Fiche van een vraag of interpellatie

Vacatures Contact

Schriftelijke vraag betreffende energieverbruik van de instellingen onder uw toezicht.

Indiener(s): Pierre Kompany
aan: Barbara Trachte, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek (Vragen nr 196)

Datum ontvangst: 18/08/2020		Datum publicatie: 19/10/2020
Zittingsperiode: 19/24	Zitting: 19/20	Datum antwoord: 01/10/2020

Datum	behandeling van het stuk	Indiener(s)	Referentie	Blz.
18/08/2020	Ontvankelijk	p.m.

Vraag	De klimaatuitdagingen zijn een beleidsprioriteit geworden. De strijd tegen energieverspilling is dan ook van vitaal belang. Dat is niet enkel zo voor het leefmilieu, maar ook voor de begroting, aangezien energie steeds duurder wordt en een steeds grotere hap neemt uit de budgetten van de gezinnen, bedrijven, overheden en diverse entiteiten. In dat verband wil ik u vragen welke maatregelen de verschillende overheidsinstellingen die onder uw toezicht staan, hebben getroffen om hun energieverbruik terug te schroeven. 1. Welke structurele maatregelen heeft elk van die instellingen in 2019 getroffen om het volgende verbruik te verminderen: a) elektriciteit; b) gas; c) eventueel stookolie; d) water? 2. Wat is het verbruik van elke instelling afzonderlijk voor: a) elektriciteit; b) gas; c) eventueel stookolie; d) water? 3. Wat zijn de kosten van elk van de instellingen in 2019 voor: a) elektriciteit; b) gas; c) eventueel stookolie; d) water? 4. Hebben de instellingen in de loop van 2019 programma's opgezet voor de productie van schone energie via zonne- en/of fotovoltaïsche panelen en/of andere middelen? Hebben ze in dezelfde periode programma's opgezet voor de isolatie van de lokalen en gebouwen die ze betrekken?


