Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de algemene onveiligheid in de noordwijk

Indiener(s)
Sevket Temiz
aan
Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 902)

 
Datum ontvangst: 19/07/2022 Datum publicatie: 08/11/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 18/10/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
21/09/2022 Ontvankelijk
 
Vraag   

In de ABV wordt gewezen op het volgende: ”De Regering zal ook meer middelen voor de gerechtelijke politie vragen voor de strijd tegen de zware en georganiseerde misdaad, waaronder de strijd tegen terrorisme en de aanpak van de drugshandel.

De Regering zal tevens de vraag aan de federale Regering om het strategisch veiligheids- en preventieplan (SVPP) uit te breiden naar alle 19 gemeenten steunen. De Regering zal de doelstellingen, resultaten en financiering van haar preventiebeleid herevalueren om haar middelen billijker te bestemmen voor de prioritaire wijken en uitdagingen.”

De situatie in de Noordwijk en zijn handelskern is kritiek.

De bewoners en winkeliers van deze historisch gegroeide handelsas zijn het slachtoffer van zware criminaliteit.

Zuur wordt in het gezicht van handelaars gegooid, er zijn aanvallen met messen, fysieke aanvallen overdag, georganiseerde drugshandel, enz.

Het dagelijks leven van de bewoners van dit gebied is een hel.

Het Gewest heeft veel handelswijken, waaronder de zogenaamde Brabantwijk, met meer dan 21.000 mensen die daar dagelijks langskomen. Deze handelszone grenst geografisch aan de Nieuwstraat, maar wordt anders behandeld.

Gelet op het voorgaande, zou ik u de volgende vragen willen stellen:

  • Wat is uw strategie om dit verwaarloosde gebied veilig te maken?

  • De Noordwijk is een prioritaire verkeersas in Brussel. Heeft de regering de doelstellinge voor de  financiering van haar preventiebeleid voor dit gebied opnieuw geëvalueerd?

  • In de Iris Tower werken al veel ambtenaren van het Gewest. Wat is de feedback van de vakbonden over mogelijke aanvallen op ambtenaren?

 

 
 
Antwoord    Bij deze kan ik u de volgende elementen van antwoord verstrekken op uw vraag:

De Noordwijk kent inderdaad veel problemen, maar is niet de enige in Brussel. Om geen bevooroordeeld beeld van de dingen te krijgen, is het belangrijk enkele elementen van de context in herinnering te brengen.
Vanwege zijn status als nationale en Europese hoofdstad is Brussel een kosmopolitische stad die door zijn troeven een echte aantrekkingspool is voor veel mensen uit de hele wereld. Deze positionering van ons Gewest vormt een ongelooflijke rijkdom, maar brengt ook sociale en economische problemen met zich mee.


Ons Gewest treedt op met de instrumenten waarover het beschikt om de situatie te verbeteren. Er valt echter niet te ontkennen dat het niet alle problemen die zich op zijn grondgebied voordoen alleen kan oplossen, vooral wanneer die problemen grotendeels te wijten zijn aan politieke beslissingen die op andere bestuursniveaus genomen worden en aan fenomenen die veel verder reiken dan het grondgebied van het Brussels Gewest. Dit geldt met name voor het asiel- en immigratiebeleid, drugsgerelateerde criminaliteit, mensenhandel, enz.

Het is bijgevolg tegen die achtergrond dat de problemen in de Noordwijk moeten worden onderzocht en aangepakt. Bovendien is het onmogelijk om over deze wijk te spreken zonder rekening te houden met het feit dat hier het grootste treinstation van het land ligt in termen van passagiers. Net als andere hoofdsteden en grote steden ligt het aan de rand van wijken die historisch veel sociale problemen hebben gekend en nog steeds kennen, maar ook zeer populaire winkelstraten. Het is tevens een vervoersknooppunt waar meerdere bus- en tramlijnen aankomen en waar van ‘s morgens tot ‘s avonds ambtenaren, bedienden, arbeiders, lokale inwoners en dagjesmensen zich door elkaar begeven.

