Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de bevolking met diabetes in het Brussels Gewest

Indiener(s)
Mohamed Ouriaghli
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 456)

 
Datum ontvangst: 19/04/2021 Datum publicatie: 04/10/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 29/07/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
12/07/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Diabetes is een chronische ziekte waaraan wereldwijd meer dan 430 miljoen mensen zouden lijden (1). De cijfers voor deze ziekte in België zijn beperkt omdat er geen globale registratie bestaat voor de prevalentie en de behandeling van diabetes (2).

Over het algemeen wordt een onderscheid gemaakt tussen diabetes type 1, dat een auto-immuunziekte is, en diabetes type 2, dat vooral verband houdt met slechte eetgewoonten en een zittende levensstijl, naast zwangerschapsdiabetes. Sommige studies, zoals die van onderzoekers van de Universiteit van Lund in Zweden, waarover in 2018 in de pers werd bericht (3), onderscheiden echter tot 5 soorten diabetes type 2 (dat 90% van de diabetesgevallen uitmaakt) in ernstige en mildere vormen van de ziekte.

De ontdekking van de rol van insuline bij het stabiliseren van het glucosegehalte in het bloed in 1922 betekende een belangrijke ontwikkeling in de behandeling van de ziekte. Deze blijft echter ongeneeslijk en het is belangrijk dat de patiënten hun bloedsuikerspiegel onder controle houden en hun behandeling met medicijnen zo goed mogelijk beheren, want de bijwerkingen kunnen dodelijk zijn.



Diabetes type 2 is een ziekte van de samenleving. De prevalentie van diabetes is naar verluidt hoger in Wallonië en Brussel dan in Vlaanderen, en zij is hoger bij mensen met een lagere sociaal-economische status (4).

In januari 2021 was ik verheugd over de beslissing van de Stad Brussel om de Algemene Pharmaceutische Bond (APB) te steunen in het proefproject "Care test" (5). Het doel van dit project is het risicopubliek in Laken gratis te screenen. De gemeenten Molenbeek en Anderlecht hadden dit project eind 2020 al opgestart. Gezien de prevalentie van de ziekte zouden naar schatting 1 miljoen Belgen voor deze preventie "in aanmerking" komen. Een gratis screening zou de drempel verlagen van toegang tot testen voor kwetsbare personen.


Mijn vragen zijn als volgt:

· Beschikt u over actuele cijfers over het aantal volwassenen met diabetes in ons Gewest, de verdeling naar geslacht, het soort diabetes en de betrokken leeftijdsgroepen, het aantal patiënten dat medische follow-up krijgt, hun sociaal-economisch niveau, de prevalentie van de ziekte en het sterftecijfer?
Hoe zit het met de cijfers voor kinderen?

· Diabetici zijn, net als andere patiënten, onrechtstreeks het slachtoffer van COVID-19. Hebt u enig idee welke impact de afschaffing van de consultaties tijdens de eerste lockdown heeft gehad op de goede opvolging van de behandeling door de patiënten en op de screening van nieuwe patiënten?

· Hoe integreert u de gezondheidsdeterminanten in uw beleid ter bestrijding van diabetes? Welke concrete maatregelen hebt u genomen om de doelstelling van vermindering van de prevalentie van diabetes in het Brussels Gewest dichterbij te brengen? Is er een gecoördineerd beleid tussen de GGC en de andere machtsniveaus?

· Hoe wordt de preventie, de promotie en de behandeling van chronische ziekten in het algemeen en diabetes in het bijzonder in Brussel georganiseerd? En door de instellingen die onder uw bevoegdheid vallen? Houdt het Verenigd College bewustmakingscampagnes of organiseert het promotie- en preventieacties op het terrein?

· Wat vindt u van het project Care test?
Een voorlopige analyse leert ons al dat 1/5de van de patiënten naar de dokter zou moeten worden doorverwezen voor een diagnose (6). Ondersteunt de GGC dit project? Kan zij het promoten bij de andere Brusselse gemeenten?

