Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de impact van de gezondheidscrisis op de werkgelegenheid in de horecasector in het vooruitzicht van de heropening van de terrassen

Indiener(s)
Véronique Lefrancq
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 717)

 
Datum ontvangst: 03/05/2021 Datum publicatie: 19/07/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 21/06/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
28/05/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De heropening van de horecagelegenheden met een buitenruimte vanaf 8 mei is een gelegenheid voor zelfstandigen om hun zaak nieuw leven in te blazen, maar ook voor werkzoekenden om terug werk te vinden.

Tussen maart 2020 en maart 2021 stelde Actiris een stijging vast van 11% van het aantal werkloze werkzoekenden in de horecasector. Het is echter mogelijk dat een groter aantal werknemers van baan is veranderd om de rekeningen te kunnen betalen en dat de daling van het beschikbare personeel groter is.

Op basis van deze elementen zou ik u de volgende vragen willen stellen:

- Hebt u in 2018, 2019 en 2020 een seizoensgebonden variatie in de werkgelegenheid in de horecasector kunnen vaststellen? Zo ja, kunt u deze cijfers onderbouwen?

- Beschikt u over cijfers betreffende het aantal werknemers uit de horeca die momenteel tijdelijk werkloos zijn of hun baan zijn kwijtgeraakt en, in eventueel, naar een andere economische sector zijn overgestapt?

- Tenslotte beoogt een maatregel van de federale regering in een beperkt ministerieel comité het werk van studenten tijdens de zomer te vergemakkelijken. Hoeveel studenten werkten in Brussel in de horeca in 2018, 2019 en 2020?
 
 
Antwoord   

Op basis van de gegevens van de RSZ kan de trimestriële evolutie van het aantal betrekkingen in de horecasector in het Brussels Gewest tussen 2018 en 2020 worden vastgesteld.

Aan de hand van deze gegevens kunnen we geen duidelijke seizoensvariatie waarnemen tijdens de twee jaar voor de COVID-crisis. Deze variaties van het ene trimester tegenover het andere schommelen immers meestal tussen 0,3% en 1,9% en vormen geen tendens.

In 2020 zijn deze variaties meer uitgesproken, maar zeer zeker afhankelijk van de beslissing van de politieke overheden om een groot deel van de activiteiten van de sector stop te zetten in maart 2020 en in oktober 2020.

De onderstaande tabel toont u de evolutie van het aantal betrekkingen in de horecasector in het Brussels Gewest van 2018 tot 2020.

 

 

 

2018

2019

2020

 

1

2

3

4

1

2

3

4

1

2

3

4

Postes de travail RBC/

Betrekkingen

BHG

26.909

27.092

27.410

27.492

27.801

28.261

28.568

29.098

26.878

25.584

25.044

23.673

 

Variation trimestrielle/

Trimestriële variatie

 

0,7%

1,2%

0,3%

1,1%

1,7%

1,1%

1,9%

-7,6%

-4,8%

-2,1%

-5,5%

Source : ONSS, calculs view.brussels / Bron: RSZ, berekeningen: View.brussels

De gegevens in verband met de tijdelijke werkloosheid afkomstig van de RVA laten niet toe een overzicht te krijgen van het aantal werknemers uit de horecasector dat momenteel gebruikmaakt van deze maatregel. De (voorlopige) beschikbare gegevens stoppen namelijk in de maand maart van het jaar 2021. In de loop van deze maand waren 12.718 werknemers uit de horeca tijdelijk werkloos, of 30% van alle werknemers in het Brussels Gewest die in maart gebruikmaakten van de maatregel.

De onderstaande tabel toont de evolutie van het aantal loontrekkenden dat tijdelijk werkloos was in de horecasector, alsook alle sectoren volgens de plaats van tewerkstelling (maart 2020 tot maart 2021). We stellen vast dat, met de heropening van de cafés en restaurants in juni 2020, het aantal werknemers in de horeca dat tijdelijk werkloos was, een lichte daling heeft gekend. Het aantal tijdelijk werklozen in de horeca daalde sterker in juli en bleef stabiel tijdens de zomervakantie. In oktober steeg het aantal tijdelijk werklozen dan weer aanzienlijk, op het ogenblik dat een groot deel van de horecazaken opnieuw verplicht werd de deuren te sluiten.

