Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende uw medewerking aan de City Climate Challenge 303030 en aan de doelstellingen inzake koolstofneutraliteit van het Brussels Gewest.

Indiener(s)
Emin Özkara
aan
Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 213)

 
Datum ontvangst: 22/06/2020 Datum publicatie: 31/08/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 26/08/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
30/06/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Op 18 november 2019 stelde ik u vragen over uw medewerking aan Brussels Meet Brussels en aan de City Climate Challenge 303030 en u antwoordde mij op 16 december 2019, zie: http://www.parlement.brussels/weblex-quest-det/?moncode=143991&base=1&taal=fr

De eerste projecten betreffende CCC303030 moesten worden voorgesteld op 31 maart 2020, met de overhandiging van een Green Book.

Vandaag, 22 juni, wens ik volgende aanvullende informatie sedert uw antwoord op 16 december 2019.

1. Welke ideeën met betrekking tot de klimaatuitdagingen werden sindsdien door uw kabinet of door u naar voren gebracht?

2. Werd een (publiek-private) werkgroep opgericht waarbij uw kabinet betrokken is? Welke besturen onder uw bevoegdheid of toezicht nemen deel aan een werkgroep? Omvat de werkgroep ook andere ministeriële kabinetten?

3. Welke projecten met betrekking tot uw bevoegdheden werden ontwikkeld die een oplossing zouden kunnen bieden voor de klimaatuitdaging? Werden deze projecten alleen ontworpen voor Brussel?

4. Hebt u (of leden van uw kabinet/bestuur) deelgenomen aan het grote evenement dat gepland was voor het einde van het eerste kwartaal van 2020 om de ontstane projecten te presenteren die een oplossing zouden kunnen bieden voor de klimaatuitdaging? Hebt u het Green Book ontvangen? Wat zijn de eventuele samenwerkingen en/of gemaakte kosten?

5. Zijn nieuwe gewestelijke autoriteiten (besturen) onder uw bevoegdheid of toezicht betrokken geweest bij het CCC3030-initiatief? Op welke manier(en) werken zij aan het faciliteren van de ontwikkeling en uitvoering van innovatieve projecten?

6. Werd de klimaatdimensie geïntegreerd binnen elk overheidsorgaan (en bestuur) dat onder uw bevoegdheden of toezicht valt? Werden nieuwe becijferde operationele doelstellingen opgenomen in de richtsnoeren? Zo ja, wat zijn deze doelstellingen en cijfers?
 
 
Antwoord    Ik heb de eer u de volgende elementen van antwoord mee te delen:

Wat betreft de ideeën van het kabinet met betrekking tot de klimaatuitdagingen, zijn er al veel maatregelen genomen voor een duurzame strategie binnen het kabinet:



1. Wat betreft de vermindering van de plastic voetafdruk:
Glazen waterflessen hebben de voorkeur boven plastic flessen en er bevinden zich waterfonteinen op alle verdiepingen van het kabinet.
Bovendien beperkt het kabinet het gebruik van wegwerpbekers tot een minimum door porseleinen kopjes voor koffie en thee en waterglazen ter beschikking te stellen in de keukens, refters en alle vergaderzalen.
2. Wat de initiatieven betreft die gericht zijn op het zero-waste-afvalbeleid:
Naast het selectief sorteren is het kabinet nu ook uitgerust met vuilnisbakken voor voedselafval.
3. Wat de afvalsortering betreft:
Er zijn vuilnisbakken voor selectieve sortering beschikbaar in elke keuken. Het afval wordt vervolgens gestort in containers die ook bestemd zijn voor selectieve sortering en die ter beschikking worden gesteld door Net Brussel. In de bureaus staan bakken voor papier en vuilnisbakken voor ander afval. De medewerkers moeten dus naar de keuken gaan om er hun PMD- of voedselafval te deponeren.
4. Wat ten slotte de vermindering van papier betreft:

Het Notero-platform werd geïnstalleerd. Dat is een systeem voor dematerialisatie en registratie van brieven, waardoor papier kopieën van inkomende en uitgaande brieven kunnen worden afgeschaft. Na het zomerreces zullen de leden van het kabinet een opleiding kunnen volgen om vertrouwd te raken met het platform.


Er werd hiervoor geen werkgroep opgericht in het kabinet, aangezien klimaattransitie niet onder mijn bevoegdheden valt.