Het beheer van de veiligheid op een dergelijke plaats vormt een complex probleem. Dit hangt samen met de ligging van het station, dat een zekere vorm van anonimiteit biedt en een geïmproviseerd onderkomen wanneer de nachten kouder worden. De vastgestelde problemen zijn soms crimineel, maar ook sociaal, sanitair of zelfs psychologisch van aard en gaan de capaciteit van de veiligheidsdiensten ver te boven. Om alles nog ingewikkelder te maken, is er ook sprake van een lappendeken van elkaar overlappende of parallelle bevoegdheden.

De gewestelijke overheden maken ten volle gebruik van hun prerogatieven door de bevoegde autoriteiten, d.w.z. de gemeenten, de politiezones, de federale overheid en de vervoersmaatschappijen samen te brengen om samen te werken aan de veiligheid in en rond het Noordstation. Deze bijeenkomsten vinden periodiek plaats en volgens de informatie die wij tijdens deze bijeenkomsten van de politiediensten ontvangen, lijkt dit vruchten af te werpen aangezien het aantal incidenten in de wijk dit jaar is afgenomen.

Zonder uiteraard de problemen te ontkennen die nog steeds bestaan, moet de vaststelling die u in uw schriftelijke vraag maakt, worden genuanceerd. Bovendien kan ik het niet met u eens zijn wanneer u in uw eerste vraag de volgende bewoordingen gebruikt om te verwijzen naar de Noordwijk: “dit aan zijn lot overgelaten gebied”.

De Noordwijk ondergaat momenteel ingrijpende veranderingen en zal dat de komende jaren blijven doen. De openbare (met name via het SVC) en de private actoren hebben een reële wens om opnieuw te investeren in deze wijk. De hergroepering van verschillende gewestelijke besturen in de Iris Tower aan het Sint-Lazarusplein is hiervan reeds een tastbaar bewijs. Er lopen talrijke projecten, waaronder de renovatie van het CCN, waardoor er op termijn opnieuw huisvesting in de wijk zou moeten komen. Dit is belangrijk omdat de ervaring leert dat een positieve stedelijke dynamiek alleen op gang kan worden gebracht en gehouden door de aanwezigheid van een verscheidenheid aan functies in een bepaald gebied.
Om te antwoorden op uw andere vraag betreffende de gewestelijke initiatieven op het vlak van veiligheid en preventie, dient erop gewezen te worden dat deze passen in een specifiek kader, namelijk dat van het GVPP. Dat is gebaseerd op een aanpak waarbij alle actoren in de preventie- en veiligheidsketen worden betrokken, teneinde zo goed mogelijk rekening te houden met de behoeften van elk van hen, met als doel de veiligheid op het gewestelijk grondgebied te verbeteren. Dit document kan geraadpleegd worden op de website van Brussel Preventie & Veiligheid (safe.brussels) via de link
https://safe.brussels/sites/default/files/2021-03/1507-BPS%20-%20PGSP-NL-AS.pdf

Er bestaan al verschillende initiatieven om het probleem dat we hier vandaag bespreken, aan te pakken. Zo krijgen Brussel-Stad en de gemeenten Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node steun via de plaatselijke preventie- en buurtplannen. Het Gewest helpt op die manier lokale of door meerdere gemeenten gedragen projecten te ontwikkelen. De plaatselijke preventie- en buurtplannen beogen onder meer te zorgen voor een zichtbare en geruststellende aanwezigheid in de openbare ruimte en op het openbaar vervoer (door onder meer gemeenschapswachten, straathoekwerkers en bemiddelaars in te schakelen). Ze bevatten ook een onderdeel over bemiddeling bij conflicten of dreigende conflicten in de openbare ruimte. Daarbij is het de bedoeling om de communicatie tussen de betrokken personen of groepen van personen te vergemakkelijken, de partijen te helpen tot een akkoord te komen en te bepalen hoe of onder welke voorwaarden de rust kan weerkeren en/of de aanleiding tot het conflict verholpen kan worden. Straathoekwerkers, conflictbemiddelaars en gemeenschapswachten spelen dus een essentiële rol.

