Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het toestaan van ruimtelijke afwijkingen in de sociale huisvestingssector

Indiener(s)
Joëlle Maison
aan
Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 1120)

 
Datum ontvangst: 12/02/2023 Datum publicatie: 13/04/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 30/03/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
14/02/2023 Ontvankelijk
30/03/2023 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag    Het besluit van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 26 september 1996 houdende de regeling van de verhuur van woningen die beheerd worden door de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij of door de openbare vastgoedmaatschappijen (het "huurbesluit") bepaalt in artikel 3 dat een sociale huurwoning, om te worden toegewezen, moet zijn aangepast aan de gezinssamenstelling. Dat betekent dat de woning een bepaald aantal slaapkamers moet hebben dat afhangt van de gezinssamenstelling van de kandidaat-huurder. Die bepaling bepaalt echter ook dat de OVM bij de toewijzing van woningen met voorafgaande toestemming van de sociaal afgevaardigde kan afwijken van die regel ten gunste van de kandidaat-huurder die daarom verzocht heeft. Het betreft het mechanisme van de "ruimtelijke afwijking", op grond waarvan de kandidaat-huurder, die de wens kenbaar heeft gemaakt, een sociale woning kan worden aangeboden die niet aangepast is aan de gezinssamenstelling, dat wil zeggen een woning met een slaapkamer meer of minder dan het aantal waarop het gezin normaal gesproken recht heeft.

Ik zou u de volgende vragen willen stellen:

1- Hoeveel kandidaat-huurders die momenteel op de wachtlijst voor een sociale woning staan, hebben volgens de recentste statitieken van de BGHM een ruimtelijke afwijking aangevraagd?

2- Kunt u ons zeggen hoeveel ruimtelijke afwijkingen de Brusselse OVM’s in totaal hebben toegestaan bij de toewijzing van sociale woningen in het jaar 2022? Hoeveel kandidaat-huurders verkregen in 2022 een ruimtelijke afwijking waardoor ze een sociale woning konden krijgen met een slaapkamer minder dan waar ze gezien hun gezinssamenstelling recht op hadden? Hoeveel kandidaat-huurders kregen in 2022 een ruimtelijke afwijking waardoor ze een sociale woning konden krijgen met een slaapkamer meer dan waar ze op basis van hun gezinssamenstelling recht op hadden? Kunt u de criteria toelichten op basis waarvan de OVM’s en de sociaal afgevaardigden beslissen om verzoeken om een ruimtelijke afwijking te aanvaarden of te weigeren?

3- Kunt u ons een tabel bezorgen met het aantal ruimtelijke afwijkingen dat door elk van de zestien Brusselse OVM's werd toegestaan in het kader van de toewijzing van sociale woningen in het jaar 2022? Verschilt het aantal toegestane ruimtelijke afwijkingen aanzienlijk per OVM? Zo ja, hoe verklaart u die verschillen?
 
 
 
Antwoord    Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen:

Ter herinnering: ruimtelijke afwijkingen zijn geregeld in artikel 3 van het besluit van 26 september 1996 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering houdende de regeling van de verhuur van woningen die beheerd worden door de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij of door de openbare vastgoedmaatschappijen.
Volgens de gegevens van de GGB-Online hebben 1.333 kandidaat-huurders een ruimtelijke afwijking bekomen. U moet weten dat er in de GGB geen gegevens worden bijgehouden over afgewezen aanvragen. Bijgevolg kan ik u niet alle cijfers verschaffen in verband met het aantal aanvragen tot ruimtelijke afwijking door huurders.
In de loop van 2022 werd er aan 248 gezinnen een woning toegewezen op grond van de ruimtelijke afwijking in hun dossier.
Er moet worden opgemerkt dat het aantal ruimtelijke afwijkingen in de GGB-Online een totaalcijfer is. Er worden geen statistieken per jaar bijgehouden.

De situatie op 31.12.2022 is weergegeven in de tabel in bijlage 1. 
Met betrekking tot de criteria verbonden aan de beslissing om al dan niet een ruimtelijke afwijking toe te staan, moet u in de eerste plaats weten dat de OVM de beslissing neemt om een aanvraag tot ruimtelijke afwijking in te dienen bij de sociaal afgevaardigde.
Volgende situaties worden bijvoorbeeld toegestaan:

- Aanvragers zien af van hun recht op een individuele kamer voor een kind met een handicap;
- Ernstig gezondheidsprobleem op basis van een medisch rapport van een specialist;
- Opslag van grote medische apparatuur (bv. thuisdialyse);

- Het aantal slaapkamers; 
- Gedeelde voogdij of slapende rechten.
Volgende situaties kunnen worden geweigerd :


- Ouderen (zonder handicap) die een extra slaapkamer aanvragen om kleinkinderen in onder te brengen;

- Aanvraag voor het bekomen van een woning met een slaapkamer minder (van 4 slaapkamers naar 3 slaapkamers) om meer kansen te hebben om een woning toegewezen te krijgen.

Het is belangrijk te verduidelijken dat bij de toekenning van een woning de maatschappij na akkoord van de sociaal afgevaardigde kan afwijken van de vastgestelde normen ten voordele van de kandidaat-huurder die hierom verzocht heeft. Net zoals de kandidaat-huurder kan ook de huurder die reeds een huurovereenkomst bij de OVM heeft, van deze mogelijkheid gebruik maken wanneer hij van woning verandert.

Een ruimtelijke afwijking is dus een mogelijkheid waarvan een OVM gebruik kan maken om een specifieke situatie te regelen, mits de bij de OVM aangestelde sociaal afgevaardigde daarmee instemt, ten gunste van een huurder of een kandidaat-huurder. De sociaal afgevaardigde treedt alleen op als de maatschappij beslist van deze mogelijkheid gebruik te maken en hij speelt dus geen rol als de OVM beslist het begrip ’aangepaste woning’, zoals omschreven in hetzelfde artikel van hetzelfde besluit, strikt toe te passen.
Aangezien de ruimtelijke afwijking geenszins een automatisch recht is, wordt elk verzoek systematisch afzonderlijk bekeken in functie van de specifieke context van het gezin dat het verzoek indient.
Bijgevolg bestaat er geen exhaustieve lijst met situaties en welomschreven voorwaarden die recht geven op een ruimtelijke afwijking.  Er bestaat ook geen lijst met situaties van ruimtelijke afwijkingen die reeds door de OVM's en de sociaal afgevaardigden zijn aanvaard. De sociaal afgevaardigden wijzen echter op twee gevallen waarin afwijkingen bijna altijd worden toegestaan:



- Bij ruimtelijke afwijkingen voor grotere woningen dan die welke overeenkomen met de officiële gezinssamenstelling. Hierbij gaat het vaak om woningen met meerdere slaapkamers die worden toegewezen aan officieel alleenstaande personen, zodat zij hun kinderen kunnen ontvangen tijdens de weekends en een deel van de schoolvakanties.

- Bij ruimtelijke afwijkingen voor kleinere woningen dan die welke overeenkomen met de officiële gezinssamenstelling. Het gaat inderdaad om een mechanisme met als doel de wachttijden voor grote gezinnen te verkorten.



In bijlage 2 vindt u bijgevolg het aantal aangevraagde ruimtelijke afwijkingen door kandidaat-huurders.