Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de tweedehandseconomie in het BHG.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Barbara Trachte, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek (Vragen nr 267)

 
Datum ontvangst: 09/10/2020 Datum publicatie: 13/01/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 12/01/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
10/11/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Uit onderzoek van de KU Leuven bleek dat de tweedehandseconomie in Vlaanderen veel groter was dan tot nog toe werd aangenomen. De onderzoekers van de KU Leuven noemen het kwantitatief onderzoek naar de hoeveelheid goederen die in de tweedehandseconomie circuleert een wereldprimeur.

Bijna twee op de drie Vlamingen heeft het afgelopen jaar een gebruikt product gekocht, ¬verkocht, gekregen of weggegeven, goed voor 221.000 ton aan tweedehandsgoederen dat een nieuwe eigenaar kreeg. Officiële cijfers hielden het op gemiddeld 5,4 kilogram goederen per Vlaming per jaar en niet de bijna 34 kilo waar de onderzoekers op uitkwamen. Dit komt omdat die gegevens gebaseerd zijn op de verkoop van kringwinkels die door de Ovam erkend zijn en veilingen.

In het Regeerakkoord staat het volgende: ‘Voor de Regering is het noodzakelijk om over te stappen van een lineair economisch model naar een circulair economisch model. (…) Deze ontwikkeling vereist de toepassing van een coherente visie en strategie voor de versterking van de circulaire economie te en de integratie ervan in de gewestelijke beleidsvoering.’

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Hebt u zicht op de grootte van de tweedehandseconomie in het Brussels Gewest? Kan u statistieken aanleveren over de tweedehandsaankopen op basis van gemeente, leeftijdsgroep, geslacht, etniciteit, scholingsgraad en beroep?

- Hebt u reeds een kwantitatief onderzoek besteld? Welke socio-economische en demografische indicatoren hebt u meegenomen in uw aanbesteding?

- Bent u in overleg met uw collega’s uit de regering of bevoegde ministers uit andere gewesten en relevante actoren omtrent dit dossier? Zo ja, welke conclusies nam u mee uit dit overleg? Zo neen, wanneer plant u dit in?

- Welke rol is weggelegd voor hub.brussels in de verdere ontwikkeling van de tweedehandseconomie binnen het BHG? Bestudeert u de mogelijkheid voor de ontwikkeling van specifieke tools en begeleiding op maat van de tweedehandseconomie binnen hub.brussels? Zo ja, kan u deze toelichten?

- Welke nieuwe of aanvullende maatregelen worden bestudeerd omtrent tweedehandseconomie binnen het BHG in te stimuleren? Welk tijdspad stelt u in deze voorop?
 
 
Antwoord    We hebben geen statistieken over de kringloopeconomie maar dergelijke activiteiten zijn in ontwikkeling in Brussel, meer bepaald via de Projectoproep Be Circular of via de Circlemade-cluster.

De Algemene Beleidsverklaring van het gewest heeft wel degelijk als doel de transitie van de Brusselse economie te bewerkstelligen. De Strategie 2030 voorziet trouwens in verschillende werkdomeinen met betrekking tot deze economische transitie die er uitdrukkelijk naar zal streven om alle economische activiteiten die de transitie mee mogelijk maken, te ondersteunen.

Onder transitie moet de ontwikkeling van een koolstofarme, circulaire, regeneratieve, sociale en democratische en digitale economie verstaan worden.

Een grondstofarme economie legt aldus uitdrukkelijk de nadruk op:
- Het eco-design van goederen en uitrustingen, meer bepaald met inachtneming van hun levensduur en de herinvoering van gerecyclede materialen;
- Het gebruik optimaliseren door de functionaliteitseconomie of deeleconomie te ontwikkelen;
- Het herstellen van goederen en uitrustingen;
- Het hergebruik, wanneer de eerste gebruiker ze wegdoet;
- De remanufactoring, namelijk het gebruik van het volledige of een deel van het voorwerp om een ander voorwerp bestemd voor een ander gebruik te produceren;
- De recycling.

De hergebruikssector behoort aldus tot de belangrijke sectoren hiervoor en maakt integraal deel uit van de toekomstige Economische Transitiestrategie. Het is een strategische sector, net zoals de andere sectoren, aangezien economische activiteiten worden ontwikkeld in Brussel die de milieudoelstellingen vervullen en toelaten laaggeschoolden werk te verschaffen, meer bepaald via de sociale-economiebedrijven uit de Federatie Ressources.

Al deze genoemde werkdomeinen hebben een ontwikkelingspotentieel in Brussel dat nog meer moet worden benut.

