Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de stabiliteitsstudies en de diagnose over het gevaar van de uitlijningsbomen - Gewestelijke Overheidsdienst Brussel.

Indiener(s)
Geoffroy Coomans de Brachène
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 672)

 
Datum ontvangst: 04/12/2020 Datum publicatie: 02/02/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 18/01/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
11/12/2020 Ontvankelijk p.m.
18/01/2021 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag    De Stad Brussel heeft net een overheidsopdracht voor diensten gelanceerd met als voorwerp de stabiliteitsstudies en de diagnose over de gezondheid van de uitlijningsbomen op het grondgebied.

De Brusselse sierbomen zorgen immers voor een groene omgeving, zuivere lucht en een typisch landschap op de lanen van onze hoofdstad. Dit bomenerfgoed vereist echter de controle van mechanische en/of fysiologische gebreken die van invloed kunnen zijn op de openbare veiligheid
1.

Het blijkt echter dat veel gewestwegen ook worden begrensd door uitlijningsbomen, zoals helaas opnieuw is geconstateerd bij de noodkap van 19 bomen naar aanleiding van fouten bij de vervanging van de sporen aan de Delleurlaan.

Uit hoofde van de informaties die voorafgaan had ik graag de volgende informaties verkregen:

1. Beschikt het Gewest ook over dergelijke stabiliteits- en fytosanitaire diagnosetests voor bomen in regionale wegen? Zo niet, waarom niet? Zo ja, zou het mogelijk zijn om ze te lezen?

2. Weet u concreet hoeveel laanbomen ziek zouden zijn of een komende interventie van uw diensten zouden vereisen?

3. Kunt u mij een volledige lijst geven van de regionale wegen die met bomen zijn beplant, alsmede het aantal en de soort bomen voor elk van die wegen?

4. Hoeveel van deze bomen zijn opgenomen in de inventaris van opmerkelijke bomen in het Gewest?
2

5. Hoe wordt momenteel de keuze van soorten voor nieuwe laanaanplantingen gemaakt?

6. Hoe beheert het Gewest momenteel de laanbomen waarvoor het verantwoordelijk is, zowel uit het oogpunt van gezondheid als van stabiliteit?

7. Welke menselijke, logistieke en begrotingsmiddelen worden ingezet voor het beheer van deze laanbomen op het regionale grondgebied? Is dit naar uw mening voldoende?

8. Wat zijn, afgezien van de Delleurlaan, de meest recente ingrepen om deze bomen te beheren, te snoeien en te onderhouden?

9. Is er schade veroorzaakt in 2018, 2019 of in 2020 door het omvallen van bomen of vallen van takken? Is het Gewest verzekerd in het geval van problemen veroorzaakt door een boom? Zo niet, werden de risico’s wel goed ingeschat? Zo ja, is het mogelijk de verzekeringsbedragen te kennen?


1 http://ter-consult.be/references/diagnostic-de-stabilite-arbres-dalignement-service-public-regional-de-bruxelles/
2 https://arbres-inventaire.irisnet.be
 
 
Antwoord    Brussel Mobiliteit voert al decennialang permanent dergelijke studies uit om het bomenpatrimonium langs de gewestwegen veilig te maken en te onderhouden.

Die studies zijn openbare documenten die kunnen worden geraadpleegd op eenvoudig schriftelijk verzoek aan de admistratie.


Om de vraag te beantwoorden, zal ik me baseren op een fytosanitaire index die zowel de gevaarlijkheid als de fytosanitaire toestand van de boom samenvat.

Uit het onderzoek van 2017 tot 2020 blijkt dat 2565 bomen ziek zijn en binnen 6 jaar zouden kunnen sterven. Meer dan de helft van deze bomen is inmiddels gekapt. Vaak gaat het om jonge bomen die te lijden hadden onder de droogte van 2019 en 2020. Van andere bomen werden de stervende of dode takken gesnoeid.

