Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de werking van het gewestelijk datacenter dat het CIBG uitbaat in naam van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 676)

 
Datum ontvangst: 18/03/2021 Datum publicatie: 14/06/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 14/06/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
26/04/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Eind 2013 besliste de Brusselse regering om een gewestelijk datacenter op te richten waar servers worden ondergebracht zodat data van de verschillende Brusselse instellingen beveiligd worden opgeslagen. Zoals u weet, mocht ik dit dossier tijdens de vorige legislatuur als Staatssecretaris bevoegd voor Digitalisering van dichtbij opvolgen, al werd ik hierbij tevens geconfronteerd met de nodige moeilijkheden die gepaard gaan met een dergelijk grootschalig project.

In de meest recente beleidsbrief inzake Digitalisering werd dit gewestelijk datacenter eveneens aangehaald (cf. pagina 183 e.v.). Daarin wordt bevestigd dat het CIBG in 2020 zijn infrastructuur op de Kunstberg verder heeft ontwikkeld, ‘om perfect aan te sluiten op die van SIBELGA en om tegemoet te komen aan de groeiende behoeften van de klanten. Dit met HP- & IBM-apparatuur van de nieuwste generatie. Tegen eind 2020 zal het merendeel van de virtuele servers op de nieuwe cloudinfrastructuur geïmplementeerd zijn. Tegelijkertijd vergeten we kostenoptimalisatie niet, waarbij ook een ontmantelingsproject werd gestart en in totaal 500 VM-clients werden opgeruimd.’

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Kan u een stand van zaken geven wat betreft de organisatie en de werking van het gewestelijk datacenter? Kan u nader toelichten op welke manier de infrastructuur in 2020 werd verbeterd om beter aan te sluiten op de wensen en noden van alle betrokken instellingen? Welk budget werd hieraan gespendeerd (opgesplitst per soort aankopen/investeringen)?
- Kan u duiden op welke manier de kostenoptimalisatie concreet aangepakt werd en wordt? Welke resultaten werden hieromtrent reeds geboekt? Welke acties en middelen voorziet u om dit proces verder uit te voeren? Welk tijdspad voorziet u hiertoe?
- Kan u in het algemeen toelichten welke stappen de Brusselse Regering sinds de start van deze legislatuur reeds ondernomen heeft om de werking van het gewestelijk datacenter te optimaliseren? Welke volgende stappen werden daaromtrent reeds vastgelegd en wanneer zullen deze uitgevoerd worden?
- Kan u bevestigen of alle beoogde instellingen zich reeds aangesloten hebben bij dit ene gewestelijke datacenter, of zit deze data nog steeds verspreid over verschillende locaties? Welke instellingen hebben zich sinds de start van deze legislatuur aangesloten? Kan u, indien van toepassing, toelichten welke instellingen zich nog dienen aan te sluiten, alsook duiden waarom zij dit nog niet deden? Welke stappen onderneemt u om hen alsnog te laten aansluiten op het gewestelijk datacenter? Welk tijdspad voorziet u hiertoe?
- Kan u bevestigen dat de integratie van de nieuwe data center infrastructure monitoring tool (DCIM Data Center Infrastructure Management) effectief plaatsgevonden heeft eind vorig jaar? Zo ja, hoe evalueert u de werking van deze nieuwe tool? Op welke manier heeft deze reeds bijgedragen tot een verbeterde kwaliteit van dienstverlening aan de klanten?
- Kan u duiden welke kostprijs er momenteel verbonden is aan het gewestelijk datacenter? Kan u dit tevens opsplitsen in de verschillende uitgavenposten (eenmalige investeringen, onderhoudskosten, etc.)?
- Kan u toelichten of er sinds de start van deze legislatuur reeds incidenten hebben plaatsgevonden in dit datacenter? Zo ja, kan u toelichten om welke incidenten het gaat (verlies van gegevens, datalekken, etc.) en welke gevolgen er hieraan werden gegeven?
- Hebt u reeds onderzocht op welke manier de energie die vrijgegeven wordt ten gevolge van de werking en het onderhoud van het gewestelijk datacenter gerecupereerd kan worden voor ecologische en duurzame toepassingen, naar analogie met de Zweedse hoofdstad Stockholm (waar deze energie ingezet wordt op het warmtenet)? Zo ja, kan u dit nader toelichten?
 