Antwoord	Ik dank u voor deze vraag, die opnieuw de mogelijkheid biedt om een stand van zaken op te maken van een essentieel aspect van de ecologische transitie die we willen doorvoeren. De bijdrage tot de klimaatverbintenissen van het Gewest is als eerste doelstelling opgenomen in elk van onze strategische nota's. Het spreekt voor zich dat dit de ondersteuning van een ambitieus energiebeleid voor het transport en de gebouwen inhoudt, aangezien zij verantwoordelijk zijn voor de grootste BKG-uitstoot in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In antwoord op uw vragen, vindt u onderstaand een eerste stand van zaken. Elke entiteit zal zijn inspanningen uiteraard moeten voortzetten en intensiveren om te beantwoorden aan de voorbeeldfunctie die het Gewest en al zijn overheidsdiensten moeten vervullen. Onderstaande elementen vullen dus de informatie uit het antwoord op de vragen nr. 13 en 14 van Mevrouw Czekalski betreffende het duurzaamheidsbeleid van mijn kabinet en de instellingen die onder mijn toezicht staan, aan. Voor wat Brussel Economie en Werkgelegenheid betreft, stel ik voor dat u zich richt tot de heer Gatz, die belast is met het Openbaar ambt, aangezien de Directie Faciliteiten verantwoordelijk is voor de invoering van alle procedures en stappen met het oog op de verbetering van het energieverbruik. Betreffende de vermindering van het verbruik: - Voor hub.brussels en Innoviris Er werd in 2019 in het volledige gebouw van de Charleroisesteenweg een automatisch tijdssysteem voor de verlichting geïnstalleerd. De intranetwebsite bevat goede praktijken over onder meer digitale soberheid en het uitzetten van apparatuur. Gas: Er werd geen enkele nieuwe structurele maatregel getroffen. Stookolie: Er wordt geen stookolie gebruikt in de gebouwen. Water: Er werd geen enkele nieuwe structurele maatregel getroffen. - Voor citydev.brussels In het kader van haar bedrijfsplan heeft citydev.brussels zich verbonden tot de vrijwillige uitvoering van een Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie (PLAGE) voor haar vastgoed met economische bestemming. De bedoeling is om de meest energieverslindende gebouwen in kaart te brengen en om via acties het energieverbruik van die gebouwen aanzienlijk te verminderen. Betere energieprestaties maken het mogelijk de energiefacturen te verlagen, het comfort en de gezondheid van de gebruikers ervan te verhogen, de impact op het milieu tot een minimum te beperken en het imago van de instelling te verbeteren. o Methodologie van het PLAGE: - Energiekadaster en energieboekhouding: - Een van de eerste stappen van het PLAGE voor het vastgoed met economische bestemming van Citydev.brussels bestond erin een energiekadaster op te maken, een soort van "energiescan" die verkregen wordt door het energieverbruik in te geven over een bepaalde periode die dienst doet als uitgangspunt voor de analyse van het verbruik van de beoogde gebouwen. Dit werk werd dan in de tijd voortgezet door een energieboekhouding op te maken die regelmatig werd bijgehouden om te allen tijde de gegevens in verband met het energieverbruik te kunnen vergaren en onderzoeken. In dat opzicht moet verduidelijkt worden dat citydev.brussels intekende op het door Sibelga ingevoerde NRClick-programma, wat toegang biedt tot een online energieboekhoudingsplatform, NRClick Scan, dat performante analysetools ter beschikking stelt. Tegelijkertijd hebben de diensten van citydev.brussels ook een programma met het oog op de installatie van dataloggers op poten gezet om het energieverbruik op afstand te kunnen meten. Deze metingen kunnen vervolgens rechtstreeks via het NRClick Scan-platform geraadpleegd worden. Deze twee tools, het energiekadaster en de energieboekhouding, maakten het mogelijk de facturen en de impact van dagelijkse handelingen op het verbruik beter te begrijpen, maar ook om het onderhoud van de installaties te optimaliseren door verliezen, lekken enz. op te sporen. - Analyses, diagnoses en doelstellingen voor de prioritaire gebouwen: - Dankzij het kadaster en de energieboekhouding kon voornamelijk een energiediagnose van de betrokken gebouwen gesteld worden. De gebouwen van de economische expansie werden onderzocht en gerangschikt volgens hun jaarlijks primair energieverbruik [kwhep/m²] en hun energiebesparingspotentieel [kwh²/m²]. Dankzij deze twee indicatoren kon een rangschikking opgesteld worden van de meest energieverslindende gebouwen die prioritair moesten aangepakt worden. Die prioritaire gebouwen zullen meer bepaald via energie-audits grondiger geanalyseerd moeten worden om de verschillende bronnen van energieverlies (verouderde installaties, gebrek aan isolatie, enz.) of van energieverbruik (gedrag van gebruikers, verouderde en energieverslindende materialen enz.) beter te identificeren. Zodra de oorzaken gekend zijn, kunnen verschillende oplossingen bestaande uit zowel maatregelen als investeringen in functie van hun kosten en baten overwogen en geëvalueerd worden om zo doelstellingen te stellen om het energieverbruik te verminderen. - Wedstrijd ‘CUBE2020’ - Naast de uitwerking van een PLAGE, neemt citydev.brussels