Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende Homogeniteit van de bewegwijzering van de fietspaden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Indiener(s)
Julien Uyttendaele
aan
Elke Van den Brandt, minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 1075)

 
Datum ontvangst: 09/09/2021 Datum publicatie: 13/12/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 10/12/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
25/10/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Diversiteit ligt het Brussels Gewest weliswaar na aan het hart, maar is jammer genoeg ook van toepassing op de bewegwijzering van de fietspaden: gemarkeerd, gesuggereerd of afgebakend door witte lijnen. Ze worden afgebakend op een wegdek dat soms okerkleurig, soms felrood of bordeauxrood is of zelfs een combinatie van twee kleuren op bepaalde plaatsen. Verwarring alom. Het is dan ook geruststellend te vernemen dat het Gewest de knoop heeft doorgehakt en beslist heeft dat de fietspaden voortaan zullen worden bewegwijzerd "met een beter zichtbaar okerkleurig asfalt" en duidelijke borden bij het begin en einde van de straten.1"Er zij echter op gewezen dat de Gracq2 in haar evaluatie van de okerkleurige fietssuggestiestroken in Schaarbeek heeft opgemerkt dat "de okerkleur snel verbleekt door het passeren van de voertuigen". De kwaliteit van de uitvoering zal bijgevolg meer dan ooit van belang zijn om de markeringen niet te laten vervagen. Wat het rode wegdek in het kader van de fietssuggestiestroken betreft, raadt het Fietsvademecum van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest af  om "om deze te gebruiken voor de hele fietsstrook en ze te beperken tot de plaatsen waar de fietser voorrang heeft.3

In de rest van de wereld zijn de kleuren van de fietspaden groen, blauw, rood, oker, en zelfs roze, wat minder gebruikelijk is, zoals in Auckland. In sommige steden krijgen kunstenaars de opdracht om de bewegwijzering aan te passen, zoals in Nantes, Grenoble of Montréal, waar Roadworth, alias Peter Gibson, actief is4.

Wij zijn echter van mening dat de harmonisering van dergelijke aanpassingen van de openbare ruimte van essentieel belang is om de duidelijkheid voor en het begrip door alle gebruikers te garanderen. In feite leiden sommige aanpassingen van de laatste jaren tot verwarring, zoals het okerkleurig wegdek in de voetgangerszones, dat precies hetzelfde is als voor de fietspaden! Ik verwijs onder meer naar de promenade langs de rand van de parking aan de Slachthuislaan of iets verder aan de sluis van Molenbeek, waar de trottoirs, bermen en fietspaden aangelegd zijn met precies hetzelfde okerkleurige wegdek.

  • Bestaat er een norm voor de okerkleur? Zo ja, wat is de RAL-code? Wat waren de criteria voor de selectie van de kleur, wat met name de "zichtbaarheid" betreft?

  • Werd die keuze gemaakt in overleg met de gemeenten, de betrokken organisaties en de verenigingen die de fietsers vertegenwoordigen? Zal dit streven naar normalisering worden bevestigd door nieuwe stedenbouwkundige voorschriften? Het Plan Good Move omvat ook een regelgevende component. Kunt u preciseren wat er nieuw is met betrekking tot de aanleg van de fietspaden? Kunt u bevestigen dat het gebruik van de kleur oker voortaan verboden is voor aanpassingen die niet voor de fietsers zijn bestemd? Bestaat er een specifiek investeringsplan voor een gestandaardiseerde aanleg van alle fietspaden? Waaruit bestaat dat plan? Welke begrotingsmiddelen worden daarvoor uitgetrokken? Wij hebben u ook al vragen gesteld over de toepassing in het Brussels Gewest van het principe van wegen met één rijstrook voor de wagens en aan beide kanten fietspaden, zoals al vaak het geval is in Vlaanderen 5 of in naburige landen. U hebt toen geantwoord dat daarvoor waarschijnlijk specifieke bepalingen in de stedenbouwkundige voorschriften nodig zouden zijn. Wat is de situatie? Heeft u enige vooruitgang geboekt in deze kwestie met uw bevoegde collega? Wat zijn de hardnekkige obstakels voor de toepassing van dit principe bij de aanleg van bepaalde wegen in het Brussels Gewest?

