Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de exportcijfers van Brusselse bedrijven.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Pascal Smet, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Stedenbouw en Erfgoed, Europese en Internationale Betrekkingen, Buitenlandse Handel en Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp (Vragen nr 167)

 
Datum ontvangst: 08/06/2020 Datum publicatie: 06/07/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 06/07/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
10/06/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Begin mei maakte VOKA alarmerende cijfers over de export van de Vlaamse bedrijven bekend: de voorbije twee maanden niet minder dan  een derde van het normale niveau. En ook de komende vier maanden verwacht VOKA dat export op een laag pitje zal blijven. 

De werkgeversorganisatie vraagt daarom dat er een relancestrategie voor de export wordt uitgetekend en dat er moet op gelet worden om de hindernissen weg te werken die  zijn opgedoken tijdens de coronacrisis. Bv het feit dat een groot aantal bedrijven last hebben ondervonden van de beperkingen op internationaal professioneel personenverkeer. 

VOKA lanceerde zelf al een nieuw programma "Mercurio": een nieuw ondersteuningsprogramma voor ondernemingen die willen internationaliseren.

Ook in Wallonië is de situatie somber, liet Awex deze week optekenen: een verwachte daling van 13 tot 18% in de Waalse exportcijfers. Bepaalde sectoren, zoals de luchtvaart, zijn harder getroffen dan anderen.

AWEX plant daarom enkele gerichte acties, nieuwe financieringsmechanismen en aanwezigheid op virtuele beurzen.

Daarom heb ik de volgende vragen:

- Beschikt u over cijfers of inschattingen over het verlies aan export voor het Brussels bedrijfsleven? Kunt u meedelen hoeveel jobs hierdoor in gevaar zijn?

- Bent u in contact met werkgeversorganisaties of de Brusselse kamer van koophandel hierover? Welke klachten of hindernissen hebben Brusselse bedrijven genoteerd om te exporteren? Hebt u beslist om de Brusselse Kamer van Koophandel te steunen voor nieuwe of innovatieve programma's die zij kunnen uitwerken om exportbedrijven mee te begeleiden?

- Heeft de regering maatregelen genomen om een heropleving van de export terug mogelijk te maken? Wanneer verwacht u dat er een nieuw actieplan voor de internationale handel wordt voorgesteld: hebt u eventueel al de krachtlijnen van dit actieplan?

- Bent u in overleg met uw collega's in de andere gewesten en met de federale regering om gezamenlijk acties op te zetten, zoals een promotiecampagne?
 
 
Antwoord    Het is nog iets te vroeg om het exportverlies van de Brusselse bedrijven te evalueren omdat voorlopig enkel de cijfers tot de maand maart 2020 beschikbaar zijn. Niettemin is dit wat eruit kan worden afgeleid:

- De export- en importcijfers van het BHG van het 1ste kwartaal van 2020 zijn toegenomen ten opzichte van dezelfde periode in 2019 (en zijn ongeveer dezelfde, zij het iets lager, dan die van het eerste kwartaal van 2018).

(en millions d’EUR

in miljoen EURO)

T1 2020

T1 2019

T1 2018

Import Bruxellois

Brusselse import

3 425

3 168

3 508

Export Bruxellois

Brusselse export

1 858

1 733

1 879



- Als je het van naderbij bekijkt, zijn het vooral de maanden januari en februari die voor die toename zorgen (vergeleken met dezelfde maanden in 2019), terwijl zich een afname voordoet in de maand maart. Dat is ook het geval in de andere Belgische gewesten. Natuurlijk is dat wel gebaseerd op maandelijkse gegevens, die meer variabel zijn. Als we ons niettemin baseren op een persbericht van de BNB dat op 15 juni gepubliceerd werd, zou die dalende tendens vanaf maart ook in april bevestigd worden (de cijfers betreffen enkel België):

“De maand april 2020 is de eerste volledige maand sinds het begin van de gezondheidscrisis waarin de Covid-19-maatregelen met de grootste economische impact, zowel in België als bij onze meeste handelspartners, van toepassing waren. Ten opzichte van de situatie in april 2019 maken de eerste voorlopige schattingen voor april gewag van een historische exportdaling (-24,0%) en van een nog grote instorting (-28,8%) van de import. In maart 2020, toen de maatregelen in het kader van de Covid-19-pandemie pas in de tweede helft van de maand werden genomen, bleef de daling relatief beperkt, zowel wat de export (-6,1%) als de import (-8,8%) betreft. Dergelijke negatieve cijfers werden niet meer genoteerd sinds het dieptepunt van de financiële crisis van 2008: in april 2009 waren de export en de import met respectievelijk 26,1% en 28,4% teruggevallen. ”

Wat de dreiging van jobverlies betreft, is het ook hier moeilijk om een realistische inschatting te maken omdat het vrijwel onmogelijk is om alle Brusselse bedrijven te onderscheiden die uitvoeren en vooral om te weten welk deel van hun personeel door het omzetcijfer van de export getroffen wordt.

De Economische en Sociale Raad en de Kamer van Koophandel van Brussel hebben de Regering dikwijls ingelicht over de moeilijkheden waar (met name) de bedrijven het hoofd aan moeten bieden.

In het kader van de Covd-19-crisis is de onzekerheid de grootste vijand van de Brusselse exporteurs: de duur, sociaaleconomische impact, de verschillende snelheden van de evolutie ervan per land, de invloed op de consumptiemodellen...

