Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het studiebezoek van de staatssecretaris aan Hamburg samen met de BGHM

Indiener(s)
Pierre-Yves Lux
aan
Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 904)

 
Datum ontvangst: 04/05/2022 Datum publicatie: 07/07/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 01/07/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
16/05/2022 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
30/06/2022 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag    Op 4 mei vernamen wij via de sociale media dat u op studiebezoek was in Hamburg, met name in het gezelschap van de BGHM. U beschrijft in uw publicatie dat hun programma "Alliantie voor huisvesting" sinds 2016 al 10.000 betaalbare woningen per jaar heeft gecreëerd en streeft naar 100.000 woningen in 10 jaar. U eindigt met te wijzen op de mogelijkheid voor u om te leren van hun innovatieve huisvestingsbeleid.

Mevrouw de staatssecretaris, terwijl wij in Brussel nog ver van deze resultaten verwijderd zijn, zijn mijn eenvoudige vragen:

  • Welke kenmerken van de Duitse stad Hamburg zijn de moeite waard zijn om in het kader van het huisvestingsbeleid onder de aandacht te brengen en hoe is deze stad te vergelijken met ons stadsgewest?

  • Welk vernieuwend huisvestingsbeleid kunt u aanwijzen en hoe zou dat volgens u in het Brussels Gewest kunnen worden uitgevoerd?

  • Is dit bezoek bedoeld om de Brusselse strategie op he vlak van openbare huisvesting te doen evolueren en bijgevolg ook om het NPH of het beheerscontract van de BGHM te doen evolueren?
 
 
Antwoord    Wat betreft de noemenswaardige kenmerken inzake huisvestingsbeleid van de Duitse stad Hamburg en de vergelijking met onze stad - ons gewest:


De stad Hamburg is de tweede grootste stad van Duitsland. Net als Brussel is Hamburg meer dan een stad: ze is een van de 16 Länder (deelstaten) waaruit Duitsland bestaat, en heeft een eigen grondwet, parlement en regering. Zo heeft een deelstaat talrijke bevoegdheden, met name inzake politie, onderwijs, cultuur en huisvesting. Hamburg bestaat uit 7 gemeenten.



De stad telt ongeveer 977.000 woningen. Daarvan zijn 137.000 eigendom van SAGA (de openbare huisvestingsmaatschappij) en 135.000 van coöperatieven (28% van alle woningen en 37% van alle huurwoningen). Er zijn ongeveer 80.000 openbare woningen.


U vindt in bijlage enkele vergelijkende kerngegevens voor Hamburg en Brussel.

De Hamburgse bevolking is sterk toegenomen sinds 2010. Er is steeds minder grond beschikbaar om nieuwe woningen op te bouwen. Daardoor zijn de prijzen van de woningen en de huurprijzen gestegen, vooral in de centrumwijken.



Door de demografische en maatschappelijke veranderingen, is er een evolutie naar:


- Kleine appartementen voor alleenstaanden;
- Grote appartementen voor grote gezinnen;

- Woningen voor oudere personen en personen met een beperkte mobiliteit;
- Specifieke woningen voor personen die moeilijk toegang krijgen tot de markt;

- Energie-efficiënte bouwtechnieken;

- Betaalbare woningen;
- Vereenvoudigde stedenbouwkundige procedures.
Hamburg staat voor gelijkaardige uitdagingen op het vlak van huisvesting als Brussel, met name:


- Een toenemende bevolking;
- Minder beschikbare grond om nieuwe woningen te bouwen;
- Een sterke stijging van de huurprijzen en de prijzen van de woningen;
- Hogere bouwkosten;
- Over voldoende betaalbare woningen voor de bevolking beschikken;
- Groene ruimten behouden, ook in het stadscentrum;
- En de klimaatdoelstellingen halen.

In het kader van de Alliantie voor huisvesting (Bündnis für das Wohnen) legt Hamburg sinds 2011 nieuwe normen vast inzake de openbare financiering voor de bouw van nieuwe woningen.


De Alliantie voor huisvesting legt maatregelen en doelstellingen op voor de actieve en maatschappelijk verantwoorde ontwikkeling van de huisvestingsmarkt in Hamburg.

Sindsdien is het aantal bouwprojecten in Hamburg sterk gestegen en worden de becijferde doelstellingen regelmatig overschreden.


De alliantie is aan haar derde editie toe en heeft tot belangrijkste doel om betaalbare woningen te creëren en de krapte op de woningmarkt te verminderen.
Het alliantie-akkoord bevat bijgewerkte concrete doelstellingen en maatregelen die gericht zijn op de actieve ontwikkeling van het aanbod betaalbare woningen voor de bevolking van Hamburg.