· Ten slotte is de kwestie van diabetes al in 2006 opgenomen in het Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan, maar bij mijn weten is er geen specifiek nationaal plan voor diabetes. Pleit het Verenigd College daarvoor?

https://www.arte.tv/fr/videos/080158-000-A/diabete-une-addition-salee/
https://www.sciensano.be/nl/gezondheidsonderwerpen/diabetes
https://www.dhnet.be/actu/sante/voici-combien-il-y-aurait-de-types-de-diabete-5aa40f1dcd702f0c1a3cb51c
Idem
https://www.apb.be/nl/corp/Pages/default.aspx
https://www.dhnet.be/regions/bruxelles/diabete-les-habitants-de-laeken-molenbeek-et-anderlecht-peuvent-se-faire-depister-gratuitement-600a9faad8ad5844d19f8012
 
 
Antwoord    Op basis van de gezondheidsenquête per interview van 2018 op basis van de gegevens van het intermutualistisch agentschap, kunnen wij ervan uitgaan dat ongeveer 6 % van de Brusselaars aan diabetes lijdt. Let op want deze cijfers zijn voor het ene gebaseerd op een verklaring van de persoon zelf en voor het andere op het verbruik van antidiabetesgeneesmiddelen. Het betreft dus een onderschatting omdat veel patiënten niet weten dat ze aan diabetes lijden. Deze gegevens hebben daarenboven enkel betrekking op personen die in het bevolkingsregister staan ingeschreven en aanvaard hebben de enquête te beantwoorden of personen die bij een ziekenfonds zijn aangesloten. Het betreft dus een vermoedelijk selectiecriterium met een ondervertegenwoordiging in de meest kwetsbare bevolkingscategorieën.

Diabetes treft vooral personen vanaf 45 jaar oud. Bij personen jonger dan 25 jaar, gaat het maar om een halve percent van de Brusselaars. Bij personen tussen 65 en 74 jaar, betreft het 17 % van de vrouwen en 24 % van de mannen.

Vóór de leeftijd van 45 jaar, worden vooral de vrouwen getroffen terwijl de ziekte daarna meestal de mannen treft.

De medische opvolging is niet altijd optimaal. Volgens de gezondheidsenquête is 5 % van de bevolking zich niet bewust dat ze aan diabetes lijdt of wordt ze onvoldoende begeleid.

Op het vlak van de socio-economische ongelijkheden, nemen we een hogere diabetesfrequentie waar naarmate het inkomen van de persoon daalt. De twintig percent armste personen lopen 47 % meer risico om voor diabetes te worden verzorgd dan het Brusselse gemiddelde. Dit risico vermindert naarmate het inkomen stijgt. Voor meer details hieromtrent, verwijs ik u graag naar de uitstekende studie over de sociale gezondheidsongelijkheden in het Brussels Gewest dat in 2019 door het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn werd gepubliceerd.

Helaas beschikken wij niet over informatie over de impact van Covid-19 op de opvolging van de diabetespatiënten. Het bedrijf HealthOne dat medische software uitgeeft, heeft een verlaging van 7 % aangekondigd wat de huisartsenbezoeken in 2020 tegenover 2019 betreft, maar we kunnen hieruit niet opmaken of er een impact bestaat op diabetes in het bijzonder.

Zoals u reeds aanhaalde, moeten we de onderliggende oorzaken van diabetes gaan zoeken in de sociale ongelijkheidsfactoren. Het is in dit verband dat men onze actie in de strijd tegen armoede moet zien, acties die ik in het kader van de Good Food-strategie ondersteun, met inbegrip van het promoten van gezonde en voor iedereen toegankelijke voeding, projecten ter verlaging van de blootstelling aan hormoonverstoorders, de vermindering van de luchtvervuiling bijvoorbeeld.

Een protocolakkoord werd in maart 2016 tijdens de IMC Welzijn ondertekend waarbij de samenwerkingsdomeinen tussen de entiteiten werden vastgelegd. Preventie en voeding vormen hierbij centrale werkdoelen. Er heeft, gelet op de crisis die wij doormaken, nog geen werkvergadering plaatsgevonden over het gevolg dat aan dit actieplan dient te worden gegeven.

De COCOF en de Vlaamse Gemeenschap werken ook aan deze kwesties ten behoeve van de Brusselse bevolking.

De GGC werkt in samenwerking met de federale overheid aan een geïntegreerde zorgaanpak voor chronisch zieken via het BOOST-project dat door Brusano gecoördineerd wordt. Diabetes is één van de vier prioritaire pathologieën van het project.

Het project ontwikkelt een visie die gericht is op de doelstellingen van de patiënt, waarbij rekening gehouden wordt met zijn behoeften in de ruime betekenis van het begrip gezondheid.

Ik heb momenteel geen verdere informatie over het caretest-project van de stad Brussel.

De visie die we omtrent gezondheidspromotie uitdragen is een ruimere visie die het algemeen welzijn van de persoon nastreeft en niet specifiek gericht is op de preventie van de een af andere pathologie. In dat opzicht lijkt het ons niet opportuun om een ‘diabetesplan’ te ontwikkelen, maar eerder om het te integreren binnen een holistische benadering.