Schriftelijke vraag betreffende de strijd tegen het leeftijdsdenken in het Brussels Gewest
- Indiener(s)
- Françoise Schepmans
- aan
- Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 962)
| Datum ontvangst: 02/05/2022 | Datum publicatie: 07/07/2022 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 21/22 | Datum antwoord: 14/06/2022 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 16/05/2022 | Ontvankelijk | Uitgebreid Bureau van het Parlement | ||
| 12/06/2022 | Bijlage aan het antwoord | p.m. | Bijlage |
| Vraag | Het aantal 55-plussers in Brussel blijft toenemen. Op 1 januari 2019 telde het Brussels Instituut voor de Statistiek 279.388 55-plussers op 1,2 miljoen Brusselaars. In september 2021 heeft Amnesty International de resultaten van een enquête over leeftijdsdiscriminatie van 55-plussers in Franstalig België gepubliceerd. Daaruit blijkt dat meer dan één op vier senioren te maken krijgt met minstens één vorm van mishandeling en dat zeven op de tien senioren het slachtoffer worden van vooroordelen wegens hun leeftijd. Volgens het laatste rapport van de Verenigde Naties over leeftijdsdiscriminatie zou een op de twee mensen in de wereld discrimineren op basis van leeftijd, wat negatieve gevolgen heeft voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de senioren en hun levenskwaliteit. Net als de federale reglementering hanteert de gewestelijke reglementering leeftijd als discriminerend criterium bij openbare dienstverlening, huisvesting, tewerkstelling, goederen en diensten. In dat verband wens ik u de volgende vragen te stellen:
B. Is dit percentage proportioneel met het aantal senioren ouder dan 55, vergelijkbaar met de andere segmenten van de bevolking of worden die personen zwaarder getroffen door werkloosheid?
|
| Antwoord | De editie 2021 van de projectoproep voor innoverende acties “Strijd tegen discriminatie bij de aanwerving en de bevordering van de diversiteit op de arbeidsmarkt” had een specifieke aandacht voor leeftijd. Hiertoe heeft de Brusselse Regering, op basis van de rangschikking door een onafhankelijke jury, de volgende projecten ondersteund: LEAD – Be My Coach Het betreft een coachingsprogramma door jonge professionelen voor 50+’ers om hen de nieuwste technieken op de arbeidsmarkt te kunnen aanleren. Het programma betreft zowel opleidingen, ateliers als netwerkevents. Het doel is om de mogelijkheden van 50+-ers op de arbeidsmarkt hiermee te verhogen. Het geïntroduceerde budget bedraagt 69.500 euro Aksent - eLearning Het project betreft het aanbieden van 5 e-learningformules in het kader van een bestaand pilootproject, die gericht zijn op het versterken van de softskills van de personen (+65’ers) en de vorming van 2 Aksent-medewerkers om dit op termijn zelfstandig te kunnen verderzetten. De doelgroepmedewerkers zijn allemaal personen met een migratieachtergrond en laag geschoold. De 5 modules zijn de volgende; verbindende communicatie, assertiviteit en grenzen stellen, interculturele communicatie, hoe solliciteren in de hedendaagse werkmarkt, Nederlands (werkgericht). Het ingediende budget bedraagt 18.200 euro Interface 3 Het project heeft tot doel 30 vrouwen van boven de 45 ("senioren") met weinig of geen kwalificaties, van buitenlandse afkomst en sinds ten minste één jaar werkzoekend op de arbeidsmarkt, aan het werk te krijgen. Het bestaat uit het organiseren van 2 trainingsgroepen (2*15pers), gericht op administratieve, computer- en technische banen en gedurende het hele traject begeleid door een Interface3 trainer. (evaluatie van de vaardigheden, beroepsoriëntatie, computeropfriscursus, integratiemodule), aangevuld met 6 maanden ondersteuning. Het budget bedraagt 20.000 euro. Randstad Het project betreft de organisatie van speeddates tussen ondernemingen en werkzoekenden met diverse achtergronden. Op deze manier wordt er gepoogd om de werkzoekenden makkelijker contact aan te leggen met ondernemingen en aan het werk te krijgen. Het programma zal bestaan uit twee assen, verdeeld over 3 thema's; 1. Leeftijdsbarrières voor integratie (specifiek 50+) 2. De kwestie van diversiteit op grond van geslacht en seksuele geaardheid in ondernemingen 3. Diversiteit als positieve bedrijfscultuur, ter versterking van inclusie en cohesie Het ingediende budget bedraagt 37.375 euro. De andere projecten waren meer gericht op jonge werkzoekenden. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden een reeks maatregelen genomen om de integratie op de arbeidsmarkt van 50-plussers te vergemakkelijken. Enkele voorbeelden: v “de korting 57+”. Deze maatregel wil de aanwerving en het behoud bevorderen van oudere werknemers door te voorkomen dat de loonkosten van deze werknemers een rem op de aanwerving vormen. Het bestaat uit een vermindering van de werkgeversbijdragen voor de werkgever van maximaal 1000 euro per kwartaal. v 50+ Partnerschapsmaatregel Actiris werkt samen met 7 partners om gerichte en aangepaste begeleiding te bieden aan werkzoekenden van 50 jaar en ouder. Deze partnerschapsmaatregel heeft tot doel jaarlijks zo'n 1.185 mensen te begeleiden. v Het aanwervingsplan Activa.brussels De inactiviteitsperiode die nodig is om toegang te krijgen tot dit attest wordt teruggebracht tot één dag voor werknemers ouder dan 57 jaar. Deze tewerkstellingsmaatregel vormt een financieel voordeel voor de werkgever want hij kan met de uitkering een deel van het loon van zijn werknemer betalen. Zo kan hij dus personeel in dienst nemen zonder dat zijn loonkosten fors stijgen. Het nagestreefde doel is dan ook het bevorderen van de integratie van deze doelgroep door middel van een financiële stimulans. De toelage bedraagt in totaal 15.900 euro over 30 maanden. Deze toelage wordt verhoogd bij verminderde arbeidsgeschiktheid. Het komt dan op een totaalbedrag van 23.400 euro over 36 maanden. v Het PWA-contract Net als activa.brussels streeft het PWA-contract de initiële doelstelling na om de integratie op de arbeidsmarkt te bevorderen van mensen die werkloos zijn en lange tijd inactief zijn geweest. Voor 45-plussers wordt de periode van inactiviteit verkort om hiervan te kunnen genieten. Terwijl mensen onder de 45 minimaal 2 jaar volledig werkloos moeten zijn, moeten diegenen van 45 jaar en ouder dat slechts 6 maanden zijn. Dit type contract maakt het mogelijk om op lokaal niveau te werken en toegang te krijgen tot extra inkomsten naast een werkloosheidsuitkering. v Outplacement Er is sprake van outplacement na een door de werkgever gemeld ontslag dat niet kan worden veroorzaakt door een dringende reden. Outplacement is een geheel van begeleidende diensten en adviezen die, in opdracht van een werkgever, door een dienstverlener, individueel of in groep worden verleend, om een werknemer in staat te stellen zelf binnen een zo kort mogelijke termijn een betrekking bij een nieuwe werkgever te vinden of een beroepsbezigheid als zelfstandige te ontplooien. Deze maatregel is van toepassing op ontslagen personen die ten minste 45 jaar oud zijn. Tegelijkertijd werkt Actiris samen met de vzw Duo for a Job die, door het in contact brengen met een ervaren mentor, het mogelijk maakt om de competenties, ervaring en kennis van ouderen te bevorderen en zo vooroordelen en stereotypen te bestrijden met betrekking tot deze leeftijdscategorie. Daarnaast heeft de antidiscriminatiedienst van Actiris in haar team een persoon die specifiek verantwoordelijk is voor het thema discriminatie op basis van leeftijd, ook van ervaren personen. De antidiscriminatiedienst informeert en sensibiliseert werkzoekenden over deze vorm van discriminatie, en verwijst hen ook door naar UNIA of andere partners gespecialiseerd in dit thema, indien de situatie dit vereist. Wat betreft het thema discriminatie van ouderen organiseert de antidiscriminatiedienst ook maandelijks een workshop in samenwerking met het Beroepenpunt in Brussel getiteld "Discriminatie op basis van leeftijd: een belemmering voor uw zoektocht naar werk?”. Deze workshop is gratis en bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dit onderwerp. De inhoud is zowel theoretisch als praktisch. Het verschaft informatie over het wettelijk kader van discriminatie op grond van leeftijd, de contextelementen van de wijze waarop de bevolkingsvergrijzing gevolgen heeft voor de arbeidsmarkt en de wijze waarop dit doorheen de jaren werd beheerd. De dienst Diversiteit van Actiris begeleidt bedrijven bij het opstellen van diversiteitsplannen en bevordert de inclusie van specifieke doelgroepen in de werkomgeving waaronder de “mensen met ervaring”. v Workshop 50+: Boost je zoektocht naar werk, georganiseerd binnen het Beroepenpunt Deze workshop is bedoeld voor 50-plussers. Het streeft de volgende doelstellingen na: · Informeren over het aanbod van diensten specifiek bedoeld voor 50-plussers · Leren omgaan met stereotypen en zelfvertrouwen opkrikken Het werkloosheidspercentage voor 55-plussers bedraagt in 2021 jaarlijks gemiddeld 18,7% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, tegenover 15,5% voor