Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het gevaar voor uitsterven van de ringslang in de moerassen van Jette-Ganshoren

Indiener(s)
Gaëtan Van Goidsenhoven
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1)

 
Datum ontvangst: 16/08/2019 Datum publicatie: 15/10/2019
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: SO19 Datum antwoord: 07/10/2019
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
06/09/2019 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Ons Brussels Gewest heeft een rijke en gevarieerde wilde fauna.

Van die fauna is de ringslang een slangensoort die tussen 50 en 120 centimeter lang wordt en daarmee de grootste van België is. Zij is ongevaarlijk voor de mens en heeft een gele, soms witte “ring” om haar hals en zwarte vlekken naar achteren toe.

In de moerassen van Jette-Ganshoren leven zo’n 200 à 300 ringslangen. Zij vinden daar een vochtige omgeving die gunstig is voor hun ontwikkeling.
Helaas zou de uitbreiding van een nieuw fietspad langs het moeras hun habitat dreigen te verkleinen, of zelfs de soort met uitsterven te bedreigen op die plaats.

Bijgevolg had ik graag antwoord op de volgende vragen:

- Voert Leefmilieu Brussel, in het algemeen, een specifiek beleid ter bescherming van de ringslangen in dat gebied? Zo ja, welke maatregelen worden momenteel getroffen?

- Kunt u ons bevestigen dat het project voor het fietspad langs het moeras een gevaar vormt voor het voortbestaan van deze soort?

- Onderzoekt Leefmilieu Brussel momenteel deze kwestie? Worden alternatieven onderzocht om de aanwezigheid van deze soorten in het gebied te behouden?

- Heeft Leefmilieu Brussel andere habitatgebieden geïdentificeerd voor deze soorten in ons Gewest? Worden in dat geval de soorten die in die gebieden leven eveneens met uitsterven bedreigd?

- Welke andere factoren bedreigen het voortbestaan van deze soort in het Brussels Gewest?
 
 
Antwoord    Voorziet Leefmilieu Brussel in het algemeen in een specifiek beleid tot bescherming van de ringslangen in dit gebied en, zo ja, welke maatregelen worden er momenteel genomen?


De populatie ringslangen in de moerassen van Jette-Ganshoren wordt reeds lange tijd opgevolgd. Een eerste uitgebreid verslag verscheen in 2005 in de Brusselse Amfibieën- en Reptielenatlas. Door deze lange termijnopvolging weten we dat de populatie er stabiel is en dat de aantallen vermoedelijk licht toenemen. Het succes wordt verklaard door het feit dat de site voldoet aan de belangrijkste ecologische vereisten van de ringslang: rustplaats, voortplantingsplaats, voedsel en soortgenoten. Leefmilieu Brussel tracht samen met lokale natuurverenigingen het beheer van de site af te stemmen op de noden van de ringslangen, met als doel een levensvatbare populatie te kunnen handhaven.

In het Natura 2000-aanwijzingsbesluit voor SBZ III (Regeringsbesluit 14 april 2016; BS van 28 april 2016) staan concrete beheerdoelen en -maatregelen voor de ringslang als leidraad voor toekomstige (beheer)plannen en projecten en voor terreinbeherende instanties. Naar kwantiteit toe wordt beoogd de huidige populatie minstens te behouden. Gebiedsgericht, wordt beoogd een geschikt leefgebied te vrijwaren, te ontwikkelen en te behouden.

De ringslang is een inheemse reptielensoort en is bijgevolg strikt beschermd op het ganse grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Ordonnantie betreffende het Natuurbehoud van 1 maart 2012).


Zou u ons kunnen bevestigen dat het project voor een fietsroute aan de moerasrand een risico inhoudt voor de overleving van deze diersoort?

In dit stadium, is het definitieve tracé van de fietsroute nog niet goedgekeurd.



In het kader van een eventuele stedenbouwkundige vergunningsaanvraag voor een inrichting binnen het beschermd Natura 2000-gebied, zal het project het voorwerp uitmaken van een gepaste evaluatie waarin de impact op de van kracht zijnde natuurbeschermingsdoelstellingen, waaronder deze voor de ringslang, zullen worden bestudeerd. Tijdens deze evaluatie zullen er beperkende of compenserende maatregelen worden geformuleerd om de impact op de zone te beperken.


Wordt dit vraagstuk momenteel door Leefmilieu Brussel bestudeerd? Worden er alternatieve oplossingen onderzocht om de aanwezigheid van deze diersoort in de zone te vrijwaren?


Brussel Mobiliteit en de Provincie Vlaams Brabant hebben samen een studie uitgevoerd over de aanleg van een fietsroute (4 m breed, gemiddeld 20km/u, waterdicht wegdek & verlichting) vanuit Dilbeek/Denderleeuw. Leefmilieu Brussel werd in de studie betrokken voor de doorgang in de groene ruimten van het Brussels Gewest.


Het vanuit het oogpunt van de zachte en snelle mobiliteitsdoelstellingen in deze studie geprivilegieerde tracé is gelegen aan de rand van het Moeras van Ganshoren.

Een alternatief tracé wers voorgesteld, Een alternatief tracé werd voorgesteld, waarbij de fietsinfrastructuur wordt ingeplant in de stedelijke omgeving (via de wegen van de residentiële wijk ten zuiden van het moeras)

Tot slot, werd er eveneens voorzien om alternatieve oplossingen te onderzoeken via een studie, die zal worden uitgevoerd door BELIRIS, en die de strook tussen de gewestelijke grens en het kanaal betreft. Deze studie zal vanaf 2021 worden uitgevoerd. Hierbij zal de ecologische impact in overweging moeten worden genomen.


Heeft Leefmilieu Brussel andere leefgebieden geïdentificeerd voor deze diersoort in ons Gewest? Zo ja, zijn de diersoorten die deze zones betrekken eveneens met uitroeiing bedreigd?

De moerassen van Jette-Ganshoren en met uitbereiding de Molenbeek stroomopwaarts tot het Laarbeekbos, zijn de enige plaatsen in het Brussels Gewest waar de soort voorkomt.


Wat zijn de andere factoren die de overleving van deze diersoort in het Brussels Gewest bedreigen?

Vermoedelijk, voeden de ringslangen zich in de moerassen van Jette-Ganshoren hoofdzakelijk met grote groene kikkers, die er algemeen voorkomen. Een verdroging van de moerassen - wat de kikkers zou doen wegtrekken - of een verslechtering van de waterkwaliteit, zou het einde kunnen betekenen van de populatie ringslangen.

De ringslang is een warmteminnende soort, die zonbeschenen plaatsen nodig heeft om te kunnen opwarmen vooraleer actief te zijn. Voldoende rust is voor hen levensnoodzakelijk. Er dient met andere woorden in hun leefgebied een evenwicht gezocht te worden tussen natuurwaarden en gezoneerde recreatie.