Wat Equal en Brussel Huisvesting betreft, laat de GOB ons weten dat er in dit kader geen publiek-private werkgroep binnen de GOB bestaat, maar wel een interne werkgroep die de milieudoelstellingen opvolgt. Dat is een stuurgroep waarin de verschillende directies vertegenwoordigd zijn en die om de drie maanden vergadert. De stuurgroep volgt de doelstellingen op en fungeert als aanspreekpunt wanneer er gevaar dreigt of zich een kans aandient voor het milieu. Binnen het milieumanagementsysteem zijn bij de verschillende directies enkele spilfiguren aangeduid die hun collega’s ertoe moeten aanzetten goede milieupraktijken te hanteren. Op die manier kunnen de medewerkers hun knowhow vergroten en krijgen zij principes mee waardoor zij zich goede milieupraktijken, maar ook de strategie inzake duurzaamheid en milieubewustzijn eigen kunnen maken.






Vanuit een continu streven naar verbetering zette de GOB begin 2020 de eerste stappen om de ISO 14001-certificering gefaseerd uit te breiden naar zijn andere interne diensten. De goede milieupraktijken zullen overigens verder toegepast worden in de nieuwe kantoren van de administratieve diensten in de Silver Tower. Omdat die verhuis gepaard zal gaan met grote veranderingen, wordt al heel wat gedaan om het personeel te sensibiliseren voor het duurzame-ontwikkelingsbeleid en om dat beleid verder te versterken.



Wat betreft de projecten die verband houden met mijn bevoegdheden en die een oplossing kunnen bieden voor de klimaatuitdaging, zijn alle nieuwe bouwprojecten voor sociale woningen gebaseerd op de EPB-normen die van kracht zijn op het moment dat de stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd.

Tot 2015 eiste de BGHM immers de passiefstandaard voor bouwprojecten. Aangezien de EPB-eisen zo streng zijn geworden, is besloten af te zien van de dubbele standaard (wat dubbel zoveel middelen vereist). De BGHM gaat een stapje verder dan de EPB-normen en eist dat de luchtdichtheidswaarde n50 van de gebouwen niet hoger is dan 0,6.


In het nieuwe modelbestek dat de BGHM sinds 2019 hanteert, is ook het duurzaamheidscriterium opgenomen en worden projecten aangemoedigd waarbij geen fossiele energiebronnen worden gebruikt voor verwarming en warm water.

Deze principes zijn niet opgelegd, maar het is de bedoeling om in de toekomst en op basis van de praktijkervaring bij alle projecten systematisch de fossielvrije optie te bekijken, en de financiële impact daarvan te onderzoeken. Op langere termijn is het de bedoeling projecten te vragen die geen fossiele energiebronnen gebruiken voor verwarming en warm water.


De EPB-norm 2015 geldt voor alle renovatieprojecten. Sinds 1 januari 2019 gelden krachtens richtlijn 2010/31 NZEB-eisen voor openbare gebouwen (die eisen zullen op 1 januari 2021 uitgebreid worden tot alle gebouwen).


Zoals u weet (zie antwoord op uw vraag nr. 51) hebben 15 OVM's een overeenkomst met de BGHM ondertekend in het kader van het door Leefmilieu Brussel gecoördineerde PLAGE-programma.


De doelstellingen bestaan erin het verbruik van de meest energieverslindende gebouwen te verminderen en elke OVM aan te moedigen een vaste energiemanager te hebben.

Voor meer informatie kunt u het antwoord op de schriftelijke vraag nr. 47 van de heer Sevket Temiz over de energieprestaties van sociale woningen raadplegen.


Wat betreft het Woningfonds en het beheer van zijn patrimonium, stelt het Fonds alles in het werk om de energieprestaties van de gebouwen te verbeteren tijdens renovaties of grote onderhoudswerken. 

Sinds 2011 voldoen alle aanvragen tot stedenbouwkundige vergunningen voor de bouw van nieuwe woningen aan de passiefstandaard (bouw) of zeer lage energie-standaard (renovatie). Eind 2019 hadden 247 woningen een EPB A (248 woningen of 16,8% van het patrimonium) of B (79 woningen of 5,4% van het patrimonium).

Voorts is het Fonds ook betrokken bij het PLAGE-programma, dat momenteel in de fase zit waarin wordt bepaald welke gebouwen bijzonder moeten worden opgevolgd.

