Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de geluidshinder veroorzaakt door de Ring.

Indiener(s)
Marc-Jean Ghyssels
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 693)

 
Datum ontvangst: 23/11/2020 Datum publicatie: 16/02/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 08/02/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
08/01/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Geluidsvervuiling doodt. Het Europees Milieuagentschap waarschuwt ervoor dat geluidsvervuiling net na luchtverontreiniging komt in de rangschikking van de bedreigingen voor de gezondheid1. Naar schatting draagt geluidsvervuiling bij tot 12.000 vroegtijdige overlijdens per jaar en 48.000 nieuwe gevallen van vaataandoeningen. Ons land wordt met zijn hoge bevolkingsdichtheid aldus zwaar getroffen door de geluidsvervuiling. Dat geldt des te meer voor onze hoofdstad, die de vierde plaats bekleedt op de lijst van de Europese hoofdsteden (na Wenen, Luxemburg en Nicosia) waarvan de bevolking - ten belope van 75% - dagelijks wordt blootgesteld aan 55 decibel en meer, die rechtstreeks kan worden toegeschreven aan geluidsoverlast door het wegverkeer. De lockdown en de hitteperiodes van de zomer hebben het verontrustende potentieel van die hinder nog eens extra in de verf gezet.

Het plan quiet.brussels bevat alle doelstellingen van het Gewest om de geluidshinder te verminderen en de maatregelen om dat te bereiken. Maatregel nr. 6 beschrijft hoe het Gewest de gebieden met een grote blootstelling aan geluidsoverlast door het wegverkeer van plan is te saneren of te verbeteren, waarbij onder meer wordt gesproken van werken op de Ring en de grote invalswegen. Wat de plaatsing of vernieuwing van geluidsschermen betreft, lijkt Vlaanderen proactiever te zijn dan ons Gewest: de laatste twee jaar is het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer begonnen met grote werken om op bepaalde stukken van de Ring geluidsschermen te installeren:

- op de oostelijke Ring: tussen Wezembeek-Oppem en Kraainem en langs de E411 in Overijse
2
- op de westelijke Ring: tussen Drogenbos en Huizingen
3.

U weet natuurlijk wel dat de helft van de Brusselse gemeenten aan de Ring grenst
4. De geluidshinder treft dus een groot aantal Brusselaars.

In dat verband had ik u graag de volgende vragen gesteld:

- Zijn er voor elke gemeente al onderzoeken uitgevoerd over de blootstelling aan de geluidshinder afkomstig van de Ring?

- Zijn er reeds opportuniteitsstudies over geluidwerende voorzieningen uitgevoerd? Zo ja, hoe luiden de conclusies?

- Welke delen van de Ring worden als prioritair beschouwd om de meest blootgestelde Brusselaars te beschermen?

- Hebben Brussel Mobiliteit en Brussel Leefmilieu contacten met het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer om feedback te krijgen over de geïnstalleerde geluidwerende voorzieningen?

- Zijn er gezamenlijke overheidsopdrachten overwogen of gepland?

- Wat zijn de precieze doelstellingen van ons Gewest op het gebied van geluidsschermen voor deze zittingsperiode?

- Bestaat in het kader van de uitwisselingen met het Vlaams Gewest over de optimalisering van de Ring een onderdeel over geluidwerende voorzieningen?

- Wat zijn de eisen van het Gewest in dat kader?


1 Een gezond leefmilieu, een gezond leven: hoe het leefmilieu de gezondheid en het welzijn in Europa beïnvloedt, Europees Milieuagentschap, augustus 2020, https://www.eea.europa.eu/publications/healthy-environment-healthy-lives, geraadpleegd op 25 september 2020.
2 https://www.lesoir.be/308072/article/2020-06-18/bruxelles-des-perturbations-importantes-attendues-sur-le-ring-des-samedi
3 https://www.drogenbos.be/fr/detail-de-nouvelles/259/placement-nouveaux-murs-anti-bruit-ring-interieur-drogenbos
4 Vorst, Anderlecht, Ganshoren, Berchem, Jette, Brussel, Evere, SPW, SLW, Oudergem, enz.
 
 
Antwoord    In 2017 heeft Leefmilieu Brussel de kaart van het transportlawaai op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geupdatet, in overeenstemming met de richtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai. Deze gewestelijke kaart brengt ook het gemeentelijke niveau in beeld. Op termijn moeten deze kaarten de gemeenten helpen bij de uitwerking en de uitvoering van hun lokaal beleid inzake preventie en bestrijding van transportlawaai.

Uit deze analyse blijkt dat de strook van de Westelijke Ring, in Anderlecht en Vorst (beheerd door Brussel Mobiliteit) een zeer lawaaierige weg is. Het lawaai veroorzaakt door het wegverkeer op de Ring is zeer luid (>75 dB(A) Lden) en is tot relatief ver van de Ring en zijn toegangswegen hoorbaar, voornamelijk wegens de totale afwezigheid van obstakels en omdat het een viaduct betreft. Zo wordt er >60 dB(A) Lden gemeten op meer dan 500 m van de Ring, bijvoorbeeld in de Klaverwijk in Anderlecht. De verspreiding van het lawaai wordt daarentegen getemperd aan de Westkant van de Ring, waar er geluidswerende muren werden geplaatst.