Die lokale strategie krijgt concreet vorm in meerdere projecten die erop gericht zijn de vastgestelde fenomenen in de Noordwijk aan te pakken. Eén daarvan bestaat erin de actoren in de wijk die een rol van betekenis kunnen spelen, in kaart te brengen: verenigingen, (gemeentelijke en gewestelijke) openbare instellingen, scholen, kinderdagverblijven en gezondheidswerkers.

Het Gewest coördineert ook de versterking van de territoriale verankering van de verschillende diensten die actief zijn op gemeentelijk, zonaal of gewestelijk niveau en die door hun transversaliteit bijdragen aan de geïntegreerde benadering van preventie en veiligheid op wijkniveau. Daartoe steunt de Brusselse Regering sinds 2019 het opzetten van geïntegreerde veiligheidsantennes op lokaal niveau (LISA). Met de oprichting van die antennes kunnen de betrokken actoren met respect voor eenieders bevoegdheden zij aan zij te werk gaan en zo de samenwerking en de resultaten op het terrein bevorderen. In deze antennes zijn de gemeenten, de politiezones en de gewestelijke instellingen aanwezig. Zo heeft de gemeente Schaarbeek gereageerd op een projectoproep die in 2021 werd gelanceerd met het oog op de oprichting van een geïntegreerde veiligheidsantenne in de Noordwijk.

Voorts ondersteunt Brussel Preventie & Veiligheid de Brusselse politiezones door hun werkingsmiddelen met bijvoorbeeld nieuwe technologieën uit te breiden om het werk in de wijken te ondersteunen en de territoriale verankering te verstevigen.

Ten slotte worden belangrijke uitdagingen zoals de problemen rond verslaving die men in de Noordwijk tegenkomt niet uit het oog verloren. Zo zal het toekomstige geïntegreerde centrum voor kwetsbare druggebruikers zich bevinden tegenover Thurn & Taxis, achter de Haven van Brussel, dat wil zeggen op een strategisch kruispunt, op enkele honderden meters van het Maximiliaanpark, het Noordstation en de metrostations Ribaucourt en IJzer. Dit toekomstige centrum is ontworpen en zal een belangrijk instrument zijn in het kader van een geïntegreerd en alomvattend veiligheidsbeleid. De locatie is geen toeval, want zij zal zo dicht mogelijk liggen bij plaatsen waar openlijk drugs worden gebruikt en waar de problemen dus het grootst zijn.

Om te zorgen voor het nodige begrip en draagvlak hebben reeds uitwisselingen plaatsgevonden tussen de verschillende bij het project betrokken actoren, namelijk: het Gewest, de plaatselijke besturen, de architecten, de vzw Transit en de buurtbewoners. Het doel was het project voor te stellen en de omwonenden de gelegenheid te geven vragen te stellen over de gevolgen van de vestiging van dit centrum voor hun leefomgeving. Het vormde een gelegenheid om eraan te herinneren dat de wijk te lijden heeft onder een toenemende drughandel en dat het project in kwestie een antwoord beoogt te bieden op de uitdagingen die er daardoor rijzen. Het is de bedoeling om met het nieuwe centrum de gezondheidsproblemen aan te pakken, de kansarmoede te bestrijden en zowel de openbare ruimte als de openbare rust te verbeteren.

Dit project, dat gepland is voor 2026, sluit goed aan bij een van de beginselen van het meerderheidsakkoord 2019-2024, namelijk: “Universele toegang tot gezondheidszorg” (zie het hoofdstuk “De toegang tot de gezondheidszorg waarborgen en ongelijkheid aanpakken”, paragraaf 3).

De verbetering van de leefomgeving en de veiligheid houdt ook in dat de verschillende sociale actoren aanwezig op het grondgebied van het Gewest worden ondersteund en begeleid in hun strijd tegen kansarmoede. De Brusselse regering heeft zich er in haar algemene beleidsverklaring toe verbonden ongelijkheid en armoede op een efficiënte manier te bestrijden.

Kortom, zoals u zult hebben begrepen, laten de gewestelijke overheden de Noordwijk niet in de steek. Het werk en de dagelijkse investeringen zullen niet ophouden en nog meer effect sorteren als zij worden gesteund door allen die het leven van onze burgers willen verbeteren.