Bovendien geldt sinds 16 augustus 2020 voor 145 van de 1535 bestudeerde bomen een veiligheidsaanbeveling, zonder dat ze fysiologisch ongezond zijn. Vanuit wetenschappelijk oogpunt is het namelijk soms moeilijk om uit te maken of bepaalde waarnemingen bij een boom, bijvoorbeeld een paar dode takken, het gevolg zijn van een ziekte te wijten aan een ziekteverwekker, een cyclische verzwakking (droogte), een natuurlijke afscheiding door de boom van zijn nutteloze takken, of aan werkzaamheden waarbij hun wortels zijn doorgesneden.

Bij dit antwoord zijn twee lijsten gevoegd:
- met bomen omzoomde wegen, met het aantal bomen per weg;
- met bomen omzoomde wegen, met het aantal bomen per soort en per weg;

70 bomen langs de gewestwegen staan op de lijst van de wetenschappelijke inventaris van urban.brussels
De keuze van de aan te planten boomsoorten omhelst verschillende stadia of factoren, zowel technisch als institutioneel, bijvoorbeeld in het kader van een bouwvergunning:
- het voorontwerp van het bestuur;
- de raadpleging van de buurtbewoners wanneer het om een omvangrijk project gaat, bijvoorbeeld via ondersteuningscommissies en openbare onderzoeken;
- de adviezen van de betrokken instellingen, namelijk de gemeenten, Leefmilieu Brussel en in sommige gevallen de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen;
- de definitieve keuze van de gedelegeerde ambtenaar bij Stedenbouw (urban.brussels), wanneer voor de werkzaamheden een stedenbouwkundige vergunning nodig is.

Bovendien moet vanuit een strikt technisch oogpunt rekening worden gehouden met de biologische, landschappelijke en historische factoren:
- de levensvatbaarheid en de aanpassing van de boomsoort aan de stedelijke context (warmte, galm, werken, mogelijkheid tot snoeien ...) ;
- de grootte die we deze bomen over een paar decennia willen laten bereiken;
- de ruimte in de lucht en ondergronds die hiervoor beschikbaar zijn;
- het gewenste landschapsuitzicht (kleuren, bloemen ...);
- de resistentie tegen bestaande en nieuwe ziekten;
- de diversiteit aan soorten die men wenst en die men op een bepaalde plaats kan laten groeien.


Het beheer omvat twee fasen, die beide worden uitbesteed aan particuliere ondernemers:
1. fytosanitaire expertise en onderzoek van de gevaarlijkheid;
2. werkzaamheden op basis van de bevindingen van deze expertises.

In detail:
1. Voor de uitvoering van deze en andere opdrachten wordt een nieuwe overheidsopdracht voor studieopdrachten gegund, getiteld Inventaris, beheeradvies en informatisering van het bomenbestand langs de wegen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Hierin is bepaald dat de gevaarlijkheid van elke boom langs de wegen om de 2 jaar moet worden beoordeeld. De fytosanitaire aspecten die minder kritiek zijn voor de veiligheid worden om de 4 jaar gecontroleerd. Deze dubbele cyclus maakt het mogelijk om een tweeledige strategie toe te passen, namelijk het beveiligen van de openbare ruimte en het profylactisch monitoren van de algemene gezondheid van de bomen. Deze strategie zal geleidelijk aan worden uitgewerkt in een wegbeheersplan dat moet leiden tot een gedetailleerde planning van de expertises en onderhoudswerkzaamheden, met de bijbehorende kosten.
2. Wanneer de adviesbureaus hun bevindingen doorgeven, worden ze nagetrokken door brussel.mobiliteit, dat ze vervolgens bij de aannemer bestelt. Dringende zaken worden aangepakt in speciale bouwplaatsen, terwijl het routinebeheer enkele maanden later het voorwerp zal uitmaken van een bouwplaats, na ontvangst van de nodige vergunningen (stedenbouwkundige vergunning, Coördinatiecommissie van de Bouwplaatsen…).