De Alliantie voor huisvesting in Hamburg heeft dus de volgende doelstellingen aangenomen:

- 10.000 nieuwe woningen per jaar:

Voor de senaat van Hamburg en de verenigingen uit de huisvestingssector is het verkrijgen van bouwvergunningen voor minstens 10.000 residentiële eenheden per jaar, waaronder 4.000 openbare woningen, de hoofddoelstelling van die alliantie. Op die manier blijft Hamburg een sociale metropool voor iedereen met een hoge levenskwaliteit en evenwichtige wijken.


De senaat en de districten hebben de vereiste voorwaarden daartoe gecreëerd, meer bepaald strikte goedkeuringsprocedures, terbeschikkingstelling van betaalbare stedelijke ruimten en een nieuwe stijging van de huisvestingssubsidies in Hamburg. De procedures voor ruimtelijke ordening en bouwvergunningen werden vereenvoudigd en versneld door de overlegprocedures te beperken tot het plan van aanleg en niet tot de vergunningen voor elk woonproject. Daarnaast worden de dossiers volledig gedigitaliseerd.


- Meer woningbouw die door de Staat wordt gefinancierd.

Sinds 2011 heeft Hamburg haar inspanningen voor de bouw van gesubsidieerde huurwoningen met vaste huurprijzen en bezetting opgedreven. Het aantal gesubsidieerde woningen per jaar is gestegen van 1.200 tot 3.000.


De senaat wil het aantal door de Staat gefinancierde woningen voor gezinnen met een laag en middelgroot inkomen tijdens de 22e legislatuur verder verhogen door het aantal sociale en middeninkomensappartementen geleidelijk aan te verhogen tot 4.000 per jaar.

Die cijfers worden mogelijk gemaakt door een precies kader op te leggen aan elk nieuw project van meer dan 30 woningen dat promotoren op openbare of private terreinen plannen. De eisen zijn:

- ⅓ huurwoningen gesubsidieerd door de openbare besturen;
- ⅓ vrij gefinancierde huurwoningen;

- En ⅓ koopwoningen.

In sommige centrale en populaire plaatsen waar meer betaalbare woningen nodig zijn, kan de participatie worden opgetrokken tot 50% sociale woningen.

- Grond- en vastgoedbeleid gericht op het gemeenschappelijke goed:

Hamburg voert een voluntaristisch aankoopbeleid van terreinen of oppervlakken en heeft het gebruik van het voorkooprecht veralgemeend om haar doelstellingen van sociale en stedelijke ontwikkeling te halen, in het belang van het welzijn van haar inwoners.

Als belangrijkste grondeigenaar legt Hamburg promotoren voorwaarden op bij de verkoop of de erfpacht van haar terreinen, in ruil voor betaalbare woningen enerzijds.


Daarnaast worden ordonnanties van ‘sociaal behoud’ uitgevaardigd om de bestaande wijken en het sociaal evenwicht van de stad te beschermen.


Investeerders en promotoren moeten rekening houden met een reeks regels inzake de luxemodernisering/-renovaties, de omzetting van huurappartementen, de speculatieve aankoop van vastgoed, enz. Die beperkingen gelden in sommige wijken om er de sociale mix te vrijwaren.



Parallel met de Alliantie voor huisvesting worden meerdere programma's, initiatieven en beleid ingevoerd om het aantal betaalbare woningen in Hamburg te verhogen:

- ‘Contract voor Hamburg”: een akkoord tussen de regering en 7 gemeenten om de procedures voor de toekenning van bouwvergunningen te vergemakkelijken en te versnellen.
- Huisvestingsprogramma’s in elk van de 7 gemeenten: akkoorden over het aantal nieuwe constructies en de ontwikkeling van de huisvestingsmarkt.

- Er is een specifieke coördinator voor de ontwikkeling van woningen. Die persoon bemiddelt bij conflicten tussen de regio en de gemeenten over de bouw van woningen. Die taak wordt toegewezen aan de staatssecretaris belast met stedelijke ontwikkeling en huisvesting.

- Loonindex: een transparant instrument dat de huurders helpt om de standaardhuurprijs in hun nieuwe wijk te kennen.

- Rem op de huurprijzen: eigenaars mogen de huurprijzen slechts binnen een bepaalde marge verhogen. Die maatregel werd ingevoerd nadat werd vastgesteld dat de huurprijzen in Hamburg veel sneller stegen dan in de rest van het land.

- Sinds 2004 zijn er samenwerkingsakkoorden in de huisvestingssector (vandaag 12 huisvestingscoöperatieven en SAGA). Er geldt een verplichting om woningen toe te wijzen aan gezinnen in armoede (2.297 in 2017). De meeste coöperatieven doen beter dan deze doelstelling.

- Hamburg heeft sinds 1971 een wettelijk verbod op de wijziging van bestemming van een residentieel goed.

Zoals u kunt vaststellen, was dit bezoek bijzonder inspirerend. Het heeft namelijk aangetoond dat een sociale omkadering van de creatie van woningen niet tot desinvestering en verval van publieke en private woningen leidt.