Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de naleving door de lokale besturen van de beslissingen van de Commissie voor Toegang tot Bestuursdocumenten (CTB)

Indiener(s)
Leila Lahssaini
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 626)

 
Datum ontvangst: 16/03/2021 Datum publicatie: 07/04/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 25/03/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
19/03/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Het gebeurt dat een Brussels bestuur een bestuursdocument niet meedeelt aan een burger die daarom vraagt, omdat het beslist de mededeling te weigeren of omdat het niet antwoordt op de aanvraag. De burger kan zich dan wenden tot de Commissie voor Toegang tot Bestuursdocumenten, de CTB.

Sinds anderhalf jaar(1) kan de CTB beslissingen nemen die bindend zijn voor de Brusselse besturen(2) . Die verandering is een stap in de richting van meer transparantie en democratie. Er is echter nog veel werk voor de boeg voordat de werking van de CTB echt doeltreffend is.
Hoewel de CTB bindende beslissingen kan nemen, doet ze dat niet noodzakelijk.

Bovendien volgen sommige gemeenten de beslissingen van de CTB in bepaalde gevallen niet, aangezien deze laatste geen echte sanctiebevoegdheid heeft, of negeren ze die zelfs gewoon. De CTB neemt dus beslissingen die zonder gevolg blijven.

Dat is bijvoorbeeld het geval voor de gemeenten Sint-Joost-ten-Node en Etterbeek, de laatste twee Brusselse gemeenten die geweigerd hebben om de samenstelling van hun kabinetten openbaar te maken. Nadat Transparencia in 2019 beroep had ingesteld bij de CTB, heeft deze laatste haar beslissing genomen in april 2020. Noch Sint-Joost-ten-Node noch Etterbeek geven er echter gevolg aan. De CTB heeft geen gebruikgemaakt van haar bevoegdheid om zelf de gevraagde documenten in beslag te nemen en vervolgens aan de aanvrager te bezorgen, hoewel de regelgeving haar dat toestaat. Die bevoegdheid is facultatief en in dit geval heeft de CTB daar geen gebruik van gemaakt. Pas onlangs hebben de twee gemeenten eindelijk de samenstelling van hun gemeentelijke kabinetten meegedeeld.

Doordat de CADA geen gebruikmaakt van alle mogelijkheden die de regelgeving haar biedt(3) , kan de burger in bepaalde gevallen zijn recht op toegang tot de bestuursdocumenten niet uitoefenen. Door een dergelijke handelwijze kunnen het Parlement en de regering evenmin onmiddellijk op de hoogte worden gebracht van de situatie en kunnen ze niet de nodige sancties opleggen, opdat het betrokken bestuur de beslissing uitvoert.

Zoals blijkt uit de voorbeelden van Etterbeek en Sint-Joost-ten-Node, maar ook uit het jaarverslag 2019, neemt de CTB beslissingen die niet worden nageleefd door de besturen. We moeten vaststellen dat democratische transparantie nog steeds een strijd is!

In dat verband wens ik u de volgende vragen te stellen:

 Hebt u kennis van gevallen waarin besturen geen gevolg geven aan de tot hen gerichte aanvragen om bestuursdocumenten mee te delen? Volgens het jaarverslag van de CTB heeft 60% van de beroepen betrekking op de gemeenten, 19% op de gewestbesturen of zelfs rechtstreeks op leden van de gewestregering en 18% op publiekrechtelijke ondernemingen (MIVB, Neo, BGHM, MSI).
 Welke redenen voeren de besturen aan om de gevraagde documenten niet onmiddellijk mee te delen?
 Welke maatregelen hebt u getroffen om ervoor te zorgen dat die situaties zich niet meer voordoen?
 Werden er sancties opgelegd aan de recalcitrante besturen? Welke?
 Hebt u kennis van gevallen waarin de CTB geen gebruikmaakt van haar bevoegdheid om documenten in beslag te nemen en rechtstreeks mee te delen aan de aanvrager?
 Welke redenen voert de CTB aan om niet de hele procedure te doorlopen?
 Welke maatregelen hebt u getroffen om ervoor te zorgen dat die situaties zich niet meer voordoen?
 Wat hebt u gedaan om de voorwaarden en de procedure voor toegang tot de CTB begrijpelijk en toegankelijk te maken voor de burgers? De internetsite is echt heel ingewikkeld. Het is een toppunt dat een bestuur dat geacht wordt de burgers te helpen om meer transparantie te krijgen, een zo weinig toegankelijke internetsite heeft.



(1)Gezamenlijk decreet en ordonnantie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de openbaarheid van bestuur bij de Brusselse instellingen.
(2)Voorheen had de CTB enkel adviesbevoegdheid.
(3)Artikel 28, § 2, van de voornoemde regelgeving.
 
 
Antwoord    Mijn bestuur heeft enkel weet van het geval dat u aanhaalt in uw vraag over de gemeenten Sint-Joost-ten-Node en Etterbeek.


Ik begrijp dat uw vraag betrekking heeft op de naleving van de beslissingen van de CTB door de plaatselijke besturen. Het gezamenlijk decreet en ordonnantie die u aanhaalt, kennen evenwel de bevoegdheid om rechtstreeks in te grijpen niet toe aan de toezichthoudende overheid voor de plaatselijke besturen, wanneer een plaatselijke administratieve overheid weigert zich te onderwerpen aan een beslissing van de CTB. De toezichthoudende overheid kan tussenkomen wanneer een handeling van een plaatselijk bestuur de wet overtreedt of het algemeen belang schaadt.

Wat betreft de weigering van een plaatselijk bestuur om zich te voegen naar een beslissing van de CTB, bevinden we ons buiten de bevoegdheden van de toezichthoudende overheid voor de plaatselijke besturen.

De CTB beslist soeverein om alle mogelijkheden uit te putten die het gezamenlijk decreet en ordonnantie haar bieden, en over de manier waarop de bevoegdheden worden aangewend die deze teksten haar toekennen.

Om volledige antwoorden op uw vragen te bekomen, zouden deze dus rechtstreeks gericht moeten worden aan de CTB.

De Commissie voor Binnenlandse Zaken van 2 maart jongstleden heeft de voorzitter van de CTB gehoord. Hij heeft uw vragen ook beantwoord over zijn bevoegdheid om de overdracht van de stukken te bekomen waarvan de Commissie vindt dat er inzage in moet worden gegeven.

De gevallen van de twee gemeenten die u noemt, zijn intussen opgelost.
De Commissie heeft eveneens de kwestie van de website besproken, en ik ben in dit verband een verbintenis aangegaan.