Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de mishandeling van ouderen (senioren)

Indiener(s)
Gaëtan Van Goidsenhoven
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 43)

 
Datum ontvangst: 20/01/2020 Datum publicatie: 17/03/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 12/03/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
29/01/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De afgelopen jaren is de mishandeling van ouderen voortdurend toegenomen, zoals de Brusselse vzw Infor-Homes herhaaldelijk heeft doen opmerken.
Dit soort - fysiek of psychisch - geweld richt zich zowel tegen mensen thuis als tegen mensen die in een gespecialiseerde instelling verblijven.
Om enige up-to-date informatie te krijgen over dit verschijnsel, zou ik graag een antwoord ontvangen op de volgende vragen.
1) Kunt u ons voor de afgelopen jaren, d.w.z. voor elk jaar sinds 2018, het aantal vastgestelde gevallen van mishandeling van ouderen in een instelling meedelen?
2) Kunt u ons voor de afgelopen jaren, d.w.z. voor elk jaar sinds 2018, het aantal vastgestelde gevallen van mishandeling van ouderen die thuis wonen meedelen?
3) Kunt u nadere details geven over de verdeling mannen/vrouwen van de personen die worden beschouwd als slachtoffers van mishandeling?
4) Welke typologieën van mishandeling worden geobserveerd (fysiek geweld, ondervoeding, financiële wanpraktijken enz.)? Kunt u uw antwoord wegen volgens de personen die thuis wonen en de personen die in een gespecialiseerde instelling verblijven?
 
 
Antwoord    Om de levenskwaliteit van de bejaarde personen zowel thuis als in een instelling te bevorderen, heeft de GGC op 27 januari 2011 een overeenkomst ondertekend met de Coördinatie Infor-Homes/Home-Info over de oriëntatie van bejaarde personen in Brussel en de strijd tegen mishandeling.

De activiteiten van de genoemde Coördinatie zijn met name:
- persoonlijke adviesverstrekking aan bejaarde personen bij de keuze van hun woonplek;
- de strijd tegen ouderenmishandeling;
- het observatorium van de sector voor begeleiding en huisvesting van bejaarde personen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Door middel van een facultatieve subsidie financiert Iriscare jaarlijks de Coördinatie Infor-Homes/Home-Info voor een bedrag van 249.000 euro voor de algemene werking.

Eén van de maatregelen die de GGC ondersteunt in het kader van de strijd tegen ouderenmishandeling, is de dienst ‘Ecoute Seniors’ van Infor-Homes en het ‘Meldpunt Ouderenmis(be)handeling’ binnen Home-Info.

Deze beschikbaarheid van Frans- en Nederlandstalige diensten voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een stap vooruit in de preventie van ouderenmishandeling.


Om uw vraag te kunnen beantwoorden, deden wij dan ook een beroep op de statistische gegevens van ‘Home-Info’ en haar dienst ‘Brussels Meldpunt Ouderenmis(be)handeling’ en ‘Infor-Homes’ en haar dienst ‘Ecoute Seniors’.

In 2018 kwamen er bij het Brussels Meldpunt Ouderenmis(be)handeling 144 oproepen binnen. In vergelijking met 2017, toen er 201 oproepen waren, is dit een daling met 28%. Wij merken ook dat de complexiteit van de oproep verhoogt en meer opvolging vraagt.

Van de 144 oproepen die binnenliepen bij het Brussels Meldpunt Ouderenmis(be)handeling werden 39 dossiers opgesteld. Een dossier is een geval van ouderenmis(be)handeling dat een grondige behandeling vergt
.

1) Aantal geregistreerde gevallen van mishandeling van bejaarde personen die
thuis wonen

Het Brussels Meldpunt Ouderenmis(be)handeling meldt dat 22% van de 144 oproepen gaat over mis(be)handeling in een thuissituatie.


Infor-Homes en haar dienst ‘Ecoute Seniors’ zijn 85 keer gecontacteerd voor thuissituaties in 2018 en 92 keer in 2019.

2) Aantal geregistreerde gevallen van mishandeling van bejaarde personen die in een
instelling verblijven

Het Brussels Meldpunt Ouderenmis(be)handeling meldt dat 67% van de oproepen gaat over een situatie van mis(be)handeling binnen een residentiële voorziening.
11% van de oproepen gaat over diverse informatie zoals de werking van het Meldpunt, voorwaarden voor een vorming, vragen om advies, voorwaarden voor het verkrijgen van de DVD Mariette, enz.