 

De analyse van View.brussels over de mogelijke gevolgen van de COVID-19-crisis op de horeca in het Brussels Gewest, die uitgevoerd werd in december 2020, toonde overigens dat de zomervakantie 2020 niet zo winstgevend is geweest voor de horeca in de hoofdstad als voor de horeca in het Vlaamse Gewest en het Waalse Gewest. Ter illustratie: 44,3% van de werknemers uit de horeca in het Brussels Gewest was tijdelijk werkloos in augustus 2020, tegenover 20,9% in het Vlaamse Gewest en 18,9% in het Waalse Gewest. Deze verschillende situatie valt te verklaren door het feit dat het toerisme in het Brussels Gewest meer afhangt van het zakentoerisme en internationale toeristen. Het mogelijke behoud van meer drastische beperkingen voor deze laatsten zou opnieuw negatieve gevolgen kunnen hebben voor het heropenen van de horeca in het BHG in vergelijking met de twee andere gewesten.

 

RBC/BHG

Hébergement et restauration/

Logement en restauratie

Ensemble des secteurs RBC/ Alle sectoren in BHG

mars-20

maart 2020

18.515

95.476

avr-20

april 2020

19.345

123.414

mai-20

mei 2020

18.607

108.153

juin-20

juni 2020

16.787

70.525

juil-20

juli 2020

12.015

47.659

août-20

augustus 2020

             11.089

             43.482

sept-20

september ‘20

             10.983

             33.061

oct-20

oktober 2020

15.052

45.210

nov-20

november 2020

             15.508

             56.119

déc-20

december 2020

             15.113

             44.058

janv-21

januari 2021

             14.886

             46.658

févr-21

februari 2021

13.721

44.343

Provisoire mars-21

Voorlopig maart 2021

12.718

42.321

                                        Source : ONEM, calculs view et IBSA / Bron: RVA, berekeningen View en BISA

 

 

Het banenverlies is onvermijdelijk en rechtstreeks verbonden met de faillissementen en kan geanalyseerd worden op basis van de verhouding van het banenverlies als gevolg van de faillissementen in de horecasector.

In 2018 vertegenwoordigden de faillissementen in de horeca ongeveer 20% van het totaalaantal faillissementen in het Brussels Gewest. Hoewel deze verhouding lager ligt dan in 2019 (17,1% van het totaal), neemt ze vervolgens weer toe in 2020 (17,8%).

De onderstaande tabel geeft het aantal faillissementen in de horeca weer, alsook voor alle activiteiten in ons Gewest van 2018 tot 2020.

 

 

2018

2019

2020

Horeca

593

510

268

Ensemble des activités

Alle activiteiten

3.033

2.978

1.502

% Horeca du total

% horeca van het totaal

19,5%

17,1

17,8

Source : Statbel, calculs view.brussels / Bron: Statbel, berekeningen View.brussels

 

We stellen overigens vast dat de horecasector 17,5% van het banenverlies in 2019 voor zijn rekening nam, tegenover 22,9% in 2018. Dit banenverlies is rechtstreeks te wijten aan de bovenvermelde faillissementen. De gegevens voor 2020 maken gewag van 550 jobs die verloren zijn gegaan in de horeca.

Er werd een analyse gemaakt van de evolutie van de verhouding van het banenverlies als gevolg van de faillissementen in de horecasector en voor alle activiteiten in het Brussels Gewest tijdens dezelfde periode. We stellen vast dat het banenverlies als gevolg van de faillissementen voor alle activiteiten in het Gewest in 2020 48,1% hoger ligt dan het jaar voordien. Deze stijging is nog groter voor de horeca (61,8%).

