Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende Good Food-strategie 2016-2020 in de OCMW’s

Indiener(s)
Emin Özkara
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 19)

 
Datum ontvangst: 23/10/2019 Datum publicatie: 15/12/2019
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 09/12/2019
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
29/10/2019 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Zoals u weet, is Leefmilieu Brussel, wat gezonde en duurzame voeding en Good Food betreft, niet het best geplaatst om de jongeren, de sociaal kwetsbaren en de mensen met "een kwetsbaar profiel" te bereiken. Bovendien beschikt de overheidsinstelling niet over de middelen om dat te doen. In dat verband blijkt uit de tussentijdse evaluatie van de Good Food-strategie dat "het essentieel is om partnerschappen te ontwikkelen inzake communicatie over voeding, enerzijds met de spelers van de gezondheidszorg en sociale sector, anderzijds met de spelers op het terrein die projecten ontwikkelen (gemeenten, OCMW’s, maar ook kantines, restaurants, lokale spelers, thematische spelers ...).”.

In dat verband had ik jullie als leden van het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) die gezamenlijk bevoegd zijn voor het gezondheids- en welzijnsbeleid, graag de volgende vragen gesteld voor elk van de 19 OCMW’s waarvoor jullie bevoegd zijn:

1. Welke initiatieven inzake gezonde, duurzame, betaalbare en kwalitatief hoogwaardige voeding zijn al opgezet om de Good Food-strategie te steunen? Gelieve in het antwoord de elementen te vermelden die de consumptie van lokale kwaliteitsproducten bevorderen via onder meer korte bevoorradingsketens? Welke partnerschappen en samenwerkingsverbanden zijn tot stand gebracht?

2. Welke andere initiatieven zijn eventueel genomen om de Good Food-strategie te steunen?
 
 
Antwoord    1) Op het gebied van gezonde, duurzame en betaalbare voeding, welke initiatieven zijn er al genomen om de Good Food-strategie te ondersteunen, met vermelding in uw antwoord van de elementen die de consumptie van lokale producten bevorderen via, onder andere, korte bevoorradingscircuits? Welke partnerschappen en samenwerkingsverbanden zijn er aangegaan?

Veel initiatieven ter bevordering van de consumptie van lokale, verse en seizoensgebonden producten, via het korte circuit, gingen van start vóór de lancering van de Good Food-strategie (Actieplan ter ondersteuning van de vraag naar duurzame voeding (2012), Lokale Agenda’s 21 enz.).
Leefmilieu Brussel heeft aldus meerdere OCMW’s kunnen ondersteunen bij het opzetten van duurzame sociale kruideniers, die verse, lokale en seizoensgebonden producten verdelen, soms uit naburige moestuinen, die zelf ook op initiatief van de OCMW’s werden ontwikkeld.

Het OCMW van Etterbeek heeft vanaf 2013 de sociale kruidenier van de Espace Libellule opgericht, waar de groenten die in de Participatieve Tuinen van Etterbeek worden gekweekt, worden verdeeld.
Het OCMW van Sint-Agatha-Berchem heeft in 2014 de kruidenierswinkel Babel Hut Market opgericht op basis van een participatief proces met de gebruikers.
Vanaf 2015 heeft het OCMW van Sint-Gillis zijn sociaal kruideniersmodel ontwikkeld waarbij, naast de verkoop van levensmiddelen (hoofdzakelijk kruidenierswaren) en onderhoudsproducten, de begunstigden door middel van bewustmakings- en opleidingsactiviteiten naar duurzame consumptie worden begeleid.

Leefmilieu Brussel ondersteunt ook de ontwikkeling van het LOCO-project, gevoerd door de FdSS (Fédération des Services sociaux), met de medewerking van meerdere OCMW’s (Brussel-Stad, Elsene, Ukkel e.a.).
Dit project beoogt logistieke platforms op te zetten voor de inzameling en verdeling van onverkochte voedingswaren aan lokale voedselhulporganisaties.

Met zijn partner Brulocalis, de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Gewest, biedt Leefmilieu Brussel verschillende vormen van begeleiding aan: thematische workshops, ontmoetingen voor de uitwisseling van ervaringen tussen projectdragers, terreinbezoeken om de verwezenlijkingen ter plaatse te ontdekken enz.

Daarnaast biedt het gratis opleidingsprogramma ‘Good Food Kantine’ de beheerders van collectieve keukens (bv. rusthuizen of sociale restaurants) de mogelijkheid om een opleiding te volgen om de verschillende voorschriften van de Good Food-strategie in hun modus operandi op te nemen: vegetarische maaltijden, seizoensgebonden producten, vermindering van voedselverspilling enz.
Er wordt ook een labelling van de kantines voorgesteld.


2) Welke eventuele andere initiatieven zijn er genomen om de Good Food-strategie te ondersteunen?

In het kader van zijn samenwerking met de plaatselijke besturen organiseert Leefmilieu Brussel jaarlijks een thematische projectoproep voor zowel de gemeenten als de OCMW’s. Het thema ‘duurzame voeding’ komt aan bod in het kader van die oproep.
Leefmilieu Brussel begeleidt de uitvoering van de ondersteunde projecten, in samenwerking met Brulocalis.