In de onderzochte zone bevinden zich meerdere woningen die soms worden blootgesteld aan geluidsniveaus die zich boven de maximumdrempel bevinden. Ook moet worden opgemerkt dat in de omgeving van de Ring op die plek heel wat uitdagingen bestaan in verband met huisvesting, groene en blauwe ruimten en scholen.

De prioriteit van het Vlaamse Gewest is eerst en vooral de renovatie van de Noordelijke Ring, waarover geregeld werd overlegd op bestuurlijk niveau sinds het begin van de legislatuur. Op politiek niveau concentreert het Vlaamse Gewest zich in een eerste fase op de onderhandeling over een Memorandum of Understanding tussen de twee gewesten met betrekking tot de grote mobiliteitsprojecten. Een eventuele samenwerking rond de Westelijk-Zuidelijke Ring moet in deze context eveneens worden overwogen.

In het kader van het studieprogramma Ring Noord heeft de Werkvennootschap reeds de geluidseffecten van de verschillende varianten bestudeerd alsook de bijkomende begeleidende maatregelen die lawaaioverlast kunnen beperken.

Zoals u reeds aanhaalde, voorziet de uitvoering van het quiet.brussels-plan, opgenomen in de GBV, in maatregel 6 in het saneren of verbeteren van de zones die in stevige mate zijn blootgesteld aan weglawaai, gedefinieerd op basis van de lawaaikaarten en klachten. Naast de akoestische sanering van de Ring en de autosnelwegen, de tunnels en het AutoPlusnetwerk, werden de grenzen van de rustige mazen en de structurerende lijnen van het openbaar vervoer geïdentificeerd.

Naast de acties die zijn gericht op het wegnemen van de bron van het lawaai, wat de eerste mogelijkheid blijft die moet worden onderzocht, komt het beperken van het lawaai meestal neer op het plaatsen van obstakels voor de verspreiding ervan. Dat kunnen gebouwen zijn, bestaande muren, maar ook geluidswerende schermen om het weglawaai te beperken.

De doeltreffendheid van een geluidswerende muur hangt van de hoogte af, alsook de lengte, de vorm en de gebruikte materialen. Dat betekent dat het niet altijd mogelijk is dit soort van voorziening te plaatsen in een stedelijk gebied. Het wegwerken van akoestische zwarte punten moet dus geval per geval gebeuren rekening houdend met de kenmerken van de te saneren site.

De Stad 30 sluit ook aan bij de visie van het quiet.brussels-plan. Het verlagen van de snelheid van 50 naar 30 km/u vermindert de geluidsoverlast ten gevolge van het wegverkeer met de helft. D.w.z. tussen 2,5 en 3,9 dB(A) naargelang het type wegbekleding.

In diezelfde optiek was ook de aanpassing van de maximumsnelheid op de R0 van 120 naar 100 km/u een belangrijke evolutie.

Specifiek voor de geluidswerende uitrustingen op de Ring zijn de technische oplossingen (afmetingen van de schermen, al dan niet de noodzaak ze te voorzien van een absorberende kap, materialen) gekend en vereisen bovendien geen specifiek overleg tussen Brussel Mobiliteit en AWV.

Leefmilieu Brussel heeft zich geïnformeerd via het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) door een presentatie van de toekomstige werken voor de inwoners van Wezembeek-Oppem en Kraainem bij te wonen. Bovendien had Leefmilieu Brussel in het verleden al contact met het AWV in het kader van het opstellen van een gemeenschappelijke methodologie om de zwarte punten op de weg te bepalen.

Leefmilieu Brussel heeft zijn Geluidsfacilitator, het bureau De Fonseca, de opdracht gegeven de akoestische studie over de sanering in de zones Neerpede, de Klaverwijk, het Rad, Coovi en Vogelenzang, up te daten, met dus ook dit stuk van de Ring.

Aangezien de onderhandelingen met het Vlaamse Gewest nog lopende zijn, is het te vroeg om precieze maatregelen te nemen op de West-Zuidelijke Ring. Dit gedeelte van de Ring moet in zijn geheel worden bestudeerd. In dat verband zou het een mogelijkheid zijn geluidswerende muren (5,3 km) te bouwen (24 elementen of stroken) langs de Ring tussen de Neerpedestraat en de Humaniteitslaan, in het verlengde van de reeds bestaande muren op dit stuk Ring, alsook een aarden heuvel in het Vijverspark langs de Maurice Carêmelaan. Dit principe is ook opgenomen in het Operationeel plan Neerpede.

In het kader van zijn prospectieve studie heeft Leefmilieu Brussel Brussel Mobiliteit betrokken als wegbeheerder. Brussel Mobiliteit heeft trouwens een inventaris opgemaakt evenals een diagnose van de bestaande geluidswerende muren.

Momenteel wordt er uitgegaan van muren die, volgens hetzelfde principe als wat reeds bestaat, bestaan uit geperforeerde metalen akoestische schermen op palen die in volle grond zijn geslagen of vastgezet op bruggen en opritten. Er zou een prospectieve studie kunnen worden uitgevoerd naar meer innovatieve muren die gebruik maken van andere ecologische technologieën (zonnepanelen, enz.).