Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de promotie voor het gebruik van de fiets.

Indiener(s)
Bertin Mampaka Mankamba
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 960)

 
Datum ontvangst: 22/06/2021 Datum publicatie: 28/09/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 16/09/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
29/06/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Nog vóór uw aantreden als minister, en vóór de zeer ambitieuze Algemene Beleidsverklaring over mobiliteit en milieu, hadden verschillende gemeenten in ons gewest in hun gemeentelijk ontwikkelingsplan al de doelstelling opgenomen om zachte mobiliteit te ontwikkelen.
Dit beleid heeft in verschillende gemeenten op verschillende manieren gestalte gekregen: aanleg van fietspaden, verlaging van de snelheid op bepaalde verkeersaders in de stad en een betere markering van plaatsen die uitsluitend bestemd zijn voor personen die gebruik maken van zachte mobiliteit.
Bijna twee jaar na uw infunctietreding, zou ik u de volgende vragen willen stellen:
Wat is de evolutie van het fietsgebruik in het algemeen in ons Gewest? Hoeveel mensen hebben de fiets gebruikt in plaats van het openbaar vervoer of de auto?
Hebt u bewustmakingscampagnes gelanceerd bij de Brusselaars om hen aan te moedigen minder gebruik te maken van hun wagen en om een intensiever gebruik van de fiets te promoten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, vooral voor de kortere afstanden?
Kunt u mij een min of meer volledige lijst geven van de gemeenten die tot op heden de zachte mobiliteit aanmoedigen via een subsidie die aan de inwoners van hun gemeente wordt toegekend?
Kunt u mij het bedrag van deze subsidies per gemeente aangeven?
Kunt u mij het aantal begunstigden noemen van deze subsidies voor de aanschaf van een gewone fiets of een elektrische fiets sinds uw mandaat?
Kunt u ons in deze fase vertellen hoe de situatie evolueert met betrekking tot de ontwikkeling van de zachte mobiliteit in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Is er noemenswaardige vooruitgang geboekt? Aan de hand van welke indicatoren kunt u de evolutie van de Brusselse gewoonten met betrekking tot een intensiever gebruik van de fiets voor verplaatsingen in de stad beoordelen?
 
 
Antwoord    Kleine opmerking: We spreken liever over actieve mobiliteit dan over zachte mobiliteit.

Wij meten de evolutie van het aantal fietsers via het jaarlijkse fietsobservatorium. Dit berust op handmatige tellingen op 26 kruispunten in het Gewest, op het spitsuur ‘s ochtends en tijdens vier periodes van het jaar. Het uurgemiddelde van die 26 telpunten maakt het mogelijk een gebruikstoename op het spitsuur te meten, dus hoofdzakelijk voor woon-werkverkeer en woon-schoolverkeer. Al twintig jaar lang registreren we een jaarlijkse stijging van +/- 13% per jaar. Van een uurgemiddelde van 130 fietsers per uur in 2010 zijn we geëvolueerd naar 350 per uur in 2019. De toename in tien jaar bedraagt dus 170%.
Al enkele jaren bouwen we ook een netwerk uit met palen voor automatische fietstellingen. Samen met het fietsobservatorium, dat sterk verstoord werd door COVID, bieden ze ons een vollediger beeld van het aantal fietsers, met een fietserstoename van 64% tussen 2019 en 2020.

De overstap van een vervoerswijze naar een andere wordt enkel achterhaald via kwalitatieve enquêtes. We hebben een nieuwe enquête van dit type op de planning staan voor 2021 om de verplaatsingsgewoonten te achterhalen van de nieuwe fietsers die in de pandemie zijn opgedoken. Een vergelijkbare enquête werd in 2017 gevoerd, bij personen die sinds 2015 met de fiets rijden. 70% van deze nieuwe fietsers waren voormalige openbaarvervoergebruikers, 20% voormalige automobilisten en 9% voetgangers.

In het kader van Bike for Brussels voeren we het hele jaar door acties en campagnes om de modal shift te stimuleren. Over het algemeen zijn er twee grote campagnes per jaar, alsook gerichte campagnes en events om mensen aan het fietsen te zetten en te houden. In het begin van het voorjaar was er bijvoorbeeld de campagne 'Fietsen maakt je happy'. Er werd een reeks video's gedraaid met ouders en kinderen die getuigen over verplaatsingen met de fiets. Er werden events georganiseerd zoals de "Bike Repair Days" en "Be bright, use a light".

Er valt op te merken dat Brussel Mobiliteit niet enkel inzet op sensibilisering, maar ook op fietsinfrastructuur, een toename van het fietsparkeeraanbod, fietsinitiatie via opleidingen, onder meer met pro-vélo, de ondersteuning van fietspunten en -ateliers, het project Cairgo Bike, het project inzake sociale fietsleasing, enz. Er staan tal van lopende acties en acties die meer uitgewerkt moeten worden in Good Move. (Elektrisch) fietsen wordt ook aangemoedigd via tal van activiteiten opgezet door Leefmilieu Brussel, zoals het Bike Project voor bedrijven, de "Mobility Coach", de fietspremie in het kader van de Bruxell'AIR-premie (die laatste in samenwerking met BM en de MIVB), enz.

Elk jaar schrijft Brussel Mobiliteit een projectoproep uit ter attentie van de Brusselse gemeenten, voor het opzetten van duurzame mobiliteitsprojecten, inclusief heel wat fietsacties. De catalogus van 2020 is beschikbaar op de website van Brulocalis.

Er valt op te merken dat de gemeenten ongetwijfeld ook initiatieven nemen zonder gewestelijke ondersteuning, dus we beschikken niet over de volledige lijst.
De evolutie van het gebruik van actieve vervoerswijzen en specifiek van de fiets steunt doorlopend op de permanente en jaarlijkse regelmatige tellingen die worden uitgevoerd in het kader van het fietsobservatorium (zie hierboven). Deze evoluties weerspiegelen een doorlopende toename van het aantal fietsers, maar om het aandeel verplaatsingen te voet of met de fiets na te gaan moeten we ons baseren op verplaatsingsenquêtes. Een nieuwe enquête die specifiek peilt naar de verplaatsingen van de Brusselaars zal in oktober 2021 van start gaan, in samenwerking met het Vlaams Gewest, dat dezelfde enquête voert op zijn grondgebied (Onderzoek Verplaatsingsgedrag). Andere enquêtes, gericht op bepaalde types verplaatsingen, maken het ook mogelijk deze evoluties op te volgen.