Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de langverwachte hervorming van de Brussel'Air premie

Indiener(s)
Anne-Charlotte d'Ursel
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1039)

 
Datum ontvangst: 24/01/2022 Datum publicatie: 11/03/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 11/03/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
28/01/2022 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag   

Voorafgaand aan de versterking van het LEZ-verbod heeft mijn fractie steeds gepleit voor voldoende en doeltreffende begeleidende maatregelen die zijn aangepast aan de realiteit van de vele Brusselaars die nauwelijks zonder auto kunnen om te reizen of naar het werk te gaan. Ik wil u er ook aan herinneren dat uit een recente enquête is gebleken dat 45,3% van de Brusselse werknemers in 2021 de auto gebruikte voor hun woon-werkverplaatsingen, wat bewijst dat er nog veel moet worden gedaan om hun voldoende alternatieven te bieden om hun reisgewoonten te veranderen. Om hen te overtuigen en te steunen is de Brussel'Air-premie een van de belangrijkste instrumenten die de regering heeft ingevoerd. Een recente hervorming is erop gericht de vele disfuncties die het gebrek aan succes verklaren, te corrigeren en de formule om te vormen tot een mobiliteitsbegroting. Wat zijn de oorzaken van de nieuwe vertragingen bij de invoering van de "nieuwe" premie?

  • Wat verklaart de vertraging bij de invoering van de nieuwe premie? Wanneer zal de nieuwe premie beschikbaar zijn? Wie zal met terugwerkende kracht tot welke datum kunnen profiteren? Waarom deze datum?

  • Hoeveel premies zijn er aangevraagd in 2020 en 2021? Kunt u uw antwoord uitsplitsen per soort aangevraagde formule (MIVB, ProVélo-budget, enz.)? Wat is het profiel van de aanvragers (leeftijd, beroep, enz.)?

  • De enveloppe van 3.850.000 euro werd  berekend op basis van een raming waarbij rekening is gehouden met een stabiel percentage premieaanvragen. Op hoeveel mensen wilt u zich richten in 2022? Naarmate de LEZ wordt uitgebreid en de elektrische alternatieven te duur zijn of niet meer voorradig wat hun componenten betreft, zal het aantal aanvragen waarschijnlijk sterk toenemen. Waarop baseert u uw schatting?

  • Wat is volgens u een huishouden dat voor de premie in aanmerking komt? Hoe gaat u om met de situatie van een huishouden met meerdere samenwonende maar niet-verwante huurders, zoals steeds vaker het geval is bij jonge werknemers die vaak zeer uiteenlopende mobiliteitsbehoeften hebben?

  • In het verlengde hiervan is bepaald dat noch de aanvrager, noch een lid van zijn huishouden een auto, met inbegrip van een bedrijfsauto (of iets soortgelijks) en/of een gemotoriseerde tweewieler (categorie L) mag registreren binnen een jaar nadat de kentekenplaat is geschrapt. Hoe wordt dit toegepast in het geval van het samen huren van een woonst?

  • LB heeft een projectmanager voor de Brussel'Air-premie moeten aanwerven, hoeveel personeelsleden houden zich met deze premie bezig (VTE)? Hoeveel personeelsleden zijn bij de MIVB betrokken bij deze premie?

  • Waarom maakt de vernietiging van het voertuig niet langer een voordeliger premie mogelijk? Op die manier zou worden voorkomen dat deze voertuigen elders in België of op de planeet blijven vervuilen.

  • Hebt u beslist ons verzoek in te willigen en in de toekomst een premie voor de aankoop van een elektrisch voertuig in te voeren, gemoduleerd op basis van het inkomen, zoals in de meeste van onze buurlanden met groot succes wordt gedaan, en zo neen, waarom niet?

  • Uw collega die met mobiliteit is belast, heeft bevestigd dat u naar een geïntegreerde formule van het type MaaS wenst te gaan. Hoe ver staat u in dit verband?

  • Wat zijn de promotie- en marketingacties die in 2022 zullen worden opgestart om de premie bekend te maken bij de Brusselaars?

 
 
Antwoord   

     

1)

Zoals bepaald in het besluit van 15 juli 2021, is de nieuwe Brussel’Air-premie gelanceerd op 3 november 2021. Het elektronische loket IRISbox voor het aanvragen van die premie is sinds begin maart toegankelijk. De lancering van dat loket heeft tijd gekost om een aantal problemen op te lossen, met name in verband met de bescherming van de privacy van begunstigden.