Via deze projectoproep heeft Leefmilieu Brussel meerdere projecten van de OCMW’s van het Gewest ondersteund:
· OCMW van Oudergem :
2017 en 2018 : inrichting van de groene ruimte rond het rusthuis Koningin Fabiola: moestuinbakken aangepast aan de bewoners - openstelling voor de actoren rond de residentie (buren, OCMW-gebruikers, naburige scholen van het bijzonder onderwijs, crèche enz.). Activiteiten rond groenteteelt en culinaire workshops voor zowel de bewoners als de omwonenden en kinderen die deelnemen aan de groepsactiviteiten van het OCMW.
· OCMW van Sint-Agatha-Berchem:
2015: organisatie van activiteiten rond groenteteelt op de site van de voormalige boerderij Pie Konijn, aangeboden aan de begunstigden van het OCMW en aan de bewoners, in een geest van sociale cohesie.
· OCMW van Brussel-Stad:
2017 en 2018: uitbreiding van het in 2014 gelanceerde DREAM-project (Alliantie Werkgelegenheid-Leefmilieu) om onverkochte voedingswaren in te zamelen door de aankoop van koelwagens en de aanwerving van personeel overeenkomstig art.60.
· OCMW van Etterbeek:
2018: organisatie van kookworkshops voor de OCMW-gebruikers, om hen kennis te laten maken met seizoensgebonden fruit en groenten en ermee te leren koken.
Ontwerp en publicatie van een kookboek voor alle doelgroepen van het OCMW.

· OCMW van Vorst:
2017: inrichting van de groene ruimte van het OCMW-rusthuis (voor PMB toegankelijke moestuinbakken, kippenhok) en animaties rond groenteteelt.
2018: intergenerationele bewustmakings-workshops rond Good Food in de groene ruimte van het rusthuis Val des Roses.

· OCMW van Elsene:
2016: bewustmakings- en opleidingscampagne voor de begunstigden van het OCMW, via de aanleg van een moestuin, de organisatie van bewustmakingsactiviteiten en kooklessen, het opzetten van een lokaal bevoorradingssysteem voor de sociale kruidenier enz.
2018: deelname aan het LOCO-project voor de inzameling van onverkochte voedingswaren: aankoop van een opslagruimte en een voertuig met chauffeur (ISP) / promotie van het instrument bij de doelgroepen.
· OCMW van Sint-Gillis:
2015: oprichting van een sociale kruidenier, die voortaan werkt onder de vorm van een vzw.

· OCMW van Sint-Joost:
2016: inrichting van de tuin van het rusthuis A-S Mouzon, om er intergenerationele tuin- en composteringsactiviteiten aan te bieden voor de bewoners, de omwonenden en de kinderen die deelnemen aan de groepsactiviteiten van het OCMW.
· OCMW van Ukkel:
2015 en 2018: vanaf 2015 heeft de aankoop van koelkasten het mogelijk gemaakt om onverkochte goederen in te zamelen en te herverdelen onder de armsten. Vanaf 2018, versterking van de activiteiten van het OCMW door de deelname aan het LOCO-project voor de inzameling van onverkochte voedingswaren, via de aankoop van een koelwagen en de aanwerving van personeel overeenkomstig art.60.
· OCMW van Watermaal-Bosvoorde:
2016-2017: organisatie van kooklossen ‘Beter en goedkoper eten’ voor het OCMW-publiek – installatie van moestuinen op hoogte bij de seniorenresidentie.


Tijdens de laatste projectoproep in 2019 zijn nog andere projecten ingediend, die in de komende maanden kunnen worden ondersteund.

In het kader van het programma ter begeleiding van de integratie van milieucriteria in de overheidsopdrachten heeft Leefmilieu Brussel vaak de opdrachten voor voedselaankopen of cateringdiensten behandeld (3 opleidingscursussen in de afgelopen 4 jaar waarbij 8 verschillende OCMW's vertegenwoordigd waren, een nieuwe cursus is gepland voor 2020). Een documentatieplatform en een helpdesk (die regelmatig door de OCMW's worden gebruikt) staan ter beschikking van de openbare aankopers om hen te helpen bij het opstellen van hun bestekken.

Tot slot ben ik van plan om tijdens deze zittingsperiode te werken aan de kwestie van de toegang tot kwaliteitsvoedsel voor iedereen (inclusief kwetsbare groepen). Dit vereist met name het nodige sensibiliseringswerk bij de begunstigden. De OCMW's zijn niet de enige actoren, ook de verenigingssector wordt in deze zin ondersteund. Ter herinnering: sinds 2016 wordt er jaarlijks 62.500 euro uitgetrokken in het COCOM-budget voor een projectoproep voor sociale kruideniers (die niet allemaal afhankelijk zijn van de OCMW's). Een extra bedrag van 100.000 euro was voorzien voor de financiering van nieuwe projecten in 2018. Dit is voortgezet in 2019. Daarnaast kunnen de sociale kruideniers deelnemen aan de Good Food-projectoproepen van Leefmilieu Brussel voor verenigingen. Voor 2019 is in dit verband een budget van 250.000 euro voorzien.