Vraag 1

In het rapport ‘Cancer Burden in Belgium, 2004-2017’ van de Stichting Kankerregister (SKR), dat in 2020 gepubliceerd werd[1], worden voor alle invasieve tumoren (exclusief non-melanoma huidkanker) en ook per “tumorengroep” verschillende cijfers voor België en per gewest weergegeven, de meest recente cijfers van het rapport dateren van 2017. Meer recente cijfers, van 2019, staan op de SKR-website[2], per geslacht, voor België en per gewest. De onderstaande tabel geeft de cijfers weer van het aantal nieuwe gevallen van invasieve tumoren (exclusief non-melanoma huidkanker), de bruto-incidentiecijfers en de leeftijdgestandaardiseerde incidentie op basis van de Europese standaardpopulatie. In 2019 liggen de bruto-incidentiecijfers (het aantal nieuwe gediagnosticeerde kankergevallen/100.000) in Brussel lager dan in de andere twee gewesten. Na de standaardisatie voor leeftijd (op basis van de Europese standaardpopulatie) worden de verschillen tussen de gewesten echter kleiner.

De website “For a healthy Belgium” toont de tendensen (tussen 2006 en 2017) en de gewestelijke verschillen wat betreft het aantal nieuwe kankergevallen (invasieve tumoren exclusief non-melanoma huidkanker).[3] De bruto-incidentiecijfers en de voor leeftijd gecorrigeerde (gestandaardiseerde) incidentie op basis van de Europese standaardpopulatie staan op de website en zijn ingedeeld volgens geslacht, voor België en per gewest, zoals de grafieken hieronder tonen.⁶

Zoals uit de bovenstaande grafieken blijkt, zijn de bruto-incidentiecijfers het hoogst in Vlaanderen bij mannen en in Wallonië bij vrouwen.⁶ Over het algemeen liggen de bruto-incidentiecijfers in Brussel lager dan in de andere twee gewesten, zowel bij mannen als bij vrouwen (behalve in 2006 bij vrouwen, waar het verschil met Wallonië zeer klein is).

Na correctie voor leeftijd liggen de incidentiecijfers in Wallonië hoger bij de beide geslachten en in Vlaanderen lager dan het nationale gemiddelde, ook bij de beide geslachten.⁶ In Brussel zijn de incidentiecijfers bij mannen (voor de jaren 2006 tot 2017 over het algemeen) het laagst, ze liggen voor bepaalde jaren echter dicht bij de cijfers die in Vlaanderen zijn waargenomen. Bij vrouwen zijn deze cijfers in het algemeen het laagst in Vlaanderen, met kleinere verschillen tussen Brussel en Vlaanderen in de afgelopen jaren, en in sommige gevallen liggen de cijfers van de twee gewesten zeer dicht bij elkaar.

Tussen 2006 en 2017 wordt in Brussel een dalende trend waargenomen wat betreft de bruto-incidentiecijfers van kanker, terwijl in Vlaanderen en Wallonië deze incidenties zowel voor mannen als voor vrouwen zijn gestegen.⁶ Volgens de auteurs van de website Healthy Belgium houden deze evoluties voornamelijk verband met de verouderingspatronen van de bevolking, zoals blijkt uit de leeftijdgestandaardiseerde incidentiecijfers.⁶ Bij mannen waren de leeftijdgestandaardiseerde incidentiecijfers min of meer stabiel in Wallonië en Brussel, terwijl ze lichtjes afnamen in Vlaanderen. Bij vrouwen stegen de leeftijdgestandaardiseerde incidentiecijfers in Vlaanderen en Wallonië, terwijl ze stabiel bleven in Brussel.⁶

Mortaliteit - aantal overlijdens door kanker

De sterftecijfers door kanker voor het jaar 2016 bij mannen en vrouwen staan in het rapport "Cancer Burden in Belgium, 2004-2017” van de Stichting Kankerregister (SKR)[4] voor alle invasieve tumoren (exclusief non-melanoma huidkanker) en ook per “tumorengroep”.[5] De cijfers zijn voor België en per gewest beschikbaar.

Hieronder volgen de cijfers uit het rapport met betrekking tot de mortaliteit van alle invasieve tumoren (exclusief non-melanoma huidkanker), de gestandaardiseerde sterftecijfers zijn hier gestandaardiseerd op basis van de verdeling naar leeftijd van de wereldstandaardpopulatie, en niet op basis van de verdeling naar leeftijd van de Europese standaardpopulatie zoals hierboven. In 2016 lag het brutosterftecijfer door kanker (invasieve tumoren exclusief non-melanoma huidkanker) in Brussel lager dan in de andere twee gewesten. Na standaardisatie voor leeftijd nemen de verschillen tussen de gewesten echter af en zijn de leeftijdgestandaardiseerde sterftecijfers in het Vlaams Gewest het laagst, hoewel de Brusselse cijfers zeer dicht bij de Vlaamse cijfers liggen.

In het rapport "Cancer Burden in Belgium, 2004-2017” van de Stichting Kankerregister (SKR)⁹ geven de grafieken ook de evolutie in de tijd weer van de tendensen van de op basis van de wereldstandaardpopulatie gestandaardiseerde sterfte- en incidentiecijfers (zie hieronder). In Brussel werd, net als in België in het algemeen, tussen 2004 en 2017 een neerwaartse trend in de voor leeftijd gestandaardiseerde sterftecijfers voor kanker bij mannen vastgesteld.

Bron: rapport "Cancer Burden in Belgium, 2004-2017” van de Stichting Kankerregister - Brussel, 2020[6]

Op de website van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel staan de sterftecijfers van de Brusselaars en de brutosterftecijfers, ingedeeld per oorzaak, geslacht en jaar.[7] In het jaar 2017 overleden er 2184 Brusselse inwoners aan een kwaadaardige tumor, waarvan 1155 mannen en 1028 vrouwen, wat overeenkomt met een algemeen brutosterftecijfer per kwaadaardige tumor van 182,7/100.000 inwoners (brutosterftecijfer per kwaadaardige tumor van 197,6/100.000 bij mannen en 168,3/100.000 bij vrouwen).

Vraag 2 tot 4

De GGC draagt bij tot de strijd tegen kanker door middel van opsporingsprogramma’s voor borstkanker en dikkedarmkanker.

Binnen de IKW Preventie zijn er besprekingen gaande om de opsporing van baarmoederhalskanker te versterken.

Via een geïntegreerde aanpak waarbij de behoeften van de mensen en de lokale welzijns- en gezondheidscontracten centraal staan, is het de bedoeling om enerzijds de toegang tot secundaire preventie te verbeteren en anderzijds het ontstaan van kanker te voorkomen door de leefomgeving van de Brusselaars in hun wijken te verbeteren via een actie inzake de determinanten van gezondheid en kanker.

Wat de preventie van kanker betreft, steunt de GGC ook de voorlichting van het grote publiek en huisartsen over de risico's van binnen- en buitenluchtvervuiling.

De GGC heeft in dit stadium geen plannen om deel te nemen aan het "EU-netwerk van overlevenden van kinderkanker”.