Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de omvorming van leegstaande en verouderde kantoren tot betaalbare huisvesting.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 217)

 
Datum ontvangst: 25/06/2020 Datum publicatie: 07/09/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 31/08/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
01/07/2020 Ontvankelijk p.m.
31/08/2020 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag    We worden al langer dan vandaag geconfronteerd met woningnood en een bevolkingsexplosie. Telkens wanneer er cijfers worden gepubliceerd, blijkt de bevolking sneller te groeien dan verwacht. Die enorme en nog steeds toenemende stress op de huisvestingsmarkt zorgt ervoor dat een problematiek als leegstand sterk aangepakt dient te worden. Die leegstandsproblematiek werd in april 2019 nog aangeklaagd via een grootschalige campagne vanuit verschillende organisaties die zich inzetten voor de reactivering van leegstaande gebouwen (waaronder vzw Toestand, Woningen123Logements en Communa), die de gemeente Leegbeek (of Saint-Vide, goed voor een oppervlakte van 6,78 miljoen vierkante meter) toevoegde aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Het omvormen van leegstaande kantoren tot betaalbare huisvesting lijkt alvast een aangewezen instrument om deze druk enigszins te kunnen verlichten. Volgens de Leegbeek-campagne staat er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zo’n 1.500 vierkante kilometer leeg. Uit het tweejaarlijks onderzoek van perspective.brussels uit september 2019 bleek dat zo’n 7,5% van de kantoorruimtes in Brussel leegstaan, een aandeel dat in gemeenten als Oudergem en Watermaal-Bosvoorde zelfs oploopt tot 14,5%.

In januari 2019 gaf kantorenspecialist Befimmo alvast een aanzet door aan te kondigen dat het de twee oudste WTC-torens bijna volledig wil ontmantelen om plaats te maken voor een nieuw multifunctioneel complex. Het project kreeg de naam ZIN en omvat behalve kantoren ook 127 woningen, een hotel en een serre. Een deel van de bouwmaterialen wordt gerecupereerd of gerecycleerd.
Een dergelijke omvorming van kantoren naar woningen zou kunnen helpen in het uitvoeren van de huisvestingsplannen van de Regering om 15.000 extra woningen te voorzien deze  legislatuur.

 
Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Beschikt u over een meest actuele stand van zaken mbt de leegstand van kantoorgebouwen en een evolutie hiervan sedert 2018? In welke gemeenten bevinden zich de grootste problemen? Hoe evalueert u deze cijfers?

- Beschikt u over een kadaster van de leegstaande kantoren die effectief of redelijk eenvoudig kunnen omgebouwd worden tot appartementen? Over hoeveel oppervlakte zou er in BHG kunnen zo omgevormd worden naar woonfunctie? 

- Ondersteunt u momenteel proefprojecten en projectoproepen om kantoorgebouwen om te bouwen tot appartementsgebouwen? Waar? Voor hoeveel m² en hoeveel nieuwe appartementen? Hoeveel mensen zouden zich hier komen vestigen? Hoeveel geld maakt u hiervoor vrij in 2020? Welke timing?

- Op welke manier hebt u een visie ontwikkeld sedert deze legislatuur omtrent het omvormen van leegstaande en verouderde kantoren tot betaalbare huisvesting in uw bredere beleid om de Brusselse huisvestingsmarkt te verlichten?

- Bent u hierover in contact met de Brusselse Bouwmeester of de commissie die de Minister-President recent heeft opgericht?

-  Welke beleidsmaatregelen heeft u sinds het begin van de legislatuur reeds ondernomen om de omvorming van leegstaande en verouderde kantoren te gebruiken om de Brusselse huisvestingsmarkt? Welke middelen voorziet u hiertoe? Kunt u de timing en uitrol toelichten?

- Hoeveel m² en appartement is er zo omgevormd van leegstaande kantoren deze legislaturen? Hoe wordt dit gemonitord?

- Is er overleg met uw collega die bevoegd is voor Stedenbouw hoe men vergunningen sneller kan afgeleverd worden voor projecten die oude kantoorgebouwen naar een gebouw met woonfunctie willen omzetten?

- Hoe kan er vermeden of geweigerd worden dat bedrijven nieuwe kantoorgebouwen bouwen in gebieden waar al grote leegstand van dergelijke gebouwen is ? 

- In hoeverre kan men aan projectontwikkelaars opleggen dat ze nieuwe kantoorgebouwen zo bouwen dat bij toekomstige leegstand eenvoudig en op korte tijd in gebouw met woonfunctie te maken?