Infor-Homes en haar dienst ‘Ecoute Seniors’ zijn 218 keer opgeroepen voor situaties in instellingen in 2018 en 166 keer in 2019.

Het verschil tussen de cijfers voor 2018 en 2019 kan worden verklaard door het feit dat Infor-Homes en haar dienst ‘Ecoute Seniors’ in 2018 zijn ingeschakeld bij de sluiting van drie residenties voor bejaarde personen, terwijl de sluitingen in 2019 hebben plaatsgevonden zonder dat de dienst van Infor-Homes erbij werd betrokken door de terreinactoren.
3) Kunt u details geven over de man-vrouwverdeling van de personen die zich als slachtoffer van mishandeling beschouwen? 
Voor Infor-Homes hadden de ontvangen oproepen betrekking op:
- mannen die thuis wonen in 28% van de gevallen in 2018 en 26% in 2019;
- mannen die in een instelling wonen in 34% van de gevallen in 2018 en 33% in 2019;
- vrouwen die thuis wonen in 72% van de gevallen in 2018 en 74% in 2019;
- vrouwen die in een instelling wonen in 60% van de gevallen in 2018 en 57% in 2019.
Het geslacht van de personen werd niet gepreciseerd in enkele oproepen met betrekking tot algemene opmerkingen en vragen of zorgen voor alle inwoners van eenzelfde instelling: 6% van de gevallen in 2018 en 10% in 2019.

Het Brussels Meldpunt Ouderenmis(be)handeling van de vzw Home-Info meldt dat 76% van de meldingen afkomstig is van vrouwen en 24% van mannen. Dit illustreert het feit dat vooral vrouwen de hulpverlening van ouderen op zich nemen.
4) Welke vormen van mishandeling zijn vastgesteld (fysiek geweld, ondervoeding, financieel misbruik, enz.)? Zou u uw antwoord kunnen uitsplitsen voor personen die thuis wonen en personen die in een gespecialiseerde instelling verblijven?

Onder de misbruiken die zijn gemeld - maar niet geverifieerd door Infor-Homes - zien we:
voor de
thuissituaties:
- psychische mishandeling: 31% in 2018 en 34% in 2019
- financieel misbruik: 12% in 2018 en 19% in 2019
- moeilijk samenwonen: 20% in 2018 en 12% in 2019
- onvoldoende zorg en hygiëne: 8% in 2018 en 10% in 2019
- verwaarlozing: 8% in 2018 en 10% in 2019
- fysieke mishandeling: 6% in 2018 en 6% in 2019
- institutionele mishandeling: 6% in 2018 en 2% in 2019
- onbekend (alleen een gevoel van onbehagen is geuit): 9% in 2018 en 7% in 2019

voor de situaties in
instellingen:
- institutionele mishandeling: 29% in 2018 en 25% in 2019
- onvoldoende zorg en hygiëne: 18% in 2018 en 20% in 2019
- verwaarlozing: 16% in 2018 en 19% in 2019
- psychische mishandeling: 15% in 2018 en 13% in 2019
- financieel misbruik: 11% in 2018 en 13% in 2019
- fysieke mishandeling:  4% in 2018 en 4% in 2019
- moeilijk samenwonen: 4% in 2018 en 2% in 2019
- onbekend (alleen een gevoel van onbehagen is geuit): 3% in 2018 en 4% in 2019

Om verder te gaan dan de relatie tussen de cijfers en meer te vernemen over de context van het complexe fenomeen van ouderenmishandeling, kunt u ook de jaarverslagen raadplegen die beschikbaar zijn op de website van de vzw Home-Info, www.home-info.be, onder het tabblad 'Jaarverslagen'.

U vindt er het verslag van 2018; het verslag van 2019, dat momenteel wordt opgesteld, zal eind maart 2020 beschikbaar zijn.

Het Meldpunt Ouderenmis(be)handeling deelt ons mee dat de hulpvragen betrekking hebben op:

- klacht: 32%
- vraag naar informatie: 22%
- mededeling: 10%
- ventilatie: 15%
- wederoproep: 10%
- andere: 11%

Het Meldpunt maakt in zijn statistieken geen onderscheid tussen oproepen afkomstig van ouderen in een instelling of in een thuissituatie.