 
Antwoord    1/
Sinds eind 2019 bevindt het gewestelijk datacenter van het CIBG zich op de site van Sibelga, ter vervanging van dat van de DBDMH dat een erg beperkte capaciteit had. Om deze nieuwe ruimte en de energie-efficiëntie in 2020 te optimaliseren, werd de meest recente servertechnologie van HP (SYNERGY) uitgerold, en zij heeft ervoor gezorgd dat van een 60-tal servers onder de oude technologie kon worden overgeschakeld naar 24 servers (12 bij Sibelga en 12 op de Kunstlaan). De huidige performantienoden voor onze klanten worden gewaarborgd door deze nieuwe infrastructuur.

Deze investering vertegenwoordigt een budget van 845.000 euro en een dekking voor 3 jaar onderhoud met proactieve ondersteuning voor een totaalbedrag van 47.000 euro.

2/
De vermindering van het aantal servers heeft eveneens tot gevolg dat de kosten voor de licenties voor Microsoft en Red Hat geoptimaliseerd kunnen worden. Bovendien heeft het CIBG, aangezien VMware een deel van zijn licentiekosten berekent op basis van de tijd voor de uitvoering en het geheugenverbruik van de virtuele machines, een automatisch systeem ingevoerd dat de machines voor ontwikkeling ‘s nachts uitschakelt.
Er werd ook een reportingsysteem voor onze klanten ingevoerd om de machines die onnodig oversized zijn, te lokaliseren en hen uit te nodigen om als een goede huisvader de ter beschikking gestelde middelen te verbeteren en te gebruiken.

Het CIBG blijft permanent aandacht hebben voor de beschikbare middelen die ervoor zorgen dat de kosten van het gewestelijk datacenter geoptimaliseerd kunnen worden.

3/
Sinds het begin van de legislatuur heeft de Regering op mijn initiatief een reeks beslissingen genomen om in de eerste plaats een beleid voor het gewestelijk datacenter in te voeren. Er moest grondig te werk worden gegaan, want het Gewest had tot nog toe geen echt beleid voor datahosting ontwikkeld dat in de lijn van de noden van de besturen ligt. Meer in het bijzonder moest een grotere onderlinge verdeling en samenhang van de gewestelijke IT-infrastructuur ontwikkeld worden om een optimaal gebruik van het gewestelijk datacenter te kunnen bekomen:
- de invoering van een Brussels databeleid, met inbegrip van de invoering van het gewestelijke platform voor gegevensuitwisseling binnen het gewestelijk datacenter beheerd door het CIBG, en de bepaling van de gewestelijke datagovernance;

- de invoering van een makelaar in IT-middelen (cloud broker) op gewestelijk niveau, door de ontwikkeling van Brusselse cloud-services die een combinatie zullen zijn van interne en externe elementen van het CIBG (publieke cloud en private cloud), teneinde de gebruikers de beste dienstverlening in functie van hun noden en eisen te kunnen bieden (bvb. in termen van het hosten van gevoelige gegevens);
- de goedkeuring van een digitale governance in het Brussels Gewest, met de oprichting van 3 gewestelijke governance-organen, met het CIB als IT-coördinator ten dienste van de andere besturen en om een gewestelijke samenhang op IT-vlak te verzekeren. Deze digitale governance doet de rol van het CIBG evolueren naar een echte gewestelijke IT-organisator, met onder andere de invoering van een gecentraliseerde aanpak van de cloud-services (“de Brusselse cloud”) waarin het gewestelijk datacenter een leidende rol zal spelen.


4/
De aansluiting van de instellingen bij het gewestelijk datacenter verloopt geleidelijk aan met een gestage groei. Afhankelijk van hun digitale strategie, hun technologische maturiteit en de afschrijvingsperiode van de gedane investeringen, zijn de verschillende besturen, afhankelijk van de situatie, geneigd zich aan te sluiten bij het gewestelijk datacenter.
Sinds midden 2019 zijn Brugel, de Haven van Brussel, het gemeentebestuur van Etterbeek, het OCMW van Brussel, FedSVK, het OCMW van Anderlecht en Parking.brussels toegetreden tot het gewestelijk datacenter (dienst van het virtuele datacenter voor gevirtualiseerde hosting).

De dienst van het virtuele datacenter vereist voorafgaande virtualisatie van de infrastructuur die naar het gewestelijk datacenter moet worden overgebracht, en er moet uiteraard rekening worden gehouden met de kosten in verband met de migratie, die een rem kunnen vormen.

Er moet ook op gewezen worden dat de dienst momenteel alleen kan worden aangeboden aan de instellingen die het mandaat voor de IRISnet2-opdracht hebben getekend, en dat de Plaatselijke Besturen eerder uit hun eigen buitengewone begroting dan uit hun gewone begroting investeren, en daarom misschien de voorkeur geven aan investeringen in hun eigen materiaal dan aan een intekening op een terugkerende dienst.
De teams van het CIBG sensibiliseren voortdurend mogelijke kandidaten.
Dit is de stand van zaken van de besprekingen die momenteel gevoerd worden:
● 2021: Kanal, OCMW van Ganshoren, Stad Brussel;
● 2022: Gemeentebestuur en OCMW Vorst;
● 2024: Gemeentebestuur en OCMW Jette.

