gemaakt wordt van het gemengd huishoudelijk afval, door Bebat in samenwerking met Net Brussel, om een duidelijk beeld te krijgen van de aanwezigheid van batterijen in ons restafval.

Indien zou blijken dat de hoeveelheden batterijen in het restafval toenemen, dient Bebat in overleg met Leefmilieu Brussel de nodige acties te ondernemen om deze stijging een halt toe te roepen.