Evolutie van de verhouding van het banenverlies als gevolg van de faillissementen in de horeca en voor alle activiteiten in het BHG (2018-2020)

 

 

2018

2019

2020

2020/2019

2020/2018

Horeca

Pertes d'emploi

Banenverlies

841

647

550

-15,0%

-34,6%

Faillites

Faillissementen

593

510

268

-47,5%

-54,8%

Verhouding

1,42

1,27

2,05

61,8%

44,7%

Ensemble des activités /

Alle activiteiten

Pertes d'emploi

Banenverlies

3.677

3.693

2.759

-25,3%

-25,0%

Faillites

Faillissementen

3.033

2.978

1.502

-49,6%

-50,5%

Verhouding

1,21

1,24

1,84

48,1%

51,5%

Source : Statbel, calculs view.brussels / Bron: Statbel, berekeningen View.brussels

 

Wat betreft de heroriëntering van de werknemers uit de horeca die hun job verloren zijn, laten de berekeningen toe om, voor de periode van maart tot december 2020, vast te stellen dat 1.384 werkzoekenden zich bij Actiris hebben ingeschreven, nadat ze hun baan in de horeca verloren waren.

 

 

Van deze 1.384 werkzoekenden hebben 487 werkzoekenden vervolgens een nieuwe job gevonden (tussen het moment van hun inschrijving en april 2021), wat een inschakelingspercentage op de arbeidsmarkt van 35,2% voor deze werkzoekenden betekent. Als we kijken naar de activiteitensector waarin hun nieuwe baan valt, stellen we vast dat 46% een job heeft gevonden binnen de horeca en 54% in een andere activiteitensector.

 

De onderstaande tabel geeft de resultaten per geslacht in detail weer.

Tabel 6: Aantal WZ dat zich bij Actiris ingeschreven heeft als NWW tussen maart en december 2020 na het verlies van hun job in de horeca – analyse van het herinschakelingspercentage op de arbeidsmarkt volgens het geslacht en de activiteitensector (horeca/andere sector)

 

 

# inge-schreven WZ

Uitstroom naar werk (min. 1 maand)

In de horeca

In een andere sector

Onbe-kende sector

Inscha-kelings-percen-tage op de arbeids-markt

% horeca

% andere sectoren

Mannen

914

321

125

135

61

35,1%

48,1%

51,9%

Vrouwen

470

166

59

80

27

35,3%

42,4%

57,6%

Totaal

1.384

487

184

215

88

35,2%

46,1%

53,9%

Bron: Actiris, berekeningen View.brussels

 

Deze vaststelling stemt overeen met de bevindingen van de raadplegingen die werden gehouden in het kader van de sectorale focus van View.brussels bij de sociale partners, voor wie deze kwestie inderdaad een van de belangrijkste bronnen van bezorgdheid was.

Verscheidenen van hen deelden hun vrees voor het vertrek van een deel van de gekwalificeerde arbeidskrachten uit de sector, en in het bijzonder van mensen met een hoog vaardigheidsniveau.

Ik beschik niet over de gegevens om de evolutie van het aantal studenten dat in het Brussels Gewest in de horeca werkt, te analyseren. Het is enkel mogelijk om de evolutie tussen 2018 en 2020 van het aantal studentenjobs in de horecasector op nationaal niveau te analyseren.

Op nationaal niveau heeft het aantal studenten dat in de horeca werkt, aldus een stijging van 10,4% gekend tussen het vierde trimester van 2018 en dat van 2019 (+ 7.381).

De coronacrisis heeft daarentegen een negatieve impact gehad op de tewerkstelling van studenten, aangezien de studentenarbeid 33,8% gedaald is tussen 2019 en 2020 (-26.604). Deze grote daling van het aantal jobstudenten heeft betrekking op alle sectoren, aangezien deze tijdens het vierde trimester van 2020, op jaarbasis, 13% gedaald is (-43.250), waarvan meer dan de helft (61,5%) toe te schrijven is aan de horecasector (-26.600).

Op gewestelijk niveau zijn de gegevens over studentenarbeid enkel beschikbaar voor het jaar 2019. In het Brussels Gewest werd verhoudingsgewijs de meeste studentenarbeid(1) in de horeca uitgevoerd (25,9% of 17.746 studentenjobs in de horeca in het BHG), gevolgd door de sector van de handel (22,8%).

Bij wijze van vergelijking: in het Vlaams Gewest was het belang van de horeca voor studentenarbeid nog groter (33,7% tegenover 23,5% voor de handel). In Wallonië daarentegen werd er iets meer studentenarbeid uitgevoerd in de handel (26,5%) dan in de horeca (26,1%). De daling van het aantal studentenjobs in 2020 heeft dus onvermijdelijk en sterk betrekking op dit soort tewerkstelling in het BHG.