5/
De tool voor het IT-beheer van het datacenter (Data Center Infrastructure Management - DCIM) is in april 2021 in productie gegaan. Er worden nog data aan de tool toegevoegd om zijn volledige potentieel te kunnen benutten.

Dit instrument zal het dagelijkse beheer van het CIBG en het besluitvormingsproces voor de beheerders van het datacenter vergemakkelijken, alsook de cijfers voor de verschillende “key performance indicators” (KPI's) kunnen leveren. Met deze tool is het nu mogelijk om de verdeling van de servers in de racks te optimaliseren, zowel wat de ruimte als wat het stroomverbruik betreft. Dit beheer is niet erg zichtbaar voor de klanten en toch is het dagelijks van essentieel belang om de beschikbaarheid en de optimalisering van onze IT-datacenters op een professioneel niveau te houden.


6/
Dit zijn de kosten van het gewestelijk datacenter voor 2020 :

Voici les coûts du Centre Régional des Données pour 2020 :

Dit zijn de kosten van het gewestelijk datacenter voor 2020 :

 

Coût CRD 2020 – Kosten GDC 2020

Services- Diensten   

1.085.523,05

Matériel-Hardware    

2.591.429,17

Maintenance-Onderhoud

   290.923,82

RH-HR

9.859.101,14

LogicielsSoftware    

2.213.574,93

     Total-Totaal

16.040.552,11

 

 

Pour 2021, les budgets prévus sont les suivants:

Voor 2021 zijn de volgende budgetten voorzien:

 

 

Budget      CRD – GDC 2021

Services-Diensten    

1.234.001

Matériel-Hardware    

1.393.002

Maintenance-Onderhoud

   400.000

RH-HR

8.737.164

Logiciels-Software    

3.323.438

Externalisation-Uitbesteding

1.500.000

     Total-Totaal

16.587.605

 


7/
Jammer genoeg zijn er sinds het begin van de nieuwe legislatuur een paar incidenten geweest: storingen van elektronische componenten die het netwerk hebben vertraagd; een dienstonderbreking waarbij meer dan 1.400 virtuele machines op de site Kunstlaan opnieuw moesten worden opgestart als gevolg van abnormaal gedrag van de nieuwe SYNERGY-infrastructuur, die onlangs door de leverancier werd gecorrigeerd; alsook een blokkering van de toegang tot de data gedurende enkele minuten op de nieuwe Kubernetes-infrastructuur (containers).

De verschillende incidenten die tot onderbrekingen van de dienstverlening hebben geleid, hebben geen gegevensverlies veroorzaakt, en het algemene niveau van de dienstverlening is veel beter dan de voorgaande jaren. Deze incidenten horen bij de risico’s van de exploitatie.

Om de kosten van het gewestelijk datacenter te optimaliseren, zijn de twee locaties geen exact spiegelbeeld van elkaar. Sommige diensten die in samenwerking met de gebruikers als kritiek werden geïdentificeerd, zijn immers over de twee datacenters verdeeld (oplossing “Stretched Cluster” van IBM) om een grotere veerkracht te bieden. Niettemin vertegenwoordigt deze spiegeling van een dienst 2,5 maal de exploitatiekosten van een dienst die op een locatie van het gewestelijk datacenter draait.
Minder kritieke diensten kunnen geen gebruik maken van deze oplossing. Van alle servers wordt echter een back-up gemaakt.

De aansluiting van onze datacenters op de publieke cloud (Azure, AWS, toekomstige Gaia-X) in het kader van het initiatief voor de Brusselse cloud is een alternatief dat wordt bestudeerd om deze grotere veerkracht tegen een lagere kostprijs aan te bieden.


8/
De terugwinning van energie uit onze IT-centra is een zeer interessant dossier. Het datacenter van Sibelga wordt gehuurd en het CIBG kan alleen gebruikmaken van de infrastructuur die met de bestaande componenten ter beschikking wordt gesteld.
De locatie aan de Kunstlaan kan niet worden aangepast aan deze technologieën voor energieterugwinning en zal over enkele jaren zeker worden vervangen. Onlangs is bij het CIBG een manager voor verantwoord digitaal beheer in dienst getreden; hij zal te gelegener tijd betrokken worden bij de vervanging van het datacenter Kunstlaan, rekening houdend met de nieuwe doelstellingen inzake energiebesparing