Om het aanvraagformulier voor de nieuwe Brussel’Air-premie te automatiseren en te vereenvoudigen, was het nodig om het akkoord voor de toegang tot gegevens uit authentieke bronnen te verkrijgen:

·         DIV: gegevens met betrekking tot geschrapte nummerplaten

·         Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ): gegevens met betrekking tot de aan- of afwezigheid van een persoon die in aanmerking komt voor een parkeerkaart voor personen met een handicap, en met betrekking tot het BVT-/leefloonstatuut van bepaalde begunstigden

·         Rijksregister (RR): gegevens van het Rijksregister met betrekking tot de domicilie, de leeftijd en de gezinssamenstelling van de aanvrager

·         Financiën: gegevens met betrekking tot de inkomenscategorie van het gezin dat de premie aanvraagt

Die gegevens maken het mogelijk om een premiebedrag te bepalen in functie van het profiel van de aanvrager (500, 700 of 900 euro), dat dan zal worden gebruikt voor de aangepaste mobiliteitsdiensten voor hemzelf of de leden van zijn gezin (bv. BVT- of 65+-abonnement bij de MIVB).

Om personen die hun nummerplaat in 2021 hebben laten schrappen en voor wie de termijn van 6 maanden om een premieaanvraag in te dienen in maart zal zijn verstreken, niet te benadelen, is besloten dat vanaf de opening van het loket iedereen die op of na 4 april zijn nummerplaat heeft laten schrappen, mits aan de overige algemene voorwaarden is voldaan, 6 maanden de tijd heeft om de Brussel’Air-premie aan te vragen, dat wil zeggen tot begin september 2022.

 

Vanaf begin september zal de regel van 6 maanden opnieuw strikt worden toegepast. Dat betekent dat vanaf dat moment een premieaanvraag slechts mogelijk is binnen de 6 maanden na de datum van schrapping van uw nummerplaat.

 

2)

In 2020 en 2021 was de MIVB nog verantwoordelijk voor de manuele behandeling van de vroegere Brussel’Air-premie. Zij verstrekt de volgende statistieken.

In 2020:

-          werden 1049 premies behandeld;

-          werden 986 premies toegekend.

In 2021:

-          werden 719 premies behandeld;

-          werden 679 premies toegekend.

De uitsplitsing voor het soort gevraagde formule is niet beschikbaar.

Sinds 2016 (toen de LEZ werd aangekondigd) is het aantal aanvragen voor de premie gestaag toegenomen, van 550 in 2016 tot 1278 in 2019. In 2020 waren er 1049 aanvragen en in 2021 719. De covidpandemie, en waarschijnlijk ook de verwachting van de nieuwe Brussel’Air-premie, kunnen van invloed zijn geweest op het aantal aanvragen in de afgelopen twee jaar. Ook moet erop worden gewezen dat de Brussel’Air-premie sinds 2009 of 2010 niet meer actief is gepromoot via een communicatiecampagne; alleen een ‘passieve’ promotie van deze premie is uitgevoerd sinds de invoering van de LEZ door het presenteren van informatie over de premie op de website www.lez.brussels.

Informatie over het profiel van de aanvragers is niet beschikbaar, aangezien dat niet was voorzien in de oude premie op het niveau van de AVG.

3)

 

Zoals blijkt uit de gegevens over het aantal toegekende premies in de voorgaande jaren, wordt een stijging van het aantal aanvragen verwacht, en niet een stabiel aantal premieaanvragen.

De schatting van het aantal aanvragen en de budgetanalyse werden als volgt uitgevoerd:

-       Schatting van het aantal door de LEZ getroffen huishoudens dat de premie zal aanvragen;

-       Schatting van het aantal huishoudens dat niet direct wordt getroffen door de LEZ en dat de premie zal aanvragen;

-       Schatting van het inkomensniveau/statuut van die huishoudens, om te kunnen bepalen welk soort premie zij zullen ontvangen (500, 700 of 900 euro).

Op basis van het wagenpark in omloop, zoals gereconstrueerd door de ANPR-camera’s van de LEZ, en het historische tarief van de premieaanvragen van door de LEZ getroffen huishoudens, werd geschat dat[1]:

·         4.618 premies zouden moeten worden aangevraagd door Brusselse automobilisten die eigenaar zijn van een auto die niet meer in de LEZ binnen zal mogen in 2022 (Euro 4 diesel);

·         4.376 premies zouden moeten worden aangevraagd door Brusselse automobilisten die eigenaar zijn van een auto die niet meer in de LEZ binnen zal mogen in 2025 (Euro 5 diesel en Euro 2 benzine). De aanvragen van deze personen zullen naar verwachting gespreid worden tussen 2022 en 2025.