Het evenement
City Climate Challenge Awards is als gevolg van de coronacrisis niet doorgegaan.



Wat betreft de betrokkenheid van mijn kabinet en/of de gewestelijke overheden onder mijn bevoegdheid bij het CCC3030-initiatief, verwijs ik u naar het antwoord op uw vraag nr. 44:
http://www.parlement.brussels/weblex-quest-det/?moncode=143991&base=1&taal=nl.


Wat betreft uw laatste vraag,
of elke openbare instelling onder mijn bevoegdheid aandacht besteedt aan de klimaatkwestie:


Wat betreft Equal en Brussel Huisvesting, heeft de GOB, bovenop de lange traditie inzake duurzame initiatieven en milieubewustzijn, zijn engagement naar een nog hoger niveau getild door een milieumanagementsysteem te ontwikkelen volgens de ISO-norm 14001:2015. Daarbij gaat het in de eerste plaats om ondersteunende diensten die de directies Kwaliteit en Performantie, Facilities, Communicatie, IT-Coördinatie, Brussels International en de IDPBW binnen de GOB, City Center leveren. In november 2019 werden al die ondersteunende diensten voor hun inspanningen op het vlak van milieumanagement beloond met een eerste ISO 14001-certificaat voor het City Center. Op basis van een geïntegreerd milieumanagementsysteem kan de GOB al zijn bestaande interne processen analyseren om de impact van die processen en zijn werking op het milieu te beperken. Het is de bedoeling om bij de uitvoering van de dagelijkse werkzaamheden, zowel binnen- als buitenshuis, meer aandacht te hebben voor het milieu.






Enkele concrete voorbeelden:

- De GOB verbindt er zich toe zijn ecologische voetafdruk te verkleinen om een positieve inspanning te leveren voor het klimaat. Zo doet de GOB zijn best om minder papier te gebruiken, minder energie te verbruiken, minder afval te produceren, minder verplaatsingen uit te voeren, enz. De initiatieven kaderen in het ISO 14001-project, samen met de jaarlijkse bewustmakingsinitiatieven rond allerlei milieuaspecten die georganiseerd worden door de Eco-Mobility Manager;

- Als onderdeel van het milieumanagementsysteem zijn een eco-checklist voor duurzame evenementen / catering en een eco-checklist voor duurzame goodies, promotiemiddelen en geschenken uitgewerkt. Alle bevoegde directies kunnen ze op het intranet raadplegen. De klemtoon ligt daarbij op de aankoop en het gebruik van duurzame materialen bij interne evenementen en externe evenementen voor een groot publiek (onder andere minder wegwerpplastic gebruiken, streven naar minder afval tijdens evenementen, in de cafetaria en bij cateringaanvragen, …);

- Bij de ISO14001:2015-doelstellingen van de GOB wordt er bijzondere aandacht geschonken aan digitalisering in het kader van de geleidelijke afbouw van individuele printers;
- De GOB wil in het gewest het goede voorbeeld geven door gebruik te maken van duurzame voertuigen. Daarom is het plan opgevat om tijdens de looptijd van het meerjarenplan het volledige wagenpark te vernieuwen. De huidige vloot haalt een gemiddelde ecoscore van 82 en stoot gemiddeld 49 gram CO2 per kilometer uit. Het is de bedoeling om het percentage volledig elektrische voertuigen te verhogen, rekening houdend met de gebruikte energiebron. 94% van de nieuwe vloot zal bestaan uit elektrische of hybride voertuigen, terwijl dat daarvoor 87% was;

- De directie Brussels International van de GOB verbindt zich er al toe om voor buitenlandse dienstreizen waarvoor de af te leggen afstand minder dan 600 km bedraagt, gebruik te maken van duurzame vervoersmiddelen (bij voorkeur de trein). Bij buitenlandse dienstreizen waarvoor meer dan 600 km afgelegd moet worden, voorziet de GOB in een CO2-compensatie voor de gemaakte vliegtuigreizen. Die compensatie wordt berekend op basis van de afstand en de bestemming. De GOB krijgt in dat verband jaarlijks een CO2-neutraal-certificaat van CO2 Logic. Daarmee kunnen projecten die gericht zijn op de bevordering van de biodiversiteit, de volksgezondheid of de luchtkwaliteit en projecten ter bestrijding van ontbossing worden ondersteund.