1 L’ocre, nouvelle couleur de référence pour les futures rues cyclables. Bx1, 23/08/2021

2 https://www.gracq.org/actualites-du-velo/bandes-cyclables-suggerees-en-ocre-schaerbeek-evaluation

3https://mobilite-mobiliteit.brussels/sites/default/files/fietsvademecum9fietsstraten.pdf

4http://www.roadsworth.com

5 https://www.gracq.org/actualites-du-velo/chaussee-voie-centrale-banalisee-kesako
 
 
Antwoord    Er zijn geen wettelijke voorschriften die de kleur van het asfalt vastleggen, maar er bestaan wel een vademecum en een typebestek voor deze materie. Ik zal hier later op terugkomen. De kleur hangt hoofdzakelijk af van de pigmenten die worden toegevoegd en van de samenstelling van het basismengsel. Er zijn dus kleurnuances naargelang van het soort gebruikte asfalt (aanwezigheid van aggregaten, van al dan niet grote putten, enz.). De in het bestek voorgeschreven samenstelling van het asfalt zorgt er dus voor dat een zo standaard mogelijk kleur kan worden verkregen.
In het typebestek met betrekking tot de wegen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (hoofdstuk F.2.3.2.7) wordt enkel voor de kleur rood naar de kleurencode RAL verwezen.

De keuze voor okergeel werd in 2014 gemaakt in overleg met urban.brussels (voorheen het BROH). Urban ging namelijk niet akkoord met het zwartkleurige asfalt dat werd gebruikt voor de renovatie van fietspaden na de audit met de meetfiets van de Fietsersbond.
De keuze van het asfalt is een verzoek vanwege de fietsverenigingen. Okergeel werd als kleur gekozen wegens het natuurlijke aspect dat goed samengaat met het stedelijke aspect, en verbetert ook de leesbaarheid van de fietstrajecten.
De kleur rood wordt voorbehouden voor conflictpunten (cf. de vademecums die het voormalige BIVV voor rekening van Brussel Mobiliteit heeft opgesteld).
De keuze voor okergeel werd bekrachtigd in de vademecums over afgescheiden inrichtingen en fietsstraten (2018), die werden opgesteld in overleg met de betrokken actoren (verenigingen, VV, stedenbouw, leefmilieu).

Het regelgevende luik legt onder meer de volgende elementen betreffende de fietspaden op:
· De aanleg van afgescheiden fietsinrichtingen bij alle handelingen en werken aan de PLUS- en COMFORT-trajecten van het auto- en vrachtvervoernetwerk, behalve indien de plaatselijke omstandigheden en/of de verkeersveiligheid dit niet toelaten.
· Het rekening houden met de veiligheid van fietsers via een aan de omstandigheden aangepaste voorziening.
· Een vijfjaarlijkse audit van de kwaliteit van het gebruik van de PLUS- en COMFORT-trajecten van het fietsnetwerk.
· Tal van maatregelen i.v.m. de maintenance en het onderhoud van het fietsnetwerk.
· Het introduceert een standaardafmeting voor afgescheiden en gemarkeerde fietspaden.
Om deze keuzes te vergemakkelijken werkt Brussel Mobiliteit ook aan een nieuwe gids rond welke fietsinfrastructuur op welke plaats. De grote principes daarvan werden al voorgesteld aan de commissie mobiliteit voor het zomerverlof.

In onze contreien en buurlanden zijn er rijbanen met middenverkeer, in het bijzonder op het platteland. In België zijn dergelijke rijbanen niet onderworpen aan een regelgeving. In de studie van het BIVV enkele jaren geleden voor het Waalse Gewest wordt een beperkt toepassingsgebied voorgesteld voor wegen met weinig verkeer (minder dan 1.500 voertuigen per dag).
Er loopt op dit moment overleg tussen de drie Gewesten en federaal over het ideale type markering. Voor ons in een stedelijk gebied is het vooral belangrijk dat dergelijke markeringen niet voor verwarring zorgen boven op de al talrijk aanwezige markeringen. Het mag vooral niet worden opgevat als een uitnodiging voor fietsers om dicht langs geparkeerde auto's te rijden, omdat ze dan het risico lopen geraakt te worden door een openslaande deur.