ook deel aan de internationale wedstrijd ‘Concours Usages Bâtiment Efficace 2020’ (CUBE2020). CUBE had tot doel om in de periode van 1 juli 2018 tot 30 juni 2019 energiebesparingen in een of meer gebouwen te bevorderen en focuste voornamelijk op de hefbomen van het gebruik, de exploitatie en de afstelling van de installaties. Dankzij de langdurige energieanalyses verricht in het kader van het PLAGE-programma hebben de diensten de "kinderziekten” van de Greenbizz incubator, gebouwd in 2016 en amper 3 jaar in gebruik, kunnen blootleggen. De diensten van citydev.brussels hebben de incubator aangesteld om deel te nemen aan de wedstrijd in de categorie ‘bâtiments de bureaux certifiés en exploitation’ (HQE, BREEAM In Use, ISO 50 001). De diensten van citydev.brussels zijn erin geslaagd energie te besparen, met name door de gebruikers van het gebouw te sensibiliseren voor milieubewuste gebaren (manier van verwarmen, gebruik van water, gebruik van ramen, ...), maar ook dankzij een lang en nauwgezet werk om het verwarmingssysteem “af te stellen” (parametrering). Door op die manier over een jaar tijd 20,4% energie te besparen, werd citydev.brussels bekroond met een ‘Cube d’or’ (voor meer dan 20% energie bespaard over een periode van een jaar) en een zilveren medaille in de categorie ‘Bâtiment à l’étranger’ (2e plaats). - Energiebesparingsmaatregelen voor de economische expansiesites - De diensten voor Economische Expansie van citydev.brussels hebben een reeks energiebesparingsmaatregelen getroffen voor het vastgoed met economische bestemming. Er werden voor een aantal sites energieaudits uitgevoerd om tot een grondigere analyse van het potentieel inzake energiebesparingen en de rentabiliteit van de investeringen te kunnen komen. Bovendien werd in drie gebouwen de verwarmingsinstallatie gerenoveerd. Twee gebouwen ondergingen een ingrijpende renovatie: isolatie van de buitenschil en renovatie van het verwarmingselement. Voor andere gebouwen werd bijzondere aandacht besteed aan de parametrisering en regeling van de installaties. Zo hebben de gebouwen Scheikundige en Mondial Palace een renovatie van de schil en het verwarmingselement ondergaan. Vilvolease: renovatie van de stookplaats Gosset: energieaudit en renovatie van de stookplaats Scheikundige: ingrijpende renovatie van de buitenschil van het gebouw Betreffende het verbruik en de kosten: - Hub.brussels: Alle verbruiksgegevens worden ingezameld door de beheerder die door citydev.brussels is aangesteld, nl. BNP Paribas Real Estate. Deze brutogegevens voor de 2 aanpalende gebouwen bestaan uit alle sites, met inbegrip van de gemeenschappelijke ruimten, innoviris.brussels en een tiental andere huurders in de gebouwen. Voor het UNO-gebouw neemt Citydev de jaarlijkse kosten op in de huurprijs terwijl voor het DUO-gebouw het Agentschap een kwartaaloverzicht krijgt met de kosten (quotiteiten) die op basis van een verdeelsleutel voor zijn rekening zijn. Aangezien nog niet alle verbruiksgegevens voor 2019 ontvangen zijn, werden de gegevens uit dit document deels geëxtrapoleerd. · Water: 1593 m³ - 4534 € · Gas: 1103 Mwh - 47 483 € · Elektriciteit: 1230 Kw - 59 419 € - Innoviris: Elekriciteit - UNO-gebouw: 859 kW - UNO: 41490,49€ Verdeelsleutel Innoviris (in het huurcontract): 3213/10000 Geraamd verbruik en kost voor Innoviris in 2019: 276kW - 13330.89€ Gas - UNO: .334,55 MWh - 57 405,91€ Verdeelsleutel Innoviris (in het huurcontract): 3213/10000 Geraamd verbruik en kost voor Innoviris in 2019: 428,79 MWh - 18444,52€ Water - UNO: 08/03/2019 -31/12/2019 (298 dagen): 913 m³ - 1967.79€ + 6% btw, ofwel 118.07€ = 2085.86€ Extrapolatie voor 2019 (365 dagen): 1118.27 m³ - 2554.83€ Verdeelsleutel Innoviris (in het huurcontract): 3213/10000 Geraamd verbruik en kost voor Innoviris in 2019: 359.30m³ - 820.87€ - Citydev: Elektriciteit: Sites EE = 2.558.076 kWh - 242.238,43 € Gas: Sites EE = 2.423.269 kWh - 50.572,62 € Water: Citydev.brussels = 496 m³ - 29.179,48 € - Brupartners: Elektriciteit: 64.773 kWh - 16.088€ Gas: 183.324,48 kWh (18.056 m³) - 8.322,88 € Water: 211 m² - 749,73 € Betreffende de eigen energieproductie en de isolatie: - Hub.brussels en Innoviris Aangezien het gebouw gerenoveerd werd in 2014, werd er geen isolatieprogramma uitgevoerd in 2019. Beide instellingen hebben deelgenomen aan het SOLARCLICK-project. De slotfase vond plaats in december 2018, met de installatie van 270 fotovoltaïsche panelen op het dak van het gebouw van de Charleroisesteenweg 110. Ze zijn sinds januari 2019 operationeel. - Citydev.brussels Citydev.brussels begeeft zich bovendien op het pad van de zonne-energie. Zo ontwikkelen de diensten van citydev.brussels niet alleen een ‘fotovoltaïsch plan’, waarbij het potentieel onderzocht wordt van de vele daken van citydevs vastgoed met economische bestemming om er met eigen middelen of via de tussenkomst van derde investeerders fotovoltaïsche panelen te plaatsen, maar citydev.brussels heeft zich ook aangesloten bij het programma SolarClick van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat door Sibelga uitgevoerd en door Leefmilieu Brussel gefinancierd wordt. Ter