De grootste moeilijkheden die de exporteurs momenteel ondervinden, zijn:

- Solvabiliteit: omdat de crisis de wereldeconomie heeft getroffen, moeten de Brusselse exporteurs omgaan met niet-ontvangen verschuldigde bedragen en met minder gevulde orderboekjes. Dat brengt de solvabiliteit en de kasmiddelen van de Brusselse exporteurs in gevaar.
- Cliënteel: bestaande klanten hebben hun bestellingen geannuleerd of uitgesteld en de prospectie van nieuwe klanten is bijzonder moeilijk geworden.
- Het gebrek aan mobiliteit van goederen en personen: de sluiting van grenzen, luchtvaartlijnen en luchthavens heeft de zowel de zending van goederen als de import van noodzakelijke productieonderdelen erg bemoeilijkt. Bovendien heeft de opgelegde sociale afstand de productielijnen vertraagd en een negatieve impact teweeggebracht op de dienstensector, die evenwel minder getroffen is door Covid-19.

Om de exporteurs ondersteuning te bieden bij die belangrijkste zorgen, heeft hub.brussels 9 thematische (e-commerce, onderhouden van klantenrelaties, zich internationaal financieren en verzekeren, algemene en logistieke voorwaarden) en geografische (Staten van de Wereld per geografisch gebied) webinars georganiseerd. Ze werden via de maandelijkse internationale nieuwsbrief verspreid en in totaal hebben 448 personen eraan deelgenomen. Ten gepaste tijde zullen er nog andere volgen, met thema’s in functie van het versoepelings- en herlanceringsritme.

BECI heeft me een subsidieaanvraag bezorgd voor dit jaar. Aangezien we ons ervan willen verzekeren dat de acties van BECI en hub.brussels om de ondernemingen in deze crisistijden te ondersteunen elkaar aanvullen, wordt het dossier nog onderzocht;

Enerzijds werkt de Brusselse regering momenteel aan een gewestelijk actieplan voor de herlancering en herontwikkeling. Daarin staan heel wat maatregelen om de Brusselse economie, met inbegrip van de export, opnieuw op gang te trekken. Dat plan zal aan het grote publiek worden bekendgemaakt na (i) overleg met de sociale partners en (ii) de aanname in tweede lezing door het BHG.

Zonder dat gewestelijke relance- en herontwikkelingsplan af te wachten, werd al een geplafonneerde premie ingevoerd om de voorbereidings- en deelnamekosten voor een handelsbeurs of handelsprospectiemissie in het buitenland te dekken die nog voor de maatregelen van de gezondheidscontingentering worden aangegaan, met andere woorden voor 19 maart 2020, en waarvoor de onderneming in kwestie geen terugbetaling heeft gekregen na de genoodzaakte annulering van haar reservaties.

Anderzijds heeft hub.brussels haar internationaal actieplan (IAP) “herontwikkeling” geheroriënteerd. Dat zal binnenkort klaar zijn.

De grote lijnen van dat IAP herontwikkeling 2020 zijn:

- Een vijftigtal acties minder:
* Het gaat in de eerste plaats om grote internationale beurzen die omwille van de openbare veiligheid/gezondheid geannuleerd zijn door de organisatoren. Gelet op de omvang van de nodige infrastructuur was het doorgaans niet mogelijk om die grote evenementen naar een latere datum te verzetten.
* Ook kleinere acties werden door hub.brussels geannuleerd als ze in de context van Covid-19 minder relevant waren geworden.
* Grote, dure imagoacties - zoals prinselijke missies, staatsbezoeken en Brussels Days buiten Europa - werden geannuleerd.

Door maandenlang met de inperking en met heel wat post-Covid-19-onzekerheden te moeten omgaan, heeft hub.brussels in de digitalisering geïnvesteerd, waardoor (i) de organisatie van webinars in plaats van traditionele seminaries en (2) de virtualisatie van economische missies en B2B-dagen mogelijk is. Dat maakt het voor de Brusselse ondernemingen mogelijk om zich over thema's en opportuniteiten te informeren en contacten aan te knopen met potentiële buitenlandse klanten/partners en terzelfdertijd hun verplaatsingen en kosten tot een minimum te beperken.

Er wordt bijzondere aandacht besteed aan de neo-exporteurs. In tijden van crisis is het des te belangrijker om de opdrachten te diversifiëren om de verkoop te verzekeren. De export naar de buurlanden en binnen Europa zal als eerste geherlanceerd worden, met name in het kader van een Europa dat minder afhankelijk wil zijn. Het is exact dit soort export dat het meest toegankelijk is voor neo-exporteurs, voornamelijk zeer kleine ondernemingen die kwetsbaarder zijn voor de gevolgen van de crisis. Het is dus belangrijk om hun bijkomende steun te bieden om de (tijdelijk) verminderde afzetmogelijkheden op de Belgische markt te aan te vullen.

Vernieuwde focus op Europa: 62,5% van de acties (tegenover 55% van de acties in het oorspronkelijke IAP2020).

De 3 gewesten en het federale niveau zijn het erover eens om het programma van staatsbezoeken en prinselijke missies voor 2021 te versterken. In plaats van de vier traditionele missies zullen er vijf zijn. Tijdens die missies kunnen we de Belgische knowhow en troeven promoten. Meer in detail zullen er drie prinselijke missies zijn, waarvan één in Europa maar buiten de EU, wat nooit is gebeurd en wat gerechtvaardigd wordt door de uitzonderlijke situatie die Covid-19 heeft gecreëerd.