alle leeftijden samen. De statistieken die beschikbaar zijn via View.brussels geven de volgende cijfers (april 2022): Van de in totaal 84.459 NWWZ (niet-werkende werkzoekenden) zijn er 23.752 50 jaar en ouder. Hiervan zijn er 7.837 tussen 55 en 59 jaar en 7.321 ouder dan 60 jaar. Merk een daling op in één jaar van de werkloosheidsgraad van de laatste twee groepen (-2,00% voor 55-59 en -4,3% voor 60 jaar en ouder) Het werkloosheidspercentage voor 55-plussers (18,7%) ligt op een hoger niveau dan dat van de categorieën 25-34-jarigen (14,5%), 35-44-jarigen (14,1%), 45-54-jarigen (14,0%) in het BHG . Er moet dus worden opgemerkt dat de Brusselaars van 55 jaar en ouder verhoudingsgewijs meer kans hebben om werkloos te zijn dan de 25- tot 54-jarigen. Er moet echter worden opgemerkt dat de werkloosheidsgraad de moeilijkheden van ouderen onderschat. Het is inderdaad belangrijk om er rekening mee te houden dat het uitstroompercentage van werkzoekenden, dit wil zeggen de kans dat de NWWZ uit de werkloosheid treedt, afneemt naarmate de leeftijd stijgt. Terwijl jongeren vrij vaak uit de werkloosheid raken (uitstroompercentage van 42,5% voor personen onder de 30 jaar, gegevens NWWZ uit 2018), komen ouderen zelden uit de werkloosheid (uitstroompercentage van slechts 10,5% voor personen van 50 jaar en ouder). Hierdoor wordt waargenomen dat ook al is de werkloosheid onder jongeren hoger, hun arbeidsmarktstatuut ook sneller verandert. Jongeren raken vaak werkloos, maar komen er ook vaak weer uit (veranderlijkheid tussen statuut van werkende, studerende, in opleiding, op stage, enz.), in tegenstelling tot 55-plussers die veel meer moeite hebben met het vinden van een baan of minder doorschuiven naar een ander arbeidsmarktstatuut en daardoor vaker verstrikt geraken in werkloosheid. Ouderen worden geconfronteerd met veel obstakels bij het vinden van een baan (hoge salarisverwachtingen, vaardigheden die moeten worden bijgewerkt of verouderd zijn, enz.). Het werkloosheidspercentage van 55-plussers is de afgelopen 20 jaar gedaald. In de afgelopen 20 jaar hebben er inderdaad veel hervormingen plaatsgevonden om de activiteit van werknemers van 50 jaar en ouder te vergroten: de effectieve pensioenleeftijd werd verhoogd, de regeling voor vervroegd pensioen werd gewijzigd, de werkelijke pensioenleeftijd werd verhoogd en zelfs de voorwaarden voor de toegang tot de vrijstelling van het statuut van werkzoekende werden gewijzigd (oudere werklozen vrijgesteld van inschrijving als WZ). Ze hebben tot gevolg gehad dat het aantal 50-plussers met een baan maar ook van werkloze 50-plussers is toegenomen. De opschorting van de vrijstelling van de inschrijving als werkzoekende voor 50-plussers in juli 2002 heeft namelijk een belangrijke rol gespeeld in de stijging van het aantal NWWZ van 50 jaar en ouder dat bij Actiris is ingeschreven. De tabel in bijlage 1 toont de evolutie van de werkloosheidsgraad voor 55-plussers en voor alle leeftijden van 2010 tot 2021. De wijziging van de wetgeving in juli 2002 die tot doel had de activiteit van werknemers van 50-plussers te verhogen door de vrijstelling van inschrijving als werkzoekende op te heffen, had een grote impact op de werkloosheid van deze leeftijdscategorie. Er moet echter ook worden opgemerkt dat het effect van deze wetswijziging sinds het eerste kwartaal van 2011 is afgenomen. Een andere verklaring kan de wetswijziging van 1 januari 2013 zijn die de leeftijd verhoogt naar 60 in plaats van 58, leeftijd vanaf dewelke een vrijstelling van inschrijving als werkzoekende mogelijk is. Sinds begin 2017 is de werkloosheid in deze leeftijdscategorie weer licht gestegen, maar deze trend keert voor het eerst in juni 2020, wanneer we een lichte daling van -0,9% zien van werkzoekenden ouder dan 50 jaar ten opzichte van juni 2019. Weet ten slotte dat ik op 31 mei de sociale partners heb kunnen raadplegen over de 15 verbintenissen om discriminatie te bestrijden bij de aanwerving en om diversiteit te bevorderen bij de tewerkstellingen. Dit is een project dat in gedeelde prioriteit wordt uitgevoerd met de staatssecretaris van Gelijke Kansen in het kader van de Strategie Go4Brussels2030. Dit project werd zeer goed onthaald Zodra ik de bijdrage van Brupartners heb ontvangen, zal ik deze 15 verbintenissen op de regeringstafel kunnen leggen. Deze verbintenissen hebben uiteraard tot doel de tewerkstelling van mensen ongeacht hun leeftijd te stimuleren. Ik zal niet nalaten u de krachtlijnen van het werk voor te stellen. |