- In hoeverre bent u in contact met vastgoedkantoren om te kijken welke toekomstige renovatieprojecten binnen de kantoormarkt eventueel geheroriënteerd kunnen worden naar bijvoorbeeld gemengde vormen kantoor-woning? Kan u toelichten of er reeds nog meer dergelijke projecten gepland staan, zoals het ZIN-gebouw van Befimmo?
 
 
Antwoord    Brussel Huisvesting beschikt niet over specifieke informatie over de stand van zaken met betrekking tot de leegstand van kantoorgebouwen. De strijd tegen leegstaande kantoren is immers een gemeentelijke bevoegdheid.

Wat betreft het ombouwen van kantoorgebouwen tot woningen, heeft de regering in 2015 via de BGHM een projectoproep gelanceerd voor de financiering van projecten voor de aankoop van leegstaande kantoorgebouwen, handelszaken of verouderde of ongeschikte woongebouwen met de bedoeling ze om te bouwen tot woningen. Zo heeft de Regering 22 aankoopoperaties voor een potentieel van 1558 nieuwe woningen bekrachtigd.

De regering heeft het ook mogelijk gemaakt voor de BGHM, de OVM’s, de gemeenten en de OCMW's om subsidie te genieten in het kader van het programma Alliantie Wonen met het oog op de aankoop van leegstaande kantoorgebouwen of woningen die tot openbare woningen zullen worden omgebouwd.

Wat betreft de omvorming van leegstaande verdiepingen boven handelszaken werd er in 2017 een projectoproep uitgeschreven en er werden 12 projecten ingediend. Daarvan werden er 8 projecten door de Regering geselecteerd, goed voor een totaal van 23 woningen. De samenvatting van de stand van zaken van de geselecteerde projecten vindt u in bijlage.

In het kader van de aankoopstrategie die ik wens op te starten, zal de BGHM een methode ontwikkelen voor het selecteren en aankopen/renoveren van leegstaande kantoren met het oog op het creëren van openbare woningen.

Wat betreft de contacten met het door minister-president Rudi Vervoort ingestelde comité
, werd Brussel Huisvesting in het kader van het "wetenschappelijk comité om de huisvesting in Brussel te herbekijken” op 1 juli door het kabinet Vervoort gecontacteerd en uitgenodigd om deel te nemen aan de werkzaamheden van dit comité.

Er werden twee data vastgelegd, namelijk 10 en 16 juli 2020, om verschillende Brusselse actoren op het gebied van huisvesting te horen.

Daarnaast werd Brussel Huisvesting op 16 juli 2020 gehoord over ongezonde woningen en huurtoelagen.

Om de druk op de Brusselse woningmarkt op een doeltreffende manier verder te verlichten, heeft de regering onlangs een opdracht van diensten gelanceerd om de haalbaarheid en de operationaliteit van een inventarisatie van leegstaande woningen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te analyseren. In dit kader is het actieterrein breder dan de verbouwing van leegstaande en verouderde kantoren, maar het doel is hetzelfde.

Brussel Huisvesting beschikt niet over informatie betreffende het
aantal m² en appartementen die tijdens deze legislaturen zijn omgebouwd vanuit leegstaande kantoren. Enkel de Dienst Stedenbouw kan een beeld geven van alle projecten betreffende het ombouwen van kantoorgebouwen in het Gewest.

Wat betreft het overleg met de heer Smet, minister van Stedenbouw in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest,
werken we actief samen met hem en zijn administratie om de afgifte van vergunningen voor de creatie van sociale woningen te versnellen.

Nadat de Brusselse regering een aantal remmende factoren en zelfs blokkeringsmechanismen had vastgesteld met betrekking tot de ontwikkeling van heel wat projecten voor openbare woningen, leek het de regering essentieel om een Brusselse huisvestingsreferent in te voeren. Deze werd dan ook aangesteld. De belangrijkste opdracht van deze referent is het optimaal bevorderen van de bouw van openbare woningen en het aanmoedigen van de privésector om hetzelfde te doen.

De vragen met betrekking tot projectontwikkelaars en vastgoedkantoren vallen onder de bevoegdheid Stedenbouw en stedelijke inrichting.

Wat betreft uw laatste vraag, zal de BGHM, zoals eerder toegelicht, een methode ontwikkelen om leegstaande kantoorgebouwen te selecteren en aan te kopen / te renoveren om er openbare woningen van te maken.