Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de uitvoering van het actieplan in de rusthuizen en de rust- en verzorgingstehuizen.

Indiener(s)
David Leisterh
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 254)

 
Datum ontvangst: 30/10/2020 Datum publicatie: 12/01/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 15/12/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
30/10/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    In juli werd een rondzendbrief aangenomen en naar alle rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen gestuurd om over te gaan tot de snelle uitvoering van een actieplan dat vanaf 31 juli operationeel moest zijn in het Brussels Gewest.

In het actieplan werd onder andere aanbevolen dat de betrokken instellingen een crisisbeheercel opzetten die klaar staat om te reageren in het geval van een heropleving van de epidemie en om een reeks procedures te operationaliseren indien de ziekte zich in de instelling zou verspreiden. Daarnaast moesten RH's en RVT's voorzien in de mogelijkheid om positieve gevallen te isoleren, eventueel te hergroeperen en een adequate voorraad van beschermingsmiddelen en -materialen op te bouwen.
Bovendien werden deze instellingen verzocht om een bevoorrechte samenwerking aan te gaan met een nabijgelegen ziekenhuis en een laboratorium om de testen uit te voeren.

Op basis van deze informatie zou ik graag alle maatregelen kennen die binnen de GGC zijn genomen om deze instellingen te helpen aan de operationaliseringscriteria te voldoen.

Aan welke oplossingen werd in dit geval de voorkeur gegeven voor alle instellingen die niet voldoende ruimte hebben om gezonde bewoners te scheiden van besmette patiënten? Zijn er zo nodig gebouwen ter beschikking gesteld aan de RH's en de RVT's?

Heeft de GGC, wat de samenwerking tussen de RH's en RVT's en de nabijgelegen ziekenhuizen betreft, geriatrische referentiepersonen of andere referentiepersonen aangewezen om de uitwisseling van informatie tussen de instellingen te vergemakkelijken? Is er personeel overgeplaatst van het ziekenhuis naar de RH's en RVT's, met name verpleegkundigen en geneesheren-hygiënisten?

Welke maatregelen zijn op dit moment van kracht met betrekking tot de overbrenging van patiënten naar en van het ziekenhuis in de RH's en RVT's?

Heeft de GGC ten slotte, sinds de goedkeuring van de genoemde rondzendbrief, nog andere aanvullende maatregelen genomen, vergelijkbaar met de maatregelen die de stad Antwerpen heeft genomen?
 
 
Antwoord    De instellingen die de vermoedelijke of bevestigde COVID-19 patiënten niet fysiek kunnen scheiden van de patiënten die negatief getest hebben op COVID-19 – ‘fysieke’ cohortering – hebben ze ‘virtueel’ moeten cohorteren. Dit vereist dat men:
- vermoedelijke of COVID-19-positieve personen in hun kamers isoleert om besmetting met gezonde bewoners te voorkomen;
- deze kamers duidelijk identificeert en dat men, waar mogelijk, specifiek personeel inzet voor deze ruimtes;
- speciale beschermingsmaatregelen (verandering van PBM bij het betreden/verlaten van de kamer) treft, in overeenstemming met de maatregelen die zijn gedefinieerd in de circulaire van 31 juli 2020 inzake de preventie/reactie op een eventuele tweede golf van COVID-19.

Er werden geen gebouwen ter beschikking gesteld of tussenstructuren gecreëerd: de mogelijkheid werd onderzocht, maar uiteindelijk bleek het niet nodig.


Wat de referentiepersonen betreft, heeft Iriscare de instellingen gevraagd verschillende referentiepersonen te benoemen via de oprichting van een cel voor crisisbeheer, onder de verantwoordelijkheid van de directeur van de instelling. Een van deze referentiepersonen zou verantwoordelijk zijn voor de communicatie en de uitwisseling van informatie, zowel intern als met externe actoren.

De crisiscel zou meer bepaald uit de volgende personen moeten samengesteld zijn:
1. de coördinerend arts (of de referentiearts voor de instelling, als er geen coördinerend arts is en in afwachting dat die wordt gevonden) die onder meer verantwoordelijk is voor de organisatie van de maatregelen aangepast aan de fase van de epidemie, wanneer die zich voordoet;
2. de hoofdverpleegkundige;
3. een personeelslid verantwoordelijk voor de toepassing en de naleving van de hygiënemaatregelen: die persoon zal tijdens een epidemie ook verantwoordelijk zijn voor de toepassing van de isolatie-/cohortemaatregelen, het melden van gevallen aan de autoriteiten en het contact opnemen met de familie of naasten van de (vermoedelijk) met COVID-19 besmette bewoner;
4. een personeelslid dat verantwoordelijk is voor het beheer van de voorraad materiaal;
5. een verantwoordelijke voor de demente bewoners;
6. een personeelslid dat het paramedisch personeel vertegenwoordigt;
7. een communicatieverantwoordelijke (interne en externe communicatie);
8. de referentiepersoon voor palliatieve zorg.

