Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het gebruik van de sociale media door gemeenten

Indiener(s)
Geoffroy Coomans de Brachène
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 584)

 
Datum ontvangst: 13/01/2021 Datum publicatie: 11/03/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 09/02/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
26/01/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Verschillende gemeenten zijn aanwezig op de sociale media.
Tijdens de gezondheidscrisis zijn deze instrumenten zeer nuttig geweest voor de Brusselaars om informatie te verkrijgen over de steunverlening en om afspraken te maken met de gemeentelijke diensten in het bijzonder.
Kunt u mij, op grond van deze informatie, een antwoord geven op de volgende vragen?
1. Bestaat er een regelgeving over het gebruik van de sociale media voor de Brusselse gemeenten? Zo ja, wat is het oordeel van uw diensten over de naleving van deze regelgeving? Wat zijn de mogelijke tekortkomingen?
2. Hebben uw diensten of uw kabinet aanbevelingen gedaan met betrekking tot het beheer, het gebruik, de neutraliteit, het taalgebruik of het soort boodschappen dat in het bijzonder wordt verspreid?
3. Wat zijn de regels om een te sterke politisering van de sociale media door de plaatselijke besturen te vermijden? Bestaat het risico dat dit de ontwikkeling, de steun en het vertrouwen van de burgers ten aanzien van de gemeente in de weg staat?
4. Beschikt u over een uitgebreide lijst van de sociale media die door de gemeenten doorgaans worden gebruikt? Zo ja, zou het mogelijk zijn hierover te beschikken?
5. In voorkomend geval, zou het dan niet raadzaam zijn om, in nauwe samenwerking met de gemeenten, concrete gewestelijke instrumenten te ontwikkelen om de officiële mededelingen in geval van nood beter te verspreiden en te bevorderen?
6. Beschikt België, naar het voorbeeld van Frankrijk, over een lokale communicatiebarometer? Volgens deze Franse barometer - die ongetwijfeld niet zo ver afstaat van de in Brussel waargenomen tendensen - "raadpleegt 51% van de Fransen de pagina's van deze instanties op de sociale media voor informatie over het plaatselijke leven". Bovendien "geeft 91% van de Fransen er de voorkeur aan door hun stadhuis te worden geïnformeerd dan door de Staat of de andere instanties". Ook al moeten deze cijfers met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd, wijzen zij niet op een sterke vraag naar versterking van de lokale communicatie via de sociale media? Wat kan de bijdrage van het Gewest tot de versterking van de lokale communicatie zijn?
7. Bestaan er opleidingscursussen voor lokale entiteiten om hen in staat te stellen hun sociale media beter te begrijpen, te ontwikkelen en bij hun burgers te promoten? Zo ja, beschikt u over het aantal lokale verantwoordelijken dat deze opleidingen zou hebben gevolgd?
 
 
Antwoord    Er is geen specifieke regelgeving met betrekking tot het gebruik van sociale media door de gemeenten. De algemene regels die van toepassing zijn op de communicatie van de gemeenten toe zijn uiteraard ook van toepassing wanneer deze communicatie via sociale media verloopt.

Aangezien de algemene regelgeving betreffende de communicatie van gemeenten aan burgers reeds van toepassing is, werd er geen bijkomende richtlijn aangebracht. Wel werden gemeenten in bepaalde gevallen attent gemaakt op zaken waar zij rekening dienden mee te houden.

De Nieuwe Gemeentewet, bepaalt, in artikel 112, dat : “Indien de gemeenteraad beslist een gemeentelijk informatieblad op papier of in elektronisch formaat te verspreiden waarin de leden van het college mededelingen kunnen doen met betrekking tot de uitoefening van hun ambt, wordt in elke uitgave van dat blad ruimte voorbehouden om de democratische politieke lijsten of fracties die vertegenwoordigd zijn in de
gemeenteraad, maar geen deel uitmaken van de gemeentelijke meerderheid, de mogelijkheid te bieden zich uit te drukken. De toepassingsmodaliteiten van deze bepaling moeten vastgelegd worden in het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad of in een aparte
gemeentelijke verordening. Een commissie samengesteld uit één vertegenwoordiger van elke democratische politieke fractie die in de gemeenteraad is vertegenwoordigd, zal belast zijn met het jaarlijks indienen van een verslag betreffende de naleving van deze bepaling.”

Deze paragraaf is ook van toepassing indien de gemeente haar informatieblad ter beschikking stelt via sociale media. Het staat de gemeenteraad ook vrij om in haar huishoudelijk reglement bepalingen op te nemen in verband met het gebruik van sociale media door de gemeente.

De administratie beschikt echter niet over een overzicht van het gebruik van sociale media door de gemeenten.

Er bestaan reeds meerdere manieren om te communiceren met de bevolking in geval van hoogdringendheid. Niet enkel kan een gemeente via sociale media boodschappen verspreiden, voor dringende belangrijke boodschappen bestaat er ook het federale systeem BEAlert.

BE-Alert is een alarmeringssysteem waarmee de overheid de burger kan verwittigen in een noodsituatie. De burger kan rechtstreeks informatie krijgen via sms, een gesproken bericht via een vaste telefoonlijn of e-mail. Een burgemeester, gouverneur of minister activeert Be-Alert, om een bericht uit te sturen naar iedereen waarop de noodsituatie impact heeft. Zo kunnen inwoners op een snelle manier de nodige aanbevelingen krijgen, bv. ramen en deuren te sluiten bij een brand of nieuwe corona-maatregelen. BE-Alert heeft voldoende capaciteit om een groot aantal inwoners, via verschillende kanalen tegelijkertijd op de hoogte te stellen.

De Brusselse administratie beschikt niet over een barometer van de plaatselijke communicatie. Voor Wallonië bestaat de « Baromètre citoyens 2017 de l’Agence du Numérique (Enquête sur la présence des communes wallonnes sur les médias sociaux par FuturoCité)» gepubliceerd 19 september 2017. Het doel van dit Waals onderzoek was om te begrijpen hoe steden en dorpen communiceren via sociale media : welke kanalen worden er gebruikt, met welk doel zijn ze aanwezig op deze media, wat zijn de belemmeringen voor het gebruik ervan, wat zijn de moeilijkheden, etc.

Mijn administratie zal deze barometer analyseren om de opportuniteit van dergelijk onderzoek voor Brussel te beoordelen.

Tenslotte geeft BPB geen opleidingen over sociale media aan de gemeenten en heeft deze geen informatie over het aantal plaatselijke verantwoordelijken die een opleiding over het gebruik van sociale media zouden hebben gevolgd. Dit maakt geen deel uit van de perimeter van het toezicht dat ik uitoefen op de plaatselijke besturen.