Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de bevordering van hout als bouwmateriaal

Indiener(s)
Hasan Koyuncu
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 746)

 
Datum ontvangst: 09/03/2021 Datum publicatie: 12/05/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 07/05/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
01/04/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De milieukwaliteiten van hout zijn talrijk en onbetwistbaar. Aangezien het koolstof opslaat, kan het een rol spelen in de strijd tegen de klimaatverandering.
In tegenstelling tot traditionele bouwmaterialen is hout een materiaal dat kan worden hergebruikt of gerecycleerd zonder het milieu te schaden.
Tot slot is de industrialisatie van houten onderdelen weinig energievretend: er is weinig elektrische energie nodig om de houten elementen te produceren.
In dit verband zou ik graag de volgende informatie willen hebben:
1_Op welke manier stimuleert de Brusselse Regering het gebruik van hout als bouwmateriaal?
2_Welke initiatieven heeft de Regering genomen om particuliere actoren aan te moedigen met hout te bouwen?
3_In welk opzicht geeft de Regering zelf het goede voorbeeld als bouwmeester?
4_Hoe denkt de Brusselse Regering het gebruik van hout te bevorderen in het kader van de overgang naar de circulaire economie?
 
 
Antwoord    1)
Het is inderdaad essentieel om de ontwerpers aan te sporen om een bouwmateriaal te kiezen dat, in overeenstemming met hun project, de beste milieuprestaties levert.
Zelfs als hout bepaalde belangrijke voordelen biedt, zoals het feit dat het licht is en makkelijk hergebruikt kan worden, is het echter niet de oplossing met de laagste milieu-impact.

In werkelijkheid spelen talrijke, voornamelijk technische, factoren een rol bij de keuze van een bouwmateriaal (projecttype, bouwkundige en akoestische vereisten, vuurbestendigheid, enz.) De keuze moet berusten op een gedegen, vergelijkende evaluatie.


De gratis TOTEM-tool, die sinds meerdere maanden beschikbaar is, is een interface die de impact van de materialen evalueert en professionelen uit de sector helpt om een optimale keuze te maken. De tool die helpt bij het nemen van beslissingen omvat een omvangrijke elementen- en materialenbibliotheek en wordt bij alle fasen van een project aangewend: hij maakt het tijdens de voorstudie mogelijk om bouwsystemen en scenario’s voor renovaties te vergelijken; tijdens de fasen met betrekking tot het uitvoeringsdossier helpt de tool om de bouwkundige keuzes te verfijnen.


In overeenstemming hiermee en overeenkomstig haar richtlijn om projecten met de laagste milieu-impact te ondersteunen, promoot de Brusselse Regering hout niet rechtstreeks ten nadele van andere materialen; ze promoot bovenal het gebruik van de TOTEM-tool.
2)
Zoals eerder vermeld, is hout niet noodzakelijk de beste keuze voor alle projecten. Als deze keuze relevant blijkt te zijn, kunnen de professionelen uit de bouwsector een beroep doen op de tools, diensten en opleidingen die door Leefmilieu Brussel sinds jaren worden ontwikkeld om hun bouw- en renovatieprojecten te ontwerpen. Deze tools stellen hen in de mogelijkheid om de nodige informatie in te winnen om innovatieve projecten, voornamelijk met behulp van hout, te creëren.
Hieronder enkele voorbeelden:

- Een Gids Duurzame Gebouwen: gratis online tool, die de duurzame bevordering, bouw en renovatie van gebouwen beoogt. Hij is hoofdzakelijk bestemd voor de professionelen uit de bouwsector die actief zijn in het BHG, maar is ook toegankelijk voor particulieren. Hij behandelt alle aspecten die duurzame gebouwen kenmerken, met inbegrip van hout als bouwmateriaal.



Hieronder enkele voorbeeldpagina’s over hout:

o Houten structuurelementen
https://www.guidebatimentdurable.brussels/nl/houten-structuur-elementen.html?IDC=6988
o Houten skeletten
https://www.guidebatimentdurable.brussels/nl/houtenskelet.html?IDC=9175
o Houten ramen
https://www.guidebatimentdurable.brussels/nl/nieuw-houten-raam.html?IDC=6993
o Houtvezelplaten
https://www.guidebatimentdurable.brussels/nl/houtvezelplaten.html?IDC=7007
o Houten vloerbekledingen
https://www.guidebatimentdurable.brussels/nl/houten-of-van-hout-afgeleide-vloerbekleding.html?IDC=6928




o Case studie met betrekking tot de bouw van een strobalenwoning (stro en hout)
https://www.guidebatimentdurable.brussels/nl/bouw-met-geprefabriceerde-elementen-strobalen-en-hout.html?IDC=9616





In 2020 werden deze pagina’s 5700 keer geraadpleegd, wat zowel de belangstelling voor hout als het frequente gebruik van de tool aantoont.
- De organisatie van seminaries en opleidingen met betrekking tot Duurzame Gebouwen. Hout is een onderwerp dat vrij regelmatig aan bod komt.
o in de herfst van 2019 werd een tweedaagse opleiding over dit onderwerp georganiseerd (“Houtbouw in Brussel”)
De verslagen en nota’s van deze opleiding kunnen hier geraadpleegd worden:
https://leefmilieu.brussels/themas/gebouwen-en-energie/seminaries-en-opleidingen/opleidingen-duurzaam-bouwenenergie/verslagen--6
o een opleiding “akoestiek: ontwerp en realisatie” werd gehouden van 23/02 tot 02/03/2021 en was vooral gericht op de problematiek rond akoestiek met een houten skelet.
- Het bestaan van de dienst Facilitator Duurzame Gebouwen: een kosteloze begeleiding met betrekking tot alle aspecten die verband houden met Duurzame Gebouwen, met inbegrip van de keuze voor hout als bouwmateriaal.