herinnering, de voorwaarden die van toepassing zijn op de gebouwen om voor het SolarClick-programma in aanmerking te komen, zijn: • lokaal: de gebouwen die onderdak geven aan de diensten en activiteiten van de gemeenten, OCMW’s en politiezones, evenals de verenigingen die ze opgericht hebben of waarover ze toezicht houden (sociale woningen, die over een specifieke investeringssteun in hernieuwbare energiebronnen vallen, zijn niet inbegrepen); • gewestelijk niveau: de gebouwen die onderdak geven aan de diensten en activiteiten van de gewestelijke overheden (kabinetten en administraties) en de instellingen die ervan afhangen (instellingen van openbaar nut). Sibelga is de eerstelijnsgesperkpartner, vanaf de fase voor de identificatie van de opportuniteiten tot de fase voor de exploitatie van de installaties. De eerste stap bestond uit de selectie van de gebouwen die in aanmerking kwamen voor het programma: Sibelga heeft op basis van een lijst met gebouwen die door de diensten van citydev.brussels werd overgemaakt, het technisch potentieel van de daken rekening houdend met de beschikbare oppervlakte, de schaduw en de eventuele technische hinderpalen, onderzocht. Het begeleidingscomité, samengesteld uit een vertegenwoordiger van het kabinet van de minister voor Energie en Leefmilieu, Leefmilieu Brussel en Sibelga, heeft zich vervolgens op basis van de technische criteria en de te vervullen voorwaarden uitgesproken over de kandidaatstellingen. Tot op heden heeft het SolarClick programma uit een lijst van 6 gebouwen de installatie van fotovoltaïsche panelen op twee gebouwen mogelijk gemaakt: - 210 fotovoltaïsche panelen voor een totaal vermogen van 59,85 kWp en een productie van 51.096 kWh per jaar op een netto dakoppervlakte van bijna 500 m² van het gebouw van het Huis voor Ondernemerschap, Charleroisesteenweg 110 in 1060 Brussel. - 190 fotovoltaïsche panelen voor een totaal vermogen van 56 kWp en een productie van 43.990 kWh per jaar op een netto dakoppervlakte van bijna 500 m² van het gebouw van het Bedrijvencentrum Euclides, Scheikundigestraat 34-36 in 1000 Brussel. Er moet echter verduidelijkt worden dat slechts een heel beperkt aantal gebouwen dat geheel of gedeeltelijk afkomstig is uit het onroerende erfgoed van citydev.brussels in aanmerking komt voor NRClick van Sibelga omwille van het institutionele en gesubsidieerde aspect van het programma. Nochtans is er nog een belangrijk aantal dakoppervlakken van gebouwen waar citydev.brussels eigenaar of mede-eigenaar van is beschikbaar voor de installatie van fotovoltaïsche panelen en het potentieel voor de ontwikkeling van installaties voor fotovoltaïsche panelen lijkt relatief groot te zijn. In dat verband wil citydev.brussels de installatie van fotovoltaïsche panelen met eigen middelen financieren en, desgevallend, een beroep doen op een derde-investeerdersformule in het kader van een overheidsopdracht, alternatieve financieringssystemen die worden aanbevolen door het gewestelijk Lucht-Klimaat-Energieplan (nvdr: Maatregel 7: Promoten en bestuderen van de invoering van alternatieve financieringssystemen) dat op 2 juni 2016 door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering werd aangenomen. Daartoe willen de diensten vooral het potentieel van de installaties voor fotovoltaïsche panelen kunnen objectiveren, zowel vanuit het oogpunt van de nog beschikbare oppervlakte als van de geraamde energieproductie (kWh), en staan ze op het punt om via een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking een overheidsopdracht te lanceren voor een studie- en adviesopdracht. - Brupartners In dit verband dient opgemerkt dat de manoeuvreerruimte van Brupartners beperkt is vermits het betrokken gebouw wordt gehuurd en dat de installaties bijgevolg niet aan Brupartners toebehoren. Dit gezegd zijnde, heeft Brupartners meermaals het initiatief genomen om aan de eigenaar te vragen om energiebesparende inrichtingswerken uit te voeren (werden reeds geïnstalleerd: dubbele beglazing en een systeem van Dataloggers dat toelaat om het verbruik in reële tijd op te volgen). - Finance&Invest.Brussels Finance&invest.brussels is via haar structuur G.i.m.b. n.v. de eigenaar van een gebouw en levert sinds lange tijd inspanningen om haar voetafdruk en energieverbruik te verminderen. Zo heeft Finance&Invest aan de campagne van Leefmilieu Brussel deelgenomen om de label Ecodynamische Onderneming te verkrijgen. Aangezien haar vastgoed sinds 2019 te koop staat en de instelling het gebouw tegen uiterlijk 2021 zal verlaten, werden, met uitzondering van de vervanging van kleine verbruiksartikelen door energiezuiniger materiaal (bv. Ledlampen, enz.) het onderhoud en het uitschakelen van eventuele inadequate systemen die niet onmisbaar zijn, geen aanvullende investeringen uitgevoerd. Aangezien de koper het gebouw waarschijnlijk volledig zal transformeren of zelfs zal herbestemmen, werd er geen grootschalig programma opgestart (zonnepanelen, eventuele extra isolatie, ....). De toekomstige bestemming van dit gebouw is namelijk onbekend waardoor een dergelijk programma niet gerechtvaardigd of geschikt zou zijn.”