Wat betreft het Woningfonds: werden er verschillende stappen gezet:

- Lopende procedure voor het verkrijgen van het Label Ecodynamische Onderneming;
- Het naleven van de wettelijke verplichtingen (milieuvergunning, mobiliteitsplan, EPB-certificaat voor overheidsgebouw, enz.);
- Het plaatsen van buitenzonwering om oververhitting tegen te gaan;
- Het uitvoeren van een energieaudit;
- Het opstellen van een bestek voor HVAC-vernieuwingswerken (Heating, Ventilating and Air conditionning);
- Het plaatsen van zonnepanelen;
- Relighting (het vervangen van de bestaande lampen door LEDs);

- Het ter beschikking stellen van een elektrisch voertuig (Zen Car) en het gebruik van deelauto's (Cambio) voor verplaatsingen van het personeel (met uitzondering van woon-werkverkeer);
- Afvalbeheer: naast de sortering heeft het Woningfonds een contract met Net-Brussel en Bebat voor de terugname van afval;

- Tweede leven voor afgedankte computerapparatuur (donatie van oude computers aan een vzw die in Tunesië werkzaam is op het gebied van onderwijs en dit vooral in scholen op het platteland);


- Lopend DMS-project (datadigitalisering met een zero-paper-doelstelling);
- Gebruik van ecologische onderhoudsproducten;
- Aanleg van een collectieve moestuin en composthoop;
- Project om het personeel te sensibiliseren rond de verschillende milieuthema’s.


Voor de BGHM worden de volgende good practices gehanteerd:

- Procedure om verspilling te vermijden bij alle aankopen van goederen of diensten;

- Uitsluitend gerecycleerd papier voorzien, gebleekt zonder chloor of ongebleekt;

- Uitsluitend papier gebruiken waarvan het gewicht minder dan of gelijk aan 80g/m² is;

- Tijdens een evenement of bijeenkomst met catering broodjes aanbieden met ten minste één biologisch ingrediënt en ten minste één seizoens- of lokale groente;
- Bij voorkeur gebruik van biologisch afbreekbare natuurlijke producten of gelabelde producten voor de reiniging van het gebouw;
- De keuze voor gelabelde printers, scanners en kopieerapparaten;
- De keuze voor Energy Star- of TCO-gecertificeerde computers;
- Computerservers met energieprestatielabel;
- Vermindering van de lichtvervuiling in het gebouw die schadelijk is voor de fauna;
- Inventarisatie van waterverbruiksposten;

- Het opvolgen van het waterverbruik;
- Lijst van vervoersinfrastructuren en -middelen om de instelling te bereiken;
- Inventarisatie van stimulansen voor het gebruik van milieuvriendelijk vervoer;
- Het vergoeden van alle treinreiskosten volgens de wijze van woon-werkverplaatsing van het personeel;

- Het vergoeden van alle kosten voor openbaar vervoer volgens de wijze van woon-werkverplaatsing van het personeel;

- Het toekennen van een kilometervergoeding voor fietsers;
- Telewerk;
- Diagnose van de verplaatsingen van personen die deelnemen aan vergaderingen/evenementen of die de site bezoeken;

- Het ter beschikking stellen van ten minste één oplaadpaal voor eigen elektrische voertuigen van personeelsleden;
- Voorgesteld systeem van deelauto's voor beroepsverplaatsingen van het personeel;

- Het ter beschikking stellen van bedrijfsfietsen;
- Lijst van de verschillende soorten afval die ontstaan door de activiteiten van de organisatie en sortering van afval;
- Het verminderen van organisch afval tijdens evenementen;
- Het instellen van de computers en printers voor automatisch dubbelzijdig en in zwart-wit afdrukken;

- Het ter beschikking stellen van vuilnisbakken voor kladpapier aan het personeel in de buurt van de printers;
- Het vervangen van papieren abonnementen door nieuwsbrieven in de mate van het mogelijke;
- Zeepdispensersysteem met navullingen in de gemeenschappelijke toiletten;

- Gebruik van koffiemachines waarmee in grote hoeveelheden kan worden bijgevuld;

- Het ter beschikking stellen van herbruikbaar servies in de refters;
- Hergebruik wordt aangemoedigd door een tweede leven te geven aan kantoormeubilair en kantoormateriaal;
- Er wordt afgezien van niet-duurzame gadgets, promotiemateriaal en eindejaarsgeschenken;
- Geen gebruik van wegwerpservies bij de organisatie van evenementen;
- Verlenging van de levensduur van de computerapparatuur zolang dit vanuit milieuoogpunt interessant blijft;