Voor elke functie moet een plaatsvervanger worden aangeduid om afwezigheden op te vangen.

Minstens een van de personen met deze functies heeft van Iriscare en zijn partners in de loop van de zomer een opleiding tot “COVID-19-referentiepersoon” gekregen.


Met betrekking tot de overplaatsing van ziekenhuispersoneel naar RH en RVT’s, was dit als dusdanig niet het geval. Toch hebben verschillende Brusselse ziekenhuizen geholpen het personeel van de RH en RVT’s op te leiden, vooral tijdens de eerste golf en tussen de eerste en tweede golf. Vandaag helpen de ziekenhuizen meestal op afstand door middel van videoconferenties of door verpleegkundigen ziekenhuishygiëne en geriaters rechtstreeks beschikbaar te stellen om advies te verstrekken aan het personeel uit de RH en RVT’s.

Er worden ook acties ondernomen om de overplaatsing van personeel te vergemakkelijken. Zo vroeg de minister van Werk medio november aan de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg om met spoed een tekst op te stellen om de procedures voor de terbeschikkingstelling van personeel in de zorgsector te vereenvoudigen. Deze tekst is gericht op werknemers in tijdelijke werkloosheid die dus beschikbaar zouden kunnen worden gesteld aan ziekenhuizen of andere zorginstellingen en op werknemers die niet werkloos zijn maar tijdelijk in de zorgsector willen werken.

In afwachting van deze tekst kunnen deze twee soorten werknemers reeds ter beschikking gesteld worden op basis van artikel 32 van de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid.

Bij overplaatsing van een persoon die (vermoedelijk) COVID-19 heeft, voorziet de omzendbrief in het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Deze beschermingsmiddelen zijn noodzakelijk tijdens elk vervoer van een persoon met COVID-19. Een positieve COVID-test mag er niet toe leiden dat men de overplaatsing naar een ziekenhuis vertraagt of uitstelt.

De ziekenhuizen kregen instructies van de federale overheid, die de GGC heeft doorgegeven op 29 juli 2020: "[...] - Wat het ontslag van patiënten uit het ziekenhuis betreft, geldt dezelfde logica als steeds. Zolang een patiënt ziekenhuiszorg nodig heeft, blijft hij gehospitaliseerd. Indien dit niet langer vereist is, wordt de patiënt ontslagen. Indien het om een patiënt gaat, die terugkeert naar een ouderenzorginstelling, vindt overleg plaats tussen het ziekenhuis en die instelling, om de veilige terugkeer, en een eventuele test voor de terugkeer, te bespreken. Indien deze test moet worden afgenomen, staat het ziekenhuis daarvoor in. [...]”

In deze instructies wordt de ziekenhuizen gevraagd om ook concrete akkoorden af te sluiten met de rusthuizen en de rust- en verzorgingstehuizen en om die akkoorden bondig en actiegericht op te stellen tegen 15 augustus. In principe moet deze samenwerking gebeuren zonder financiële vergoeding voor de ondersteuning onder de vorm van advies en coördinatie. Deze samenwerkingen zouden dus op geen enkele manier mogen worden afgeremd zodra het rusthuis of het rust- en verzorgingstehuis snel het initiatief neemt om ze aan te vragen. "De mogelijke vormen van ondersteuning betroffen:
­ het leveren van expertise inzake infectiepreventie en -controle, noodplanning, geriatrie, palliatieve zorg, klinische farmacie, etc.;
­ het ter beschikking stellen van personeelsversterking in noodsituaties, volgens duidelijke bepaalde modaliteiten en in de mate dat dit de kernopdrachten van het ziekenhuis niet in gevaar brengt;
­ het ondersteunen op vlak van materiaal en producten;
­ het ondersteunen op vlak van infrastructuur;
­ samenwerking inzake de realisatie van testing binnen de ouderenzorginstellingen, rekening houdend met de strategieën die ter zake specifiek voor de ouderenzorginstellingen en andere collectiviteiten zijn of worden voorzien.
De bepalingen in de oorspronkelijke oriëntatienota zijn inmiddels door de nieuwe richtlijnen deels achterhaald."