Voor al deze onderwerpen wordt nauw samengewerkt met de minister van Leefmilieu en Netheid bij de opbouw en uitvoering van deze economische transitiestrategie (Doelstelling 1.1.2. van de Strategie 2030 van de regering en de sociale partners).

Tweedehandsactiviteiten vertegenwoordigen één van de modellen van de circulaire economie, één die gericht is op het verlengen van de levensduur van producten. Als zodanig hebben ze op verschillende manieren de aandacht van de hub.brussels getrokken. Zo is hub.brussels sinds het begin actief in het kader van het Regionaal Programma voor Circulaire Economie. Het Agentschap heeft in 2015 bijgedragen aan de opbouw van dit programma. Tijdens de uitvoering van het programma 2016-2020 heeft hub.brussels verschillende acties gelanceerd die van invloed zijn op de tweedehandseconomie.

Ten eerste het greenlab acceleratieprogramma, dat kandidaat-ondernemers ondersteunt gedurende een periode van 6 maanden tot ze gelanceerd worden. In dit kader werden enkele tweedehandsprojecten ondersteund: Happinest, Looops, Many lives. Vervolgens lanceerde hub.brussels in mei 2018 de circlemade cluster met als doel de ontwikkeling van een gemeenschap van pionierbedrijven in de circulaire economie te ondersteunen. Van de 61 zakelijke leden van de cluster zijn er enkele actief in de tweedehands handel: La Ritournelle, Oxfam Looops.

De aanbiedingen van de leden zijn gebundeld in een catalogus (https://www.circlemade.brussels/nl/de-catalogus-van-het-aanbod-inzake-circulaire-economie/) toegankelijk op het internet.
Daarnaast werkt hub.brussels samen met Brussel Economie & Werkgelegenheid en Leefmilieu Brussel bij het opzetten van de be circular projectoproep. BeCircular is meer gericht op het herwaarderen (of upcyclen) van wat als "afval" kan worden beschouwd (textiel, meubilair, computerapparatuur). In deze context financiert hub begeleiding voor de laureaten. Daaronder bevinden zich bedrijven die actief zijn in de tweedehandsmarkt, “Les Petits Riens” bijvoorbeeld. Hub.brussels ontwikkelt ook tools die de circulaire economie en dus de tweedehandseconomie willen ondersteunen. Zo bestaan er 3 mappingen die bedoeld zijn om dit type bedrijf te helpen ontwikkelen, financieren of een locatie te vinden. De be circular website is de toegangspoort tot deze 3 mappingen. De mapping voor begeleiding (http://www.circulareconomy.brussels/offre-daccompagnement-pour-definir-et-ou-mettre-en-oeuvre-une-demarche-deconomie-circulaire/?lang=nl) in circulaire economie omvat ongeveer veertig aanbiedingen. De financieringsmapping (http://www.circulareconomy.brussels/dans-quelle-phase-de-developpement-se-situe-votre-entreprise/?lang=nl/) brengt een twintigtal financieringsaanbiedingen voor de circulaire economie samen. De mapping van de locatie (https://www.circulareconomy.brussels/de-ondersteuning-rond-accomodaties-voor-circulaire-projecten-te-ontdekken/?lang=nl) brengt een veertigtal aanbiedingen samen. Hub.brussels heeft tot dusver geen specifieke tools ontwikkeld voor de tweedehandshandel.

Als onderdeel van de kringloopeconomie gaan de tweedehandsactiviteiten vaak gepaard met een reparatie-, renovatie- of zelfs upcycling-activiteit die een meerwaarde geeft aan gebruikte objecten of producten. We merken op dat meer Brusselse projecten deel uitmaken van dit upgraden (tweedehands aangevuld met een herstelactiviteit) dan van puur tweedehands. Onder de bedrijven die hub.brussels ge-ondersteund heeft, tellen we: Trait Deco, CF2D, Cyclo, L’Ouvroir, MCB Atelier, Orybany, Fais-le toi-même, Re-Volta, Le Dispensaire, Palettes pour Particuliers, enz.

Het Gewest zet zich sterk in voor het herstel van lokaal materiaal. Op deze manier zullen tweedehandsactiviteiten die gepaard gaan met rehabilitatie, reparatie en upcycling-activiteiten altijd de voorkeur krijgen vanwege de toegevoegde waarde die ze kunnen genereren. Het doel van de transitiestrategie is het versterken van het regionale programma voor circulaire economie en het ondersteunen van dergelijke activiteiten. Hub.brussels zal de projecten die het in deze richting heeft ontwikkeld, voortzetten. De strategie wordt in 2021 goedgekeurd.