3)
In het BHG werden innovatieve voorbeeldprojecten in hout gebouwd: laten we als voorbeeld het
gebouw bestemd voor de boswachters in het Zoniënwoud aanhalen, waar voortaan de eerste bosbrigade van Leefmilieu Brussel in Ukkel in is ondergebracht. Het betreft een passief gebouw met houten skelet en talrijke afwerkingen in (lokaal) hout. Dit project werd bekroond met de Green Solutions Awards in 2019 en won de prijs “Gezondheid en Comfort”.
Een ander voorbeeld is de uitbreiding van het Vanaudenhoven-paviljoen in het Elisabethpark waarvan de vergunning momenteel in behandeling is. Het betreft een uitbreiding in hout met als toegevoegde waarden het hergebruik, de omkeerbaarheid en de lokale en duurzame materialen.
4)
Hout is een materiaal dat gemakkelijk opnieuw verwerkt kan worden wat het een hoge herbruikwaarde verleent, voor zover het hergebruikt kan worden. Dit is om diverse en uiteenlopende redenen (technisch, financieel, planning, contextueel) niet altijd het geval.
Of het hout nu bewerkt en/of verwerkt is, het kan verschillende functies vervullen, gaande van vloerbekleding (plankier/parket) tot deuren, gevelbekleding, balken en skeletten.

Deze hoge herbruikwaarde van bouwproducten in hout wordt in het BHG erg naar waarde geschat door middel van allerlei projecten die hergebruik aanmoedigen en door acties ter ondersteuning van werkgroepen rond hergebruik.

Er werden ook pedagogische projecten voor educatieve doeleinden opgezet.


Het project BRIC bijvoorbeeld is een demonstratieproject dat volledig gerealiseerd werd door de studenten van een Brussels opleidingscentrum (EPF). Het bestaat uit het ontwerp, de opbouw, de afbraak en de heropbouw van een duurzame en omkeerbare module. Het gebruik van hout speelt hierin een doorslaggevende rol: de (aanpasbare) draagstructuur, de plankieren en de moduleerbare cassettes die het omhulsel vormen, zijn in hout uitgevoerd. Om de logica van de korte keten en de omkeerbaarheid te respecteren, werkt het project met recuperatiematerialen, met name hout.

In ruimere zin moedigen alle acties, die opgezet worden om de extractie en de ontmanteling van bouwelementen vóór afbraak (via een inventaris) te bevorderen, mogelijke integraties in de toekomst aan van bouwelementen in hout die een hoge herbruikwaarde hebben.

Er worden op dit ogenblik informatiefiches voorbereid met het oog op de inzameling van gegevens die het hergebruik van sommige materialen, waaronder hout, bevorderen.


Ze zijn gericht aan de planners die deze bouwmaterialen in hun projecten wensen te hergebruiken en vermelden met name de beoogde toepassingen zoals bijvoorbeeld:


- Houten bekistingspanelen – type steenschotten, als vloerbekleding en terrasvloer (buitengebruik) en vloerbekleding en lambrisering (binnengebruik), schuttingen, omheiningen, gevelbekleding, buitenmeubilair, steunmuren, enz.
- Scheepshout als vloerbekleding en terrasvloer (buitengebruik)
- Wandhout Barnwood als gevelbekleding (buitengebruik) en lambrisering en binnenmeubilair
- Binnendeuren in paneelhout
- Houten skeletten en geraamten
- Structuurelementen in gerecycleerd gelijmd gelamineerd hout

Er wordt tenslotte op gewezen dat het hergebruik van houten elementen op lange termijn een belangrijke rol speelt in het behoud van de koolstofvoorraden in de bouwomgeving. Hergebruik vormt inderdaad een alternatief voor de verbranding en de methanisering van hout. Houten elementen hebben bovendien een zekere erfgoedwaarde waardoor de recyclagemarkt beschouwd kan worden als een lokale bron van hout dat lokaal niet voorhanden is (bijvoorbeeld: azobéhout afkomstig uit zeevaarttoepassingen).


In de meeste gevallen zorgt het hergebruik van houten elementen voor de verlenging van de levensduur van bestaande materialen en het behoud van de biogene koolstofvoorraden die de bouwelementen op basis van hout uitmaken. Een dergelijke strategie bevordert de afname van de huidige druk op de wouden.

In dat verband moet vermeld worden dat het departement Bos van Leefmilieu Brussel, in samenwerking met Sonian Wood Cup, studies uitvoert met het oog op de valorisatie en het gebruik van hout afkomstig uit het Zoniënwoud in toekomstige Brusselse projecten.