Bij een terugkeer na een ziekenhuisopname is geen enkele test vereist. Als bij de patiënt tijdens de ziekenhuisopname COVID-19 werd vastgesteld, zal de isolatie meteen bij de opname in de instelling worden voortgezet tot die 14 dagen heeft geduurd vanaf het verschijnen van de symptomen of vanaf de afname van de test. Als dat niet het geval is, is geen bijkomende test vereist bij de terugkeer, gelet op de voorzorgsmaatregelen die de ziekenhuizen nemen. De CRA kan echter wel geval per geval beslissen een PCR-test uit te voeren, naargelang het klinische profiel van de patiënt en de informatie over de ziekenhuisopname.

We kunnen de maatregelen die in Vlaanderen worden genomen geenszins vergelijken met de maatregelen die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden genomen. De realiteit op het terrein is immers heel anders.

In Brussel zijn naar aanleiding van de opstelling van de omzendbrief verschillende acties ondernomen. Hieronder staan enkele voorbeelden:
­ Naast de omzendbrief met betrekking tot de preventie van/reactie op een COVID-19 epidemie, heeft Iriscare didactische fiches gecreëerd over de nemen acties in de RH/RVT’s naargelang de epidemiologische fases. Deze fiches werden opgesteld voor de bezoeken, uitstappen, activiteiten, prestaties en de werking van de interne cafetaria/restaurant.
­ Op 1 september is een Medische en Paramedische cel opgericht. Deze cel heeft zich tot op heden volledig toegespitst op het beheer van de COVID-crisis en de bijstand aan de instellingen;
­ Iriscare heeft een cel opgericht die de RH en RVT’s dagelijks contacteert om de evolutie van de situatie op de voet op te volgen en ondersteuning te bieden indien nodig. Elke instelling wordt één à twee keer per week, naargelang de epidemiologische fase waarin deze zich bevindt, gecontacteerd;
­ Op 26 oktober 2020 heeft Iriscare opnieuw vrijwilligers opgeroepen om de medewerkers van de Brusselse rust- en verzorgingstehuizen te ondersteunen, voor wie 2020 al bijzonder uitdagend is geweest. De FGC heeft ook personeel ter beschikking gesteld om de sector te helpen. Alle instellingen zijn op 4 november 2020 ingelicht over deze oproep. Iriscare werkt ook samen met de Brusselse samenlevingsdienst en Actiris.
­ Iriscare zorgde ook meermaals voor de verdeling van een strategische voorraad PBM voor één maand. De Dienst Facility blijft ter beschikking van alle RH/RVT die dringend behoefte hebben aan beschermingsmateriaal.
­ Vanaf januari 2021 zal een centrale aankoopdienst voor medisch beschermings-materiaal beschikbaar zijn. De dienst biedt instellingen die een overeenkomst met Iriscare sluiten de mogelijkheid om hun bestellingen rechtstreeks te plaatsen bij leveranciers waarmee Iriscare een raamcontract heeft afgesloten. Deze dienst zal het mogelijk maken om hoogwaardige medische beschermingsmiddelen (maskers, vizieren, schorten, handschoenen, enz.) aan te schaffen tegen een gunstige prijs en zal een snelle levering garanderen. Iriscare zal het openbare aanbestedingsproces via deze centrale aankoopdienst vergemakkelijken en versnellen, maar zal niet ingrijpen in de levering, opslag of facturatie van producten.
­ Iriscare is in het algemeen steeds in contact gebleven met de RH/RVT. Er zijn verschillende mededelingen gestuurd om informatie te verstrekken over de situatie of om middelen ter beschikking te stellen aan de instellingen. Iriscare heeft ook nuttige informatie van andere gezagsniveaus aan de instellingen overgemaakt. Iriscare heeft in het bijzonder:
o De RH/RVT op de hoogte gehouden van de evolutie van de maatregelen volgens de federale barometer en de impact hiervan op de te ondernemen acties in de instellingen. Zo werden de maatregelen regelmatig aangepast om rekening te houden met de evolutie van de epidemische situatie en werd er regelmatig gecommuniceerd met de instellingen;
o De instellingen werden op de hoogte gebracht van de nieuwe maatregelen met betrekking tot het testen van het personeel – opgeschort tot 15 november na de IMC van 19 oktober en vandaag opnieuw toegestaan;
o Overdracht van informatie over bestaande psychosociale steun om het hoofd te bieden aan de gevolgen van Covid-19 en een Webinar op 28 september 2020 door Artsen zonder Grenzen over het welzijn van de bewoners van de rusthuizen tijdens de COVID-19-pandemie,
o Mededeling over de seizoens-gebonden griep;
o Mededeling over de nieuwe versie van de applicatie 'Corona Test Prescription & Consultation'