- Hervulbare toners;
- Sorteerbakken voor kurken en terugwinningsketen;
- Het vervangen van individuele printers door gedeelde multifunctionele printers;

- Opvolging van het verbruik van papiervellen;
- Identificatie van alle energieverbruiksposten op de site en evaluatie van de prestatie ervan;

- Het afstellen van de verwarming bij de bron in de stookruimte zodat er rekening wordt gehouden met de bezetting van het gebouw;
- Het afstellen van de verwarming in elk lokaal om rekening te houden met de bezetting van het gebouw;
- Cascaderegeling van de ketels waarbij operationele prioriteit wordt gegeven aan de ketels met het hoogste rendement;

- Toiletkranen zijn aangesloten op een koudwatercircuit;
- Maatregelen om oververhitting in het gebouw te voorkomen;
- Alle ramen en beglazingen zijn isolerend;
- Het afstellen van de buiten- en binnenverlichting op basis van de activiteit op de site;

- Binnen- en buitenverlichting met verbeterde energieprestaties;

- Elektromagnetische voorschakelapparaten voor fluorescentielampen worden vervangen door elektronische voorschakelapparaten;
- Het afstellen van het airconditioningsysteem op basis van de bezetting;
- Isolatie van kanalen en toebehoren voor airconditioningsystemen;
- Isolatie van de serverruimtes;
- Optimalisatie van de inrichting en oriëntatie van de servers om warme en koude gangen te hebben;
- Groepering van onderbenutte servers;

- Luchtdichtheid van ventilatiekanalen;

- Duurzame elektriciteitsleverancier;
- Opvolging van het verwarmingsverbruik op de site;
- Dakisolatie;
- Vermindering van het warmteverlies aan de ingang van het gebouw;
- Verdeling van de koeldistributie van het airconditioningsysteem;
- Opvolging van het elektriciteitsverbruik op de site.


Voorts implementeert de BGHM geleidelijk aan de conclusies van de eerder uitgevoerde energieaudit; de gas- en arico-installaties worden regelmatig onderhouden om het verbruik beter te kunnen controleren; er werd een inventarisatie gemaakt van alle energieverbruiksposten van de site (verwarming, koeling, sanitair warm water, ventilatie, verlichting, elektrische apparatuur,...) om te prestaties ervan te kunnen beoordelen, enz.




Wat betreft de door de BGHM geplaatste overheidsopdrachten voor interne diensten (en niet de overheidsopdrachten voor de bouw en/of renovatie van sociale woningen), wordt de omzendbrief betreffende de implementatie van ecologische criteria en duurzame ontwikkelingscriteria in de overheidsopdrachten voor leveringen en diensten, uitgevoerd bij het opstellen van het bestek (met name voor schoonmaakdiensten, aankoop kantoorbenodigdheden).

Er werden ook interne sensibiliseringsacties uitgevoerd om de werknemers zo veel mogelijk te responsabiliseren (klimaatconferentie, ter beschikking stellen van waterflessen voor alle personeelsleden het gebruik van alle plastic bekers te vermijden, charter over verantwoord printen, enz...).


Wat ten slotte Brusselse Huisvesting, de BGHM en het Woningfonds betreft, worden er initiatieven genomen om bij te dragen tot de klimaatverbintenissen van het Gewest.


Deze besturen zijn immers partners geworden van Leefmilieu Brussel, dat het voortouw neemt bij de operationele doelstellingen die moeten worden doorgevoerd om de directe en indirecte uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met minstens 40% te verminderen en om de Europese doelstelling van koolstofneutraliteit tegen 2050 te benaderen.


Dit betekent concreet het volgende:


- De meetbare of becijferde operationele hefbomen en doelstellingen die in de beleidsbrieven moeten worden opgenomen, bepalen, plannen en actualiseren;
- Rekening houden met de klimaatdimensie in elke overheidsinstelling en de becijferde operationele hefbomen en doelstellingen plannen die in de beleidsbrieven moeten worden opgenomen.












Tot slot heeft de Taskforce Klimaat hierover nog geen contact opgenomen met de overheden en overheidsinstanties, en dus ook nog geen becijferde doelstellingen vastgelegd. Deze doelstellingen zullen in het kader van de begroting 2021 aan het Parlement worden meegedeeld.