 

Daarnaast schatten we dat 1.158 premies jaarlijks zouden moeten worden aangevraagd door personen die een voertuig hebben dat niet rechtstreeks wordt getroffen door de LEZ-toegangscriteria[2].

 

Rekening houdend met de aantrekkelijkheid van de nieuwe premie, onder andere vanwege een hoger premiebedrag voor gezinnen met lagere inkomens, en met het feit dat men gebruik kan maken van een brede waaier van mobiliteitsdiensten (een fietsbudget, verschillende soorten MIVB-abonnementen, inclusief voorkeurstarief, deelfietsen, deelauto’s, een MaaS-kaart, een taxidienst, enz.), wordt verwacht dat het aantal premieaanvragen zal toenemen.

Er wordt ook hernieuwde belangstelling verwacht voor de premie bij elke versterking van de LEZ (2022 en 2025), bij de geplande uitfasering van verbrandingsmotoren in het BHG voor 2030 en 2035, en bij de andere maatregelen van het Good Move-plan om het autobezit te verminderen.

 

4)

Om voor de premie in aanmerking te komen, moet aan verschillende voorwaarden worden voldaan. De aanvrager moet namelijk:

-       in het BHG wonen;

-       de nummerplaat van een auto (categorie M1) die sinds ten minste 2 jaar op zijn of haar naam is ingeschreven, hebben laten schrappen. De schrapping moet uiterlijk 6 maanden voor de premieaanvraag zijn gebeurd (*met uitzondering van het in aanmerking nemen van de vertraging voor de opening van het elektronisch loket – zie boven).

Het bedrag van de premie (500/700/900 euro) verschilt in functie van de inkomsten van het gezin van de aanvrager en de aan- of afwezigheid van een persoon die beantwoordt aan de criteria voor de toekenning van een parkeerkaart.

In het door u genoemde praktijkgeval, d.w.z. een persoon die een woning deelt en zijn nummerplaat laat schrappen, zal deze persoon een premie kunnen aanvragen.

Voor de analyse van het premiebedrag zal het bedrag van de inkomsten van alle huisgenoten in aanmerking worden genomen indien zij een huishouden vormen. Hetzelfde geldt voor de voorwaarde met betrekking tot de vermindering van het aantal ingeschreven of geleasede voertuigen in het huishouden.

 

 

5)

 

In het kader van de controle a posteriori baseert Leefmilieu Brussel zich op de samenstelling van het huishouden, zoals die bij de bevoegde diensten bekend is.

 

6)

 

Vanaf juli 2021 is een voltijdse projectbeheerder aangesteld om de Brussel’Air-premie aan te sturen.

 

Wat de personen die zich bezighouden met de Brussel’Air-premie betreft, moet een onderscheid worden gemaakt tussen twee fasen: de invoering van de nieuwe Brussel’Air-premie en het dagelijkse beheer van de premie.

 

De invoering van de nieuwe premie heeft heel wat mensen gemobiliseerd bij LB en de MIVB: IT-ontwikkelaars, data protection officers, projectcoördinatoren, communicatiespecialisten, verkoopspecialisten, enz. Maar ook bij Brussel Mobiliteit en het CIBG, twee andere belangrijke partners van de Brussel’Air-premie, werden mensen gemobiliseerd.

 

Bij het dagelijkse beheer zullen minder mensen betrokken zijn. Er zijn 2 personeelsleden van de MIVB (deeltijds) voorzien voor het beheer van de premie in onderaanneming; er is 1 administratief medewerker voorzien bij Leefmilieu Brussel, die zal worden bijgestaan door de projectleider. Er wordt ook in extra middelen van sommige personeelsleden voorzien in geval van een piek (bv. bij de lancering van de premie op 07/03).

 

7)

 

Het bedrag waarop de begunstigden van de Brussel’Air-premie recht hebben, is verhoogd en wordt nu gedifferentieerd naargelang van het inkomen van de Brusselaars en hun statuut, om mensen in een precaire situatie of met een handicap meer begeleiding te verlenen. Omwille van de duidelijkheid werd het niet wenselijk geacht een extra bonus toe te kennen aan personen die hun voertuig laten vernietigen. Alle informatie die daarvoor nodig is, is niettemin nog steeds beschikbaar op de website van Leefmilieu Brussel, zodat Brusselaars hun voertuig kunnen laten recycleren in een erkend centrum.

 

8)

 

 De Brussel’Air-premie is een premie die de modal shift aanmoedigt, d.w.z. het gebruik van alternatieven voor de eigen auto, ongeacht de motorisering ervan.