Brussel.mobiliteit vertrouwt de studies en werkzaamheden in verband met bomen toe aan aannemers in het kader van overheidsopdrachten. Hetzelfde geldt binnenkort ook voor bepaalde werkzaamheden op het gebied van toezicht en controle. Er worden dus geen werkzaamheden uitgevoerd in regie.
Momenteel staan voor het beheer van de bomen langs de wegen en de Brusselse ring die door brussel.mobiliteit worden beheerd, de volgende middelen ter beschikking:
- 4 personen, in totaal 3,25 voltijdse equivalenten, worden door brussel.mobiliteit rechtstreeks toegewezen aan het boombeheer: 1 van niveau A, 1 van niveau B en 2 van niveau C gedeeltelijk – deze twee personen hebben ook andere taken met betrekking tot de aanplantingen.
Een van deze 4 personen gaat in 2022 met pensioen.
- 1 studieopdracht met 2 percelen, die momenteel wordt gegund en waarvoor een globaal budget van 3 miljoen euro voor 4 jaar is gepland. De opdracht vervangt 2 oude opdrachten, waarvan de ene gesloten is en de andere op 31/12/2020 afloopt. De nieuwe opdracht is BMB/DE-DO/E19.051: Inventaris, beheeradvies en informatisering van het bomenbestand langs de wegen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Perceel 1: Inventaris en lokalisering van bomen die een gevaar vormen / Ontwikkeling en onderhoud van een online geografisch informatiesysteem voor boombeheer
Perceel 2: Stabiliteitsstudies, diagnose van het mogelijke gevaar, beheeradvies en opstelling van beheersplannen voor de bomen
- 1 contract voor de uitvoering van werken voor het onderhoud en het kappen van bomen, vastgelegd voor een bedrag van 2.250.000 euro per jaar: BMB/DGE-DBO/2016.0973
SNOEIEN EN VERZORGEN VAN BOMEN, VELLEN EN ONTSTRONKEN LANGSHEEN DE WEGEN BEHEERD DOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
- 1 opdracht voor de uitvoering van werken voor het planten van bomen en de bijbehorende infrastructuurwerken, vastgelegd voor een bedrag van 1.950.000 euro per jaar: BMB/DGE-DBO/2017.1087
VERNIEUWING VAN LAANBOMEN LANGSHEEN DE WEGEN BEHEERD DOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

De budgetten voor overheidsopdrachten zijn momenteel voldoende voor deze missies. Toch zal er een werfleider vervangen moeten worden wanneer hij met pensioen gaat. Dit is namelijk een specifieke technische opdracht, die moeilijk kan worden ingevuld via interne mobiliteit.

Verschillende teams van de aangewezen aannemers werken elke dag in Brussel. Stand van zaken half december:
- de bomen langs de Jubelfeestlaan zijn gesnoeid;
- langs de Koninginnelaan werden de kiezels aan de voet van de bomen vervangen door aarde om hun groeiomstandigheden te verbeteren;
- het rooien van gekapte bomen gaat door;
- er zijn nieuwe boomaanplantingen aan de gang.

A. Ja, er is schade veroorzaakt door vallende bomen of takken. Het gaat om gemiddeld 5 tot 10 schadevergoedingszaken per jaar. In 2018, 2019 en 2020 zaten we gemiddeld aan 6 gevallen per jaar.
B. Het Gewest is zijn eigen verzekeraar met betrekking tot schade veroorzaakt door bomen, aanplantingen waarvan het de beheerder is. Wanneer de schade aan een tekortkoming te wijten is, zijn wij op grond van de artikelen 1382 en 1384 van het Burgerlijk Wetboek verplicht tot schadevergoeding. We zijn ook verplicht om de schade aan de omgeving te compenseren (bijvoorbeeld wanneer een boom op het gebouw van een particulier valt), zelfs als er geen fout is begaan.
C. De risico's werden berekend. Een verzekeringscontract dat dit soort risico's dekt zou belastender zijn voor de begroting en zou geen toegevoegde waarde hebben voor het beheer.
D. Wanneer de door een boom veroorzaakte schade volgt op de uitvoering van een werf, bijvoorbeeld voor het onderhoud van aanplantingen, is het de verzekering alle risico's van de aannemer die de veroorzaakte schade dekt, het Gewest komt niet tussenbeide; dit is een punt dat in het bestek van het werk is voorzien.