Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het gebruik van pesticiden door de openbare besturen.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 663)

 
Datum ontvangst: 06/01/2021 Datum publicatie: 08/03/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 08/03/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
01/02/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Op dinsdag 22 december laatstleden publiceerde de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) een rapport waaruit bleek dat het gebruik van pesticiden door Vlaamse openbare besturen met drie kwart gedaald is in de tien jaar tussen 2010 en 2019, van 15,7 ton werkzame stof tot 3,7 ton. De grootste gebruiker blijft federaal spoorwegbeheerder Infrabel.

Zoals u weet, mogen openbare besturen sinds 2015 alleen nog pesticiden gebruiken onder bepaalde voorwaarden en in specifieke omstandigheden. Het gemiddelde gebruik per gemeente is in 2019 beperkt tot 1,8 kilogram werkzame stof. In 2019 waren er 99 gemeenten die geen pesticiden nodig hadden, de zogenaamde nulgebruikers, zo bleek nog uit het rapport van de VMM.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Welk beleid voert deze Regering sedert deze legislatuur omtrent het gebruik van pesticiden door Brusselse openbare besturen? Hoe stimuleert deze Regering het uitbannen van het gebruik van pesticiden in ons Gewest ten opzichte van de vorige? Welk overleg vindt daaromtrent plaats met de lokale besturen?

- Beschikt u over cijfers die kunnen duiden welke hoeveelheid pesticiden in 2020 werden gebruikt door Leefmilieu Brussel enerzijds en de lokale besturen anderzijds? Zo ja, kan u deze cijfers tevens opsplitsen per gemeente en het gemiddelde gebruik duiden? Hoe verhouden deze cijfers zich tegenover de cijfers uit de voorgaande jaren? Welke evolutie kan u hierin duiden?

- Zijn er gewestelijke of lokale besturen die deze toegestane hoeveelheden of de specifieke voorwaarden nog overschreden hebben? Zo ja, op welke plaatsen en waarom? Zijn er afspraken voor een uitdovingsscenario?

- Beschikt u over cijfers die kunnen bevestigen dat Infrabel ook op Brussels niveau de grootste gebruiker van pesticiden is binnen het Gewest? Kan u hieromtrent enkele cijfers meegeven?

- Welk overleg heeft de administratie sedert de nieuwe legislatuur met Infrabel gehad om dit gebruik te kunnen terugdringen? Welke afspraken en timing werden daaromtrent reeds vastgelegd?
 
 
Antwoord    Welk beleid voert deze Regering sedert deze legislatuur omtrent het gebruik van pesticiden door Brusselse openbare besturen? Hoe stimuleert deze Regering het uitbannen van het gebruik van pesticiden in ons Gewest ten opzichte van de vorige? Welk overleg vindt daaromtrent plaats met de lokale besturen?
De huidige regering steunt de toepassing van het verbod op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de openbare ruimte via:
· een subsidie aan de ondersteuningscel voor het ecologische beheer van openbare ruimten van de vzw Apis Bruoc Sella, om de gemeenten in hun overgangsproces te begeleiden;
· de toekenning van ‘Klimaatactie’-subsidies (voorheen ‘Agenda 21’ genoemd) aan gemeenten voor het ecologische beheer van hun begraafplaatsen (bv. Elsene en Molenbeek, in uitvoering), die kwetsbare ruimten blijven voor een pesticidevrij beheer, of nog voor de uitvoering van onkruidbestrijdingsplannen (bv. Ganshoren, in uitvoering);
· de aanstaande publicatie van een gids voor het pesticidevrije onderhoud van grasperken tegen medio 2021, met inbegrip van een reeks fiches over ‘geïntegreerde bestrijding’ van ziekten en plagen.

Bovendien:

· werkt de regering aan de ontwikkeling van een webplatform gewijd aan ‘Natuur in de stad’, waarvan een specifiek deel gericht zal zijn op het centraliseren van informatie en hulpmiddelen voor professionals (referentie- en technische gidsen, plantenlijsten, methodologische hulpmiddelen, seminars en opleiding, enz.);
en

· bereidt ze een nieuw gewestelijk programma voor de reductie van pesticiden voor de periode 2023-2027 voor, dat gericht zal zijn op de begeleiding van openbare besturen (opleiding, bewustmaking, enz.) en op het verzamelen van gegevens over pesticidegebruik.