 

Naast de transitie naar een gemotoriseerde mobiliteit met een lage uitstoot is de kwestie van de modal shift van cruciaal belang, aangezien die betrekking heeft op de luchtkwaliteit, de verdeling van de openbare ruimte en de strijd tegen verkeersopstoppingen, en op een verstandig gebruik van de hulpbronnen van de planeet.

 

De Brussel’Air-premie maakt het gebruik van verschillende vervoersmiddelen mogelijk en laat toe om de voorkeur te geven aan het meest relevante vervoersmiddel in functie van de behoeften en de realiteit van de persoon. Twee autodeeloperatoren zijn opgenomen in de Brussel’Air-premie, waardoor het mogelijk is een auto te blijven gebruiken als dat nodig is voor de verplaatsing. Een taxidienst en een multimodale kaart zijn ook voorzien in het systeem.

 

De LEZ-premie voor professionals, beheerd door Brussel Economie en Werkgelegenheid, biedt steun voor de aankoop van een nieuw voertuig of de installatie van een laadpaal voor professionals.

 

9)

 

De Brussel’Air-premie neemt de vorm aan van een mobiliteitsbudget waarbij de aanvrager à la carte kan kiezen tussen verschillende mobiliteitsproducten: ofwel een specifiek MIVB-abonnement, ofwel een abonnement bij een fiets-/autodeeloperator, ofwel een budget voor een taxi, enz. en er is ook de mogelijkheid om het bedrag geheel of gedeeltelijk op te laden op de MaaS-kredietkaart van Modalizy. Met die kaart kan de begunstigde geleidelijk (over een periode van 2 jaar) zijn mobiliteitsbudget besteden (en dus een ticket van de MIVB of de NMBS, een taxirit, een rit met een deelauto, een deelstep, enz. kopen).

 

In het kader van het MaaS-project van de MIVB wil men ook samenwerken om de Brussel’Air-premie op de MaaS-rekening te kunnen laden. Dat verzoek is al bij de MIVB ingediend.

 

10)

 

Enkele dagen voor de opening van het elektronisch loket zal een e-mailing worden verzonden naar de mensen die contact hebben opgenomen met de administratie en wachten om een premieaanvraag in te dienen.

Om de lancering van de premie aan te kondigen, zal een persbericht worden verstuurd.

Van 4 tot 24 april 2022 is een grote promotiecampagne voor de Brussel’Air-premie gepland (affiches op straat, radiospots, onlinereclame (bannering en sociale netwerken) en de uitzending van een videospot).

Leefmilieu Brussel zal ook aan de mobiliteitsoperatoren die partners zijn van de Brussel’Air-premie (MIVB, Pro Velo, Cambio, Poppy, Villo!, Modalizy en Taxi Victor Cab) voorstellen om de premie te promoten. Brussel Mobiliteit zal onze communicatie ook doorgeven (bij de lancering en tijdens de campagne).

Bovendien is het de bedoeling contact op te nemen met de gemeenten en verenigingen om hen op de hoogte te brengen van de premie en hen te vragen deze informatie door te geven.

Het netwerk van Openbare Computerruimtes zal ook uitdrukkelijk geïnformeerd worden over het uitkomen van de premie en over het bestaan van een schriftelijke handleiding om uit te leggen hoe de premie kan worden aangevraagd.

 

 

[1] Hypotheses: op basis van het wagenpark in omloop in 2020, zoals gereconstrueerd via de ANPR-camera’s die verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de LEZ, en de mate van vernieuwing van de vloot waargenomen in de afgelopen jaren, leiden we af dat 42.848 voertuigen zullen worden getroffen in 2022, en 40.589 voertuigen zullen worden getroffen in 2025. In het verleden heeft ongeveer 10,77% van de door de lage-emissiezone getroffen huishoudens een aanvraag voor de enkele premie ingediend.

[2] Hypotheses: Naar schatting zijn er ongeveer 315.000 wagens van particulieren ingeschreven in het BHG (FEBIAC). Als we de voertuigen die worden getroffen in 2022 en 2025 schrappen, krijgen we ongeveer 231.563 in het BHG ingeschreven wagens van particulieren die niet worden getroffen door de LEZ-criteria. Geschat wordt dat het jaarlijkse percentage premieaanvragen bij personen die niet worden getroffen door de LEZ-criteria ongeveer 0,5% bedraagt (Leefmilieu Brussel en Traject op basis van gegevens van de MIVB, 2019). Dat geeft 1.158 premieaanvragen per jaar bij personen die niet worden getroffen door de LEZ.