Beschikt u over cijfers die kunnen duiden welke hoeveelheid pesticiden in 2020 werden gebruikt door Leefmilieu Brussel enerzijds en de lokale besturen anderzijds? Zo ja, kan u deze cijfers tevens opsplitsen per gemeente en het gemiddelde gebruik duiden? Hoe verhouden deze cijfers zich tegenover de cijfers uit de voorgaande jaren? Welke evolutie kan u hierin duiden?
De huidige ordonnantie voorziet niet in de systematische verzameling van informatie over het gebruik van producten.
Wij beschikken dus niet over precieze/betrouwbare cijfers over de hoeveelheden pesticiden die alle openbare besturen samen de afgelopen vijf jaar hebben gebruikt, afgezien van de vrijstellingen die aan de spoorwegbeheerders zijn toegekend (zie hieronder).

Wij herinneren eraan dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de openbare ruimte sinds 1 januari 2019 (einde van de overgangsperiode) verboden is en dat dit verbod op ruime schaal is gecommuniceerd.
Tijdens de overgangsperiode 2013-2019 waarin de ordonnantie van 20 juni 2013 voorzag, heeft geen enkele gemeente een ‘toepassingsplan’ ingediend bij Leefmilieu Brussel, wat voor openbare beheerders een voorwaarde was om pesticiden te mogen gebruiken. Formeel heeft dus geen enkele gemeente een gebruik van pesticiden aangegeven voor die periode.

In meer kwalitatieve termen heeft de ondersteuningscel van de vzw Apis Bruoc Sella gewezen op een duidelijke vooruitgang in de praktijken van de openbare beheerders tijdens de periode 2016-2020. Deze onafhankelijke technische begeleiding zal in de komende vijf jaar worden voortgezet.
Zijn er gewestelijke of lokale besturen die deze toegestane hoeveelheden of de specifieke voorwaarden nog overschreden hebben? Zo ja, op welke plaatsen en waarom? Zijn er afspraken voor een uitdovingsscenario?
Sinds 1 januari 2019 hebben de gewestelijke en lokale overheden, volgens de informatie waarover Leefmilieu Brussel beschikt, de toegestane hoeveelheden niet overschreden. Bovendien zijn er geen overtredingen op het gebruik van pesticiden door openbare besturen vastgesteld.

Wij wijzen erop dat aan de spoorwegbeheerders algemene (principe van gebruik van producten) en specifieke (gebruik van glyfosaat) vrijstellingen zijn toegekend voor het beperkte chemische onderhoud van bepaalde gedeelten van de spoorwegen, om veiligheidsredenen: MIVB, NMBS Technics, Infrabel.

Beschikt u over cijfers die kunnen bevestigen dat Infrabel ook op Brussels niveau de grootste gebruiker van pesticiden is binnen het Gewest? Kan u hieromtrent enkele cijfers meegeven?
Om een dergelijke uitspraak te bevestigen of ontkrachten, moeten zowel de omvang van de toepassingsgebieden als de hoeveelheden gewasbeschermingsmiddelen die daarop worden gebruikt (hoeveelheid/m2) worden vergeleken voor Infrabel en andere actoren (bv. landbouwers die zogenaamde conventionele landbouwmethoden toepassen). De administratie beschikt niet over gegevens die deze vergelijking mogelijk maken en kan derhalve uw vraag niet beantwoorden.

Wat de statistieken van het gebruik onder vrijstelling betreft, hebben we voor Infrabel:






Wij stellen vast dat Infrabel het gebruik van pesticiden steeds verder beperkt. De gebruikte hoeveelheden herbiciden zijn tussen 2016 en 2019 door 3 gedeeld.

Welk overleg heeft de administratie sedert de nieuwe legislatuur met Infrabel gehad om dit gebruik te kunnen terugdringen? Welke afspraken en timing werden daaromtrent reeds vastgelegd?

Er worden regelmatig vergaderingen georganiseerd tussen Leefmilieu Brussel en Infrabel om na te gaan of de vrijstellingsmaatregelen worden nageleefd, om de mogelijke milieu- en gezondheidseffecten van deze besproeiingen te evalueren en om alternatieven te overwegen om geleidelijk geen pesticiden meer te gebruiken.

In maart 2021 is een nieuwe ontmoeting gepland tussen Infrabel en mijn kabinet, waarbij ik de tijdsmodaliteiten wil bespreken om een einde te maken aan het gebruik van glyfosaat.